Pomoc publiczna w celu ratowania lub restrukturyzacji przedsiębiorców

Transkrypt

1 Pomoc publiczna w celu ratowania lub restrukturyzacji przedsiębiorców Informacje ogólne Ze środków Funduszu Restrukturyzacji Przedsiębiorców (FRP) Minister Skarbu Państwa może udzielić przedsiębiorcom będącym w trudnej sytuacji ekonomicznej pomocy publicznej w celu ratowania lub restrukturyzacji. Tryb, szczegółowe warunki i formy udzielania pomocy zostały określone w rozporządzeniu Ministra Skarbu Państwa z dnia z dnia 20 marca 2015 r. w sprawie pomocy publicznej udzielanej w celu ratowania lub restrukturyzacji przedsiębiorców (Dz. U. z 2015 r. poz. 531 z późn./ zm.) (dalej: Rozporządzenie). Minister udziela pomocy do wysokości środków przeznaczonych na ten cel w planie finansowym FRP. Przedsiębiorca może aplikować o pomoc na ratowanie lub restrukturyzację składając wniosek wraz z wymaganymi załącznikami na odpowiednim do rodzaju aplikowanej pomocy formularzu (formularze stanowią załączniki do Rozporządzenia - są dostępne w zakładce Dokumenty do pobrania). Wniosek wraz z załącznikami składa się bezpośrednio w urzędzie obsługującym ministra albo przesyła drogą pocztową. Należy zaznaczyć, że Rozporządzenie ma charakter rozporządzenia krajowego i nie jest programem pomocowym, co w konsekwencji oznacza, że każda pomoc udzielona przedsiębiorcom na jego podstawie podlegać będzie notyfikacji Komisji Europejskiej. Właściwymi przepisami wspólnotowymi, na których opiera się Komisja przy rozpatrywaniu wniosku są Wytyczne dotyczące pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw niefinansowych znajdujących się w trudnej sytuacji (Dz. Urz. UE C 2014/C 249/01) (dalej: Wytyczne). Kryteria trudnej sytuacji ekonomicznej zostały określone w pkt 20 Wytycznych. Z Wytycznych wynika, że przedsiębiorcę uznaje się za znajdującego się w trudnej sytuacji, jeżeli zachodzi co najmniej jedna z następujących okoliczności: w przypadku spółki charakteryzującej się ograniczoną odpowiedzialnością wspólników- więcej niż połowę subskrybowanego kapitału podstawowego utracono wskutek poniesionych strat. Ma to miejsce w przypadku, gdy odliczenie poniesionych strat z kapitałów rezerwowych (i z wszystkich innych elementów ogólnie uznawanych za część funduszy własnych spółki) prowadzi do ujemnego wyniku przekraczającego połowę subskrybowanego kapitału podstawowego; w przypadku spółki, w której przynajmniej niektórzy wspólnicy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za długi spółki - więcej niż połowę kapitału spółki według dokumentów księgowych utracono wskutek poniesionych strat; przedsiębiorstwo jest przedmiotem zbiorowego postępowania upadłościowego lub zgodnie z

2 prawem krajowym spełnia kryteria objęcia zbiorowym postępowaniem upadłościowym na wniosek wierzycieli; w przypadku przedsiębiorstwa nie zaliczanego do kategorii małe lub średnie, jeśli w ciągu ostatnich dwóch lat: stosunek księgowej wartości kapitału obcego do księgowej wartości kapitału przedsiębiorstwa był większy niż 7,5 oraz wskaźnik pokrycia odsetek do EBITDA tego przedsiębiorstwa wynosił poniżej 1,0. Pomoc w celu ratowania lub pomoc w celu restrukturyzacji może zostać udzielona, jeżeli zapobiega trudnościom społecznym lub prowadzi do przezwyciężenia niedoskonałości rynku, o których mowa w 4 Rozporządzenia - jeżeli bez jej udzielenia cel ten nie zostałby osiągnięty lub zostałby osiągnięty w mniejszym zakresie. Pomoc na ratowanie lub restrukturyzację może zostać udzielona, jeżeli przedsiębiorca: nie otrzymał wcześniej pomocy na ratowania lub restrukturyzację albo otrzymał pomoc na ratowanie lub restrukturyzację i upłynęło co najmniej 10 lat. Pomoc na ratowanie jest udzielana w formie pożyczki na okres do 6 miesięcy. Wysokość pożyczki powinna zostać określona na podstawie zapotrzebowania przedsiębiorcy na kapitał obrotowy na kolejne 6 miesięcy i powinna wynikać ze wzoru podanego w 13 Rozporządzenia. Stopa oprocentowania pożyczki nie może być mniejsza od wysokości stopy bazowej dla Polski ogłaszanej przez Komisję Europejską (aktualnie 1,76%) powiększonej o marżę 4 punktów procentowych. Po otrzymaniu pomocy na ratowanie przedsiębiorca może złożyć wniosek o pomoc na restrukturyzację w ramach kontynuacji procesu restrukturyzacji. Termin zwrotu pomocy na ratowanie zostaje wtedy przesunięty do czasu podjęcia decyzji przez Komisję Europejską w sprawie pomocy na restrukturyzację. Pomoc na restrukturyzację jest udzielana w celu przywrócenia przedsiębiorcy długookresowej zdolności do konkurowania na rynku. Powinna być ograniczona do niezbędnego minimum, biorąc pod uwagę w szczególności wielkość, formę udzielanej pomocy oraz podział obciążeń i może stanowić jedynie uzupełnienie wkładu własnego przedsiębiorcy, który obejmuje: środki własne przedsiębiorcy lub środki pochodzące od akcjonariuszy lub udziałowców przedsiębiorcy lub innych przedsiębiorców należących do tej samej grupy kapitałowej co przedsiębiorca, lub środki pochodzące od wierzycieli przedsiębiorcy, lub inne środki uzyskane na warunkach rynkowych. Udział wkładu własnego przedsiębiorcy w kosztach restrukturyzacji powinien wynieść co najmniej 50%. Pomoc na restrukturyzację nie może służyć finansowaniu nowych inwestycji, z wyjątkiem inwestycji niezbędnych do odzyskania przez przedsiębiorcę długookresowej zdolności do

3 konkurowania na rynku. Pomoc na restrukturyzację może być udzielona, o ile przedsiębiorca zastosuje środki wyrównujące zakłócenia konkurencji na rynku. Plan restrukturyzacji powinien być wiarygodny, wykonalny, oparty na realnych założeniach oraz zawierać elementy określone w części III.8.B pkt 2 załącznika I do rozporządzenia Komisji (WE) nr 794/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE (Dz. Urz. UE L 140 z , str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 8, t. 4, str. 3, z późn. zm.), a także uwzględniać elementy określone przez Komisję Europejską w Wytycznych dotyczących pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw niefinansowych znajdujących się w trudnej sytuacji. Pomoc na restrukturyzację jest udzielana przez ministra w formie: 6. pożyczki; dopłaty w przypadku, o którym mowa w art. 20a ust. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz. U. z 2013 r. poz. 216, z późn. zm.); objęcia akcji lub udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym albo udziału w podwyższeniu kapitału zakładowego przez podwyższenie wartości nominalnej dotychczasowych udziałów lub akcji; objęcia obligacji; zmiany terminów spłaty zobowiązań wobec ministra; konwersji pożyczki, udzielonej jako pomoc w celu ratowania, na udziały lub akcje przedsiębiorcy. Udzielenie pomocy w celu ratowania lub pomocy w celu restrukturyzacji następuje przez zawarcie przez ministra umowy z przedsiębiorcą, która określa w szczególności wielkość, formę i przeznaczenie pomocy, jak również zobowiązania przedsiębiorcy, w tym do: wykorzystania pomocy zgodnie z jej przeznaczeniem, w tym, w przypadku pomocy na restrukturyzację, pełnego wdrożenia planu restrukturyzacji; przedkładania okresowych sprawozdań z wykorzystania udzielonej pomocy i jej efektów oraz sprawozdań z realizacji planu restrukturyzacji, wymaganych decyzją Komisji Europejskiej zatwierdzającej pomoc; przedłożenia, w przypadku pomocy na restrukturyzację, po zakończeniu okresu restrukturyzacji, opinii i raportu biegłego rewidenta z badania wykorzystania przyznanych środków oraz oceny uzyskanych w jej wyniku efektów; nieskorzystania w okresie trwania pomocy w celu ratowania lub pomocy w celu restrukturyzacji z innej pomocy publicznej niż pomoc w celu ratowania lub pomoc w celu restrukturyzacji; złożenia stosownego zabezpieczenia. Trwają przygotowania do notyfikowania Komisji Europejskiej programu pomocowego na ratowanie

4 lub restrukturyzację dla małych i średnich przedsiębiorców. Po jego zatwierdzeniu przez Komisję Europejską możliwe będzie udzielanie pomocy na ratowanie lub restrukturyzację z FRP dla małych i średnich przedsiębiorców w oparciu o 26 Rozporządzenia (tj. bez konieczności indywidualnej notyfikacji do Komisji Europejskiej). Informacje w zakresie kwalifikowania kosztów w ramach pomocy publicznej Koszty działań, która są finansowane w ramach pomocy publicznej muszą spełniać następujące kryteria, aby mogły być uznane za kwalifikowane: 6. niezbędne dla realizacji celu, na który zostają udzielone; rzeczywiście poniesione przez przedsiębiorcę; poniesione w okresie realizacji celu, na który zostają udzielone, tj. od dnia zawarcia umowy o udzielenie pomocy publicznej zawartej pomiędzy Ministrem Skarbu Państwa a przedsiębiorcą do zakończenia okresu wykorzystania pomocy określonego w powyższej umowie; zgodne z obowiązującymi przepisami, w tym regulacjami wewnętrznymi przedsiębiorcy oraz regulacjami MSP, w tym zasadami określonymi w umowie o udzielenie pomocy publicznej; poniesione w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasady efektywności kosztowej, czyli uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów; możliwe do zidentyfikowania i zweryfikowania, rzetelnie udokumentowane i właściwie zaewidencjonowane w księgach rachunkowych i w dokumentach sprawozdawczych wskazanych w umowie o udzielenie pomocy publicznej. Kosztami kwalifikowanymi są: wydatki związane z restrukturyzacją zadłużenia, w tym spłatę zaległych zobowiązań oraz narosłych odsetek; wydatki związane z restrukturyzacją zatrudnienia, w tym odprawy dla zwalnianych pracowników; wydatki związane z restrukturyzacją zasobów majątkowych jeśli są niezbędne do przywrócenia rentowności przedsiębiorcy, a nie do finansowania inwestycji lub zwiększania obecności beneficjenta na istniejących lub nowych rynkach (w przypadku pomocy w celu ratowania wydatki te są kwalifikowalne tylko jeżeli są niezbędne do przetrwania przedsiębiorcy w okresie ratowania), w tym: wydatki związane z zakupem środków trwałych, zgodnie z Klasyfikacją Środków Trwałych, wydatki związane z zakupem wartości niematerialnych i prawnych, wydatki związane z nabyciem usług obcych związanych z zakupem środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych; inne wydatki określone w planie restrukturyzacji, uproszczonym planie restrukturyzacji lub

5 wniosku o udzielenie pomocy w celu ratowania, które są niezbędne w celu przywrócenia rentowności przedsiębiorcy lub niezbędne do przetrwania przedsiębiorcy w okresie ratowania; podatek od towarów i usług (dalej: podatek VAT) faktycznie i ostatecznie poniesiony przez przedsiębiorcę (podatek VAT, który jest możliwy do odzyskania, nie może być uznany za koszt kwalifikowany nawet jeżeli nie został faktycznie odzyskany przez przedsiębiorcę, tj. w przypadkach gdy przedsiębiorca może odzyskać podatek VAT ale rezygnuje z tej możliwości, podatek VAT jest kosztem niekwalifikowanym), który wynika z wydatków poniesionych w ramach kosztów, o których mowa w pkt 1- Kosztami kwalifikowanymi nie są: wydatki ponoszone na rozwój działalności, która nie jest niezbędna w celu przywrócenia rentowności przedsiębiorcy lub niezbędna do przetrwania przedsiębiorcy w okresie ratowania (np. nabywania udziałów lub akcji w spółkach w okresie restrukturyzacji w celu rozwoju działalności likwidowanej w ramach środków kompensujących, wydatki inwestycyjne na dywersyfikację prowadzonej działalności ponoszone w okresie ratowania, której efekty w postaci zwiększonych przychodów nie są możliwe do uzyskania w okresie korzystania z pomocy w celu ratowania, itp.); podatek VAT, jeżeli przedsiębiorca realizujący ma prawną możliwość jego odzyskania; rezerwy na straty lub potencjalne przyszłe zobowiązania, w szczególności jeśli okres ich płatności przypada po zakończeniu realizacji planu restrukturyzacji, uproszczonego planu restrukturyzacji lub okresu ratowania. Wskazane powyżej warunki są analizowane na etapie oceny planu restrukturyzacji, uproszczonego planu restrukturyzacji lub wniosku o udzielenie pomocy w celu ratowania, w tym identyfikacji obszarów i procesów mających na celu odpowiednio przywrócenie długoterminowej rentowności lub poprawę płynności finansowej. Ich weryfikacja, w przypadku pozytywnej decyzji Ministra Skarbu Państwa o udzieleniu pomocy publicznej, będzie dokonywana na warunkach określonych w umowie o udzielenie pomocy publicznej, w tym na podstawie cyklicznej sprawozdawczości z wykorzystania środków pochodzących z pomocy publicznej przekazywanej przez przedsiębiorcę do MSP. Autor: Adam Ambrozik Opublikowane przez: Justyna Kania Ostatnia zmiana: Rejestr zmian