Dzień z 18 metrami autobusu i ogórkiem! Mirosław Czerliński

Transkrypt

1 W numerze: fot. Tomasz Karolak - Dzień z 18 metrami autobusu i ogórkiem! - Z pętli do pętli: wypadki, tabor, linie - Na zajezdni: Jelcz PR110D Lux - Na linii: dwunastka Na pętli: Dworzec Wschodni - - Prasa napisała - Remonty i reklamy FotoreportaŜ - Dzień z 18 metrami autobusu i ogórkiem! Mirosław Czerliński Tegoroczne obchody EDbS-u minęły pod znakiem nietypowych pojazdów: nowych toruńskich przegubowców oraz wynajętego zabytkowego Jelcza 043. Oprócz tego zaprezentowano kolejny zmodernizowany skład. Ratuszem na 4 godziny. Widok takiego autobusu zadziwił przechodzące przez toruńską Starówkę osoby. Zawiedzeni byli jednak Ci, którzy liczyli jeszcze na przejaŝdŝkę Europejski Dzień bez Samochodu przypadł jak co roku na 22 września. Specjalnie na ten dzień sprowadzono do Torunia popularnego niegdyś ogórka, czyli zabytkowego Jelcza 043. W obsłudze pojazdu pomogli między innymi członkowie Toruńskiego Klubu Miłośników Komunikacji Miejskiej. Tym niesamowitym pojazdem przejechać się mogły zorganizowane grupy szkolne, które dowoŝono do zajezdni tramwajowej MZK na zwiedzanie. W czasie wycieczki uczestnicy zapoznali się z zapleczem technicznym zakładu. DuŜą niespodzianką okazała się jednak salka ze zgromadzonymi, nieuŝywanymi juŝ dziś przedmiotami związanymi z historią MZK: mundurami, kasownikami, tablicami, liczydłami itp. Na terenie zajezdni zaprezentowano takŝe najnowszy, długo wyczekiwany zakup zakładu - przegubowego MAN-a NG313 Lion s City G #555 (jednego z dwóch) oraz drugi zmodernizowany skład tramwajowy Konstal 805Na # Niestety, juŝ na pierwszym kursie MAN-a z pasaŝerami, szyba obok drzwiczek od kabiny kierowcy w przegubowcu nie wytrzymała uwięzienia i musiała odpaść. Mimo to, po prezentacji oba pojazdy wyruszyły w promocyjne kursy przegubowiec na jedno kółko linii nr 10, a nowe Ŝelazko na trasę Reja < > Wschodnia przejeŝdŝając północnym, jak i południowym torowiskiem. Atrakcji takŝe i tu nie zabrakło w drugim wagonie zmodernizowanego tramwaju jedna para środkowych drzwi uległa awarii. Po rozwiezieniu grup szkolnych, sprowadzony Jelcz ogórek wystawiony został za to pod Ratu- fot. Tomasz Karolak Europejski Dzień bez Samochodu zakończył Tydzień ZrównowaŜonego Transportu. Wszystko rozpoczęło się 15 września od akcji informacyjnej Czyste powietrze dla wszystkich. Przeprowadzona została m.in. w placówkach oświaty oraz w pojazdach MZK. Plakaty, które pojawiły się w tramwajach i autobusach przedstawiały porównanie wartości wydzielanego dwutlenku węgla przez te środki transportu z odpowiednią ilością samochodów. Na tyłach autobusów marki MAN pojawiły się równieŝ hasła Zamień wóz na bus. Oprócz tego toruńskie tramwaje na kilka dni przed DbS-em otrzymały transparenty z informacją o dniu. Przez cały tydzień miejskie i pozarządowe organizacje prze Pierwszy tramwaj przejechał pod Łukiem Cezara.

2 prowadzały róŝne akcje dotyczące poruszania się po mieście oraz związanej z tym ekologii. Były to m.in.: akcja lizak toruńskiej StraŜy Miejskiej dotycząca bezpieczeństwa w ruchu drogowym, akcja edukacyjna Szkoła jeździ fot. Sebastian Maćkiewicz Prezentacja przegubowego MAN-a NG313 Lion s City G #555 na terenie zajezdni tramwajowej. rowerem oraz akcja ph OK! związana z honorowym oddawaniem krwi m.in. dla osób poszkodowanych w wypadkach drogowych. Weekend września minął pod hasłem Toruń jeździ rowerem. PTTK oraz Szkoła Leśna na Barbarce zorganizowały rajdy rowerowe, natomiast w niedziele przez ulice Torunia przejechała Rowerowa Masa Krytyczna. W tym dniu moŝna było takŝe za okazaniem skasowanych biletów MZK za darmo wejść do Muzeum Etnograficznego, Zamku KrzyŜackiego, Fortu IV oraz na seans w planetarium. Tegoroczna edycja ETZT i EDbS z pewnością róŝniła się od poprzedniej. Głównym odbiorcą imprezy były dzieci i młodzieŝ szkolna. MoŜna uznać to za dość dobry krok. Te grupy stanowią obecnie trzon pasaŝerów komunikacji miejskiej, więc powinny być świadome tego z czego korzystają. Dzięki przybliŝeniu funkcjonowania komunikacji miejskiej być moŝe w późniejszych fazach Ŝycia będą takŝe bardziej skłonni do korzystania z środków transportu publicznego. Ukłonem w stronę pasaŝerów MZK było takŝe kursowanie tego dnia samych składów dwu- -wagonowych na liniach 2 i 4. Jednak Ŝaden to sposób na upartych uŝytkowników samochodów. Nikogo zatem nie zdziwiły korki, które były w ten dzień takie jak co dzień albo i nawet jeszcze większe Z pętli do pętli wypadki 5 sierpnia wypadek na moście zdezorganizował na kilka godzin ruch pomiędzy lewo- i prawobrzeŝem miasta. Kierowca MAN-a #547 (na linii 27) zagapił się w czasie jazdy i najechał na tył hamującego przed nim #523 (l. 11). Ten, nabrał takiego rozpędu, Ŝe uderzył w poprzedzające go auto, które zatrzymało się dopiero na następnym - - fiacie ducato. Z miejsca wypadku przewieziono do szpitali 6 osób. Oprócz tego na własną rękę zgłosiło się do nich jeszcze 5 osób. PowaŜniejsze obraŝenia miała jednak tylko jedna z nich ze złamaną kością stopy. Pozostałe osoby po opatrzeniu przez lekarzy, mogły wrócić do domów. fot. Paweł Chmielecki fot. Tomasz Karolak 30 września miał miejsce drugi z powaŝniejszych wypadków - na ul. Wielki Rów. Kierowca dostawczego Renaulta, który jechał w kierunku ronda Czadcy nagle zjechał na przeciwny pas, wprost pod nadjeŝdŝającego Jelcza 120M #469 na linii nr 16. W wyniku czołowego zderzenia rannych zostało 12 osób, które przewieziono do szpitala. Najbardziej poszkodowany był kierowca renaulta, któremu zoperowano złamaną rękę. Uszkodzenia pojazdów były dość duŝe: z autobusu wypadła przednia szyba, a wewnątrz pogięły się i wyrwały drąŝki oraz przegrody przy drzwiach; w samochodzie dostawczym natomiast powaŝnemu uszkodzeniu uległa kabina kierowcy. Siłę uderzenia spotęgował fakt, iŝ pojazd wypełniony był butlami z wodą oddanie do uŝytku zajezdni autobusowej przy ul. Legionów.

3 Z pętli do pętli tabor Nowe wozy juŝ na trasach Przemalowania i zakupy toruńskiej Veolii 20 września do Torunia dotarła wyjątkowa dostawa autobusów. Mowa o najnowszych toruńskich MAN-ach: 2 dwunastometrowcach (# ) oraz 2 osiemnastometrowych przegubowcach (# ). 18-metrowe MAN-y NG313 Lion s City G są nowością w taborze MZK. Pojazdy wyposaŝone są w 4 pary szerokich drzwi i mogą zabrać na pokład do 180 pasaŝerów, w tym 45 na miejscach siędzących. Wozy napędza 310-konny silnik MAN. Krótkie MANy NL273 Lion s City róŝnią się od autobusów z zeszłorocznej dostawy duŝymi lusterkami, brakiem przedniego wywietrznika dachowego i pierwszego otwieranego okna, kamerami cofania i widoku przed autobusem oraz aŝ 5 siedzeniami tzw. półtorakami. Wszystkie nowe autobusy wyposaŝono standardowo w klimatyzację kabiny kierowcy oraz automatyczną skrzynię biegów. Pierwszy przegubowiec zaliczył liniowy debiut 22 września na linii nr 26 (#556). Tego samego dnia #555 odbył jedno prezentacyjne kółko na linii nr 10. W regularnym ruchu kursuje natomiast dopiero od 25 września, kiedy pojawił się na linii nr 19. Przegubowce dotychczas obsługiwały linie nr 19, 22, 26 oraz 40. Pojazdy te miały rozwiązać problem zatłoczonych toruńskich autobusów. Jednak juŝ dziś wiadomo, Ŝe 2 przegubowce to kropla w morzu potrzeb. Zdarzają się kursy z takim zapełnieniem, Ŝe nawet do nich cięŝko jest się dostać. MZK wstępnie zapowiedział chęć posiadania 6 tego typu pojazdów. W niedziele przegubowce odpoczywają na zajezdni. Trzeci kwartał bieŝącego roku zapewnił firmie kolejne 3 nowe autobusy oraz 4 wypoŝyczone. Pierwszym z nowych pojazdów w firmie jest Autosan A1012T po gruntownym remoncie, czyli 12-metrowy autobus turystyczny z ok. 48 miejscami siedzącymi. Tego modelu Autosana jeszcze nie było w taborze toruńskiej Veolii. Drugi pojazd to fabrycznie nowy Autosan A0909L Tramp II - 9,5- metrowy autobus lokalny, z silnikiem spełniającym normę Euro-4. Trzecim nabytkiem jest Autosan H10-12, czyli 12- metrowy autobus lokalny, który po remoncie otrzymał przód od lidera. Nowe pojazdy otrzymały kolejno numery taborowe z zakresu # Pierwszy i trzeci pomalowane zostały w barwy czerwone z białym logiem, natomiast drugi, w barwy odwrotne. Drugie Ŝelazko pełniej wyposaŝone 22 września zaprezentowano drugi zmodernizowany skład wagonów Konstal 805 Na # Tramwaj otrzymał malowanie Ŝółto-niebieskie i tak jak poprzednik ma diodowe wyświetlacze oraz klimatyzację kabiny motorniczego. Tegoroczna modernizacja poszła jednak o krok dalej i w końcu zamontowano wewnętrzny system informacji pasaŝerskiej, czyli wyświetlacze oraz zestaw głośnomówiący (takŝe zewnętrzny). Oprócz tego zmienił się kolor tapicerki, wygląd pulpitu oraz sposób umocowania poręczy. Wyremontowany skład najczęściej moŝna spotkać na liniach 1 i 2. Autosan A1012T # Kolejnymi wypoŝyczonymi do Torunia z Kołobrzegu pojazdami okazały się równieŝ Autosany: dwa H9-21 oraz dwa H Wszystkie autobusy są białe, ale pierwszy z nich ma Ŝółto-niebieski dolny pas, natomiast pozostałe - fioletowe wzory. Prawie 11-metrowy czeski SOR C10,5 jest kolejnym pojazdem testowanym przez toruński oddział Veolii. Autobus napędza silnik Iveco o mocy 250 KM oraz moŝe przewieźć 46 pasaŝerów na miejscach siedzących. Pojazd testowany jest od połowy września. Ostatnie trzy miesiące były jednak przede wszystkim kwartałem przemalowywania. Białe malowanie z czerwonym logiem uzyskał drugi Mercedes O404-15RHD #80901 oraz Autosan H10-10 # Czerwone malowanie z biały logiem otrzymały natomiast 3 Jelcze L100I: #00012, #00013 i #00015 oraz 2 Autosany H10-10: #00004 i # Oprócz tego kolejne wozy zyskały duŝe loga Veolii na bokach: H9-21 #60907 i #70902 oraz H10-10 # Tym samym liczba pojazdów przewoŝących w firmowych barwach wzrosła do ponad 50. Autobus przedstawi się nam na przystanku MZK w lipcu wyposaŝył najnowsze autobusy (od #548 wzwyŝ) w zewnętrzny system głośnomówiący. Z komunikatów wygłaszanych z zamontowanych na pojeździe głośników moŝemy dowiedzieć się o linii oraz kierunku, w którym jedzie autobus. System ma być ułatwieniem dla osób niewidomych oraz słabo widzących. Niestety często wygłaszane komunikaty są ustawione zbyt cicho likwidacja linii nr 3 na trasie do Dworca Północnego.

4 Z pętli do pętli remonty Chełmińskie. Józefa do remontu. Od 28 lipca autobusy linii nr 32 kursują Szosą Chełmińską bez wjazdu w ulice Św. Józefa i świrki i Wigury. Trasę zmieniono z powodu remontu ul. Świętego Józefa na odcinku od Jesiennej do świrki i Wigury. Dodatkowo przystanek Św. Józefa w kierunku OkręŜnej zyskał nową zatokę, natomiast w przeciwnym kierunku wyremontowano starą. Nad Doliną. 23 wraca na Turystyczną. Zakończenie robót kanalizacyjnych w ulicy Turystycznej umoŝliwiło powrót linii nr 23 na stałą trasę w dniu 28 lipca. Bydgoskie. Zmiany tras linii tramwajowych. W pierwszej połowie sierpnia przeprowadzono remont skrzyŝowania ulicy Broniewskiego i Reja. Trzykrotnie zmieniano w tym czasie trasy linii: - od 2 do 7 sierpnia tramwaje linii nr 2 w kierunku Elany kursowały ul. Reja, Bydgoską i Sienkiewicza, - od 8 do 11 sierpnia tramwaje linii nr 1 kursowały tylko do Reja, natomiast linii nr 4 do Merinotexu bez wjeŝdŝanie w pętlę obwodową Reja Bydgoska Sienkiewicza, - od 12 do 14 sierpnia tramwaje wszystkich linii dojeŝdŝały do pętli Merinotex. jednostronnie ulicami: Kujawską i Podgórską do pl. Armii Krajowej (zatrzymując się na przystanku m.in. linii nr 10), - autobusy linii nr 38 od Poznańskiej kursują ulicą Inowrocławską w obu kierunkach do Andersa. Na nowoobsługiwanej ulicy uruchomione zostały przystanki Paderewskiego i Drzymały. Na Skarpie/Rubinkowo. Remont Szosy Lubickiej. Remont Szosy Lubickiej między ulicami Przy Skarpie i Jamontta/Ślaskiego, tunelu dla pieszych oraz wymiana torowiska tramwajowego w tym rejonie wywołały liczne zmiany w trasach przejazdu linii autobusowych i tramwajowych MZK. Pierwszy etap robót rozpoczęto 2 września. Od razu skrócony został przebieg linii tramwajowych nr 1 i 4 do pętli przy ul. Wschodniej oraz zawieszono nocną linię 1N. W zamian dziennych linii tramwajowych, uruchomiona została zastępcza linia autobusowa nr 54, której trasa wiodła od pętli Olimpijska ulicami: Konstytucji 3 Maja, Ślaskiego, Szosa Lubicka, Wschodnia, Rydygiera, Szosa Lubicka, Przy Skarpie, Konstytucji 3 Maja. Przesiadki na linie tramwajowe umoŝliwiono na przystankach Wschodnia ZDZ oraz Wschodnia (przy pętli tramwajowej). Bilety miesięczne na jedynkę i czwórkę oraz jednorazowe, skasowane w tramwajach linii nr 1 i 4, były waŝne w autobusach 54 oraz odwrotnie. PowaŜne zmiany dotknęły takŝe toruńskie linie miejsko-podmiejskie. Linie nr 23 i 39 skrócono bowiem do Dworca Wschodniego, po drodze umoŝliwiając przesiadkę na tramwaj linii nr 1 w kierunku centrum. Bilety zachowywały w nich waŝność do przystanku przy pl. Św. Katarzyny. Jeszcze bardziej skrócone zostały linie nr 25, 35 i 37, bo aŝ do pętli Rubinkowo II. Dalszą podróŝ z waŝnym biletem umoŝliwia przesiadka na pętli w autobusy linii nr 19 (dla 25 do Dw. Wschodniego, dla 35 i 37 do pl. Św. Katarzyny), 26 i 34 (dla 25 do Dw. Wschodniego, dla 35 i 37 do przystanku Kopernik ). Bilety z linii 35 i 37 zachowały teŝ waŝność w tramwajach linii nr 1 na trasie pl. Św. Katarzyny Wschodnia. Przez trzy dni na pętli Merinotex moŝna było spotkać wszystkie kursujące danego dnia tramwaje. Jakubskie. Remont wiaduktu na pl. PT. Linia nr 24 od 18 sierpnia w kierunku placu Świętej Katarzyny kursuje ul. Chrobrego, zamiast Sobieskiego. Zmianę wprowadzono na czas remontu wiaduktu przy placu Pokoju Toruńskiego. Podgórz. Zmiana trasy 22, 27 i września zmieniły się trasy kilku linii na Podgórzu: - autobusy linii nr 22 i 27 od Dworca Głównego kursują Autobus linii nr 35 do Lubicza czeka na pasaŝerów dziewiętnastki na pętli Rubinkowo II. Objazdem poprowadzone zostały teŝ linie miejskie Zmiana nazwy PKS Connex Toruń na Veolia Transport Toruń.

5 Z pętli do pętli - linie 22, 29 i 31 w kierunku os. Na Skarpie od skrzyŝ. Szosy Lubickiej z ul. Przy Skarpie do ul. Konstytucji 3 Maja. Wyłączenie z ruchu przejazdu przez Szosę Lubicką między ul. Jamontta i Ślaskiego wymusiło wyznaczenie kolejnych objazdów tym razem dla linii nr 01, 02 16, 33, 40, C i L w kierunku osiedla Na Skarpie. Od 19 września autobusy tych linii kursują ulicami: Dziewulskiego i Wyszyńskiego, do ul. Konstytucji 3 Maja. Tymczasowe przystanki pojawiły się przy pętli Rubinkowo II oraz na ul. Wyszyńskiego przy skrzyŝowaniu z Konstytucji 3 Maja. 29 września rozpoczął się kolejny etap remontu Szosy Lubickiej i przejazdu między ul. Jamontta i Ślaskiego. W związku z tym: - linie nr 01, 02 16, 33, 40, C i L poprowadzono objazdem od ul. Konstytucji 3 Maja przez ul. Wyszyńskiego i Szosę Lubicką do Jamontta z ominięciem przystanku Ślaskiego. W zamian autobusy zatrzymują się na przystankach na Szosie Lubickiej przy skrzyŝowaniu z ul. Dziewulskiego. - linie nr 22, 29, 31, 39 i 54 w kierunku centrum kursują ul. Konstytucji 3 Maja i Przy Skarpie, omijając przystanek Jamontta. - linie nr 21 i 30 wróciły na fragment Szosy Lubickiej pomiędzy ul. Przy Skarpie i Ślaskiego. Wrzosy. Powrót linii na swoje trasy. Oddanie do ruchu ul. Słonecznej umoŝliwiło powrót linii nr 27 oraz 31 na stałą trasę sprzed roku prowadzącą ul. Kwiatową, Chabrową i Słoneczną. Tymczasowe przystanki na ulicach: Fasolowej i Tulipanowej zostały zlikwidowane. Autobusy powróciły na Słoneczną 19 września. kańców, a takŝe pasaŝerów opóźnionych autobusów. W związku z tym, MZK przystał na wprowadzanie prostszego wariantu objazdu, przebiegającego bezpośrednio od wiaduktu ulicami: Kościuszki i Warneńczyka z dodatkowym przystankiem na pierwszej z ulic. Pojazdy kursowały po tej trasie od 25 września. Objazd dotyczył linii nr 15, 19, 22, 24, 29 oraz 31. Centrum. Wały i Szumana do remontu. Z powodu robót drogowych na ul. Wały gen. Sikorskiego i Szumana, zmieniony został przystanek nocnej linii nr 02 na placu Świętej Katarzyny. Od nocy z 24 na 25 września autobusy tej linii jadące w kierunku os. Na Skarpie, zatrzymują się na przystanku linii nr 19 - zamiast na tramwajowym linii nr 1. Korekty w rozkładach jazdy 1 lipca wprowadzono korekty w rozkładach jazdy linii nr 11, 13, 14, 16, 28 oraz 33. Zmiany dotyczyły głównie pojedynczych kursów. 10 lipca drobnej zmianie uległ rozkład jazdy linii nr 18. Kurs o godz. 20:40 z pętli Wrzosy I został przeniesiony na godz. 20:36. Na przełomie sierpnia i września zniesiono sprzedaŝ karnetów przez kierowców i motorniczych. 1 września zmieniły się rozkłady jazdy dla linii nr 15, 22, 27 i 31. Mokre. Chrobrego do remontu. 19 września do remontu zamknięto teŝ fragment ul. Chrobrego. Objazd dla autobusów, MZK wyznaczył najpierw ulicami Batorego, Kościuszki i Warneńczyka z przystankami tymczasowymi na pierwszej i ostatniej z ulic. Jednak pojawienie się autobusów na ul. Batorego utrudniło jeszcze bardziej ruch drogowy w tej części miasta, co wywołało niezadowolenie okolicznych miesz- Veolia zawiesza kursy Veolia Transport Toruń 1 września zawiesiła siedem kursów przebiegających przez odcinek Unisław <-> Bydgoszcz. Za przyczynę zawieszenia podano uruchamianie przez kolej regularnych przewozów pasaŝerskich na trasie ChełmŜa <-> Bydgoszcz. Pociągi jednak na tej trasie jeszcze nie kursują. Związek przeciw dyrekcji Związek Zawodowy Kierowców z MZK złoŝył w lipcu zawiadomienie do prokuratury o łamaniu praw związkowych przez kierownictwo MZK. Prokuratura nie odnalazła jednak w zebranym materiale dowodowym śladów przestępstwa i nie wszczęła dalszego postępowania Prezentacja i oddanie do uŝytku zmodernizowanego składu Konstal 805Na #

6 Z pętli do pętli Z biletem regionalnym do Włocławka III KrzyŜacka Noc Autobusowa Od 1 września mieszkańcy Torunia mogą dojechać pociągiem do Włocławka na regionalnym bilecie WiT i później przez godzinę korzystać z komunikacji organizowanej przez MPK Włocławek za 10,50 zł. Bilet działa identycznie takŝe w przeciwnym kierunku. MoŜna teŝ od razu zakupić bilet powrotny za 12,50 zł, który dodatkowo daje moŝliwość godzinnej podróŝy komunikacją w mieście, z którego będziemy wracać. Dla oszczędnych powstał takŝe bilet miesięczny WiT. Inauguracja biletu WiT odbyła się 15 września w trakcie uroczystego przejazdu wraz z lokalnymi samorządowcami i władzami województwa. Pomysł biletu powstał w Urzędzie Marszałkowskim po wprowadzeniu podobnego biletu aglomeracyjnego na trasie Toruń Bydgoszcz. Jego główny cel to zachęcenie mieszkańców województwa do podróŝy transportem publicznym. W przyszłym roku planuje się objąć podobną ofertą Grudziądz i Inowrocław. W nocy z 20/21 września odbyła się III KrzyŜacka Nocka Autobusowa organizowana przez Toruński Klub Miłośników Komunikacji Miejskiej. W tej edycji, w nocną podróŝ po Toruniu i okolicach zabrał nas Ikarus z Veolii Transport Toruń. Trasa przejazdu rozpoczynała się na Dworcu Autobusowym przy ul. Dąbrowskiego i wiodła m.in. przez Dw. Główny, Most Autostradowy, Nową Wieś, Kaszczorek, Rubinkowo II, słynne Radio M, pętlę Koniuchy, Mazowiecką i Merinotex. Pomimo niskiej frekwencji, humor dopisywał uczestnikom, a zwłaszcza Panu Kierownikowi, który w znaczny sposób urozmaicił przejazd. Ciekawostką było takŝe pchanie nie chcącego odpalić Ikarusa. Co słychać w Ostaszewie? Kolejno: Autosan H10-11 (#80011), Kapena Thesi Intercity (ZKL 26MK) i Autosan H9-21 (#10006). W lipcu drugi raz redakcja Na pętli odwiedziła strefę ekonomiczną w Ostaszewie. W tym miesiącu jej pracownicy musieli być jednak na urlopach, poniewaŝ na szczyt pracowniczy zjechało się o połowę mniej pojazdów (15) niŝ w maju. Ich zapełnienie równieŝ było niskie. Veolia w kwestii przewozów jest nadal liderem na szczyt zjechało się 8 pojazdów tej firmy: Autosany H9-21, H10-11, H10-12, Kapena Thesi Intercity oraz Iveco Daily 50C13 Kapena. Pojazdy te pojechały z pracownikami do Nowej Dobrej, Dąbrówki, Grudziądza, Świecia, Unisławia, Kijewa i Siemonia. Firma Mixs co raz bardziej jest widoczna w Ostaszewie. Tym razem przysłała 5 pojazdów: lokalnego Neoplana, busa marki Mercedes, Setrę S215HR i Autosana H9-21. W większości pojazdy te odwiozły pracowników mieszkających w Toruniu. Z firmy Morvi pod Sharpem pojawiły się tylko dwa Mercedesy: O405 (kier. Toruń) i O405G (kier. Lisewo). Ostatnim spotkanym przewoźnikiem był Trans-Caro z Autosanem H9-21 dowoŝącym do Golubia-Dobrzynia. fot. Tomasz Karolak Uczestnicy III KrzyŜackiej Nocy Autobusowej w Nowej Wsi. Na doŝynki do Przysieka Kolejny rok z rzędu, 20 września, uruchomiono specjalną linię autobusową z Placu Teatralnego do Przysieka. Niskopodłogowy MAN kursował z centrum Torunia w godzinach 9:00 15:00, co godzinę. Po drodze zatrzymywał się tylko na przystanku MZK przy ul. Kraszewskiego oraz na przystanku PKS przy ul. Broniewskiego. Opłata za przejazd wynosiła 2,10 zł. Linię uruchomiono z okazji odbywającego się w Przysieku festynu Barwy lata, dary jesieni. Na spółkę z MZK? Przeprowadzony w MZK audyt wykazał silne i słabe strony przewoźnika. W lipcu na sesji Rady Miasta przedstawione zostały jego wyniki. Za najlepsze rozwiązanie w obecnej sytuacji wskazano przekształcenie MZK w spółkę prawa handlowego, która naleŝałaby w 100% do miasta. Dzięki temu moŝliwe mogłoby być planowanie działania w dłuŝszej perspektywie, a firma miałaby własny majątek i mogłaby zarabiać nie tylko na przewoŝeniu pasaŝerów. Prezydent Torunia uwaŝa, Ŝe przekształcenie MZK w spółkę to dobre rozwiązanie, o ile nie będzie to zbyt kosztowne dla miasta. Najszybciej przekształcenie mogłoby się zakończyć w 2010 roku. Tymczasem na przełomie 2008/2009 roku czeka nas kolejna podwyŝka cen biletów. 6 Brespol taką nazwę nosił kiedyś przystanek Saturn.

7 Prasa napisała Autobusy do Barbarki. Jednocześnie podaje się do wiadomości, Ŝe w niedziele i dni świąteczne kursować będzie do Barbarki autobus celem umoŝliwienia publicznego prędkiego i taniego przejazdu do jak popularnego w chwili obecnej miejsca wycieczkowego. Autobusy kursować będą w kaŝdą niedzielę i święta co godzinę poczynając od 1:15 po południu. Ostatni autobus z Barbarki do Torunia odchodzić będzie o godzinie 9:45 wieczorem. Słowo Pomorskie 7 VI 1925 r. Niepewna komunikacja autobusowa Podgórz Toruń 7 bm. przed południem zmuszeni byli pasaŝerowie znowu około 2 godz. czekać na autobus z Torunia; nie moŝna było wskutek tego opóźnienia zdąŝyć do pociągów. Straty są powaŝne. CzyŜby nie moŝna pasaŝerom, czekającym przy przystanku, z centrali toruńskiej zatelefonować o spóźnieniu autobusa? Remontowe kłopoty MPK W godzinach szczytu na ulicach Torunia są jednocześnie 38 autobusów i 54 wozy tramwajowe. Pozornie wydaje się to duŝo, ale w praktyce ilość ta nie zaspokaja potrzeb. W tramwajach ciągle jest tłoczno, a frekwencja w niektórych godzinach przekracza wszelkie dopuszczalne normy ładowności. Jak się dowiadujemy od dyrektora MPK J. Szukalskiego, sprawę rozwiązać by mogło przyspieszenie remontów bieŝących i kapitalnych. Nie jest to jednak proste, gdyŝ brak części zamiennych. Nie moŝna np otrzymać kół zębatych. Jest to m. in. powodem wycofania 6 wozów tramwajowych, które uszkodzone zostały jeszcze zimą. Na remont czeka takŝe 7 autobusów. Nie moŝna z nich korzystać, gdyŝ przedsiębiorstwo nie posiada rozruszników i tarcz sprzęgłowych. Nowości 29 VII 1970 r. PowyŜszy artykuł przesłał nam Paweł Chmielecki. Dziękujemy! Słowo Pomorskie 9 I 1926 r. Przerwa na reklamy NOWE reklamy: ZDJĘTE reklamy: Lipiec: # Play # 441 Play # 447 Play # 469 Play # 473 Klinika Stomatologiczna # 487 Nalazek (nowa wersja) Sierpień: # 259 Chińskie Centrum Handlowe # 413 Chińskie Centrum Handlowe # 430 Owocudo # 440 Face2Face # 457 Face2Face # 493 Galeria Wnętrz AMC (odnowiona) Lipiec: # 407 Świat Zdrowia # 413 Świat Zdrowia # 428 Giant # 451 Świat Zdrowia # 457 Hurtownia Części Samochodowych # 467 Świat Zdrowia # 473 Świat Zdrowia Sierpień: # Kungfupanda.pl # 429 Asekuracja # Energohandel Wrzesień: # Dzień bez Samochodu # 500 Atlas + Brico Depot # 530 Majster + Braas Wrzesień: # Play # Blok # Play # 447 Play # Play # 474 Świt # 525 KS Toruń Remonty Odstawione: # 468 do NB # 472 do NB # 482 do NG # 483 do NG W trakcie: # NG # NB Zakończone: # NG (modernizacja) # NB # 477 NB # 484 NG 7 Reja tak nazywał się kiedyś przystanek Aula.

8 Na linii: dwunastka Adrian Giza Linia uruchomiona została w pierwszej połowie lat 50. To właśnie ta linia jako jedna z pierwszych rozpoczęła obsługę dzielnicy Podgórz. Pierwotna trasa dwunastki przebiegała z Wrzosów przez ul. Nowickiego, pl. Armii Czerwonej, pl. Rapackiego, Most im. J. Piłsudskiego, ul. Podgórską i Łódzką do pętli Cegielnia Stawki (obecnie Ceramika). Taki stan nie istniał długo, bo tylko do roku Wówczas to uruchomiono linię tramwajową 3bis na trasie Lisia - Dw. Północny i dwunastkę wycofano z Wrzosów do placu Armii Czerwonej, a juŝ po kilku latach z Cegielni Stawki do Rudaku. Bardzo waŝna zmiana trasy 12 nastąpiła na przełomie lat 60. i 70. Od al. 700-lecia Torunia linia jechała przez Fosę Staromiejską (powrót przez ul. Wały gen. Sikorskiego), pl. Armii Czerwonej, ul. Nowickiego, Odrodzenia, Przy Kaszowniku, Grudziądzką i Polną do pętli Rolnicza. Do roku 1976 zrezygnowano z przejazdu przez Fosę Staromiejską. Z końcem lat 70. linię przedłuŝono do pętli Wrzosy II (obecnie Traktorowa) a takŝe utworzono wariant bis kursujący w godzinach szczytu na trasie z Rudaku do Metalzbytu (ob. Mleczarnia) ( przejazd odbywał się bezpośrednio z ulicy Polnej przez Chrobrego ), natomiast juŝ w 1982 roku do Mazowieckiej. W połowie lat 80 dwunastkę wycofano z placu Armii Czerwonej na Czerwoną Drogę, a takŝe z przejazdu linii 12 i 12bis w rejonie Mazowieckiej i CCK. W kierunku Mazowieckiej autobusy bis jechały ulicą Polną, Kociewską i Mleczną, a spowrotem ul. Mleczną i Chrobrego, natomiast wozy linii nr 12 w kierunku Wrzosów przejeŝdŝały przez pętlę CCK. Na przełomie lat 80. i 90. szczytówkę 12bis zlikwidowano, a dwunastkę w obie strony skierowano na ul. Kujawską. W 1994 roku kursy przez CCK zostały zlikwidowane, a po kilku latach dzięki wybudowaniu prawie 150 m odcinka ul. Traktorowej do Polnej linię przedłuŝono przez ulice Ugory, Kwiatową, Szosę Chełmińską do Wrzosów I. Ponadto część kursów wydłuŝonych zostało od pętli Wrzosy I do Osiedla Leśnego-Polana. Obecnie linia nr 12 ma 37 kursów w dni powszednie z Wrzosów, w tym 19 z Osiedla Leśnego-Polana. Linia obsługiwana jest przez 3 brygady całodzienne (1 niskopodłogowa). Na pętli: Dworzec Wschodni Mirosław Czerliński Jest jedną z najstarszych pętli w Toruniu. Jej początki sięgają 1917 roku. Był to rok, w którym doprowadzono do Dworca Mokre (obecnie Wschodni) tramwaj Pętla Dworzec Wschodni jako jedna z niewielu jest dziś w bardzo dobrym stanie. Wszystko dzięki przebudowie, którą przeszła kilka lat temu przy okazji remontu wiaduktu Kościuszki. Na stałe na pętli kończą 2 linie autobusowe: miejsko-podmiejska 25 i szczytowa 41. W dni powszednie wykonuje się stąd 24 kursy. Większość potoków pasaŝerskich obsługują jednak sąsiadujące z pętlą przys- tanki Dworzec Wschodni. W 1917 roku przy dworcu po raz pierwszy pojawił się tramwaj linii nr 2. Do połowy lat 70. linia ta oraz przez pewien czas jej nocna wersja (2N) kończyła przy nim swoją trasę (w tym czasie na kilka lat przerywając kursowanie w czasie II wojny światowej). Przez te kilkadziesiąt lat przybyło kilka linii autobusowych przejeŝdŝających z przystankiem obok dworca. Pod koniec lat 70. z Dworca Wschodniego uruchomiono linię autobusową G do Grębocina. W zamian za to, przestały kończyć tu trasę tramwajowe dwójki, które przedłuŝono do Elany. W połowie lat 80. w zamian linii G uruchomiono linie miejsko-podmiejskie nr 24, 24bis i 25. Kilka lat później zlikwidowano jednak wariant 24 bis. Za to linię nr 24 w 2001 r. przedłuŝono do placu Św. Katarzyny. Ostatnią zmianą stałą na pętli było uruchomienie z niej linii nr 41 do pętli Na Zapleczu. Tak więc, dziś przy Dworcu Wschodnim kończą linie nr 25 i 41. We wrześniu 2008 roku z powodu remontu Szosy Lubickiej zmieniła się organizacja ruchu, która w szczególny sposób dotknęła pętlę przy Dworcu Wschodnim. Zabrano z niej wtedy linię nr 25, a w zamian skierowano 23 i 39. Ten stan będzie obowiązywał przynajmniej do grudnia. Pętla i przystanki przy Dworcu Wschodnim są waŝnym węzłem komunikacyjnym Torunia. Zmodernizowana infrastruktura czyni go przy tym jeszcze bardziej przystępnym dla pasaŝerów.. 8 Rubin pod taką nazwą niegdyś krył się przystanek Rubinkowo Centrum.

9 Na zajezdni: Jelcz PR110D Lux Adrian Giza Kiedy w latach 80. jedynym produkowanym w Polsce typowym autobusem międzymiastowym był model PR110IL, rozpoczęto prace na zmodernizowaną wersją tego autobusu spełniającą wyŝsze standardy. zmniejszono do 46, dodatkowe kanały nawiewne z wentylatorami elektrycznymi i indywidualnymi nawiewami na kaŝde miejsce przez co odstąpiono od montaŝu okien z elementami przesuwnymi. Od 1987 roku moŝliwe było teŝ montowanie klimatyzacji przestrzeni pasaŝerskiej. Ze względu na duŝo bogatsze wyposaŝenie w porównaniu z Wersją standardową, wersja Lux była cięŝsza o 300 kg. Cena takiego autobusu pod koniec lat 80 sięgała 75 mln ówczesnych złotych. Najczęściej kupowany był on przez firmy transportowe takie jak Orbis czy Gromada. Jelcze PR110D Lux słuŝyły im do przewozów dalekobieŝnych (w tym takŝe międzynarodowych) oraz przewozów dewizowych gości. W 1992 roku zaprzestano produkcji tego modelu zastępując ten model zmodernizowaną wersją przejściową D120, kończąc na T120. W czasie produkcji powstały teŝ prototypy takie jak wersja z wklejanymi szybami oraz model PR110D sport z miejscami leŝącymi. Ostatni Jelcz PR110D Lux #90553 z Veolii Toruń został wycofany z ruchu pasaŝerskiego w tegoroczne wakacje. Po zakończeniu produkcji turystycznego autobusu Jelcz 014lux w roku 1979, Jelczańskie Zakłady Samochodowe w oparciu o prototyp PR110T, zbudowało serię autobusów PR110D. Nadwozie nie róŝniło się znacznie od wersji prototypowej, poniewaŝ zrezygnowano jedynie z miejsca na tablicę kierunkową z przodu, z prawej strony pod oknem, gdzie pozostało charakterystyczne zagłębienie. Jelcz PR110D posiada mm długości, 2500 mm szerokości, i 3180 mm wysokości (rozstaw osi 6100). Jego średnica zawracania wynosi 23,5 m a masa własna kilogramów. Nadwozie samonośne wyposaŝone jest w 2 pary drzwi w układzie (pierwsze odskokowe, automatyczne, natomiast drugie otwierane ręcznie), a takŝe bagaŝnik o pojemności 6m³. Dzięki obniŝeniu przedniej części pojazdu uzyskano mniejszy współczynnik oporu powietrza. Pojazd moŝe pomieścić 51 osób w wygodnych fotelach. Wentylację zapewniają przesuwne partie okien bocznych, 2 wentylatory wyciągowe w tylnej części pojazdu oraz 2 luki dachowe. Źródłem napędu międzymiastowego Jelcza jest umieszczony pionowo z tyłu silnik SW680/165 o mocy maksymalnej 201KM zblokowany z sześciobiegową, manualną skrzynią biegów S6-90. Taki zespół napędowy pozwala rozpędzić autobus do prędkości 103km/h. Stanowisko pracy kierowcy wyposaŝone zostało w dodatkowe drzwi po lewej stronie, a takŝe w mechanizm kierowniczy 8065 śrubowo-kulkowy, z wspomaganiem hydraulicznym. Układ hamulcowy stanowi hamulec roboczy dwuobwodowy, awaryjny, postojowy i silnikowy. Na rynku dostępna była takŝe wersja Lux czyli typowo dalekobieŝna wersja PR110D. W tym pojeździe zastosowano uchylne fotele typu lotniczego których liczbę Jelcz PR110D Lux #90550, którego w kwietniu 2007 roku udało się sfotografować na trasie do Unisławia. W Toruniu pierwsze autobusy tego typu pojawiły się najprawdopodobniej w PKS. Ostatnimi były m.in. #70762, #90550, #90553). Sprywatyzowanie PKS-u przez ówczesny Connex (obecnie Veolia Transport) przyspieszyło jednak tempo wymiany taboru. Doprowadziło to do wycofania z ruchu ostatniego egzemplarza tego pojazdu w tegoroczne wakacje. Jednak Jelcze PR110D Lux nadal moŝna zobaczyć w Toruniu za sprawą przewoźników takich jak PKS Lipno, PKS Włocławek czy Naftex z Witowa. Stopka redakcyjna: redakcja: Mirosław Czerliński etmike@o2.pl Adrian Giza zdjęcia: Paweł Chmielecki Mirosław Czerliński Tomasz Karolak Sebastian Maćkiewicz korekta: Tomasz Karolak 9 Wyszyńskiego tak nazywał się kiedyś obecny przystanek Dziewulskiego.

10 FotoreportaŜ Wnętrze zmodernizowanego składu # Rzuca się w oczy inny wzór wkładek tapicerskich od # W minionym kwartale odnaleźliśmy kolejnego Jelcza PR110. Autobus stacjonuje w Małej Nieszawce. Jedna z dwóch Setr S215HR, które zakupiła firma Mixs. Oprócz tego w firmie pojawiły się kolejne busy Mercedesa. Nowa Kapena Tema stacjonująca na parkingu Komendy Powiatowej Policji mieszczącej się przy ul. Dziewulskiego. #60901 w niszowym malowaniu wśród toruńskich Autosanów H10-10, gdzie przewaŝa mal. czerwone. Przemalowany przez Veolię Jelcz L100I # Pojazd na stałe wykonuje kursy pracownicze z Towimoru. 10 Gagarina taką nazwę nosił niegdyś przystanek Akademiki.