Wykład 3 Czy i na ile doświadczenia Japonii mówią o tym, jaka będzie przyszłość?

Transkrypt

1 Wykład 3 Czy i na ile doświadczenia Japonii mówią o tym, jaka będzie przyszłość?

2

3 It is hard to believe now, but at the end of the 1980s Japanese banks had the highest credit ratings of any in the world. Japanese policy-makers were lauded for their brilliance Japanese model of economic organization was perceived as the wave of the future Ahead of the curve, Dresdner Kleinwort, 9 October 2008, s. 9

4 Co pożarło wzrost gospodarczy w Japonii na początku lat 90.? Czy pęknięcie bańki spekulacyjnej na giełdzie w Tokio?

5 1981Q1 1982Q1 1983Q1 1984Q1 1985Q1 1986Q1 1987Q1 1988Q1 1989Q1 1990Q1 1991Q1 1992Q1 1993Q1 1994Q1 9% JAPONIA 210 6% tempo wzrostu PKB indeks akcji % 0% 120? % 30

6 Jak doszło do powstania i pęknięcia bąbla spekulacyjnego na giełdzie w Tokio?

7 Aprecjacja jena Bąbel spekulacyjny na rynku akcji Pęd do udziału w zyskach ze spekulacji Niska inflacja Wzrost gospodarczy + = Przekonanie, że nastąpił trwały wzrost wydajności Szybki wzrost cen akcji. Optymizm inwestorów BĄBEL SPEKULACYJNY Spadek cen ropy 1986: Przejściowe złamanie monopolu OPEC Wzrost ryzyka spekulacji przeciwko trendowi

8 Dlaczego Bank Japonii początkowo obniżał, zamiast podnosić stopy procentowe?

9 1985M1 1986M1 1987M1 1988M1 1989M1 1990M Nikkei Stopa BoJ JAPONIA 7% 6% 6% 5% 5% 4% 4% 3% 3% 2%

10 0,0060 0,0055 Kurs walutowy Stopa dyskonta JAPONIA 7% 6% 6% 5% 0,0050 5% 0,0045 4% 4% 0,0040 Plaza Accord 3% 3% 0, M1 1986M1 1987M1 1988M1 1989M1 1990M1 2%

11 Dlaczego Bank Japonii przywiązywał tak dużą wagę do konieczności powstrzymania aprecjacji jena?

12 KURS DOLARA DO JENA (JPY/USD) Początek zacieśniania polityki pieniężnej BoJ 250

13 Co, oprócz dużej skali aprecjacji jena, mogło utrzymywać inflację na niskim poziomie, mimo że następował szybki wzrost podaży pieniądza?

14 60 Cena baryłki ropy

15 JAPONIA 6% 5% stopa dyskontowa BoJ CPI 4% 3% 2% 1% 0% -1% 1984Q1 1985Q1 1986Q1 1987Q1 1988Q1 1989Q1 1990Q1

16 Pęknięcie bąbla spekulacyjnego na giełdzie w Tokio martwi się o kurs jena BANK JAPONII nie martwi się o inflację Na giełdzie w Tokio trwa hossa tworząc możliwość taniego finansowania spekulacji Na giełdzie narasta BUM!!! bąbel spekulacyjny spadek cen ropy nie podwyższa stóp procentowych W końcu BoJ decyduje się podnieść znacznie stopy procentowe

17 W tamtym czasie uwagę władz Japonii skupiała głównie giełda. Dzisiaj wiemy, że daleko groźniejsze dla wzrostu gospodarczego było załamanie cen na rynku nieruchomości. Dlaczego?

18 JAPOŃSKIE FIRMY JAPOŃSKIE BANKI AKCJE i NIERUCHO- MOŚCI POŻYCZKI PORTFELE ZŁYCH DŁUGÓW STRATY BANKÓW

19 SPŁATY NETTO ZADŁUZENIA (BALANCE SHEET RECESSION) ILOŚCIOWE LUZOWANIE POLITYKI PIENIĘŻNEJ ZALAMANIE BOOMU KREDYTOWEGO/ STRATY BANKÓW ZATRZYMANIE AKCJI KREDYTOWEJ i KREACJI PIENIĄDZA STAGNACJA CZYNNIKI STRUKTURALNE STRATY BILANSOWE BANKÓW EKSPANSJA FISKALNA

20 Koń przestał pić

21 1985M1 1986M1 1987M1 1988M1 1989M1 1990M1 1991M1 1992M1 1993M1 1994M1 1995M1 1996M1 1997M1 1998M1 1999M1 2000M1 2001M1 JAPONIA Podaż pieniądza Kredyty 150

22 Masaaki Shirakawa, Delevaring and Growth: Is the Developed World Following Japan s Long and Winding Road? Bank of Japan. 10 January 2012

23 Co ostatecznie zmusiło rząd do pokrycia strat banków?

24 Christoph A. Schaltegger, Martin Weder (2013) Will Europe Face a Lost Decade? A Comparison with Japan s Economic Crisis, CREMA Working Paper no

25 Gunter Schnabl (2013) The Macroeconomic Policy Challenges of Balance Sheet Recession: Lessons from Japan for the European Crisis, CESifo Working Paper No. 4249, May

26 Pier Carlo Padoan, The EU Economy After the Great Recesion, Public Lecture, European Institute, London School of Economics, 29 April 2014

27 Jak Japończycy ratowali gospodarkę przed recesją?

28 Balance sheet recession SPŁATY NETTO KREDYTÓW STAGNACJA GOSPODARCZA RELATYWNY NADMIAR OSZCZĘDNOŚCI EKSPANSJA FISKALNA ZYSKI FIRM LOKOWANE W BANKACH

29 McKInsey Global Institute (2015) Debt and (not much) delevaring

30 Martin Wolf (2015) Corporate surpluses are contributing to the savings glut, November 17, 2015

31

32 Polityka fiskalna była skuteczna pomimo trwałego załamania cen na rynku nieruchomości, powodującego konieczność wieloletniego dokonywania spłat netto kredytów Richard Koo, The Future of Central Banking and Closing Remarks - INET Hong Kong, 12/04/2013

33 Richard C. Koo, The world in balance sheet recession: causes, cure, and politics, Real-World Economics Review, no. 58/2011

34 Andrew Haldane (2015) Stuck, Speech at Open University, 30 June 2015

35 Kiedy japoński rząd zaczął stosować QE?

36 Richard Koo, The Future of Central Banking and Closing Remarks - INET Hong Kong, 12/04/2013

37 Co spowodowało pojawienie się deflacji?

38 Masaaki Shirakawa, Japan s economy and monetray policy, Speech, Research Institute Of Japan, 4 June 2014

39 Haruhiko Kuroda, Overcoming deflation and after, Speech at the Meeting of Japan Business Federation, Tokyo, 25 December 2013

40 Willem Buiter Ebrahim Rahbari (2013) What to expect from Abenomics: Four arrows to target four challengesciti GPS: Global Perspectives & Solutions, October.

42 Pesymizm oczekiwań dotyczących przyszłej wysokości płac Willem Buiter Ebrahim Rahbari (2013) What to expect from Abenomics: Four arrows to target four challengesciti GPS: Global Perspectives & Solutions, October.

43 pomimo optymizmu prognoz rządowych Takeo Hoshi, Anil K. Kashyap (2013) Will the US and Europe Avoid a Lost Decade? Lessones from Japan s Post Crisis Experience, 14th Jacques Polak Annual Research Conference, 7-8 November

44 Co spowodowało powstanie sprzężenia pomiędzy stagnacją i deflacją?

45 Spadkowy trend tempa wzrostu wydajności Sztywności strukturalne, ograniczające mobilność zasobów Długi okres delewarowania i braku dokapitalizowania banków Starzenie się społeczeństwa Niska stopa inwestycji Stagnacja gospodarcza połączona w deflacją Chroniczna słabość popytu krajowego Gwaranatowana realnie dodatnia stopa procentowa Oczekiwania długotrwałej deflacji i braku wzrostu płac Wstrzymywanie się gospodarstw domowych z wydatkami

48 Nie widzimy przyszłości nawet gdy na nią patrzymy Andrew Haldane (2015) Stuck, Speech at Open University, 30 June 2015

49 Czy głównym problemem japońskiej gospodarki jest brak reform strukturalnych? Adam S. Posen (2010). The Realities and Relevance of Japan s Great Recession neither Ran nor Rashomon, Paterson Institute for International Economics, Working Paper no. 10-7

50 Claudio Borio, Magdalena Erdem, Andrew Filardo, Boris Hofmann (2015) The costs of deflations: a historical perpective, BIS Quarterly Review, March

51 Kyoji Fukao (2014), Lessons from Japan s Secular Stagnation, May 20, RIETI World KLEMS Symposium

53 Japan well on its way to becoming a capital importer, J.P.Morgan, 4 January 2012,

54 Japan well on its way to becoming a capital importer, J.P.Morgan, 4 January 2012,

57 Co było źródłem finansowania długu publicznego?

58 Rząd Japonii, emitując dług, przekształcał oszczędności w pieniądz S Martin van Vliet (2014) The Japanification of Europe: Where we stand? ING Amsterdam

59 JGB Christian Weistroffer (2013). Ultra-low interest rates, Deutsche Bank, June 10

61 Christoph A. Schaltegger, Martin Weder, Will Europe Face A Lost Decade? A Comparison With Japan's Economic Crisis Center for Research in Economics, Management and the Arts Working Paper No , Zürich

62 Adait Turner (2014), Escaping the Debt Addition: Monetary and macro-prudential policy in the post-crisis world, Center for Fiancial Studies, Frankfurt, February 10

63 Willem Buiter, Ebrahim Rahban (2013). What to expect from Abenomics?. Citigroup, October

64 Skąd brały się oszczędności finansujące dług publiczny pomimo spadku stopy oszczędzania gospodarstw domowych?

65 Gunter Schnabl (2013) The Macroeconomic Policy Challenges of Balance Sheet Recession: Lessons from Japan for the European Crisis, CESifo Working Paper No. 4249, May

66 Willem Buiter Ebrahim Rahbari (2013) What to expect from Abenomics: Four arrows to target four challengesciti GPS: Global Perspectives & Solutions, October.

67 Co pomogło w trakcie Abenomics?

68 BIS, Monetary and Economic Department, March 2014

69 Dlaczego od 2013 r zakupy obligacji przez Bank Japonii rosną szybciej niż rośnie zadłużenie rządu?

70 Eksport przestał ciągnąć wzrost Haruhiko Kuroda (2015) Japan s economy and monetary policy, speech at a meeting with business leaders, Osaka, 28 September 2015

71 bln JPY 100 Japonia emisje netto japońskich obligacji skarbowych 80 zakupy netto obligacji skarbowych przez BoJ e Źródło: Bank Japonii, japońskie ministerstwo finansów, Bloomberg.

72 73