KOMISJA EUROPEJSKA. Bruksela, dnia r. C(2014) 2225 final

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia r. C(2014) 2225 final Dotyczy: pomocy państwa SA (2013/N) Polska pomoc na restrukturyzację dla Classen-Pol S.A. Zgodnie z przepisami art. 24 i 25 rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 traktatu WE, dotyczącymi nieujawniania informacji objętych tajemnicą zawodową, w opublikowanej wersji niniejszej decyzji pominięto niektóre informacje. Pominięte fragmenty oznaczono symbolem: [ ]. WERSJA UPUBLICZNIONA Niniejszy dokument został udostępniony wyłącznie w celach informacyjnych. Szanowny Panie Ministrze! 1. PROCEDURA 1) W dniu 11 czerwca 2013 r. Polska zgłosiła pomoc na restrukturyzację dla spółki Classen- Pol S.A. (zwanej dalej Classen lub Spółką ). W dniach 9 sierpnia 2013 r., 17 października 2013 r. oraz 20 stycznia 2014 r. Komisja zwróciła się o udzielenie dodatkowych informacji, które Polska przedstawiła w dniach 12 września 2013 r., 19 i 20 listopada 2013 r. oraz 20 lutego 2014 r. Jego Ekscelencja Pan Radosław SIKORSKI Minister Spraw Zagranicznych Al. J. Ch. Szucha Warszawa POLSKA Commission européenne, B-1049 Bruxelles/Europese Commissie, B-1049 Brussel Belgium Telephone: (0)

2 2) Zgłoszenie pomocy na restrukturyzację poprzedzone było zgłoszeniem pożyczki na ratowanie w kwocie 11 mln PLN (ok. 2,6 mln EUR 1 ) w dniu 28 września 2012 r., zatwierdzonej przez Komisję dnia 11 grudnia 2012 r OPIS 2.1 Beneficjent 3) Classen zajmuje się produkcją i dystrybucją wyrobów drewnianych i drewnopochodnych, takich jak drzwi i ościeżnice (podstawowy rynek Spółki), fronty meblowe, listwy przypodłogowe, podłogowe panele laminowane oraz inne akcesoria do wykończenia domów i mieszkań. Spółka ma siedzibę w województwie śląskim, które jest regionem kwalifikującym się do otrzymania pomocy regionalnej na podstawie art. 107 ust. 3 lit. a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Spółka powstała w 1990 r. i od tego czasu działa niezmiennie w tej samej branży. 4) Spółka należy do niemieckiej grupy kapitałowej W. Classen GmbH & Co. KG (zwanej dalej Grupą Classen ), w ramach której jest podmiotem dominującym dla regionu Europy Środkowo-Wschodniej. Wraz ze swoimi spółkami zależnymi tworzy grupę kapitałową Classen-Pol S.A. (zwaną dalej Grupą Classen-Pol ). Strukturę organizacyjną Grupy Classen przedstawiono na poniższym schemacie. 1 1 EUR = ok. 4,2 PLN 2 Decyzja Komisji C(2012) 9510 final z dnia 11 grudnia 2012 r., Dz.U. C/77/

3 Struktura organizacyjna Grupy Classen 3 W. Classen GmbH&Co. KG Niemieckie spółki zależne Classen Pol S.A. (99,85 %) RuckZuck.Biz Sp. z o.o. (80 %) Classen Węgry (100 %) Classen Floor Systems Sp. z o.o. (50%) Ruck Zuck Węgry (100 %) ZAO Classen-Rus (80,1 %) ZAO Ruck Zuck Rus (100 %) Classen Ukraina (100 %) Ruck Zuck Ukraina (100 %) Źródło: zgłoszenie. 5) Classen sprzedaje swoje produkty na rynku krajowym i rynkach zagranicznych, głównie w Europie Środkowo-Wschodniej. Zgodnie ze sprawozdaniem finansowym Spółki za 2012 r. 57 % jej przychodów ze sprzedaży pochodziło z eksportu. W 2011 r. udział Spółki w krajowym rynku drzwi szacowany był na poziomie 6 %. Wartość sprzedaży na innych rynkach UE nie przekroczyła 20 mln EUR. W 2012 r. nastąpił znaczny spadek sprzedaży krajowej oraz eksportowej. 6) Według ostatniego zatwierdzonego sprawozdania finansowego w 2012 r. Spółka zatrudniała średnio 398 osób, w związku z czym jest uznawana za duże przedsiębiorstwo 4. 7) W ostatnich latach Spółka doświadczyła poważnych trudności finansowych, których przejawem były: spadek obrotów, rosnące straty i rosnące zadłużenie. W tabeli poniżej przedstawiono wybrane dane finansowe. Tabela 1 Wybrane dane finansowe Classen w latach (w mln PLN) Przychody ze sprzedaży 111,5 152,7 215,7 Zysk (strata) netto -23,3-23,3-9,5 3 Na dzień 31 października 2012 r. (przed sprzedażą Classen Floor Systems Sp. z o.o. i planowaną sprzedażą Ruck Zuck Biz Sp. z o.o.). 4 Zgodnie z zaleceniem Komisji 2003/361/WE z dnia 6 maja 2003 r. dotyczącym definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw jako podstawę danych dotyczących liczby personelu stosowanych w celu sklasyfikowania przedsiębiorstwa należy przyjąć ostatni zatwierdzony okres obrachunkowy, czyli w tym przypadku rok

4 Zapasy 20,4 20,1 24,0 Aktywa netto 29,8 53,0 76,3 Zadłużenie 84,6 92,8 83,6 Koszty z tytułu odsetek 5,8 5,4 4,2 Całkowity przepływ -0,24-0,06-1,0 pieniężny Źródło: sprawozdania finansowe za lata 2012, 2011, Środek pomocy 8) Zgłoszona pomoc na restrukturyzację ma formę pożyczki w kwocie PLN (ok. 7 mln EUR), która ma zostać udzielona przez państwową Agencję Rozwoju Przemysłu S.A. (ARP) z zastosowaniem stopy procentowej równej stopie referencyjnej dla Polski (tj. stopie bazowej, wynoszącej obecnie 2,75 %, powiększonej o marżę 100 punktów bazowych) na okres 7 lat, z 12 miesięcznym okresem karencji spłaty kwoty głównej. 2.3 Plan restrukturyzacji 9) W planie restrukturyzacji wymieniono następujące przyczyny trudnej sytuacji Spółki: wewnętrzne niewydajność procesów produkcji skutkująca wadliwymi produktami, wzrost kosztów oraz nieelastyczna reakcja na zmianę podaży i popytu; zbyt szeroki asortyment produktów, powodujący zwiększoną złożoność procesów produkcyjnych oraz spadek marży i wzrost zapasów; zbyt niska sprzedaż do handlu specjalistycznego, będącego odbiorcą produktów droższych; wysokie zadłużenie, obniżające zdolność kredytową Spółki i utrudniające pozyskanie finansowania; zewnętrzne spadek sprzedaży i średnich cen na skutek kryzysu gospodarczego; wzrost cen zakupu głównych surowców; wzrost innych kosztów. 10) Aby rozwiązać wymienione wyżej problemy, w planie restrukturyzacji przewidziano zestaw działań restrukturyzacyjnych do realizacji między trzecim kwartałem 2012 r. i czwartym kwartałem 2014 r., które przedstawiono poniżej. (i) Restrukturyzacja finansowa 11) W ramach restrukturyzacji finansowej przewidziano następujące środki spłatę kredytów bankowych; 4

5 spłatę pożyczki na ratowanie. 12) Z powodu coraz gorszej sytuacji finansowej Spółka miała problemy z płynnością, w związku z czym w dniu 29 października 2012 r. zawarła z bankami umowę w sprawie restrukturyzacji zadłużenia. W umowie przewidziano pełną spłatę kredytów bankowych do 2020 r. Przewidziane w planie restrukturyzacji koszty tego środka mają wynieść PLN. Spłata kredytów bankowych stanowi najważniejszy środek restrukturyzacyjny i warunek sine qua non dla wdrożenia całego planu restrukturyzacji. Bez wdrożenia tego środka, Spółka straciłaby płynność i prawdopodobnie zostałaby postawiona w stan upadłości. 13) Ponadto w planie przewidziano spłatę pożyczki na ratowanie w kwocie 11 mln PLN. (ii) Restrukturyzacja majątkowa 14) Aby ulepszyć ofertę produktów, wyeliminować "wąskie gardła" w procesie produkcji oraz uniknąć sytuacji powodujących duże przestoje i długotrwałe zmiany kalibracji maszyn i urządzeń, Spółka planuje zakup nowych aktywów o wartości PLN, głównie maszyn, urządzeń i infrastruktury informatycznej. Planowane inwestycje są niezbędne do przywrócenia rentowności przedsiębiorstwa. 15) Z myślą o zwiększeniu efektywności procesu produkcji Classen zamierza również zmodernizować posiadane maszyny i urządzenia. Koszt tego środka wynosi PLN. (iii) Restrukturyzacja produktowa 16) Najważniejszym środkiem w ramach restrukturyzacji produktowej będzie wycofanie z produkcji najtańszych modeli drzwi, które generowały niewystarczającą marżę, i zastąpienie ich modelami droższymi, o wyższej marży, takimi jak np. drzwi ramowe (modułowe). Wg Classen obecnie nawet 50 % oferty jej konkurentów na rynku polskim stanowią drzwi modułowe, natomiast w asortymencie Classen udział ten wynosi zaledwie 6 %. Koszty działań promocyjnych dotyczących nowych produktów oszacowano w planie restrukturyzacji na kwotę 1 mln PLN. 17) W planie przewidziano również zawężenie asortymentu. Zmniejszono liczbę dekorów z 43 w 2011 r. do 25 obecnie, jak również liczbę kolekcji z 54 do 30. Oczekuje się, że środek ten zaowocuje znacznym zmniejszeniem złożoności procesu produkcji. (iv) Restrukturyzacja organizacyjna 18) W ramach restrukturyzacji organizacyjnej Spółka planuje: wprowadzić nowy model produkcji; uruchomić nowy kanał dystrybucji ukierunkowany na duże inwestycje budowlane. 19) W planie restrukturyzacji przewidziano wprowadzenie nowego modelu produkcji, polegającego na zleceniu podmiotom zewnętrznym ( ajentom ) procesów produkcji, 5

6 które Spółka realizowała dotychczas samodzielnie. Ajenci, w praktyce byłe działy produkcyjne Classen, są umownie zobowiązani do dostarczania uzgodnionej ilości wyrobów gotowych po ustalonej cenie. W celu realizacji produkcji ajenci dzierżawią od Classen nieruchomości,, maszyny i urządzenia, w zamian za co Spółka pobiera od nich czynsz dzierżawny. Nowy model produkcji uznaje się za efektywniejszy od produkcji we własnym zakresie, ponieważ w obliczu stałych cen wyrobów gotowych ajenci mają motywację do obniżania kosztów działalności, jeśli chcą maksymalizować zyski. 20) W ramach środków związanych z restrukturyzacją organizacyjną Spółka planuje również uruchomienie nowego kanału dystrybucji ukierunkowanego na duże inwestycje budowlane, takie jak centra handlowe, hotele czy budynki biurowe, który uznano za obiecującą szansę biznesową. Przywrócenie rentowności 21) Polska przedstawiła Komisji prognozy finansowe Spółki w trzech wariantach: pesymistycznym, podstawowym i optymistycznym. W tabeli 2 poniżej zawarto wybrane prognozowane dane finansowe w wariancie podstawowym. Środki wyrównawcze Tabela 2 Wybrane prognozowane dane finansowe w wariancie podstawowym (w mln PLN) Zysk (strata) netto [-11,0 - -9,0] * [0,1-0,3] [4,1-5,0] [5,7-6,9] [7,2-8,9] [9,0-11,0] [8,7-10,7] [10,6-13,0] [17,8- [18,0- [22,0- [27,7- [34,9- [44,0- [53,0- [63,8- Aktywa netto 21,8] 22,0] 27,0] Zwrot z [ [0,9- [16- kapitału 46]% 1,1]% 20]% Źródło: plan restrukturyzacji, obliczenia własne. 33,7] [19-23]% 42,9] [19-23]% 54,0] [19-23]% 65,0] [14-18]% 77,8] [15-19]% Pierwszy środek wyrównawczy 22) Spółka zaproponowała zaprzestanie produkcji listew przypodłogowych. Jak pokazano w poniższej tabeli, sprzedaż listew przypodłogowych w okresie poprzedzającym restrukturyzację stanowiła 6,3 9,7 % przychodów ze sprzedaży produktów i przynosiła zyski. * Informacje poufne. 6

7 Tabela 3 Sprzedaż listew przypodłogowych w okresie poprzedzającym restrukturyzację Rok obrotowy Udział w łącznej sprzedaży produktów Marża brutto ,3% 23,2% ,7% 33,0% ,3% 30,1% ,7% 29,7% Źródło: obliczenia własne na podstawie informacji dostarczonych przez Polskę. Drugi środek wyrównawczy 23) Ponadto Classen zaproponowała środek wyrównawczy w obszarze rynku podstawowego, czyli produkcji drzwi. Spółka zobowiązała się do ograniczenia wielkości produkcji drzwi: do [ ] sztuk w 2013 r.; do [ ] sztuk w 2014 r.; do [ ] sztuk w 2015 r. Produkcja drzwi w okresie poprzedzającym restrukturyzację również generowała dodatnią marżę brutto Przegląd kosztów restrukturyzacji i źródeł finansowania 24) Poniżej przedstawiono zestawienie środków restrukturyzacyjnych i powiązanych kosztów restrukturyzacji, wynoszących łącznie PLN. Tabela 4 Zestawienie środków restrukturyzacyjnych i kosztów restrukturyzacji Środek Koszt (PLN) Restrukturyzacja finansowa Spłata kredytów bankowych Spłata pożyczki na ratowanie Restrukturyzacja majątkowa Zakup nowych urządzeń Modernizacja posiadanych urządzeń Restrukturyzacja produktowa Promocja nowych produktów Zmniejszenie liczby dekorów i 0 kolekcji Restrukturyzacja organizacyjna 0 Wprowadzenie nowego modelu 0 produkcji Uruchomienie nowego kanału 0 dystrybucji (duże inwestycje budowlane) Łączny koszt restrukturyzacji Źródło: plan restrukturyzacji. 7

8 25) Środki te mają być finansowane z wewnętrznych źródeł finansowania i pomocy na restrukturyzację, w równej kwocie po PLN. Deklarowany wkład własny wynosi zatem 50 %. 3. OCENA POMOCY 3.1 Pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE 26) Artykuł 107 ust. 1 TFUE stanowi, że wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi. 27) Zgłoszona pożyczka zostanie udzielona przez ARP, należącą w całości do Skarbu Państwa i przez niego kontrolowaną 5. Polska nie kwestionuje w tym przypadku klasyfikacji pożyczki jako pomocy państwa. Pomoc jest udzielana z zasobów państwowych i można ją przypisać państwu. Pożyczka ma charakter selektywny, ponieważ jest udzielona tylko jednemu przedsiębiorstwu, tj. spółce Classen. Ponadto przynosi ona Spółce nienależną korzyść, gdyż zostanie przyznana na bardziej korzystnych warunkach niż w przypadku, gdyby Spółka w swojej obecnej trudnej sytuacji finansowej chciała pozyskać taką pożyczkę na rynku. Komisja uznaje zatem, że środek ten przyznaje selektywną korzyść spółce Classen. 28) Środek może poprawić sytuację beneficjenta w stosunku do konkurentów w Polsce i w UE, a zatem zakłóca konkurencję lub grozi jej zakłóceniem. Ponieważ Spółka prowadzi działalność na rynku otwartym na konkurencję z innych państw członkowskich, pomoc wpływa również na wymianę handlową między państwami członkowskimi. 29) W związku z powyższym Komisja uznaje, że zgłoszona pożyczka na rzecz spółki Classen stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. Podstawa prawna oceny zgodności pomocy z rynkiem wewnętrznym 30) Artykuł 107 ust. 3 lit. c) TFUE stanowi, że za zgodną z rynkiem wewnętrznym może zostać uznana pomoc przeznaczona na ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych regionów gospodarczych, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem. 31) Komisja uważa, że przedmiotowy środek stanowi pomoc na restrukturyzację i że, aby ustalić, czy można go uznać za zgodny z rynkiem wewnętrznym na podstawie art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE, należy go poddać ocenie według kryteriów określonych w 5 Właścicielem wszystkich akcji ARP jest Skarb Państwa, a prawa do głosowania na walnym zgromadzeniu wykonywane są przez Ministra Skarbu Państwa. 8

9 Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw 6 (zwanych dalej Wytycznymi ). 3.2 Kwalifikowalność Spółki do przyznania pomocy na restrukturyzację Przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji 32) Zgodnie z pkt 12 lit. a) i pkt 14 Wytycznych do przyznania pomocy na restrukturyzację kwalifikują się wyłącznie przedsiębiorstwa znajdujące się w trudnej sytuacji (przedsiębiorstwa zagrożone). Aby kwalifikować się jako takie przedsiębiorstwo, Spółka musi spełniać kryteria wymienione w pkt 10 lub pkt 11 Wytycznych. 33) Classen nie spełnia kryteriów wymienionych w pkt 10 Wytycznych. Po pierwsze, Spółka utraciła 46,6 % swojego zarejestrowanego kapitału, czyli mniej niż wymagane 50 %. Po drugie, Polska poinformowała Komisję, że Spółka nie spełnia kryteriów polskiego prawa w zakresie podlegania zbiorowej procedurze upadłościowej. 34) Punkt 11 Wytycznych stanowi, że nawet gdy nie zachodzi żadna z okoliczności wymienionych w pkt 10, przedsiębiorstwo może nadal zostać uznane za znajdujące się w trudnej sytuacji, i wyszczególnia niektóre typowe oznaki tego stanu, takie jak: rosnące straty, malejący obrót, zwiększanie się zapasów, nadwyżki produkcji, zmniejszający się przepływ środków finansowych, rosnące zadłużenie, rosnące kwoty odsetek i zmniejszająca się lub zerowa wartość aktywów netto. 35) Sprawozdania finansowe Spółki wskazują na istnienie następujących oznak typowych dla przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji (zob. tabela 1 powyżej): rosnące straty: strata netto Spółki wzrosła z kwoty 9,5 mln PLN w 2010 r. do 23,3 mln PLN w 2012 r.; malejący obrót: przychody ze sprzedaży spadły z 215,7 mln PLN w 2010 r. do 111,5 mln PLN w 2012 r.; rosnące zadłużenie: krótko- i długoterminowe zobowiązania Spółki wyniosły 83,6 mln PLN w 2010 r. oraz 84,6 mln PLN w 2012 r. Wskaźnik długu do kapitału własnego wzrósł z 1,1 w 2010 r. do 2,8 w 2012 r.; rosnące kwoty odsetek: kwoty odsetek wzrosły z 4,2 mln PLN w 2010 r. do 5,8 mln PLN w 2012 r.; zmniejszająca się wartość aktywów netto: wartość aktywów netto spadła z 76,3 mln PLN w 2010 r. do 29,8 mln PLN w 2012 r. Ponadto według opinii biegłego rewidenta i sprawozdania zarządu istnieje zagrożenie dla kontynuowania działalności Spółki z powodu potencjalnego braku finansowania oraz strat. 6 Dz.U. C 244, , s.2. 9

10 W świetle powyższego Komisja uznaje, że Classen kwalifikuje się jako przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji (przedsiębiorstwo zagrożone) zgodnie z pkt 11 Wytycznych. 36) Zgodnie z pkt 12 Wytycznych nowo utworzone przedsiębiorstwa nie kwalifikują się do pomocy na ratowanie lub restrukturyzację. Zasadniczo przedsiębiorstwo uznaje się za nowo utworzone w okresie pierwszych trzech lat od rozpoczęcia działalności w danej branży. Spółka powstała w 1990 r. i od tego czasu działa niezmiennie w tej samej branży. Nie uważa się jej zatem za nowo utworzone przedsiębiorstwo w rozumieniu Wytycznych. 37) Zgodnie z pkt 13 Wytycznych w normalnych warunkach przedsiębiorstwo należące do większej grupy kapitałowej lub przejęte przez taką grupę nie kwalifikuje się do pomocy w celu ratowania lub restrukturyzacji, z wyjątkiem sytuacji, w której można wykazać, że trudności przedsiębiorstwa mają charakter wewnętrzny i nie są wynikiem arbitralnej alokacji kosztów w ramach grupy oraz że te trudności są zbyt poważne, aby mogły być przezwyciężone przez samą grupę. 38) Spółka należy do grupy kapitałowej, jej trudności nie wynikają jednak z arbitralnej alokacji kosztów w ramach grupy. W styczniu 2012 r. firma Ernst & Young przeprowadziła badanie cen transferowych grupy i doszła do wniosku, że transakcje przeprowadzane wewnątrz grupy są dokonywane na zasadach rynkowych. Trudności Spółki mają charakter wewnętrzny a ich przyczyny to m.in. wysokie zadłużenie, spadek popytu, wzrost kosztów, a także nieefektywne procesy produkcji i kanały dystrybucji. 39) Trudności Spółki są zbyt poważne, by grupa mogła je przezwyciężyć samodzielnie. Grupa Classen-Pol jest także w trudnej sytuacji finansowej i nie jest w stanie wesprzeć spółki dominującej. W 2012 r. odnotowała ona skonsolidowaną stratę netto w wysokości 12,2 mln PLN, zaś w 2011 r. w wysokości 34,2 mln PLN. W tym samym okresie wartość jej aktywów netto spadła o 28 %. Grupa Classen, która obejmuje niemieckie spółki zależne, jest mocno zadłużona i musiała podpisać z bankami restrykcyjną umowę dotyczącą spłaty zadłużenia. W umowie tej przewidziano, że wszystkie wypracowane przez niemiecką część grupy nadwyżki finansowe muszą być przeznaczone na spłatę zadłużenia i wzmocnienie jej potencjału finansowego. W związku z tym Grupa Classen nie może udzielić pomocy finansowej swoim polskim spółkom zależnym. 40) Na podstawie powyższego Komisja stwierdza, że Classen jest przedsiębiorstwem znajdującym się w trudnej sytuacji i kwalifikuje się do pomocy na restrukturyzację. Zasada pierwszy i ostatni raz 41) Zgodnie z pkt 73 Wytycznych jeżeli zainteresowane przedsiębiorstwo otrzymało już w przeszłości pomoc na ratowanie lub restrukturyzację, łącznie z wszelką niezgłoszoną pomocą, oraz jeżeli upłynęło mniej niż 10 lat od momentu przyznania pomocy w celu ratowania lub od końca okresu restrukturyzacji, lub od wstrzymania wdrażania planu restrukturyzacji (licząc od wydarzenia, które nastąpiło jako ostatnie), Komisja nie przyzna dalszej pomocy na ratowania lub restrukturyzację. 10

11 42) Polska poinformowała Komisję, że za wyjątkiem zatwierdzonej pomocy na ratowanie stanowiącej część obecnych działań restrukturyzacyjnych, ani Classen, ani jej spółki zależne nie otrzymały wcześniej pomocy na ratowanie lub restrukturyzację. W związku z tym Komisja stwierdza, że Spółka spełnia warunki zasady pierwszy i ostatni raz określone w pkt 72 i nast. Wytycznych. 3.3 Przywrócenie długoterminowej rentowności 43) Aby środek można było uznać za zgodny z pkt Wytycznych, plan restrukturyzacji musi przywrócić długoterminową rentowność przedsiębiorstwa w rozsądnych ramach czasowych i na podstawie realistycznych założeń co do przyszłych warunków działania. Plan powinien umożliwiać przedsiębiorstwu pokrycie wszystkich kosztów po restrukturyzacji, a planowany zwrot z kapitału musi być wystarczający, aby pozwolić zrestrukturyzowanemu przedsiębiorstwu, by o własnych siłach konkurowało z innymi przedsiębiorstwami na rynku. Plan restrukturyzacji musi opisywać okoliczności, które doprowadziły do trudności przedsiębiorstwa, dając tym samym podstawę do oceny, czy proponowane środki są właściwe. 44) W planie restrukturyzacji przewidziano przywrócenie długoterminowej rentowności w 2014 r. (zob. tabela 2). Oczekuje się, że Spółka wygeneruje zyski netto i tym samym po zakończeniu restrukturyzacji będzie mogła pokryć wszystkie swoje koszty, łącznie z amortyzacją i opłatami finansowymi. Prognozowany zwrot z kapitału w okresie po zakończeniu restrukturyzacji mieści się w zakresie %. Mając na uwadze, że rentowność polskich 10-letnich obligacji rządowych, powszechnie postrzegana jako przybliżony zwrot z inwestycji wolnej od ryzyka, wynosi około 4,5 %, można w uzasadniony sposób uznać, że oczekiwany zwrot z kapitału oferuje odpowiednią premię za ryzyko i jest wystarczający, aby umożliwić Classen konkurowanie na rynku o własnych siłach. 45) Komisja dokonała przeglądu kluczowych założeń leżących u podstaw prognoz finansowych. Prognozy przewidują umiarkowany wzrost przychodów ze sprzedaży, tylko trochę wyższy od wskaźnika inflacji. Prognozuje się, że pod koniec analizowanego okresu, w 2020 r., nadal pozostaną one poniżej poziomu z 2010 r. Nawet według scenariusza pesymistycznego, w którym zakłada się niższe przychody niż w scenariuszu podstawowym, Spółka ma odnotowywać zyski, począwszy od 2015 r. Za podstawę planowanych kosztów przyjęto dane historyczne, uwzględniając oczekiwane oszczędności z działań restrukturyzacyjnych (np. z redukcji zatrudnienia w następstwie zlecenia produkcji podmiotom zewnętrznym). Wstępne sprawozdanie finansowe za pierwsze trzy kwartały 2013 r. wskazuje na lepsze wyniki finansowe w ujęciu zanualizowanym niż wyniki prognozowane w planie. Powyższe ustalenia świadczą o tym, że prognozy finansowe są oparte na ostrożnych założeniach i że można je uznać za realistyczne. 46) Do podstawowych czynników skutkujących trudną sytuacją Spółki zalicza się według planu restrukturyzacji wysokie zadłużenie i w związku z tym ograniczony dostęp do finansowania, nieefektywne procesy produkcji, zbyt szeroki asortyment produktów oraz słabości w dystrybucji. Komisja uważa, że środki zaproponowane przez Spółkę są ukierunkowane na rozwiązanie tych problemów. 11

12 47) W planie restrukturyzacji przewidziano pełną spłatę kredytów bankowych do 2020 r. na podstawie umowy o restrukturyzacji zadłużenia. Środek ten wzmocni wiarygodność kredytową Classen za sprawą zmniejszenia kosztów finansowania i poprawy płynności finansowej Spółki. To z kolei zaowocuje uwolnieniem środków, które będzie można wykorzystać na bieżącą działalność i rozwój biznesu, jak również ułatwi dostęp do finansowania, konieczny w celu utrzymania rentowności w perspektywie długoterminowej. 48) Spółka wprowadziła nowy model produkcji, polegający na zleceniu podmiotom zewnętrznym (tzw. ajentom ) produkcji wyrobów, które wytwarzała dotychczas samodzielnie. Ajenci posiadają konieczną wiedzę fachową, gdyż zatrudniają byłych pracowników działów produkcyjnych Classen. Posiadają również silną motywację do zwiększenia wydajności, bowiem ceny wyrobów produkowanych dla Classen są ustalone z góry i, aby zmaksymalizować zyski, ajenci musza obniżać koszty. Polska poinformowała Komisję, że od czasu wprowadzenia nowego modelu w styczniu 2013 r. ajenci wywiązywali się ze swoich zobowiązań i zdołali utrzymać rentowność. 49) Zakup nowych maszyn i urządzeń oraz modernizacja maszyn i urządzeń będących już w posiadaniu Spółki przyczynią się do dalszego zwiększenia wydajności produkcji i obniżenia kosztów, za sprawą wyeliminowania "wąskich gardeł" i zakłóceń, podniesienia jakości produktów oraz umożliwienia bardziej elastycznej reakcji na zmieniające się potrzeby rynku. 50) Spółka zamierza dokonać zmiany asortymentu, rezygnując z produkcji najtańszych modeli drzwi i zastępując je modelami droższymi i dającymi wyższą marżę, np. drzwiami modułowymi. Wcześniej Spółka nie miała technicznych zdolności wytwarzania takich drzwi, ale inwestycje w aktywa produkcyjne, o których mowa w poprzednim ustępie, pozwolą na zwiększenie udziału tych wyrobów w portfelu produktów. Zmianę asortymentu uważa się za atrakcyjną szansę biznesową, gdyż według badania rynkowego przeprowadzonego przez niezależnego konsultanta spodziewany jest szybki wzrost popytu na nowe modele drzwi. 51) Beneficjent zmniejszy też znacznie liczbę dekorów i kolekcji drzwi, koncentrując się na dekorach i kolekcjach o największym potencjale sprzedaży i generowania zysków. Oczekuje się, że działanie to obniży koszty przez uproszczenie procesu produkcji. 52) Na koniec, Spółka zamierza uruchomić nowy kanał dystrybucji ukierunkowany na duże inwestycje budowlane. Kanał ten charakteryzuje się wysokim popytem na drogie drzwi, co jest zgodne ze strategią Classen, zakładającą skoncentrowanie się na droższych produktach. Kanał ten wykorzystują już konkurenci Spółki. 53) W świetle powyższego Komisja uważa, że proponowane działania restrukturyzacyjne mogą przywrócić Spółce długoterminową rentowność w rozsądnych ramach czasowych. 3.4 Unikanie nieuzasadnionych zakłóceń konkurencji 54) Stosownie do pkt Wytycznych, należy wprowadzić środki, które w miarę możliwości zminimalizują negatywny wpływ pomocy na warunki wymiany handlowej. 12

13 Pomoc nie może nadmiernie zakłócać konkurencji. Zazwyczaj wiąże się to z ograniczeniem obecności przedsiębiorstwa na rynku pod koniec okresu restrukturyzacji. Środki wyrównawcze powinny być proporcjonalne do zakłócających skutków pomocy, a w szczególności do wielkości i względnego znaczenia przedsiębiorstwa na rynku lub rynkach. Zakres środków wyrównawczych musi zostać ustalony indywidualnie w każdym przypadku oraz z uwzględnieniem celu, jakim jest przywrócenie długoterminowej rentowności przedsiębiorstwa. Ponadto zgodnie z pkt 7 Wytycznych Komisja będzie wymagała środków wyrównawczych, aby zminimalizować wpływ pomocy na konkurentów. 55) Zgodnie z pkt 56 Wytycznych warunki zezwolenia na pomoc mogą być mniej rygorystyczne w odniesieniu do wdrożenia środków wyrównawczych na obszarach wspieranych. W tym względzie Komisja zwraca uwagę na fakt, że spółka Classen jest zlokalizowana na obszarze wspieranym zgodnie z art. 107 ust. 3 lit. a) TFUE. 56) Mając na uwadze, że Classen jest niewielkim przedsiębiorstwem o stosunkowo małym znaczeniu na rynku (zob. motyw 5), można uznać, iż zakłócające skutki pomocy będą ograniczone. Fakt ten należy również uwzględnić w ocenie środków wyrównawczych. 57) Polska zaproponowała dwa środki wyrównawcze: zaprzestanie produkcji listew przypodłogowych oraz ograniczenie wielkości produkcji drzwi. 58) Jeśli chodzi o pierwszy środek wyrównawczy, Spółka zgadza się zrezygnować ze znacznych przychodów i zysków ze sprzedaży listew przypodłogowych, które przed restrukturyzacją stanowiły 6,3 9,7 % przychodów ze sprzedaży produktów i generowały zysk (zob. tabela 3). 59) Drugi środek wyrównawczy dotyczy podstawowego rynku Spółki. Classen zobowiązała się ograniczyć wielkość produkcji drzwi (zob. motyw 23). Proponowane ograniczenie polega na zmniejszeniu wielkości produkcji w okresie restrukturyzacji o % w stosunku do średniej wielkości produkcji w ujęciu historycznym ( ) oraz o % w stosunku do zdolności produkcyjnej 7, przy założeniu, że maksymalny wolumen produkcji zostanie faktycznie osiągnięty. Jest to ważne ustępstwo, uwzględniwszy fakt, że produkcja drzwi stanowi najważniejszy obszar działalności gospodarczej i jeden z podstawowych filarów planu restrukturyzacji. Ograniczy to udział Spółki w rozwijającym się rynku z korzyścią dla konkurentów. 60) Komisja zwraca uwagę na fakt, że oprócz podjęcia opisanych wyżej środków Classen sprzedała swoją spółkę zależną Classen Floor Sp. z o.o. i w ramach planu restrukturyzacji planuje też sprzedaż innej spółki zależnej RuckZuck.biz Sp. z o.o. Zbycie tych spółek jeszcze bardziej ograniczy jej obecność na rynku. 7 Średnia wielkość produkcji drzwi przed restrukturyzacją ( ) wynosiła [ ] sztuk rocznie, natomiast roczną zdolność produkcyjną szacuje się na [ ] sztuk. 13

14 61) Wdrożenie obu środków w połączeniu z planowaną w ramach restrukturyzacji sprzedażą aktywów zapobiegnie uzyskaniu przez Classen nienależnej przewagi konkurencyjnej za sprawą pomocy na restrukturyzację. Z drugiej strony Komisja ma na uwadze, że zgodnie z pkt 38 Wytycznych środki wyrównawcze nie powinny uniemożliwiać Spółce przywrócenia długoterminowej rentowności po wdrożeniu planu restrukturyzacji. 62) W świetle powyższego Komisja stwierdza, że proponowane środki stanowią prawdziwą rekompensatę za potencjalne zakłócenie konkurencji wskutek przyznania pomocy i w odpowiednim stopniu minimalizują negatywny wpływ pomocy na warunki wymiany handlowej. 63) Wymienione wyżej środki wyrównawcze są zatem zgodne z pkt Wytycznych. 3.5 Ograniczenie pomocy do minimum, wkład własny 64) Zgodnie z pkt Wytycznych pomoc musi być ograniczona do ścisłego minimum, koniecznego do przeprowadzenia restrukturyzacji. Od beneficjenta oczekuje się znacznego wkładu w plan restrukturyzacji, pochodzącego z jego środków własnych, w tym ze sprzedaży aktywów, które nie są niezbędne do dalszego istnienia przedsiębiorstwa, lub środków pochodzących z zewnętrznych źródeł finansowania uzyskanych na warunkach rynkowych. Wkład taki musi być rzeczywisty, tzn. faktyczny, wykluczający wszystkie przyszłe zyski, takie jak przepływ środków pieniężnych; jest też znakiem, że rynki wierzą w możliwość przywrócenia rentowności przedsiębiorstwa. Zgodnie z pkt 44 Wytycznych wkład własny w przypadku dużych przedsiębiorstw musi wynosić co najmniej 50 % kosztów restrukturyzacji. 65) Deklarowany wkład własny Classen wynosi PLN i stanowi 50 % kosztów restrukturyzacji. Wkład ten pochodzi z wymienionych poniżej źródeł. Źródło wkładu własnego Deklarowana kwota (w PLN) a) Sprzedaż Classen Floor Sp. z o.o. [ ] b) Czynsz dzierżawny [ ] c) Redukcja należności [ ] d) Sprzedaż zapasów [ ] e) Sprzedaż RuckZuck.biz sp. z o.o. [ ] f) Wynajem samolotu [ ] Ogółem ) W kwestii sprzedaży Classen Floor Sp. z o.o. Polska potwierdziła, że transakcję zamknięto w listopadzie 2012 r., uzyskując z niej kwotę [ ] PLN. 67) W ramach nowego modelu produkcji (opisanego w motywie 19) Spółka pobiera od ajentów czynsz dzierżawny za korzystanie z jej aktywów na potrzeby zleconej im produkcji. Polska zadeklarowała jako źródło wkładu własnego dochód z czynszu planowany do osiągnięcia w latach 2013 i 2014 w kwocie [ ] PLN. 14

15 68) Komisja stoi na stanowisku, że dochodu z czynszu, który nie został jeszcze wygenerowany, nie można uznać za rzeczywisty w rozumieniu pkt 43 Wytycznych, ponieważ stanowi on oczekiwane przyszłe zyski. Zdolność ajentów do wywiązania się z ich przyszłych zobowiązań z tytułu czynszu będzie zależała od efektywności nowego modelu produkcji i popytu rynkowego na produkty Classen, czyli od czynników, nad którymi Spółka nie ma pełnej kontroli. Istnieje zatem ryzyko, że Classen nie wygeneruje dochodu z tytułu czynszu dzierżawnego w pełnej zaplanowanej kwocie. W związku z tym Komisja może zaakceptować jako prawomocne źródło wkładu własnego jedynie faktycznie osiągnięty dochód z czynszu dzierżawnego w kwocie [ ] PLN. 69) Polska przedstawiła wyciągi bankowe potwierdzające, że wygenerowano wkład własny pochodzący ze spłaty należności przez dłużników w kwocie [ ] PLN, zgodnie z tym co przewidziano w planie restrukturyzacji. 70) Jeśli chodzi o sprzedaż zapasów, Polska przedstawiła faktury i wyciągi bankowe potwierdzające osiągnięcie wpływów w kwocie [ ] PLN. 71) W kwestii sprzedaży RuckZuck.biz sp. z o.o., spółki zależnej Classen, Polska przedstawiła umowę przedwstępną sprzedaży zawartą między Spółką i udziałowcem mniejszościowym RuckZuck.biz sp. z o.o., w której nabywca zobowiązuje się nieodwołalnie do nabycia udziałów w RuckZuck.biz za kwotę [ ] PLN do dnia 30 czerwca 2014 r. Zgodnie z umową zobowiązanie to jest dla niego wiążące. Komisja zgadza się, by dochody ze wspomnianej sprzedaży potraktować jako wkład własny. 72) Jeśli chodzi o przychody z wynajmu samolotu należącego do Classen, Polska przedłożyła faktury i wyciągi bankowe potwierdzające faktyczne wpływy z tego źródła w kwocie [ ] PLN, czyli wyższe niż przewidziano w planie restrukturyzacji. 73) Na podstawie powyższych ustaleń Komisja stwierdza, że wkład własny w kwocie PLN spełnia kryteria określone w Wytycznych. Kwota ta stanowi 43,7 % łącznego kosztu restrukturyzacji i jest niższa od 50 % progu wymaganego w przypadku dużych przedsiębiorstw. Punkt 56 Wytycznych stanowi jednak, że na obszarach wspieranych warunki zezwolenia na pomoc w odniesieniu do wielkości wkładu beneficjenta mogą być mniej rygorystyczne. W tym przypadku Spółka Classen jest zlokalizowana na obszarze wspieranym zgodnie z art. 107 ust. 3 lit. a) TFUE. W związku z podjętymi już staraniami, by zgromadzić kwotę bliską 50 % wkładu własnego, Komisja może uznać bieżący poziom 43,7 % za dostateczny. 3.6 Wniosek dotyczący zgodności pomocy z rynkiem wewnętrznym 74) W świetle powyższych ustaleń Komisja stwierdza, że pomoc na restrukturyzację dla spółki Classen spełnia wszystkie warunki określone w Wytycznych. 4. WNIOSEK 75) Komisja postanowiła w związku z tym: 15

16 - nie wnosić zastrzeżeń co do zgłoszonej pomocy, jako że jest ona zgodna z rynkiem wewnętrznym w świetle art. 107 ust. 1 lit. c) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Jeśli niniejsze pismo zawiera informacje poufne, które nie powinny być ujawniane osobom trzecim, należy poinformować o tym Komisję w terminie piętnastu dni roboczych od dnia jego otrzymania. Jeżeli Komisja nie otrzyma uzasadnionego wniosku w wyznaczonym terminie, uzna to za wyrażenie zgody na ujawnienie osobom trzecim i publikację pełnej treści niniejszego pisma w autentycznej wersji językowej na stronie internetowej: Wniosek należy wysłać listem poleconym lub faksem na adres Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej European Commission Directorate-General for Competition Directorate for State Aid State Aid Greffe B Brussels Belgium Nr faksu: We wszelkiej korespondencji prosimy podawać nazwę i numer sprawy. Z wyrazami szacunku, W imieniu Komisji Joaquín ALMUNIA Wiceprzewodniczący 16