Przydatny formularz do zapisywania wywiadu wraz z objaśnieniami autorstwa Jeremiego Rossa

Transkrypt

1 JAK PRZEPROWADZAĆ WYWIAD PRAKTYKUJĄC MEDYCYNĘ CHIŃSKĄ Przydatny formularz do zapisywania wywiadu wraz z objaśnieniami autorstwa Jeremiego Rossa Jeśli chcecie ściągnąć formularz do prowadzenia wywiadu, proszę, wejdźcie na stronę: ZNACZENIE POPRAWNEJ DIAGNOZY W przypadku medycyny ziołowej prawdziwe jest stwierdzenie: Jeśli diagnoza została błędnie postawiona, to mieszanka ziołowa jest błędna! Ucząc medycyny chińskiej przez 25 lat zauwaŝyłem, Ŝe wielu praktykujących medycynę chińską, nawet doświadczonych praktyków, moŝe mieć problemy z postawieniem dokładnej, precyzyjnej diagnozy. Końcowy rezultat w procesie stawiania diagnozy według medycyny chińskiej powinien uwzględniać dwa czynniki: 1. poprawną identyfikację chińskich syndromów występujących u pacjenta; 2. poprawne uporządkowanie wyŝej wymienionych syndromów ze względu na ich znaczenie na te o pierwszorzędnym i drugorzędnym znaczeniu. ZNACZENIE UPORZĄDKOWANIA SYNDROMÓW ZE WZGLĘDU NA ICH WAśNOŚĆ Uporządkowanie syndromów chińskich ze względu na ich waŝność ma bardzo duŝe znaczenie, poniewaŝ im waŝniejszy w rozwaŝanym przypadku jest dany syndrom, tym więcej ziół leczących ten syndrom znajdzie się w mieszance ziołowej. Przykład DIAGNOZA Terapeuta prawidłowo stwierdził, Ŝe u pacjenta występują takie syndromy chińskie jak Niedobór Qi Nerek oraz Zastój Qi Śledziony. Ale później popełnił błąd, uznając, iŝ w przypadku tego pacjenta Niedobór Qi Nerek jest syndromem pierwszorzędnym, a Zastój Qi Śledziony - drugorzędnym. RECEPTURA Błąd! Terapeuta przygotował recepturę ziołową zawierającą pięć słodkich toników na Niedobór Nerek i dwa zioła aromatyczne na Zastój Qi Śledziony. W rezultacie stosowania tej receptury pacjent czuje się bardziej zmęczony, cięŝki i ospały, bardziej przygnębiony, traci apetyt, cierpi z powodu uczucia rozpierania i dyskomfortu w brzuchu oraz wzdęć. Poprawna W rzeczywistości u tego pacjenta pierwszorzędnym syndromem jest Zastój Qi Śledziony, a drugorzędnym Niedobór Qi Nerek, więc receptura ziołowa powinna zawierać cztery do pięciu aromatycznych, ostrych lub gorzkich ziół na Zastój i dwa do trzech słodkich ziół na Niedobór. Jeremy Ross 3/5/08 1

2 JAK UPORZĄDKOWAC SYNDROMY CHIŃSKIE WEDŁUG ICH ZNACZENIA? Chiński syndrom o pierwszorzędnym znaczeniu to ten, z którym powiązanych jest więcej objawów i symptomów, lub powiązane z nim symptomy i objawy są silniejsze, niŝ te powiązane z syndromem drugorzędnym. Gdzie popełniono błędy W opisanym wyŝej przykładzie terapeuta nie był wystarczająco skrupulatny przy zbieraniu informacji. Terapeuta: nie zadał wystarczającej liczby pytań lub nie zadał tych właściwych, nie wiedział czego szukać podczas analizowania przypadku. Relatywne znaczenie Śledziony i Nerek W rzeczywistości u pacjenta występuje sześć objawów wskazujących na Zastój Śledziony i tylko trzy wskazujące na Niedobór Qi Nerek. ŚLEDZIONA Objawy wskazujące na Zastój Śledziony to: 1. utrata apetytu, 2. uczucie dyskomfortu w górnej części brzucha, 3. uczucie rozpierania w brzuchu, 4. zmęczenie z uczuciem cięŝkości, 5. zmęczenie po posiłkach, 6. depresja z obsesyjnym rozmyślaniem i zastojem umysłowym. NERKI Objawy wskazujące na Niedobór Nerek to: 1. brak motywacji i ambicji 2. brak popędu płciowego 3. chroniczna słabość dolnej części pleców Nie przestawaj zadawać pytań, ale zadawaj te właściwe! W powyŝszym przykładzie terapeuta zaklasyfikował objawy nr 4 i 5 powiązane ze Śledzioną (patrz wyŝej) jako objawy powiązane z Nerkami, więc popełnił błąd przy porządkowaniu objawów ze względu na ich znaczenie. Terapeuta nie był wystarczająco uwaŝny przy zadawaniu pytań. Terapeuta nie zadał wystarczającej liczby pytań lub nie zadawał właściwych pytań Terapeuta nie WYTRWAŁ przy zadawaniu swoich pytań dopóty, dopóki mógłby dokonać rozróŝnienia pomiędzy dwoma moŝliwymi syndromami tak wyraźnie, jak to moŝliwe. Jeremy Ross 3/5/08 2

3 ZMĘCZENIE Terapeuta zapytał Czy czujesz się zmęczony po południu?, a pacjent odpowiedział Tak. Więc terapeuta uznał to za objaw Niedoboru Nerek. Drugie pytanie Terapeuta powinien zadać drugie pytanie Czy popołudniowe zmęczenie pojawia się tuŝ po lunchu, czy teŝ około 15 16? Wówczas pacjent odpowiedziałby Ono zdarza mi się tuŝ po lunchu, około nie jestem zmęczony. Trzecie pytanie Następnie terapeuta powinien zadać trzecie pytanie Czy zmęczenie jest połączone z uczuciem pustki, czy teŝ z uczuciem cięŝkości i pełności?, a pacjent odpowiedziałby Z tym drugim. To wskazuje na zmęczenie z powodu Zastoju, a nie Niedoboru. Zatem terapeuta zapisał 1 punkt dla Nerek, podczas gdy powinien zapisać 2 dla Śledziony. DEPRESJA Terapeuta zadał pytanie: Czy masz depresję i czujesz się zmęczony?, pacjent powiedział Tak i terapeuta zapisał to jako objaw Niedoboru Nerek. Drugie pytanie Terapeuta nie drąŝył głębiej zadając kolejne pytania, a powinien zadać drugie pytanie Kiedy czujesz Ŝe masz depresję, to czy martwisz się, czy męczą cię obsesyjne myśli czy teŝ odczuwasz lęk? Wówczas partner pacjenta, który przez cały czas przebywał w tym samym pokoju powiedziałby On/ona cały czas martwi się i niepotrzebnie zadręcza. Trzecie pytanie Terapeuta powinien mieć w zanadrzu trzecie pytanie: Kiedy odczuwasz depresję, to czy odczuwasz wewnętrzną pustkę, czy teŝ raczej rodzaj zablokowania i ugrzęźnięcia, zarówno jeśli chodzi o twój umysł, jak i o Ŝycie?, a pacjent wówczas odpowiedziałby To drugie. Zatem terapeuta zapisał, Ŝe depresja to objaw Niedoboru Nerek, podczas, gdy naleŝało go zinterpretować jako Zastój Śledziony. ZAZNAJOMCIE SIĘ Z SYNDROMAMI CHIŃSKIMI! Jest podstawową sprawą by znać jak najwięcej róŝnych chińskich syndromów występujących przy danym rodzaju zaburzenia i by wiedzieć, jakiego rodzaju spostrzeŝenia lub pytania stanowią klucz do rozróŝnienia pomiędzy róŝnymi moŝliwościami. Przykład 1 DIAGNOZA Na przykład pacjent powiedział Mam depresję. Terapeuta prawidłowo zapisał to jako objaw Zastoju Qi Wątroby, poniewaŝ pacjent poinformował go o uczuciu pełności i zastoju w podbrzuszu oraz o problemach z trawieniem tłustych pokarmów. BŁĄD! Ale terapeuta nie poszedł odpowiednio głęboko, a powinien poczynić dalsze obserwacje lub zadać kolejne pytania by dokonać rozróŝnienia pomiędzy róŝnymi moŝliwymi kombinacjami syndromów Wątroby, które mogą być powiązane z depresją, wymienionymi w tabeli poniŝej. Jeremy Ross 3/5/08 3

4 Syndromy Wątroby Objawy pacjenta Zastój Qi Wątroby + Nadaktywne Yang Wątroby Zastój Qi Wątroby + Niedobór Qi Wątroby i Woreczka śółciowego Zastój Qi Wątroby + Niedobór Krwi Wątroby depresja + draŝliwość i niecierpliwość depresja + zwątpienie w siebie i niezdecydowanie depresja + słabość emocjonalna i wyczerpanie Przykład 2 WPÓŁ-ŚPIĄCY TERAPEUTA Do tego samego terapeuty przyszedł kolejny pacjent i powiedział Mam depresję, a terapeuta niewiele myśląc uznał, Ŝe to depresja z powodu Zastoju Qi Wątroby. ALE depresja moŝe być powiązana z duŝą liczbą chińskich syndromów! CHIŃSKIE SYNDROMY POWIĄZANE Z DEPRESJĄ Powodem depresji moŝe być Niedobór lub Zastój w którymkolwiek z chińskich systemów narządów, moŝe mieć ona związek takŝe z innymi czynnikami. Na przykład z: Niedoborem Qi i/lub Yang Serca Niedoborem Qi i/lub Yang Śledziony Niedoborem Qi i/lub Yang Płuc Niedoborem Qi i/lub Yang Nerek Niedoborem Qi i/lub Yang Wątroby Zastojem Qi Serca Zastojem Qi Śledziony Zastojem Qi Płuc Zastojem Qi Nerek Zastojem Qi Wątroby Opadającym Qi Niedoborem Krwi Wilgocią i Flegmą Zimnem Gorącem Jeremy Ross 3/5/08 4

5 ROZPOZNANIE RÓśNICOWE SYNDROMÓW POPRZEZ UWAśNE ZADAWANIE PYTAŃ Oto dwa róŝne przykłady pacjentów z depresją. Przykład 1 Czy to Zastój Serca czy Płuc? Pacjent mówi na przykład Mam depresję oraz uczucie zablokowania i pełności w klatce piersiowej, ale nie występuje u niego ból w klatce piersiowej oraz nie ma flegmy. Terapeuta musi zadać właściwe pytania by dokonać rozróŝnienie pomiędzy Zastojem Qi Serca oraz Zastojem Qi Płuc. Terapeuta moŝe zapytać Czy w ostatnim czasie doświadczył Pan Ŝalu lub straty? Jeśli pacjent odpowie Nie, wówczas prawdopodobieństwo, Ŝe występuje u niego Zastój Płuc jest znacznie mniejsze. Druigie pytanie Terapeuta moŝe zadać drugie pytanie Czy ma Pan problemy w wyraŝaniu swoich uczuć lub okazywaniu uczuć w związku? Pacjent mówi Tak, bardzo lubię swoją dziewczynę, ale czuję się zaŝenowany i nie wiem jak okazywać swoje uczucia, wydaje mi się, Ŝe one gromadzą się wewnątrz mnie, czuję się niewygodnie i dopada mnie depresja. Zatem diagnoza to Zastój Qi Serca. Przykład 2 Czy to niedobór Nerek czy Serca? Pacjent mówi na przykład: Mam depresję i jestem zmęczony, brak mi chęci do Ŝycia. Ale czy ten brak chęci Ŝycia jest spowodowany przez Niedobór Serca czy Nerek? Terapeuta pyta Czy brakuje Pani/Panu entuzjazmu i joie de vivre, czy teŝ jest to brak motywacji i energii, przez co nie moŝe się Pani/Pan skoncentrować na celach i dokończyć przedsięwzięć? Pacjent odpowiada Wydaje mi się, Ŝe brak mi silnej woli. Wiem, Ŝe powinienem z łatwością radzić sobie z moja pracą, ale po prostu wygląda na to Ŝe nie mogę zacząć i to wywołuje u mnie depresję. Drugie pytanie Terapeuta zapisuje Niedobór Qi Nerek, ale zadaje kolejne pytanie No tak, ale czy czuje się Pani/Pan takŝe samotny i chce by ludzie przychodzili do Pani/Pana, zabawiali i rozśmieszali? Pacjent odpowiada Tak, czuję smutek, a takŝe pustkę w mojej klatce piersiowej potrzebuję trochę uczucia. Terapeuta zapisuje Niedobór QI zarówno Serca, jak i Nerek oraz umieszcza zioła na oba te syndromy w recepturze. Jeremy Ross 3/5/08 5

6 PODSUMOWANIE 1. Zaznajom się dokładnie z syndromami chińskimi NaleŜy znać oznaki i symptomy, języki oraz pulsy tak wielu syndromów chińskich jak to moŝliwe. 2. Poznaj syndromy chińskie powiązane z określonymi zaburzeniami Jeśli u pacjenta występują określone zaburzenia, na przykład wyczerpanie, wówczas musisz znać moŝliwe chińskie syndromy powiązane z tym zaburzeniem. Musisz tak dobrać pytania by dokonać diagnozy róŝnicowej pomiędzy tymi moŝliwymi syndromami. 3. Musisz wiedzieć, jakie pytania zadawać Jeśli pacjent mówi Ojej! Jestem taki zmęczony, to czy wówczas jest wyczerpany, czy teŝ ma depresję? Musisz znać pytania, które pozwolą ci na dokonanie diagnozy róŝnicowej pomiędzy tymi dwoma moŝliwościami. Czy wiesz jak to osiągnąć? 4. Bądź wytrwały przy zadawaniu pytań Nie zadawaj tylko jednego pytania i nie poddawaj się! Kontynuuj dopóki nie uda ci się w wyraźny sposób rozróŝnić pomiędzy róŝnymi moŝliwymi syndromami chińskimi u danego pacjenta. 5. Uporządkuj syndromy chińskie według waŝności Musisz wiedzieć, który z syndromów jest pierwszorzędny a który drugorzędny, poniewaŝ musisz zadecydować, ile ziół przepisać na kaŝdy z syndromów. 7. Prowadź notatki i zapisuj kluczowe pytania Jeśli wymyśliłeś dobre pytanie, które pozwoliło Ci dokonać wyboru pomiędzy dwoma podobnymi syndromami, to zapisz je w swoich Wskazówkach do Prowadzenia Wywiadu. W przeciwnym razie, jeśli dysponujesz taką pamięcią jak moja, te cięŝko zdobyte skarby twego doświadczenia zostaną zapomniane! tłumaczenie: Dobrochna Szymula Jeremy Ross 3/5/08 6