Ćwiczenie 4. Zagadnienia: spektroskopia emisyjna, budowa i działanie spektrofluorymetru, widma. Wstęp. Część teoretyczna.
|
|
- Laura Kowalewska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Ćwiczenie 4 Wyznaczanie wydajności wantowej emisji. Wpływ długości fali wzbudzenia oraz ształtu uweti i jej ustawienia na intensywność emisji i na udział filtru wewnętrznego. Zagadnienia: spetrosopia emisyjna, budowa i działanie spetrofluorymetru, widma emisji sorygowane i niesorygowane, czynnii wpływające na ształt i intensywność widm emisji, efet filtru wewnętrznego pierwszego rodzaju, wydajność wantowa emisji i metody jej wyznaczania, wyorzystanie spetrosopii absorpcyjnej w badaniach emisyjnych, diagram Jabłońsiego, procesy dezatywacji cząstecze ze stanów eletronowo wzbudzonych. Wstęp Badania emisyjne są niezwyle cennym źródłem danych o właściwościach cząstecze i omplesów (różnego rodzaju), tóre one tworzą w stanie podstawowym i w stanach wzbudzonych. Wynii stacjonarnych i rozdzielczych w czasie badań uzysanych przy wyorzystaniu obu tych spetrosopii umożliwiają poprawną interpretację własności spetralnych, fotofizycznych i fotochemicznych nawet bardzo złożonych uładów. Szczególnie duże możliwości badawcze, ja również wiarygodną interpretację uzysanych wyniów, zapewnia jednoczesne zastosowanie spetrosopii absorpcyjnej i emisyjnej. Ze względu na wyjątowo dużą czułość metod emisyjnych są one szeroo wyorzystywane w analizie chemicznej. W wielu różnorodnych badaniach fizyochemicznych, zarówno związów chemicznych ja i uładów biologicznych, spetrosopia emisyjna jest niezastąpioną metodą badawczą. Obserwacja emisji rozdzielanych sładniów mieszaniny, powstających produtów reacji, itp., wyorzystuje się taże w metodzie HPLC, zarówno w badaniach jaościowych ja i ilościowych. Część teoretyczna. Każdy związe chemiczny ma charaterystyczny dla siebie uład poziomów energetycznych (eletronowych i oscylacyjnych), tzn. odległości między tymi poziomami są różne dla różnych związów chemicznych. Pomiędzy poziomami energetycznymi 1
2 zachodzą przejścia promieniste dające w efecie widmo absorpcji lub emisji, ja i przejścia bezpromieniste. W wyniu pochłonięcia promieniowania cząstecza przechodzi do stanu wzbudzonego, w tórym jest obecna bardzo róto ze względu na duży nadmiar energii w tym stanie. Może ona tracić energię w wyniu różnych procesów dezatywacji przedstawianych na diagramie Jabłońsiego. Istnieją cztery główne procesy dezatywacji wewnątrzcząsteczowej najniższego stanu singletowego S1: fluorescencja (), onwersja wewnętrzna (IC), przejście interombinacyjne (ISC), reacja fotochemiczna (R) oraz wygaszanie(+q). Dla szeregu związów fluorescencja jest jednym z ważnych procesów dezatywacji ze stanu wzbudzonego S 1. Wydajność wantowa fluorescencji opisana jest równaniem 1. Zależy ona od stosunu stałej szybości fluorescencji do sumy stałych szybości wszystich procesów dezatywacji wzbudzonego stanu S 1. IC ISC Wydajności wantowe fluorescencji dla często badanych w spetrosopii emisyjnej związów podano w tabeli 1. Tabela ta zawiera taże wartości molowych współczynniów absorpcji tych związów wyznaczone w masimum długofalowego pasma absorpcji S 0 S 1 oraz wartości stałych szybości fluorescencji ( ), przejścia międzysystemowego ( ISC ) i onfiguracja eletronowa stanu S 1, z tórego zachodzi emisja. r (1) Tabela 1. Wydajności wantowe fluorescencji oraz inne parametry spetralne i fotofizyczne wybranych związów. Związe Φ ε max (mol -1 dm 3 cm -1 ) (s -1 ) ISC (s -1 ) Konfiguracja stanu S 1 Benzen ~0, π, π* Naftalen ~0, π, π* Antracen ~0, ~ π, π* Tetracen ~0, ~10 8 π, π* 9,10-Difenyloantracen ~1, ~ <10 7 π, π * Trans-Stilben ~0, ~10 8 ~10 9 π, π* Benzofenon ~0,000 ~200 ~10 6 ~10 11 n, π* Biacetyl ~ 0,002 ~20 ~10 5 ~10 8 n, π* Aceton ~0,001 ~20 ~10 5 ~10 9 n, π* Perfluoroaceton ~0,1 ~20 ~10 5 ~10 7 n, π * Diaza[2.2.1]bicyloheptan ~0, ~10 6 ~10 6 n, π * 2
3 Poprzez obserwację zaniu emisji w czasie wyznacza się czas życia cząstecze ( s ) i innych indywiduów świecących orzystając z równania 2: I t) I ( t 0) exp( t / ) (2) ( S gdzie: I (t=0)-intensywność emisji bezpośrednio po wzbudzeniu próbi, t-czas po wzbudzeniu, dla tórego zmierzono emisję. Czas życia opisuje również zależność 3: S IC 1 ISC r (3) Łącząc równanie 1 i 3 otrzymuje się zależność 4: S (4) Ta więc wydajność wantową fluorescencji można przedstawić jao iloczyn stałej szybości fluorescencji (oreślającej prawdopodobieństwo emisji spontanicznej) oraz czasu życia stanu wzbudzonego (czas zaniu fluorescencji). Wydajność wantową fluorescencji można taże obliczyć mierząc całowitą liczbę fotonów emitowanych w całym zaresie widma fluorescencji przez wzbudzone cząsteczi i porównując tę liczbę z liczbą zaabsorbowanych przez nie fotonów o danej częstotliwości. Jeżeli I jest całowitym natężeniem fluorescencji, a I jest natężeniem absorbowanego abs światła to wydajność wantowa fluorescencji jest równa: I I abs (5) W badaniach esperymentalnych wydajność wantową emisji badanego związu wyznacza się orzystając ze standardów, dla tórych wartości zostały bardzo doładnie wyznaczone. Wartość dla badanego związu oblicza się ze wzoru 6. I d I (1 10 ) n st A st 2 st em 0 st A 2 st I I0 (1 10 ) ( n ) emd (6) gdzie: A absorbancja roztworu dla długości fali, tórą wzbudzano próbę, I em (I E ) intensywność emisji, n współczynni załamania światła rozpuszczalnia, 3
4 I 0 intensywność promieniowania padającego na próbę, czynni orygujący związany z użyciem innego wzb i/lub uwety dla badanego związu i dla standardu, st indes informujący o tym, że dana wielość odnosi się do wzorca (standardu). W pomiarach stosuje się najczęściej inne rozpuszczalnii dla badanego związu i użytego standardu. Jeśli rozpuszczalnii te różnią się wartością współczynnia załamania światła to w równaniu 6 należy uwzględnić ich wartości Spetrofluorymetr jest przyrządem jednowiązowym dlatego pomiar widma emisji WE wyonuje się oddzielnie dla próbi i w identycznych warunach dla odnośnia (samego rozpuszczalnia lub z dodatiem sensybilizatora, wygaszacza, uładu micelarnego, itp.). Aby dla badanego związu poprawnie wyznaczyć WE a taże intensywność emisji dla wybranej długości fali z zaresu WE od zmierzonego WE dla próbi odejmuje się WE rozpuszczalnia po przemnożeniu go przez czynni x, A wzb x 1 10 ) / 2. 3 ( A (7) wzb Analogicznie należy wyznaczyć WE standardu. Należy pamiętać, że WE dla standardu musi być zmierzone przy taich samych parametrach ( 1/ 2 wzb, 1/ 2 em ) ja WE dla badanego związu oraz o tym, że szeroość spetralna (monochromatyczność) promieniowania wzbudzającego 1/ 2 wzb przy pomiarach WE musi być taa sama ja przy pomiarach WA. Charaterystyę najczęściej stosowanych standardów wydajności wantowej fluorescencji podano w Tabeli 2. Tabela 2. Najczęściej stosowane standardy wydajności wantowej fluorescencji Zares emisji [nm] Nazwa związu Rozpuszczalni Φ f Benzen Cylohesan 0,05 ± 0, Tryptofan Woda (ph = 7,2) 0,14 ± 0, aminopirydyna 0,1 N H 2 SO 4 0,60 ± 0, ,10- Cylohesan 0,90 ± 0,02 difenyloantracen Siarczan chininy 1 N H 2 SO 4 0, Rodamina 101 Etanol 1,0 ± 0,02 Dla bardzo wielu związów obserwuje się fluorescencję ze wzbudzonych stanów singletowych S n (najczęściej n=1), a znacznie rzadziej fosforescencję ze wzbudzonego stanu trypletowego T 1. Intensywność światła emitowanego (I E ) przez badany związe oblicza się ze wzoru 8: 4
5 E (1 10 A 0 E K (8) wzb I I ) wzb gdzie: I I (1 10 A ) (9) abs 0 Jest to najważniejsze wyrażenie wyorzystywane w badaniach emisyjnych zarówno przy pomiarze widm emisji ja i widm wzbudzenia emisji. Metodya badań emisyjnych jest znacznie bardziej złożona aniżeli badań absorpcyjnych. Szczególnie ważny wpływ na poprawność prowadzonych badań emisyjnych mają waruni wzbudzenia próbi i obserwacji jej emisji. Są one bezpośrednio związane z właściwościami absorpcyjnymi i emisyjnymi badanych związów. Na mierzone widma emisji i wyznaczane wydajności wantowe emisji mogą silnie wpływać tzw. filtry wewnętrzne zarówno pierwszego, ja i drugiego rodzaju. Dotyczą one rozładu wzbudzonych cząstecze w uwecie pomiarowej (filtr wewnętrzny pierwszego rodzaju) oraz naładaniu się ich widm absorpcji i emisji (filtr wewnętrzny drugiego rodzaju). Nie uwzględnienie ich wpływu na widmo emisji, a więc i na wartość powoduje uzysanie błędnych danych spetrosopowych i fotofizycznych. iltr wewnętrzny pierwszego rodzaju Podczas stacjonarnych pomiarów emisyjnych zazwyczaj próbę wzbudza się długością fali, odpowiadającą masimum długofalowego pasma absorpcji. Ma to na celu poprzez dużą wartość zaabsorbowanego światła, uzysanie dużej intensywności emitowanego światła, zgodnie z zależnością I E ~ I abs. Niestety proporcjonalność ta spełniona jest tylo do pewnej, granicznej wartości I abs, tóra zależy głównie od uładu optycznego używanego spetrofluorymetru (z jaiego obszaru uwety rejestrowana jest przez detetor emisja próbi), a taże stosowanej uwety pomiarowej, nie zależy natomiast od własności spetralnych badanej próbi. Dla ilustracji zależności I E (I em ) od I abs dla spetrofluorymetru SP-500, produowanego przez firmę Aminco-Bowmen, przedstawiono na Rys. 1. Ja widać z tego rysunu powyżej wartości I abs ~0.37, co odpowiada A wzb ~0.2, zależność przestaje mieć charater liniowy. 5
6 I em [j.u.] punty pomiarowe (wartość absorbancji) I abs Rys. 1: Przyładowy wyres zależności intensywności emisji od ilości zaabsorbowanego światła. dla spetrofluorymetru SP-500. Efet filtru wewnętrznego pierwszego rodzaju, jest wyniiem nierównomiernej absorpcji światła w próbce i nie wpływa na ształt widma emisji, a tylo na jego intensywność. Dlatego też w przypadu, iedy pomiary widm emisji mają na celu np. wyznaczenie wydajności wantowej emisji, porównanie widma emisji dla ilu stężeń, badanie wpływu rozpuszczalnia, czy też wzb na wartość E, to należy ta dobrać wartość absorbancji próbi dla długości fali promieniowania wzbudzającego (A wzb ), aby spetrofluorymetr pracował w liniowym zaresie zależności I E od I abs. Wyznaczenie tej ważnej zależności dla spetrofluorymetru MP-3 jest głównym celem Ćwiczenia 3. Jednym z celów Ćwiczenia 4 jest zbadanie wpływu ształtu i położenia uwety, w tórej znajduje się emitujący związe na intensywność emisji, tóra poprzez monochromator emisji dochodzi do detetora (fotopowielacza). Jednocześnie na tą intensywność wpływa rozład wzbudzonych cząstecze w badanej próbce. Na rysunu 2a, schematycznie przedstawiona została sytuacja, w tórej padająca wiąza światła wzbudzającego została równomiernie zaabsorbowana co odpowiada niedużej wartości absorbancji próbi A wzb W tych warunach emisja w ażdym miejscu wzbudzonej próbi będzie bardzo podobna. Wówczas, niezależnie z jaiego obszaru uwety rejestruje detetor tę emisję (patrz Rys 2 a, detetor 1 i detetor 2) będzie ona proporcjonalna do ilości zaabsorbowanego światła. Przypade, iedy intensywność absorbowanego promieniowania zmienia się wyraźnie na drodze padającego światła schematycznie przedstawia Rys. 2b. W tych warunach wartość A wzb próbi jest znacząco więsza od 0.1. W miarę wniania promieniowania świetlnego do 6
7 roztworu, zgodnie z równaniem 2 intensywność światła absorbowanego esponencjalnie maleje, a zatem, więcej emitowanego światła przez wzbudzone cząsteczi będzie wychodziło z początu uwety (patrząc od strony wiązi wzbudzającej) niż z jej ońca. Ponieważ do detetora nie dochodzi emisja z całego obszaru wzbudzonej próbi, a tylo ze środowego fragmentu uwety (patrz Rys 2b, detetor 1 i detetor 2), to zmierzona wartość emisji zostaje istotnie zaniżona. b) a) zmiana natężenia wiązi wzbudzającej D 1 D 2 D 1 D 2 wzbudzenie D 1, D 2 detetor pierwszy i drugi emisja Rys. 2 Schematyczne przedstawienie wpływu filtru wewnętrznego pierwszego rodzaju na intensywność emisji, gdy roztwór absorbuje a)mało, A wzb <0.05 i b)dużo, A wzb >0.5 padającego promieniowania. Dobór parametrów do pomiaru widm emisji (WE) i widm wzbudzenia emisji (WWE), problemy metodyczne. Spetrofluorymetr jest aparatem jednowiązowym dlatego WE i WWE wyonuje się oddzielnie dla próbi i rozpuszczalnia, zapewniając identyczne waruni pomiarów. Dobór parametrów dla pomiaru WE i WWE jest znacznie bardziej złożony aniżeli dla pomiaru widm absorpcji (WA). Dla badanego związu zależy on przede wszystim od ształtu WE, wzajemnego położenia WA i WE oraz od wartości E. Najważniejsze czynnii mające wpływ na ształt WE i WWE oraz na ich intensywność, a taże przyczyny znieształcenia tych widm podano poniżej. Zgodnie z równaniem 1 im więsza jest wartość I abs tym więsza jest intensywność emisji (I E ), mniejszy udział rozpraszania Rayleigha i Ramana oraz mniejszy udział w widmie próbi emisji rozpuszczalnia i zanieczyszczeń w nim obecnych. Dzięi temu mniejszy jest błąd pomiaru WE. Dlatego w pomiarach WE i WWE należy stosować próbi o możliwie ja 7
8 najwięszej wartości I abs, ta jedna dobranej aby dla użytego spetrofluorymetru spełniona była liniowa zależność między I E i I abs. Od wartości szeroości spetralnej pasma emisji w połowie wysoości ( E ½ ) dla badanego związu, zależy dobór szeroości szczeliny na monochromatorze emisji spetrofluorymetru. Aby mierzone WE nie było znieształcone z powodu zbyt dużej szeroości spetralnej ( 1/2 ) monochromatora emisji musi być spełniony warune 1/2 ~0.1 należy dobrać szeroość szczeliny wzbudzania w pomiarze WWE, biorąc pod uwagę WA. 1/2 E. Analogicznie 1/2 A w Należy użyć taą długość fali promieniowania wzbudzającego ( wzb ), aby było ono absorbowane przez badany związe, a nie było absorbowane przez rozpuszczalni i obecne w nim zanieczyszczenia emitujące. Jeśli to możliwe to znieształcało mierzonego WE. Położenia wzb powinno być ta dobrane, aby położenie pasma Ramana nie zależności Ramana = wzb cm -1 zaś wzb = 1/ wzb. pasma Ramana można wyznaczyć z prostej Począte WE od strony rótofalowej powinien być ta dobrany aby I E I Rayleigha. Należy dobrać taą szczelinę promieniowania wzbudzającego ( wzb), aby intensywność światła padającego na próbę (I 0 ) nie była za duża ta aby nie zachodził zani fotochemiczny badanego związu w czasie pomiaru WE. Optymalny dobór jednocześnie wszystich podanych wyżej parametrów nie zawsze jest możliwy i jest tym trudniejszy im wartość E jest mniejsza, zaś WA i WE badanego związu naładają się na siebie. Czułość spetrosopii emisyjnej Spetrosopia emisyjna jest najczulszą metodą badawczą. Dobrze ilustrują to poniższe dane. -najmniejsza E jaą można wyznaczyć zależnie od czułości spetrofluorymetru wynosi E min = , -najmniejsze stężenie badanego związu, dla tórego można zmierzyć WE wynosi mol. dm -3, -najmniejsza ilość badanego związu, dla tórego można zmierzyć WE wynosi g, dla objętości próbi ~50 l. 8
9 Co wpływa na mierzoną wartość I E (ilość h /sec) oprócz emisji badanego związu Bardzo duża czułość spetrofluorymetru powoduje, że na mierzoną emisję wpływa taże: 1-ciemny prąd, tóry wynosi 1-10 h /sec, gdy fotopowielacz mierzący emisję jest chłodzony, (w T <-20 o C), gdy fotopowielacz nie jest chłodzony ciemny prąd wynosi h /sec, 2-emisja zanieczyszczeń obecnych w badanym związu i w rozpuszczalniu, nawet jeśli dla λ wzb A z <10-4 ale E(z) jest duża, np.φ (z) 0,1 to I E (z) = h /sec, 3-emisja rozpuszczalnia, 4-emisja niewystarczająco czystych uwet, 5-rozpraszanie Rayleigha i Ramana. Dobór parametrów gdy po raz pierwszy wyonuje się pomiar WE nieznanego związu 1. Znając WA wybiera się wzb, najczęściej odpowiadające max, zwyle z długofalowego pasma absorpcji S 0 S 1, 2. I max E nie może być za duże, aby nie zniszczyć fotopowielacza mierzącego emisję próbi, dla MP-3 I max E < h /sec, 3. Ponieważ nie znana jest wartość E badanego związu, dlatego początowo dobiera się niezbyt szeroie szczeliny wzbudzenia, ( wzb 5nm i emisji, max em~5nm), ta aby I E nie było za duże. Obszerny opis dotyczący badań emisyjnych znajduje się na stronie internetowej: a taże w opisie Ćwiczenia 1 w srypcie izya Chemiczna- Materiały do ćwiczeń, Poznań Część esperymentalna Pomiary emisyjne będą wyonane na spetrofluorymetrze MP-3. Obszerny opis jego budowy, najważniejszych parametrów i działania opisano poniżej. Zmodernizowany spetrofluorymetr MP-3 Budowę i zasadę działania spetrofluorymetru MP-3 producji Perin-Elmer-Hitachi przedstawiono poniżej. Schemat bloowy tego aparatu zamieszczono na Rys. 3. 9
10 Monochromator wzbudzenia Lampa senonowa Zasilacz lampy senonowej Zasilacz 1 Rodamina B filtry Zasilacz uładu chłodzącego 1 1 Monochromator emisji 2 Zasilacz 2 filtry próba PC Uład liczenia fotonów wzmacniacz wzmacniacz Rys.3 Schemat bloowy zmodernizowanego spetrofluorymetru MP-3. Spetrofluorymetr MP-3 firmy Perin-Elmer-Hitachi w stosunu do oryginału został znacznie zmodyfiowany. Dodane zostały: liczni wantów, a w nim fotopowielacz referencyjny, tóry mierzy intensywność światła padającego na próbę (I 0 ), chłodzenie fotopowielacza pomiarowego, co znacznie zmniejsza intensywność ciemnego prądu detecja z użyciem liczenia pojedynczych fotonów, co znacznie zwięsza czułość spetrofotometru bardzo stabilne źródło światła, sterowanie urządzeniem (nie wszystie funcje są dostępne, np. ustawianie długości fali wzbudzenia, emisji, szeroości szczelin itp) i rejestracja widm za pomocą omputera, stabilizacja temperatury uwety pomiarowej. Źródłem światła jest lampa senonowa (o mocy 150W, firmy Hamamatsu), tóra charateryzuje się ciągłym widmem promieniowania z zaresu nm i wyjątowo dużą stabilnością świecenia, (zmiana I 0 <0.5% w czasie jednej godziny). Promieniowanie to służy do wzbudzania badanego związu i jest ierowane przez uład soczewe i zwierciadło płasie do monochromatora wzbudzenia zapewnia on uzysanie monochromatycznego 10
11 promieniowania z zaresu λ= nm i szeroości spetralnej Δλ 1/2 =0,5-40 nm. Pomiędzy monochromatorem wzbudzenia, a próbą znajduje się światłodzieląca płyta warcowa, tóra ieruje część wiązi ( 8%) do licznia wantów. Słada się on z uwety ze stężonym roztworem rodaminy B w gliolu etylenowym, absorbującym całowicie padające światło o dowolnej długości fali (w zaresie nm). Obecny w torze referencyjnym liczni wantów słada się ponadto z filtru przepuszczającego wyłącznie światło emitowane przez rodaminę oraz fotopowielacza odniesienia 2. Uład ten umożliwia uzysanie sorygowanych widm wzbudzenia poprzez uwzględnienie zmian natężenia padającego promieniowania lampy, a taże znajduje zastosowanie do pomiaru wartości natężenia światła padającego na próbę (I 0 ) w przypadu pomiaru wydajności wantowych emisji oraz porównania intensywności widm emisji badanego związu dla różnych długości fali wzbudzenia. Z monochromatora wzbudzenia, wiąza o wybranej długości fali i zadanej szeroości spetralnej, oreślanej przez szeroość szczeliny pada na próbę. Pod ątem 90 0 do ierunu padania światła wzbudzającego następuje zbieranie emisji promieniowania pochodzącego od badanej próbi. Po zognisowaniu przez soczewę promieniowanie to wchodzi do monochromatora emisji. Promieniowanie wychodzące z monochromatora emisji jest ognisowane przez soczewę i rejestrowane przez chłodzony (do temperatury 30 0 C) fotopowielacz pomiarowy 1. Chłodzenie fotopowielacza zapewnia znaczne (ponad 100 rotne) zmniejszenie ciemnego prądu fotopowielacza. Sygnały z fotopowielaczy 1 i 2 (R928 Hamamatsu, specjalnie wyselecjonowane do pomiarów liczenia pojedynczych fotonów) są przeazywane do arty omputera za pomocą wzmacniaczy. Karta ta steruje również pracą monochromatorów z użyciem silniów roowych. W celu zmniejszenia intensywności światła rozproszonego oraz wyeliminowania promieniowania pochodzącego od drugiego rzędu ugięcia siati stosuje się odpowiednio dobrane filtry wstawione za próbą a przed monochromatorem emisji. Inne parametry pomiarowe spetrofluorymetru MP-3 to: masymalna wartość mierzonego sygnału emisji [ilość h /sec]: , szeroość spetralna szczelin wzbudzenia i emisji [nm]: 1 40, ro pomiarowy [nm]: , doładność ustawienia długości fali wzbudzenia i emisji (wyniająca z działi) [nm]: 2, 11
12 czas uśredniania mierzonej emisji dla jednej długości fali [ms]: , ierune zbierania widma: od rótszych do dłuższych wartości długości fal. Uład liczenia fotonów (zarówno w torze pomiarowym ja i referencyjnym) służy do rejestracji widm optycznych metodą zliczania pojedynczych fotonów, czyli eletronicznym zliczaniu impulsów odpowiadających pojedynczym fotonom emitowanym przez próbę i padającym na fotoatodę fotopowielacza. Dzięi taiemu rozwiązaniu możliwe jest badanie widm emisyjnych z równoczesną detecją natężenia światła wzbudzającego oraz badanie widm wzbudzenia emisji z równoczesną orecją na rozład spetralny źródła światła wzbudzającego. W celu zarejestrowania widm ustawia się ręcznie odpowiednie szeroości szczelin wzbudzenia i emisji, tóre muszą być dobrane ta, aby intensywność emisji nie przeroczyła zliczeń na seundę ta na fotopowielaczu 1 ja i 2. W tych warunach oba fotopowielacze pracują liniowo. Długość fali wzbudzenia i początową długość fali przy pomiarze widma emisji oraz analogicznie długość fali emisji i początową długość fali przy pomiarze widma wzbudzenia ustawia się ręcznie. Spetrofluorymetr MP-3, ta samo ja wszystie spetrofluorymetry, jest przyrządem jednowiązowym i dlatego osobno rejestruje się w nim w identycznych warunach odpowiednie widma dla próbi, tj., dla badanego związu w rozpuszczalniu i dla samego rozpuszczalnia. Widma są rejestrowane na omputerze za pomocą programu Easy Scan, w tórym wybiera się typ rejestrowanego widma, początową i ońcową wartość długości fali emisji (wzbudzenia) oraz długość fali wzbudzenia (emisji) w przypadu rejestracji widm emisji (wzbudzenia emisji) oraz czas zliczania fotonów dla ażdej długości fali w widmie (tzw. czas trwania jednego rou). Wyonanie pomiarów Wydajności wantowe fluorescencji będą wyznaczane dla antracenu w stanie S 1 w c-c 6 H 12 oraz trans-stilbenu w stanie S 1 w etanolu lub hesadeanie dla wybranych długości fali wzbudzenia. Jao standard do pomiaru stosowany będzie siarczan chininy (QS) w 0.05 mol dm -3 roztworze wodnym wasu siarowego. Dla tego standardu =0.52, dla długości fali wzbudzenia w zaresie λ wzb = nm. 12
13 Aby wartości były poprawnie wyznaczone onieczne jest użycie taiej samej szeroości spetralnej promieniowania wzbudzającego ( ) w spetrofluorymetrze MP-3 i szeroości spetralnej ( A) w spetrofotometrze V-550, przy tórej mierzona będzie wartość absorbancji dla długości fali promieniowania wzbudzającego (A=A wzb ) badanych związów i użytego QS jao standardu. Ponadto aby wyznaczona wartość dla antracenu i transstilbenu była poprawna szczelina w monochromatorze emisji dla próbe tych związów i dla QS ma być taa sama. Jeśli w pomiarach widm emisji badanego związu i standardu stosowane będą różne długości promieniowania wzbudzającego to onieczny jest dla nich pomiar intensywności padającego światła (I 0 ). Aby zbadać wpływ ształtu uwety i jej położenia na intensywność emisji i względną wydajność wantową emisji (wzgl) wyonane będą pomiary widm emisji dla roztworu siarczanu chininy (QS). W pomiarach stosowane będą: typowa uweta o rozmiarze 1 x 1 cm oraz uweti o rozmiarach 1 x 0.4 cm i 1 x 0.2 cm ustawione w dwóch położeniach względem promieniowania wzbudzającego. Z prowadzącym ćwiczenia ustalić jai roztwór QS (o jaiej wartości A) oraz jaie λ wzb oraz szczeliny Δλ wzb i Δλ em zastosować w pomiarach. Opracowanie wyniów Wartości wydajności wantowej fluorescencji dla badanych roztworów antracenu i trans stilbenu wyznaczone będą z równania 6. Jeśli intensywność emisji i rozpraszania światła samych rozpuszczalniów nie będzie znacznie mniejsza ( 1%) od intensywności emisji roztworów badanych próbe onieczne będzie jej odjęcie od wartości zmierzonej dla próbi. W tym celu należy zastosować równanie 7. Wartości współczynniów załamania światła stosowanych rozpuszczalniów wynoszą odpowiednio dla cylohesanu n=1.42, dla etanolu n=1,357 i dla wody n=1.335 (dla promieniowania z lampy sodowej). Dla roztworów QS badanych w uwetach o rozmiarach 1/0.4cm i 1/0.2cm, dla obu ich położeń należy wyznaczyć względne wydajności wantowe, fluorescencji (wzg) porównując otrzymane wartości do uzysanych dla roztworu QS w uwecie 1/1cm. 13
14 Literatura [1]-Materiały dotyczące spetrosopii emisyjnej dostępne w internecie na stronie [2]-Materiały do ćwiczeń izya chemiczna, opracowanie zbiorowe pod redacją Bronisława Marciniaa, Poznań 2007, [3]-H. Haen, H.C. Wolf, izya moleularna z elementami chemii wantowej, Wydawnictwo Nauowe PWN, Warszawa 1998, [4]-Paul Suppan, Chemia i światło, Wydawnictwo Nauowe PWN, Warszawa 1998, [5]-Wolfgang Demtroder, Spetrosopia laserowa, Wydawnictwo Nauowe PWN, Warszawa 1993, [6]-Joseph R. Laowicz, Principles of luorescence Spectroscopy, Second Edition, Kluwer Academic/Plenum Publishers, New Yor, 1999, [7]-George G. Guilbault, Practical luorescence, Second Edition, Madison Avenue, New Yor,
METODYKA POMIARÓW WIDM FLUORESCENCJI (WF) NA MPF-3 (PERKIN-HITACHI)
METODYKA POMIARÓW WIDM FLUORESCENCJI (WF) NA MPF-3 (PERKIN-HITACHI) (Uzupełnieniem do niniejszej metodyki jest instrukcja obsługi spektrofluorymetru MPF-3, która znajduje się do wglądu u prof. dr hab.
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Zagadnienia: spektroskopia absorpcyjna, prawa absorpcji, budowa i działanie. Wstęp. Część teoretyczna.
Ćwiczenie 1 Metodyka poprawnych i dokładnych pomiarów absorbancji, wyznaczenie małych wartości absorbancji. Czynniki wpływające na mierzone widma absorpcji i wartości absorbancji dla wybranych długości
Bardziej szczegółowoDobór warunków dla poprawnego pomiaru widm emisji i wydajności kwantowych emisji
Dobór warunków dla poprawnego pomiaru widm emisji i wydajności kwantowych emisji Badania emisyjne są niezwykle cennym źródłem danych o właściwościach cząsteczek i kompleksów (różnego rodzaju), które one
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 31. Zagadnienia: spektroskopia absorpcyjna, prawa absorpcji, budowa i działanie. Wstęp
Ćwiczenie 31 Metodyka poprawnych i dokładnych pomiarów widm absorbancji w zakresie UV-VIS. Wpływ monochromatyczności promieniowania i innych parametrów pomiarowych na kształt widm absorpcji i wartości
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 30. Zagadnienia: spektroskopia absorpcyjna w zakresie UV-VIS, prawa absorpcji, budowa i. Wstęp
Ćwiczenie 30 Metodyka poprawnych i dokładnych pomiarów absorbancji w zakresie UV- VS, wyznaczenie małych wartości absorbancji. Czynniki wpływające na mierzone widma absorpcji i wartości absorbancji dla
Bardziej szczegółowo(Ćwiczenie nr 4) Wpływ siły jonowej roztworu na stałą szybkości reakcji.
(Ćwiczenie nr 4) Wpływ siły jonowej roztworu na stałą szybości reacji Wstęp Rozpatrzmy reację zachodzącą w roztworze pomiędzy jonami i w wyniu tórej powstaje produt D: D stała szybości reacji () Gdy reacja
Bardziej szczegółowoAparatura do badań spektroskopowych
Aparatura do badań spektroskopowych Spektrofotometr Do rejestracji widm absorpcji używany jest spektrofotometr V-55 (Jasco) i Specord UV-VIS (Zeiss) oraz jeśli to konieczne to także Cary-3 (Varian). Spektrofotometry
Bardziej szczegółowoPRACOWNIA CHEMII. Wygaszanie fluorescencji (Fiz4)
PRACOWNIA CHEMII Ćwiczenia laboratoryjne dla studentów II roku kierunku Zastosowania fizyki w biologii i medycynie Biofizyka molekularna Projektowanie molekularne i bioinformatyka Wygaszanie fluorescencji
Bardziej szczegółowoTEORIA OBWODÓW I SYGNAŁÓW LABORATORIUM
EORI OBWODÓW I SYGNŁÓW LBORORIUM KDEMI MORSK Katedra eleomuniacji Morsiej Ćwiczenie nr 2: eoria obwodów i sygnałów laboratorium ĆWICZENIE 2 BDNIE WIDM SYGNŁÓW OKRESOWYCH. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia
Bardziej szczegółowoĆwiczenie VI KATALIZA HOMOGENICZNA: ESTRYFIKACJA KWASÓW ORGANICZNYCH ALKOHOLAMI
Zjawisa powierzchniowe i ataliza Ćwiczenie VI ATALIZA HMGNIZNA: STYFIAJA WASÓW GANIZNYH ALHLAMI WPWADZNI stry wasów organicznych stanowią jedną z ważniejszych grup produtów przemysłu chemicznego, ta pod
Bardziej szczegółowoA4: Filtry aktywne rzędu II i IV
A4: Filtry atywne rzędu II i IV Jace Grela, Radosław Strzała 3 maja 29 1 Wstęp 1.1 Wzory Poniżej zamieszczamy podstawowe wzory i definicje, tórych używaliśmy w obliczeniach: 1. Związe między stałą czasową
Bardziej szczegółowoWyznaczanie długości fali świetlnej za pomocą spektrometru siatkowego
Politechnia Łódza FTIMS Kierune: Informatya ro aademici: 2008/2009 sem. 2. Termin: 16 III 2009 Nr. ćwiczenia: 413 Temat ćwiczenia: Wyznaczanie długości fali świetlnej za pomocą spetrometru siatowego Nr.
Bardziej szczegółowoWyznaczanie energii dysocjacji molekuły jodu (I 2 )
S1 Wyznaczanie energii dysocjacji molekuły jodu (I 2 ) 1 Cel ćwiczenia Bezpośrednim celem ćwiczenia jest wyznaczenie energii dysocjacji molekuły I 2. W trakcie przygotowywania doświadczenia oraz realizacji
Bardziej szczegółowoR w =
Laboratorium Eletrotechnii i eletronii LABORATORM 6 Temat ćwiczenia: BADANE ZASLACZY ELEKTRONCZNYCH - pomiary w obwodach prądu stałego Wyznaczanie charaterysty prądowo-napięciowych i charaterysty mocy.
Bardziej szczegółowoA. Cel ćwiczenia. B. Część teoretyczna
A. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z wsaźniami esploatacyjnymi eletronicznych systemów bezpieczeństwa oraz wyorzystaniem ich do alizacji procesu esplatacji z uwzględnieniem przeglądów
Bardziej szczegółowoPRACOWNIA PODSTAW BIOFIZYKI
PRACOWNIA PODSTAW BIOFIZYKI Ćwiczenia laboratoryjne dla studentów III roku kierunku Zastosowania fizyki w biologii i medycynie Biofizyka molekularna Pomiary zaników fluorescencji wybranych barwników (PB16)
Bardziej szczegółowoPRACOWNIA PODSTAW BIOFIZYKI
PRACOWNIA PODSTAW BIOFIZYKI Ćwiczenia laboratoryjne dla studentów III roku kierunku Zastosowania fizyki w biologii i medycynie Biofizyka molekularna Badanie wygaszania fluorescencji SPQ przez jony chloru
Bardziej szczegółowoMODYFIKACJA KOSZTOWA ALGORYTMU JOHNSONA DO SZEREGOWANIA ZADAŃ BUDOWLANYCH
MODYFICJ OSZTOW LGORYTMU JOHNSON DO SZEREGOWNI ZDŃ UDOWLNYCH Michał RZEMIŃSI, Paweł NOW a a Wydział Inżynierii Lądowej, Załad Inżynierii Producji i Zarządzania w udownictwie, ul. rmii Ludowej 6, -67 Warszawa
Bardziej szczegółowoMIKROSKOP FLUORESCENCYJNY. POMIAR WYDAJNOŚCI KWANTOWEJ FLUORESCENCJI ANTRACENU, PERYLENU ORAZ 9,10-DIFENYLOANTRACENU W ROZTWORZE
Ćwiczenie 1 MIKROSKOP FLUORESCENCYJNY. POMIAR WYDAJNOŚCI KWANTOWEJ FLUORESCENCJI ANTRACENU, PERYLENU ORAZ 9,10-DIFENYLOANTRACENU W ROZTWORZE Zagadnienia: procesy dezaktywacji stanów wzbudzonych (diagram
Bardziej szczegółowoWyznaczanie bezwzględnej aktywności źródła 60 Co. Tomasz Winiarski
Wyznaczanie bezwzględnej aktywności źródła 60 Co metoda koincydencyjna. Tomasz Winiarski 24 kwietnia 2001 WSTEP TEORETYCZNY Rozpad promieniotwórczy i czas połowicznego zaniku. Rozpad promieniotwórczy polega
Bardziej szczegółowoWyznaczanie rozmiaro w przeszko d i szczelin za pomocą s wiatła laserowego
Ćwiczenie v.x3.1.16 Wyznaczanie rozmiaro w przeszo d i szczelin za pomocą s wiatła laserowego 1 Wstęp teoretyczny Wyznaczanie rozmiarów szczelin i przeszód za pomocą światła oparte jest o zjawisa dyfracji
Bardziej szczegółowo4.15 Badanie dyfrakcji światła laserowego na krysztale koloidalnym(o19)
256 Fale 4.15 Badanie dyfracji światła laserowego na rysztale oloidalnym(o19) Celem ćwiczenia jest wyznaczenie stałej sieci dwuwymiarowego ryształu oloidalnego metodą dyfracji światła laserowego. Zagadnienia
Bardziej szczegółowoWAHADŁO SPRĘŻYNOWE. POMIAR POLA ELIPSY ENERGII.
ĆWICZENIE 3. WAHADŁO SPRĘŻYNOWE. POMIAR POLA ELIPSY ENERGII. 1. Oscylator harmoniczny. Wprowadzenie Oscylatorem harmonicznym nazywamy punt materialny, na tóry,działa siła sierowana do pewnego centrum,
Bardziej szczegółowoWykład 21: Studnie i bariery cz.1.
Wyład : Studnie i bariery cz.. Dr inż. Zbigniew Szlarsi Katedra Eletronii, paw. C-, po.3 szla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szlarsi/ 3.6.8 Wydział Informatyi, Eletronii i Równanie Schrödingera
Bardziej szczegółowoKatedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Wyznaczanie stałej szybkości i rzędu reakcji metodą graficzną. opiekun mgr K.
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego Wyznaczanie stałej szybkości i rzędu reakcji metodą graficzną opiekun mgr K. Łudzik ćwiczenie nr 27 Zakres zagadnień obowiązujących do ćwiczenia 1. Zastosowanie
Bardziej szczegółowoANALIZA SPEKTRALNA I POMIARY SPEKTROFOTOMETRYCZNE. Instrukcja wykonawcza
ĆWICZENIE 72A ANALIZA SPEKTRALNA I POMIARY SPEKTROFOTOMETRYCZNE 1. Wykaz przyrządów Spektroskop Lampy spektralne Spektrofotometr SPEKOL Filtry optyczne Suwmiarka Instrukcja wykonawcza 2. Cel ćwiczenia
Bardziej szczegółowoWYBRANE TECHNIKI SPEKTROSKOPII LASEROWEJ ROZDZIELCZEJ W CZASIE prof. Halina Abramczyk Laboratory of Laser Molecular Spectroscopy
WYBRANE TECHNIKI SPEKTROSKOPII LASEROWEJ ROZDZIELCZEJ W CZASIE 1 Ze względu na rozdzielczość czasową metody, zależną od długości trwania impulsu, spektroskopię dzielimy na: nanosekundową (10-9 s) pikosekundową
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 363. Polaryzacja światła sprawdzanie prawa Malusa. Początkowa wartość kąta 0..
Nazwisko... Data... Nr na liście... Imię... Wydział... Dzień tyg.... Godzina... Polaryzacja światła sprawdzanie prawa Malusa Początkowa wartość kąta 0.. 1 25 49 2 26 50 3 27 51 4 28 52 5 29 53 6 30 54
Bardziej szczegółowoWyznaczenie prędkości pojazdu na podstawie długości śladów hamowania pozostawionych na drodze
Podstawy analizy wypadów drogowych Instrucja do ćwiczenia 1 Wyznaczenie prędości pojazdu na podstawie długości śladów hamowania pozostawionych na drodze Spis treści 1. CEL ĆWICZENIA... 3. WPROWADZENIE...
Bardziej szczegółowoMetody spektroskopowe:
Katedra Chemii Analitycznej Metody spektroskopowe: Absorpcyjna Spektrometria Atomowa Fotometria Płomieniowa Gdańsk, 2010 Opracowała: mgr inż. Monika Kosikowska 1 1. Wprowadzenie Spektroskopia to dziedzina
Bardziej szczegółowoWyznaczanie długości fali świetlnej za pomocą spektrometru siatkowego
Politechnika Łódzka FTIMS Kierunek: Informatyka rok akademicki: 2008/2009 sem. 2. grupa II Termin: 19 V 2009 Nr. ćwiczenia: 413 Temat ćwiczenia: Wyznaczanie długości fali świetlnej za pomocą spektrometru
Bardziej szczegółowoγ6 Liniowy Model Pozytonowego Tomografu Emisyjnego
γ6 Liniowy Model Pozytonowego Tomografu Emisyjnego Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zaprezentowanie zasady działania pozytonowego tomografu emisyjnego. W doświadczeniu użyjemy detektory scyntylacyjne
Bardziej szczegółowoSPEKTROMETRIA CIEKŁOSCYNTYLACYJNA
SPEKTROMETRIA CIEKŁOSCYNTYLACYJNA Metoda detekcji promieniowania jądrowego (α, β, γ) Konwersja energii promieniowania jądrowego na promieniowanie w zakresie widzialnym. Zalety metody: Geometria 4π Duża
Bardziej szczegółowoOpracował dr inż. Tadeusz Janiak
Opracował dr inż. Tadeusz Janiak 1 Uwagi dla wykonujących ilościowe oznaczanie metodami spektrofotometrycznymi 3. 3.1. Ilościowe oznaczanie w metodach spektrofotometrycznych Ilościowe określenie zawartości
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET SZCZECIŃSKI INSTYTUT FIZYKI ZAKŁAD FIZYKI CIAŁA STAŁEGO. Ćwiczenie laboratoryjne Nr.2. Elektroluminescencja
UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI INSTYTUT FIZYKI ZAKŁAD FIZYKI CIAŁA STAŁEGO Ćwiczenie laboratoryjne Nr.2 Elektroluminescencja SZCZECIN 2002 WSTĘP Mianem elektroluminescencji określamy zjawisko emisji spontanicznej
Bardziej szczegółowon n 1 2 = exp( ε ε ) 1 / kt = exp( hν / kt) (23) 2 to wzór (22) przejdzie w następującą równość: ρ (ν) = B B A / B 2 1 hν exp( ) 1 kt (24)
n n 1 2 = exp( ε ε ) 1 / kt = exp( hν / kt) (23) 2 to wzór (22) przejdzie w następującą równość: ρ (ν) = B B A 1 2 / B hν exp( ) 1 kt (24) Powyższe równanie określające gęstość widmową energii promieniowania
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE ODLEGŁOŚCI KRYTYCZNEJ POMIĘDZY CZĄSTECZKAMI DONORA I AKCEPTORA W PROCESIE REZONANSOWEGO PRZENIESIENIA ENERGII (FRET)
Ćwiczenie 9 WYZNACZANIE ODLEGŁOŚCI KRYTYCZNEJ POMIĘDZY CZĄSTECZKAMI DONORA I AKCEPTORA W PROCESIE REZONANSOWEGO PRZENIESIENIA ENERGII (FRET) Zagadnienia: procesy dezaktywacji stanów elektronowo wzbudzonych
Bardziej szczegółowoPomiary napięć przemiennych
LABORAORIUM Z MEROLOGII Ćwiczenie 7 Pomiary napięć przemiennych . Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie sposobów pomiarów wielości charaterystycznych i współczynniów, stosowanych do opisu oresowych
Bardziej szczegółowoMETODYKA POMIARÓW WIDM ABSORPCJI (WA) NA CARY-300 (Varian) i V-550 (JASCO)
METODYKA POMIARÓW WIDM ABSORPCJI (WA) NA CARY-300 (Varian) i V-550 (JASCO) Czas od włączenia spektrofotometru Cary-300 do momentu uzyskania stabilnej pracy: ok 30 minut., w przypadku V-550 ok. 3h. WA widmo
Bardziej szczegółowoKwantowe własności promieniowania, ciało doskonale czarne, zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne.
Kwantowe własności promieniowania, ciało doskonale czarne, zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne. DUALIZM ŚWIATŁA fala interferencja, dyfrakcja, polaryzacja,... kwant, foton promieniowanie ciała doskonale
Bardziej szczegółowoBADANIE WYMUSZONEJ AKTYWNOŚCI OPTYCZNEJ. Instrukcja wykonawcza
ĆWICZENIE 89 BADANIE WYMUSZONEJ AKTYWNOŚCI OPTYCZNEJ Instrukcja wykonawcza 1. Wykaz przyrządów Polarymetr Lampa sodowa Solenoid Źródło napięcia stałego o wydajności prądowej min. 5A Amperomierz prądu stałego
Bardziej szczegółowoIV. Wyznaczenie parametrów ogniwa słonecznego
1 V. Wyznaczenie parametrów ogniwa słonecznego Cel ćwiczenia: 1.Zbadanie zależności fotoprądu zwarcia i fotonapięcia zwarcia od natężenia oświetlenia. 2. Wyznaczenie sprawności energetycznej baterii słonecznej.
Bardziej szczegółowoTechniki analityczne. Podział technik analitycznych. Metody spektroskopowe. Spektroskopia elektronowa
Podział technik analitycznych Techniki analityczne Techniki elektrochemiczne: pehametria, selektywne elektrody membranowe, polarografia i metody pokrewne (woltamperometria, chronowoltamperometria inwersyjna
Bardziej szczegółowo1 Źródła i detektory. I. Badanie charakterystyki spektralnej nietermicznych źródeł promieniowania elektromagnetycznego
1 I. Badanie charakterystyki spektralnej nietermicznych źródeł promieniowania elektromagnetycznego Cel ćwiczenia: Wyznaczenie charakterystyki spektralnej nietermicznego źródła promieniowania (dioda LD
Bardziej szczegółowo( ) + ( ) T ( ) + E IE E E. Obliczanie gradientu błędu metodą układu dołączonego
Obliczanie gradientu błędu metodą uładu dołączonego /9 Obliczanie gradientu błędu metodą uładu dołączonego Chodzi o wyznaczenie pochodnych cząstowych funcji błędu E względem parametrów elementów uładu
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE Nr 4 LABORATORIUM FIZYKI KRYSZTAŁÓW STAŁYCH. Badanie krawędzi absorpcji podstawowej w kryształach półprzewodników POLITECHNIKA ŁÓDZKA
POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT FIZYKI LABORATORIUM FIZYKI KRYSZTAŁÓW STAŁYCH ĆWICZENIE Nr 4 Badanie krawędzi absorpcji podstawowej w kryształach półprzewodników I. Cześć doświadczalna. 1. Uruchomić Spekol
Bardziej szczegółowoSpektroskopia molekularna. Spektroskopia w podczerwieni
Spektroskopia molekularna Ćwiczenie nr 4 Spektroskopia w podczerwieni Spektroskopia w podczerwieni (IR) jest spektroskopią absorpcyjną, która polega na pomiarach promieniowania elektromagnetycznego pochłanianego
Bardziej szczegółowoBADANIE PROMIENIOWANIA CIAŁA DOSKONALE CZARNEGO
ZADANIE 9 BADANIE PROMIENIOWANIA CIAŁA DOSKONALE CZARNEGO Wstęp KaŜde ciało o temperaturze wyŝszej niŝ K promieniuje energię w postaci fal elektromagnetycznych. Widmowa zdolność emisyjną ciała o temperaturze
Bardziej szczegółowoTemat ćwiczenia: POMIARY W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH PRĄDU STAŁEGO. A Lp. U[V] I[mA] R 0 [ ] P 0 [mw] R 0 [ ] 1. U 0 AB= I Z =
Laboratorium Teorii Obwodów Temat ćwiczenia: LBOTOM MD POMY W OBWODCH LKTYCZNYCH PĄD STŁGO. Sprawdzenie twierdzenia o źródle zastępczym (tw. Thevenina) Dowolny obwód liniowy, lub część obwodu, jeśli wyróżnimy
Bardziej szczegółowoZADANIE 52 INTERFERENCYJNY POMIAR KRZYWIZNY SOCZEWKI (pierścienie Newtona) Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie, przy znanej długości fali
ZADANIE 52 INTERFERENCYJNY POMIAR KRZYWIZNY SOCZEWKI (pierścienie Newtona) Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie, przy znanej długości fali świetlnej, promienia rzywizny soczewi płaso-wypułej
Bardziej szczegółowoSpektroskopia molekularna. Ćwiczenie nr 1. Widma absorpcyjne błękitu tymolowego
Spektroskopia molekularna Ćwiczenie nr 1 Widma absorpcyjne błękitu tymolowego Doświadczenie to ma na celu zaznajomienie uczestników ćwiczeń ze sposobem wykonywania pomiarów metodą spektrofotometryczną
Bardziej szczegółowoEfekt fotoelektryczny
Ćwiczenie 82 Efekt fotoelektryczny Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest obserwacja efektu fotoelektrycznego: wybijania elektronów z metalu przez światło o różnej częstości (barwie). Pomiar energii kinetycznej
Bardziej szczegółowoWyznaczanie ciepła topnienia lodu lub ciepła właściwego wybranego ciała
dla specjalnośći Biofizya moleularna Wyznaczanie ciepła topnienia lodu lub ciepła właściwego wybranego ciała I. WSTĘP C 1 C 4 Ciepło jest wielością charateryzującą przepływ energii (analogiczną do pracy
Bardziej szczegółowoLaboratorium techniki laserowej Ćwiczenie 2. Badanie profilu wiązki laserowej
Laboratorium techniki laserowej Ćwiczenie 2. Badanie profilu wiązki laserowej 1. Katedra Optoelektroniki i Systemów Elektronicznych, WETI, Politechnika Gdaoska Gdańsk 2006 1. Wstęp Pomiar profilu wiązki
Bardziej szczegółowoĆwiczenie Nr 11 Fotometria
Instytut Fizyki, Uniwersytet Śląski Chorzów 2018 r. Ćwiczenie Nr 11 Fotometria Zagadnienia: fale elektromagnetyczne, fotometria, wielkości i jednostki fotometryczne, oko. Wstęp Radiometria (fotometria
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 2 WYZNACZANIE WYDAJNOŚCI KWANTOWYCH ORAZ CZASÓW ZANIKU LUMINESCENCJI ZWIĄZKÓW W ROZTWORZE ORAZ CIELE STAŁYM, CZ. II.
Laboratorium specjalizacyjne Chemia sądowa ĆWICZENIE 2 WYZNACZANIE WYDAJNOŚCI KWANTOWYCH ORAZ CZASÓW ZANIKU LUMINESCENCJI ZWIĄZKÓW W ROZTWORZE ORAZ CIELE STAŁYM, CZ. II. Zagadnienia: Zjawiska fosforescencji
Bardziej szczegółowo9. Sprzężenie zwrotne własności
9. Sprzężenie zwrotne własności 9.. Wprowadzenie Sprzężenie zwrotne w uładzie eletronicznym realizuje się przez sumowanie części sygnału wyjściowego z sygnałem wejściowym i użycie zmodyiowanego w ten sposób
Bardziej szczegółowoOCENA PRZYDATNOŚCI FARBY PRZEWIDZIANEJ DO POMALOWANIA WNĘTRZA KULI ULBRICHTA
OCENA PRZYDATNOŚCI FARBY PRZEWIDZIANEJ DO POMALOWANIA WNĘTRZA KULI ULBRICHTA Przemysław Tabaka e-mail: przemyslaw.tabaka@.tabaka@wp.plpl POLITECHNIKA ŁÓDZKA Instytut Elektroenergetyki WPROWADZENIE Całkowity
Bardziej szczegółowoZaliczenie wykładu Technika Analogowa Przykładowe pytania (czas zaliczenia minut, liczba pytań 6 8)
Zaliczenie wyładu Technia Analogowa Przyładowe pytania (czas zaliczenia 3 4 minut, liczba pytań 6 8) Postulaty i podstawowe wzory teorii obowdów 1 Sformułuj pierwsze i drugie prawo Kirchhoffa Wyjaśnij
Bardziej szczegółowoStanowisko do pomiaru fotoprzewodnictwa
Stanowisko do pomiaru fotoprzewodnictwa Kraków 2008 Układ pomiarowy. Pomiar czułości widmowej fotodetektorów polega na pomiarze fotoprądu w funkcji długości padającego na detektor promieniowania. Stanowisko
Bardziej szczegółowoRadon w powietrzu. Marcin Polkowski 10 marca Wstęp teoretyczny 1. 2 Przyrządy pomiarowe 2. 3 Prędkość pompowania 2
Radon w powietrzu Marcin Polkowski marcin@polkowski.eu 10 marca 2008 Streszczenie Celem ćwiczenia był pomiar stężenia 222 Rn i produktów jego rozpadu w powietrzu. Pośrednim celem ćwiczenia było również
Bardziej szczegółowoWFiIS. Wstęp teoretyczny:
WFiIS PRACOWNIA FIZYCZNA I i II Imię i nazwisko: 1. 2. TEMAT: ROK GRUPA ZESPÓŁ NR ĆWICZENIA Data wykonania: Data oddania: Zwrot do poprawy: Data oddania: Data zliczenia: OCENA Cel ćwiczenia: Wyznaczenie
Bardziej szczegółowoII. Badanie charakterystyki spektralnej źródła termicznego promieniowania elektromagnetycznego
1 II. Badanie charakterystyki spektralnej źródła termicznego promieniowania elektromagnetycznego Cel ćwiczenia: Wyznaczenie charakterystyki spektralnej termicznego źródła promieniowania (lampa halogenowa)
Bardziej szczegółowoDRGANIA WŁASNE RAM OBLICZANIE CZĘSTOŚCI KOŁOWYCH DRGAŃ WŁASNYCH
Część 5. DRGANIA WŁASNE RAM OBLICZANIE CZĘSTOŚCI KOŁOWYCH... 5. 5. DRGANIA WŁASNE RAM OBLICZANIE CZĘSTOŚCI KOŁOWYCH DRGAŃ WŁASNYCH 5.. Wprowadzenie Rozwiązywanie zadań z zaresu dynamii budowli sprowadza
Bardziej szczegółowoOptyczna spektroskopia oscylacyjna. w badaniach powierzchni
Optyczna spektroskopia oscylacyjna w badaniach powierzchni Zalety oscylacyjnej spektroskopii optycznej uŝycie fotonów jako cząsteczek wzbudzających i rejestrowanych nie wymaga uŝycia próŝni (moŝliwość
Bardziej szczegółowoBadanie dynamiki rekombinacji ekscytonów w zawiesinach półprzewodnikowych kropek kwantowych PbS
Badanie dynamiki rekombinacji ekscytonów w zawiesinach półprzewodnikowych kropek kwantowych PbS 1. Absorpcja i emisja światła w układzie dwupoziomowym. Absorpcję światła można opisać jako proces, w którym
Bardziej szczegółowoKatedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Spektrofotometryczne oznaczanie stężenia jonów żelaza(iii) opiekun mgr K. Łudzik
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego Spektrofotometryczne oznaczanie stężenia jonów żelaza(iii) opiekun mgr K. Łudzik ćwiczenie nr 26 Zakres zagadnień obowiązujących do ćwiczenia 1. Prawo Lamberta
Bardziej szczegółowoPromieniowanie rentgenowskie. Podstawowe pojęcia krystalograficzne
Promieniowanie rentgenowskie Podstawowe pojęcia krystalograficzne Krystalografia - podstawowe pojęcia Komórka elementarna (zasadnicza): najmniejszy, charakterystyczny fragment sieci przestrzennej (lub
Bardziej szczegółowoOptymalizacja harmonogramów budowlanych - problem szeregowania zadań
Mieczysław POŁOŃSKI Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowisa, Szoła Główna Gospodarstwa Wiejsiego, Warszawa, ul. Nowoursynowsa 159 e-mail: mieczyslaw_polonsi@sggw.pl Założenia Optymalizacja harmonogramów
Bardziej szczegółowoKrzysztof Markowicz. Pomiary grubości optycznej aerozoli przy pomocy sunphotometru
Krzysztof Markowicz Pomiary grubości optycznej aerozoli przy pomocy sunphotometru Aerozole w atmosferze generalnie rozpraszają promieniowanie słoneczne, przy czym parametry tego rozpraszania zależą od
Bardziej szczegółowoProblemy optyki falowej. Teoretyczne podstawy zjawisk dyfrakcji, interferencji i polaryzacji światła.
. Teoretyczne podstawy zjawisk dyfrakcji, interferencji i polaryzacji światła. Rozwiązywanie zadań wykorzystujących poznane prawa I LO im. Stefana Żeromskiego w Lęborku 27 luty 2012 Dyfrakcja światła laserowego
Bardziej szczegółowoKwantowa natura promieniowania
Kwantowa natura promieniowania Promieniowanie ciała doskonale czarnego Ciało doskonale czarne ciało, które absorbuje całe padające na nie promieniowanie bez względu na częstotliwość. Promieniowanie ciała
Bardziej szczegółowo(U.3) Podstawy formalizmu mechaniki kwantowej
3.10.2004 24. (U.3) Podstawy formalizmu mechanii wantowej 33 Rozdział 24 (U.3) Podstawy formalizmu mechanii wantowej 24.1 Wartości oczeiwane i dyspersje dla stanu superponowanego 24.1.1 Założenia wstępne
Bardziej szczegółowoStanowisko do badania zjawiska tłumienia światła w ośrodkach materialnych
Stanowisko do badania zjawiska tłumienia światła w ośrodkach materialnych Na rys. 3.1 przedstawiono widok wykorzystywanego w ćwiczeniu stanowiska pomiarowego do badania zjawiska tłumienia światła w ośrodkach
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 5 Doświadczenie Franka-Hertza. Pomiar energii wzbudzenia atomów neonu.
Ćwiczenie nr 5 Doświadczenie Franka-Hertza. Pomiar energii wzbudzenia atomów neonu. A. Opis zagadnienia I. Doświadczenie Franka-Hertza W 1914 roku James Franck i Gustav Hertz przeprowadzili doświadczenie,
Bardziej szczegółowoĆwiczenie O 13 -O 16 BADANIE ABSORPCJI ŚWIATŁA W MATERII Instrukcja dla studenta
Ćwiczenie O 13 -O 16 BADANE ABSORPCJ ŚWATŁA W MATER nstrukcja dla studenta. WSTĘP Światło jest falą elektromagnetyczną jak i strumieniem fotonów, których energia jest w bezpośredni sposób związana z częstością
Bardziej szczegółowoĆw. 11 wersja testowa Wyznaczanie odległości krytycznej R 0 rezonansowego przeniesienia energii (FRET)
Ćw. 11 wersja testowa Wyznaczanie odległości krytycznej R 0 rezonansowego przeniesienia energii (FRET) Wstęp W wyniku absorpcji promieniowania elektromagnetycznego o odpowiedniej długości fali (najczęściej
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS
OZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS Zagadnienia teoretyczne. Spektrofotometria jest techniką instrumentalną, w której do celów analitycznych wykorzystuje się przejścia energetyczne zachodzące
Bardziej szczegółowodr hab. inż. Józef Haponiuk Katedra Technologii Polimerów Wydział Chemiczny PG
2. METODY WYZNACZANIA MASY MOLOWEJ POLIMERÓW dr hab. inż. Józef Haponiuk Katedra Technologii Polimerów Wydział Chemiczny PG Politechnika Gdaoska, 2011 r. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 1: Wahadło fizyczne
Wydział PRACOWNA FZYCZNA WFi AGH mię i nazwiso 1.. Temat: Ro Grupa Zespół Nr ćwiczenia Data wyonania Data oddania Zwrot do popr. Data oddania Data zaliczenia OCENA Ćwiczenie nr 1: Wahadło fizyczne Cel
Bardziej szczegółowoSF5. Spektroskopia absorpcyjna i emisyjna cząsteczek organicznych
SF5 Spektroskopia absorpcyjna i emisyjna cząsteczek organicznych Każda cząsteczka ma charakterystyczny dla siebie układ poziomów energetycznych elektronowych, oscylacyjnych i rotacyjnych, przy czym tych
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE LASERÓW W OCHRONIE ŚRODOWISKA
ZASTOSOWANIE LASERÓW W OCHRONIE ŚRODOWISKA W tym przypadku lasery pozwalają na prowadzenie kontroli stanu sanitarnego Powietrza, Zbiorników wodnych, Powierzchni i pokrycia terenu. Stosowane rodzaje laserów
Bardziej szczegółowoKinetyka reakcji chemicznych Kataliza i reakcje enzymatyczne Kinetyka reakcji enzymatycznych Równanie Michaelis-Menten
Kinetya reacji chemicznych 4.3.1. Kataliza i reacje enzymatyczne 4.3.2. Kinetya reacji enzymatycznych 4.3.3. Równanie Michaelis-Menten Ilościowy opis mechanizm działania atalizatorów Kinetya chemiczna
Bardziej szczegółowoIR II. 12. Oznaczanie chloroformu w tetrachloroetylenie metodą spektrofotometrii w podczerwieni
IR II 12. Oznaczanie chloroformu w tetrachloroetylenie metodą spektrofotometrii w podczerwieni Promieniowanie podczerwone ma naturę elektromagnetyczną i jego absorpcja przez materię podlega tym samym prawom,
Bardziej szczegółowoEFEKT FOTOELEKTRYCZNY ZEWNĘTRZNY
ĆWICZENIE 91 EFEKT FOTOELEKTRYCZNY ZEWNĘTRZNY Instrukcja wykonawcza 1. Wykaz przyrządów 1. Monochromator 5. Zasilacz stabilizowany oświetlacza. Oświetlacz 6. Zasilacz fotokomórki 3. Woltomierz napięcia
Bardziej szczegółowokoszt kapitału D/S L dźwignia finansowa σ EBIT zysku operacyjnego EBIT firmy. Firmy Modele struktury kapitału Rys. 8.3. Krzywa kosztów kapitału.
Modele strutury apitału oszt apitału Optymalna strutura apitału dźwignia finansowa / Rys. 8.3. Krzywa osztów apitału. Założenia wspólne modeli MM Modigliani i Miller w swoich rozważaniach ograniczyli się
Bardziej szczegółowoKatedra Fizyki i Biofizyki instrukcje do ćwiczeń laboratoryjnych dla kierunku Lekarskiego
Ćw. M8 Zjawisko absorpcji i emisji światła w analityce. Pomiar widm absorpcji i stężenia ryboflawiny w roztworach wodnych za pomocą spektrofotometru. Wyznaczanie stężeń substancji w roztworze metodą fluorescencyjną.
Bardziej szczegółowoWłasności optyczne półprzewodników
Własności optyczne półprzewodników Andrzej Wysmołek Wykład przygotowany w oparciu o wykłady prowadzone na Wydziale Fizyki UW przez prof. Mariana Grynberga oraz prof. Romana Stępniewskiego Klasyfikacja
Bardziej szczegółowoMetody optyczne w medycynie
Metody optyczne w medycynie Podstawy oddziaływania światła z materią E i E t E t = E i e κ ( L) i( n 1)( L) c e c zmiana amplitudy (absorpcja) zmiana fazy (dyspersja) Tylko światło pochłonięte może wywołać
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 3 LUMINOFORY ORGANICZNE I NIEORGANICZNE.
Laboratorium specjalizacyjne A ĆWICZENIE 3 LUMINOFORY ORGANICZNE I NIEORGANICZNE. Zagadnienia: Podział luminoforów: fluorofory oraz fosfory Luminofory organiczne i nieorganiczne Różnorodność stanów wzbudzonych
Bardziej szczegółowoJAK ZMIERZYĆ ILOŚĆ KWASÓW NUKLEINOWYCH PO IZOLACJI? JAK ZMIERZYĆ ILOŚĆ KWASÓW NUKLEINOWYCH PO IZOLACJI?
Podstawowe miary masy i objętości stosowane przy oznaczaniu ilości kwasów nukleinowych : 1g (1) 1l (1) 1mg (1g x 10-3 ) 1ml (1l x 10-3 ) 1μg (1g x 10-6 ) 1μl (1l x 10-6 ) 1ng (1g x 10-9 ) 1pg (1g x 10-12
Bardziej szczegółowoPrzewaga klasycznego spektrometru Ramana czyli siatkowego, dyspersyjnego nad przystawką ramanowską FT-Raman
Porównanie Przewaga klasycznego spektrometru Ramana czyli siatkowego, dyspersyjnego nad przystawką ramanowską FT-Raman Spektroskopia FT-Raman Spektroskopia FT-Raman jest dostępna od 1987 roku. Systemy
Bardziej szczegółowoDeuterowa korekcja tła w praktyce
Str. Tytułowa Deuterowa korekcja tła w praktyce mgr Jacek Sowiński jaceksow@sge.com.pl Plan Korekcja deuterowa 1. Czemu służy? 2. Jak to działa? 3. Kiedy włączyć? 4. Jak/czy i co regulować? 5. Jaki jest
Bardziej szczegółowoKinetyka chemiczna kataliza i reakcje enzymatyczne
inetya chemiczna ataliza i reacje enzymatyczne Wyład z Chemii Fizycznej str. 3.3 / 1 Ilościowy opis mechanizm działania atalizatorów Wyład z Chemii Fizycznej str. 3.3 / 2 Ilościowy opis mechanizm działania
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 2. Pomiar energii promieniowania gamma metodą absorpcji
Ćwiczenie nr (wersja_05) Pomiar energii gamma metodą absorpcji Student winien wykazać się znajomością następujących zagadnień:. Promieniowanie gamma i jego własności.. Absorpcja gamma. 3. Oddziaływanie
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 35: Elektroliza
Wydział PRACOWNIA FIZYCZNA WFiIS AGH Imię i nazwiso 1.. Temat: Ro Grupa Zespół Nr ćwiczenia Data wyonania Data oddania Zwrot do popr. Data oddania Data zaliczenia OCENA Ćwiczenie nr 35: Eletroliza Cel
Bardziej szczegółowoWidmo promieniowania
Widmo promieniowania Spektroskopia Każde ciało wysyła promieniowanie. Promieniowanie to jest składa się z wiązek o różnych długościach fal. Jeśli wiązka światła pada na pryzmat, ulega ono rozszczepieniu,
Bardziej szczegółowoPodstawy rachunku prawdopodobieństwa (przypomnienie)
. Zdarzenia odstawy rachunu prawdopodobieństwa (przypomnienie). rawdopodobieństwo 3. Zmienne losowe 4. rzyład rozładu zmiennej losowej. Zdarzenia (events( events) Zdarzenia elementarne Ω - zbiór zdarzeń
Bardziej szczegółowoWyznaczenie stałych atomowych metodą spektroskopii emisyjnej.
Załad Chemii nalitycznej i Metalurii Chemicznej Kurs: "Spetrosopia " Ćwiczenie: Wyznaczenie stałych atomowych metodą spetrosopii emisyjnej. Celem ćwiczenia jest wyznaczenie prawdopodobieństw przejść dla
Bardziej szczegółowoMonochromatyzacja promieniowania molibdenowej lampy rentgenowskiej
Uniwersytet Śląski Instytut Chemii Zakładu Krystalografii ul. Bankowa 14, pok. 133, 40 006 Katowice tel. (032)359 1503, e-mail: izajen@wp.pl, opracowanie: dr Izabela Jendrzejewska Laboratorium z Krystalografii
Bardziej szczegółowo