Kontrola inflacji poprzez stosowanie kursów stałych

Transkrypt

1 Kontrola inflacji poprzez stosowanie kursów stałych

2 SYSTEM WALUTOWY SYSTEM WALUTY ZŁOTEJ CO ZAPEWNIAŁO STABILNOŚĆ CEN? ZOBOWIĄZANIE BANKU CENTRALNEGO DO UTRZYMYWANIA SZTYWNEGO KURSU WALUTOWEGO I wojna światowa ( ) i hiperinflacje początkowych lat 20. ZOBOWIĄZANIE SYSTEM WALUTY BANKU CENTRALNEGO DO UTRZYMYWANIA DEWIZOWO-ZŁOTEJ SZTYWNEGO KURSU WALUTOWEGO Wielki Kryzys ( ), załamanie się systemu dewizowo-złotego PŁYNNE KURSY GŁÓWNYCH WALUT CENY NIE BYŁY STABILNE (DEFLACJA / INFLACJA) II wojna światowa ( ) i brak wymienialności walut w latach 50 SYSTEM Z BRETTON WOODS Rozpad systemu z Bretton Woods ( ) PŁYNNE KURSY GŁÓWNYCH WALUT EMS EMU ZOBOWIĄZANIE BANKU CENTRALNEGO DO UTRZYMANIA STAŁEGO KURSU WALUTOWEGO Lata 70. I 80.: ZOBOWIĄZANIE BANKU CENTRALNEGO DO KONTROLOWANIA PODAŻY PIENIĄDZA Od lat 90.: ZOBOWIĄZANIE BANKU CENTRALNEGO DO KONTROLOWANIA INFLACJI

3 % 12% 9% 6% Stany Zjednoczone. INFLACJA SYSTEM WALUTY ZŁOTEJ SWZ BRETTON WOODS Tempo inflacji 3% 0% -3% -6% -9% -12%

4 40 lat 3% Stany Zjednoczone. CENY ( ) % % Tempo inflacji Indeks cen 10-6%

5 Dlaczego współcześnie deflacja jest mniej prawdopodobna?

6 Co może ją spowodować?

7 Masaaki Shirakawa, Japan s economy and monetray poliyc, Speech, Research Institute Of Japan, 4 June 2014

8 PKB Jak współcześnie bank centralny zmniejsza (zwiększa) tempo wzrostu podaży pieniądza? Bank centralny M D C M S R MNOŻNIK KREDYTOWY

9 PKB Jak współcześnie bank centralny zmniejsza (zwiększa) tempo wzrostu podaży pieniądza? Bank centralny M D C M S R i

10 W systemie waluty złotej banki centralne nie wpływały aktywnie (przy użyciu kredytu redyskontowego) na podaż płynnych rezerw. Co powodowało, że podaż płynnych rezerw i podaż pieniądza kształtowały się względnie stabilnie?

11 Bank emisyjny Rezerwy kruszcowe Płynne rezerwy banków

12 Co działoby się z inflacją w krajach nadwyżkowych, gdyby zmiany wielkości rezerw walutowych zależały tylko od kształtowania się bilansów handlowych?

13 Bank centralny WZROST REZERW WALUTOWYCH WZROST PŁYNNYCH REZERW BANKÓW R Banki komercyjne i WZROST PŁYNNYCH REZERW BANKÓW R WZROST AKCJI KREDYTOWEJ C WZROST DEPOZYTÓW WALUTOWYCH WZROST DEPOZYTOW M NADWYŻKA HANDLOWA MNOŻNIK KREDYTOWY

14 Co działoby się z inflacją w krajach deficytowych, gdyby zmiany wielkości rezerw walutowych zależały tylko od kształtowania się bilansów handlowych?

15 Bank centralny SPADEK REZERW WALUTOWYCH SPADEK PŁYNNYCH REZERW BANKÓW R Banki komercyjne i SPADEK PŁYNNYCH REZERW BANKÓW R SPADEK AKCJI KREDYTOWEJ C SPADEK DEPOZYTÓW WALUTOWYCH SPADEK DEPOZYTOW M DEFICYT HANDLOWY MNOŻNIK KREDYTOWY

16 Jak arbitraż cenowy uruchamiał automatyczne procesy dostosowawcze w systemie waluty złotej?

17 Czy automatyzm waluty złotej mógł wystarczyć, by w bilansach handlowych poszczególnych krajów utrzymywała się równowaga?

18 Jeśli inflacja pozostawała na niskim, stabilnym poziomie, to znaczy, że utrzymywała się międzynarodowa równowaga płatnicza POMIMO występowania dużych nierównowag w bilansach handlowych Co ją utrzymywało?

19 INSTYTUCJE FINANSOWE KREDYTY INWESTYCYJNE, ZAKUPY AKCJI DEPOZYTY TERMINOWE WPŁACANE DO BANKÓW KREDYTY DLA ZAGRANICZNYCH BANKÓW ZAKUPY ZAGRANICZNYCH AKCJI I OBLIGACJI UDZIAŁY KAPITAŁOWRE WPŁACANE DO FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH DOCHODY KRAJU NADWYŻKOWEGO WYDATKI BIEŻĄCE OSZCZĘDNOŚCI

20 W roku % oszczędności Wielkiej Brytanii zostało ulokowane za granicą

21 Dlaczego w systemie waluty złotej przepływy kapitałowe z łatwością finansowały duże deficyty handlowe?

22 Brak ryzyka kursowego

23 Harold James (2012), Lessons for the Euro from History, Princeton University,

24 Co świadczyło o tym, że w systemie waluty złotej inflacja zależała w dużej mierze od globalnej podaży złota?

25 the price levels in countries on the gold standard exhibited almost identical secular movements prior to 1914 Anna Schwartz, Secular Price Changes in Historical Perspective Journal of Money, Credit and Banking, no. 5, February 1973, p. 243

26 Relative gold stock and the price index exhibit fairly uniform secular patterns: falling during the deflation of the first half of the nineteenth century, raising during the inflation of , galling during the deflation and again rising during the inflation preceding World War I. Lars Jonung, Knut Wicksell and Gustav Cassel on Secular Movements in Prices, Journal of Money, Credit and Banking, No. 2, May 1979, pp

27 The opening of new gold mines and improvements in the gold mining and gold processing technologies were decisive factors behind secular fluctuations in the world price level. The secular inflation between 1850 and 1870 was due to gold discoveries in California in 1848 and in Australia in 1851, and the inflation that started in the middle of the 1890s to the opening of new fields in South Africa, Alaska, and Australia. Lars Jonung, Knut Wicksell and Gustav Cassel on Secular Movements in Prices, Journal of Money, Credit and Banking, No. 2, May 1979, pp

28 W jakim tempie rosła globalna podaż złota, jeśli inflacja utrzymywała się na względnie niskim i stabilnym poziomie?

29 substantial changes in prices or nominal income are almost invariably the result of changes in the nominal supply of money M. Friedman, A Theoretical Framework for Monetary Analysis, New York 1971, p.7

30 Co powodowało, że podaż pieniądza rosła w tendencji w tempie zbliżonym do długookresowego tempa wzrostu w gospodarce światowej?

31 szczęśliwy zbieg okoliczności; sprawił, że wydobycie złota rosło w tempie podobnym jak długookresowa stopa wzrostu gospodarki światowej (Gustav Cassel, 1936) jakkolwiek pewną rolę odgrywał także mechanizm samoregulacji wynikający stąd, że wzrost (spadek) inflacji powodował spadek (wzrost) realnej ceny złota, co wpływało na wielkość jego wydobycia

32 Jakie korzyści przyniósł gospodarce światowej system waluty złotej?

33 stabilność siły nabywczej walut rozwój handlu międzynarodowego swobodę przepływów kapitałowych

34 Samoczynne utrzymywanie się równowagi w bilansach płatniczych Brak bodźców do stosowania barier w handlu i przepływach kapitałowych

35 Andrew Haldane: Global imbalances in retrospect and prospect, Speech at the Global Financial Forum on The New Global Economic Order, London 3 November 2010

36 Andrew Haldane: Global imbalances in retrospect and prospect, Speech at the Global Financial Forum on The New Global Economic Order, London 3 Novemeber 2010

37 Doświadczenia związane z funkcjonowaniem systemu waluty złotej były tak korzystne, że starano się go odtworzyć po I wojnie światowej (system waluty dewizowo-złotej) po II wojnie światowej (system z Bretton Woods)

38 Produkcja przemysłowa w czasie Wielkiego Kryzysu (1929=100) 100% Stany Zjednoczone Niemcy Wielka Brytania Francja 50% 0%

39 100% Koszt dezintegracji rynku światowego 90% Produkcja Handel światowy 80% 70% 60% 50% 40%

40 W wyniku doświadczeń Wielkiego Kryzysu, po II wojnie światowej przykładano dużą wagę do zapewnienia pełnego zatrudnienia, kontrola tempa inflacji schodziła na drugi plan. Co sprawiało, że w latach 50 i 60 inflacja była względnie stabilna?

41 25% 20% 15% Inflacja w latach Stany Zjednoczone Japonia Francja Niemcy Wielka Brytania 10% 5% 0% -5%

42 Jakie były inne (oprócz stabilności kursów walut) przyczyny niskiej inflacji w latach 50. i 60.?

43 Wydajność Inflacja

44 Jakie czynniki powodują wzrost wydajności?

45 Wysokie tempo wzrostu wydajności w gospodarce amerykańskiej Wysokie tempo wzrostu wydajności w Europie Zachodniej związane z procesem doganiania gospodarki amerykańskiej (zmniejszanie luki technologicznej; w dużej mierze w wyniku napływu amerykańskich inwestycji bezpośrednich do Europy)

46 During the long boom of the 1950s and 1960s agricultural employment fell from 25% of total employment in OECD countries in 1950 to 9% in Glyn, 2006

47 Co było przyczyną konieczności zmian kursów (czasami w wyniku kryzysów walutowych) w okresie funkcjonowania systemu z Bretton Woods?

48 Występujące pomiędzy krajami trwałe różnice w tempie inflacji, powodowały chroniczne nierównowagi w bilansach handlowych, których nie równoważyły przepływy kapitałowe w wyniku braku pełnej liberalizacji obrotów dewizowych

49 5% Różnica pomiędzy stopą inflacji w USA i Niemczech 4% 3% 2% 1% 0% -1% -2% -3% 1960Q1 1962Q1 1964Q1 1966Q1 1968Q1 1970Q1

50 900 Zapasy złota (w mln. uncji) 800 Stany Zjednoczone Pozostałe kraje

51 15% Kryzysy walutowe: konsekwencja narastania nierównowagi płatniczej 10% 5% 0% -5% -10% kurs funta LIBOR -15% -20% 1966M1 1966M7 1967M1 1967M7 1968M1 1968M7 1969M1 1969M7

52 Dlaczego łatwo pogodzono się z rozpadem systemu z Bretton Woods?

53 Oczekiwano, że spekulacja na rynkach walutowych będzie miała charakter stabilizujący, dzięki czemu zmienność kursów wzrośnie umiarkowanie, a sama zmienność kursów rozwiąże problem utrzymywania się chronicznych nierównowag w bilansach handlowych

54 20% 15% DEM/USD 10% 5% 0% -5% -10% -15% 1961Q1 1965Q1 1969Q1 1973Q1 1977Q1 1981Q1 1985Q1 1989Q1 1993Q1 1997Q1