Opcje Giełdowe. Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego GPW

Transkrypt

1 Opcje Giełdowe Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego GPW Warszawa, 7 maja 2014

2

3 Czym są opcje indeksowe (1) Kupno opcji Koszt nabycia Zysk Strata Prawo, lecz nie obligacja, do kupna lub sprzedaży instrumentu bazowego, po określonej cenie, w określonym terminie. Możliwość inwestowania na wzrost lub spadek wartości instrumentu bazowego: Wzrost kupno opcji kupna (ang. Long Call), Spadek kupno opcji sprzedaży (ang. Long Put). Premia opcyjna. (wyceniana przez rynek). Nieograniczony (może znacznie przewyższyć kwotę zapłaconą za instrument). Ograniczona do zapłaconej premii opcyjnej. 3

4 Czym są opcje indeksowe (2) Wystawca opcji Zysk Strata Obligacja kupna lub sprzedaży instrumentu bazowego, po określonej cenie, w określonym terminie: Wystawca opcji kupna (ang. Short Call), Wystawca opcji sprzedaży (ang. Short Put). Ograniczony (otrzymana premia). Nieograniczona. 4

5 Czym są opcje indeksowe (3) CALL PUT NABYWCA Premia opcyjna Kwota rozliczenia WYSTAWCA CALL PUT 5

6 Czym są opcje indeksowe (4) Kwota rozliczenia / Kurs wykonania Nabywca opcji otrzyma od wystawcy opcji kwotę rozliczenia, jeżeli wartość instrumentu bazowego (kurs rozliczeniowy) przekroczy poziom kursu wykonania opcji: Dla opcji kupna kurs rozliczeniowy musi wzrosnąć ponad kurs wykonania opcji, Dla opcji sprzedaży kurs rozliczeniowy musi spaść poniżej kursu wykonania opcji. 6

7 Czym są opcje indeksowe (5) Kwota rozliczenia Dla opcji kupna (kurs rozliczeniowy opcji kurs wykonania) x m Dla opcji sprzedaży (kurs wykonania kurs rozliczeniowy) x m Zysk Gdzie m oznacza mnożnik (dla opcji na WIG20 = 10 zł) Kwota rozliczenia Zapłacona za opcję Premia 7

8 NABYCIE OPCJI KUPNA (1) Przykład (T) Dzień zawarcia transakcji na opcjach WIG pkt. Oczekiwania WZROST wartości indeksu WIG20 Decyzja NABYCIE OPCJI KUPNA (CALL) Kurs wykonania (X) pkt. Premia 25 pkt. (250 zł) Premia opcyjna = 250 zł NABYWCA WYSTAWCA Prawo do otrzymania kwoty rozliczenia jeżeli: Kurs Rozliczeniowy (S) > Kursu Wykonania (X) 8

9 NABYCIE OPCJI KUPNA (2) Przykład (T + n) Dzień wykonania: Scenariusz 1 w którym S > X WIG20 (S) pkt. Kwota rozliczenia (3.000 pkt pkt.) x 10 zł = zł Zysk / Strata 6000 zł 250 zł = zł (ZYSK) (T+ n) Dzień wykonania Scenariusz 2 w którym S < X WIG20 (S) pkt. Kwota rozliczenia Brak Opcja NIE ZOSTAJE wykonana Zysk / Strata zł (STRATA) Stratę stanowi zapłacona premia opcyjna 9

10 Profil wypłaty NABYCIE OPCJI KUPNA Zysk (+) Kurs wykonania (X) 2400 pkt. 25 pkt. (250 zł) Premia Strata (-) 2425 pkt. Punkt opłacalności (S) WIG20 10

11 Profil wypłaty WYSTAWIENIE OPCJI KUPNA Zysk (+) 25 pkt. (250 zł) Premia Kurs wykonania (X) 2400 pkt. (S) WIG20 Strata (-) 2425 pkt. Punkt opłacalności 11

12 NABYCIE OPCJI SPRZEDAŻY (1) Przykład (T) Dzień zawarcia transakcji na opcjach WIG pkt. Oczekiwania SPADEK wartości indeksu WIG20 Decyzja NABYCIE OPCJI SPRZEDAŻY (PUT) Kurs wykonania (X) pkt. Premia 20 pkt. (200 zł) Premia opcyjna = 200 zł NABYWCA WYSTAWCA Prawo do otrzymania kwoty rozliczenia jeżeli: Kurs Rozliczeniowy (S) < Kursu Wykonania (X) 12

13 NABYCIE OPCJI SPRZEDAŻY (2) Przykład (T + n) Dzień wykonania: Scenariusz 1 w którym S < X WIG20 (S) pkt. Kwota rozliczenia (2.400 pkt pkt.) x 10 zł = zł Zysk / Strata zł 200 zł = zł (ZYSK) (T+ n) Dzień wykonania Scenariusz 2 w którym S > X WIG20 (S) pkt. Kwota rozliczenia Brak Opcja NIE ZOSTAJE wykonana Zysk / Strata zł (STRATA) Stratę stanowi zapłacona premia opcyjna 13

14 Profil wypłaty NABYCIE OPCJI SPRZEDAŻY Zysk (+) Kurs wykonania (X) 2400 pkt. (S) Cena akcji 20 pkt pkt. (200 zł) Strata (-) Punkt opłacalności Premia 14

15 Profil wypłaty WYSTAWIENIE OPCJI SPRZEDAŻY Zysk (+) Kurs wykonania (X) 2400 pkt. 20 pkt. (200 zł) Premia (S) WIG20 Strata (-) 2380 pkt. Punkt opłacalności 15

16 in-, at-, out-of-the money Calls ITM ATM OTM WIG20 = 2405

17 in-, at-, out-of-the money Puts OTM ATM ITM WIG20 = 2405

18 Greki DELTA Miara zależności pomiędzy ceną opcji a wartością instrumentu bazowego Dodatnia dla opcji kupna, ujemna dla opcji sprzedaży Prawdopodobieństwo, że dana opcja wygaśnie ITM. (Delta) Cena WIG20 Cena przykładowej opcji kupna (CALL) z kursem wykonania 2400 Cena przykładowej opcji sprzedaży (PUT) z kursem wykonania pkt. 50 pkt. 50 pkt. +10 Pkt. +5 Pkt. -5 Pkt Pkt. 55 Pkt. = 0,50 45 Pkt. 18

19 WIG20 = 2405 (1) (2) (3) Kurs wykonania (w pkt.) Średnia z najlepszej oferty kupna i sprzedaży dla OW20F14* (w pkt.) (opcje call wygasające w czerwcu 2014) , , , , , , , , , , , , , , , , ,06

20 WIG20 = ,00 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 0,00 37,30 58,55 +21,25 0,43 (21,25/50) 88,20 +29,65 0,59 (29,65/50) 122,45 +34,25 0,69 (34,25/50) 160,60 +38,15 0,76 (38,15/50) 203,80 +43,20 0,86 (43,20/50) 249,10 +45,30 0,91 (45,30/50)

21 Delta 0,9593 0,4859

22 Greki VEGA Miara wrażliwości wartości opcji na zmianę zmienności instrumentu bazowego. Vega wskazuje na absolutną zmianę wartości opcji w efekcie zmiany poziomu zmienności o 1 punkt procentowy. V (Vega) Zmienność WIG20 Cena przykładowej opcji kupna z kursem wykonania 2400 Cena przykładowej opcji sprzedaży z kursem wykonania % 50 pkt. 50 pkt. +1 % +3,3745 Pkt. +3,3745 Pkt. 18 % 53,3745 Pkt. V = 3, ,3745 Pkt. 22

23 Greki THETA Miara wrażliwości wartości opcji na czas upływający do terminu wygaśnięcia. Theta wskazuje na absolutną zmianę wartości opcji w efekcie upływu czasu pozostałego do wygaśnięcia o jedną jednostkę (1 dzień). Θ (Theta) Data notowania WIG20 Cena przykładowej opcji kupna z kursem wykonania 2400 Cena przykładowej opcji sprzedaży z kursem wykonania maj pkt. 50 pkt. 1 dzień -0,5293 Pkt. -0,5293 Pkt. 6 maj ,4707 Pkt. Θ = -0, ,4707 Pkt. 23

24 Wpływ czasu do wygaśnięcia

25 Theta i Vega w czasie Data wygaśnięcia Nazwa Theta Vega cze-14 OW20F ,5293 3,3745 wrz-14 OW20I ,1590 5,5438 gru-14 OW20L ,1651 7,1955 mar-15 OW20C ,1730 8,5496

26 Theta -0,1730-0,5293

27 Vega / Theta 1,7778-0,1488-0,5293 3,3745

28 CO WPŁYWA NA CENĘ OPCJI Czynnik Zmiana kursu* Opcje kupna Opcje sprzedaży WIG20 rośnie WIG20 spada Zmienność rośnie Zmienność maleje Delta Vega Upływa czas do wygaśnięcia Theta * Zmiana kursu opcji przy założeniu braku wpływu pozostałych czynników 28

29 Opcje / Futures Podstawowe profile wypłat Call Put Futures Long Short

30 Strategie na rynku instrumentów pochodnych [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ]

31 STRATEGIE NA RYNKU OPCJI

32 STRATEGIE NA RYNKU OPCJI

33 Arkusz do symulacji strategii opcyjnych. Arkusz kalkulacyjny -> Edukacja -> Narzędzia -> Arkusz do symulacji opcyjnych strategii inwestycyjnych 33

34 Arkusz do symulacji strategii opcyjnych. Nazwa opcji Typ opcji Najlepsza oferta kupna Najlepsza oferta sprzedaży Wolumen Kurs Kurs Wolumen OW20C3230 Call 5 145,00 157,00 5 OW20O3230 Put 5 132,00 144,

35 Arkusz do symulacji strategii opcyjnych. Nazwa opcji Typ opcji Najlepsza oferta kupna Najlepsza oferta sprzedaży Wolumen Kurs Kurs Wolumen OW20C3250 Call 5 62,00 71,00 5 OW20O3210 Put 5 66,75 75,

36 Arkusz do symulacji strategii opcyjnych. 36

37 Notowania Opcje kupna wygasające w czerwcu

38 Notowania Opcje sprzedaży wygasające w czerwcu

39 Zasady obrotu (1) Instrumenty bazowe WIG20 System notowań Notowania ciągłe w godzinach 8:45 17:05 Terminy wygaśnięcia Opcje na WIG20-4 najbliższe miesiące z cyklu: marzec, czerwiec, wrzesień, grudzień (jedna seria pozostaje w obrocie przez 12 miesięcy) 39

40 Zasady obrotu (2) Nazwa skrócona opcji na WIG20 O W20 k rr cccc O W20 Nazwa instrumentu OPCJA Nazwa instrumentu bazowego indeks WIG20 k Opcja kupna Opcja sprzedaży Marzec C O Czerwiec F R Wrzesień I U Grudzień L X rr cccc Ostatnie dwie cyfry roku wygaśnięcia Kurs wykonania opcji 40

41 Zasady obrotu (3) Nazwa skrócona przykłady OW20F OW20U OW20 opcja na WIG20 F14 opcja kupna wygasająca w czerwcu 2014 roku 2400 kurs wykonania OW20 opcja na WIG20 U14 opcja sprzedaży wygasająca we wrześniu 2014 roku 2300 kurs wykonania 41

42 Zasady obrotu (6) Zlecenia Styl wykonania Wspomaganie płynności Wszystkie rodzaje zleceń UTP Europejski Automatyczne wykonanie tylko w dniu wygaśnięcia (jeżeli opcja jest ITM) 4 animatorów rynku (Raiffeisen Centrobank, BRE Bank, DM PKO, DM BOŚ) 42

43 Zasady obrotu (7) Wartości jakie mogą przyjmować kursy wykonania dla opcji na WIG20. Termin wygaśnięcia Wartość kursu wykonania Różnice pomiędzy kursami wykonania Dla opcji o NAJBLIŻSZYM terminie wygaśnięcia Dla opcji o KOLEJNYCH terminach wygaśnięcia (w punktach indeksowych) (w punktach indeksowych) od 10 do od 480 do co najmniej od 20 do od 480 do co najmniej

44 cze-14 wrz-14 gru-14 mar Kursy wykonania dostępne w notowaniach. (dn. 07/05/2014). 44

45 Zasady obrotu (8) Kurs odniesienia Widełki Do określania widełek statycznych Kursem odniesienia dla kursu otwarcia jest kurs teoretyczny opcji wyznaczony z modelu wyceny opcji Black-Scholes, Do określania widełek dynamicznych Kursem odniesienia dla notowań ciągłych oraz zamknięcia jest kurs wyznaczony na otwarciu. Statyczne określane raz na miesiąc jako 5% średniej arytmetycznej z ostatnich 20 kursów zamknięcia instrumentu bazowego z poprzedniego miesiąca, Dynamiczne stanowią połowę widełek statycznych 45

46 Kalkulacja depozytów zabezpieczających 46

47 47

48 Więcej informacji: 48

49 Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie SA ul. Książęca 4, Warszawa tel. (022) , fax (022) , gielda@gpw.pl