Międzynarodowy Fundusz Walutowy

Transkrypt

1 Międzynarodowy Fundusz Walutowy Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW, ang. International Monetary Fund, IMF) - niezależna międzynarodowa organizacja w ramach ONZ, zajmująca się kwestiami stabilizacji ekonomicznej na świecie. Powołana miedzy 1-22 lipca 1944 roku, na konferencji w Bretton Woods w USA. Działalność rozpoczęła dwa lata później, a pierwszych operacji finansowych dokonała w marcu 1947 r. Dostarcza pomocy finansowej zadłużonym krajom członkowskim, które w zamian są zobowiązane do dokonywania reform ekonomicznych i innych działań stabilizujących. Obecnie zrzesza 185 państw. Organy Międzynarodowego Funduszu Walutowego: 1. Rada Gubernatorów 2. Rada Administracyjna 3. Komitet Tymczasowy 4. Komitet Rozwoju 5. Departamenty Funkcjonalne Założenia MFW Wytyczne polityki prowadzonej przez MFW to przede wszystkim: popieranie międzynarodowej współpracy walutowej dzięki powołaniu stałej instytucji konsultacji i współpracy w dziedzinie międzynarodowych problemów walutowych; ułatwienie ekspansji i wzrostu handlu międzynarodowego, wzrostu zatrudnienia, utrzymywania realnych dochodów i zasobów produkcyjnych krajów członkowskich; popieranie stabilizacji kursów, utrzymywanie uporządkowanej wymiany między krajami członkowskimi, unikanie deprecjacji walut inspirowanej przez rywalizację;

2 dążenie do stworzenia wielostronnego systemu płatności i rozliczeń transakcji bieżących oraz do eliminowania ograniczeń wymiany walutowej, hamujących rozwój handlu; dostarczanie członkom środków finansowych na określony okres i na odpowiednich warunkach, w celu wyrównania przejściowej nierównowagi bilansów płatniczych bez środków wywołujących zaburzenia w rozwoju tych krajów i gospodarki światowej; poszukiwanie zmniejszenia czasu i wielkości nierównowagi bilansów płatniczych. Funkcje W celu realizacji wymienionych zadań MFW pełni cztery istotne funkcje: regulacyjną - polegającą na ustanawianiu norm i wzorców działania w sferze międzynarodowych stosunków finansowych kredytową - przez dostarczenie krajom członkowskim dodatkowych źródeł finansowania w postaci różnych kredytów; konsultacyjną - przez usługi konsultacyjne i współpracę krajów członkowskich oraz jako forum wymiany doświadczeń między krajami w radzeniu sobie z problemami natury gospodarczej, m.in. plan Balcerowicza był napisany przez ekspertów MFW kontrolną - polegającą na nadzorowaniu przez MFW uzgodnionych programów dostosowawczych i weryfikacji celów, na jakie przeznaczane są środki kredytowe Krytyka MFW Działalność MFW wielokrotnie poddawana była krytyce. Jedną z ważniejszych sił sprzeciwiających się praktykom stosowanym przez MFW są organizacje antyglobalistyczne. Do ostrych demonstracji inicjowanych przez te organizacje doszło między innymi w czasie wielkich forów gospodarczych w Seattle i Genui. Przybierały one bardzo agresywny i nieuporządkowany charakter, co ułatwiało ich dyskredytację, tym bardziej, że organizacje te początkowo nie potrafiły w jakiś nieco bardziej konkretny sposób

3 argumentować swoich poglądów. Ten rodzaj krytyki media na całym świecie ośmieszały jako protesty znudzonych bogatych nastolatków, którzy pod pretekstem solidarności z najbiedniejszymi tego świata chcieli się po prostu wyżyć. Polska w Funduszu Polska powróciła do MFW w 1986 roku (była członkiem założycielem, ale pod presją Związku Radzieckiego opuściła go w 1950 roku). Pierwsze porozumienia kredytowe stand-by zostały zrealizowane w okresie W ramach kolejnego porozumienia dotyczącego programu dostosowawczego (Extended Fund Facility) środki udostępnione Polsce wynosiły 1.8 mld SDR. Jednocześnie to porozumienie ułatwiło dostęp do pożyczek BŚ, Międzynarodowej Korporacji Finansowej, EBOiR oraz umożliwiło zawarcie umowy z Klubem Paryskim, dotyczącej reorganizacji polskiego zadłużenia (1 etap redukcji). Następne porozumienia (lata ) pozwoliły na częściową redukcję zadłużeń w Klubie Londyńskim. Dodatkowo rozpoczął się II etap redukcji zadłużenia w Klubie Paryskim. W 1995 roku Polska spłaciła zaciągnięte wcześniej długi, a 1 czerwca 1996 roku mogła przyjąć zobowiązania, wynikające z art. 8 statutu MFW, dotyczące wymienialności waluty w zakresie obrotów bieżących. MFW ściśle monitoruje przebieg przemian w Polsce w dziedzinach liberalizacji międzynarodowych stosunków handlowych, liberalizacji przepływu kapitału, a także reform związanych z administracją centralną czy reforma ubezpieczeń społecznych. Działania MFW wobec Polski były realizowane zgodnie z dążeniami integracyjnymi naszego kraju do Unii Europejskiej. Klub Paryski - nieformalna grupa wysokich urzędników do spraw finansów z 19 najbogatszych krajów świata, która zajmuje się usługami finansowymi, jak restrukturyzacja i umarzanie długów krajów. Dłużnicy są zwykle rekomendowani przez MFW, gdy zawiodą inne metody oddłużania. Pierwsze spotkanie Klubu miało miejsce w 1956 r., gdy negocjacje podjęła Argentyna. Od tej pory uzyskano 383 porozumienia (stan w 2004 r.) dotyczące 79 krajów - od 1983 r. łączna suma negocjowanych umów wyniosła 427 mld USD. Klub

4 spotyka się regularnie razy w roku w siedzibie francuskiego ministerstwa gospodarki, finansów i przemysłu w Paryżu. W 2004 r. przewodniczącym klubu jest francuski podsekretarz skarbu (w 2004 r. Jean-Pierre Jouyet). Klub jest obsługiwany przez stały sekretariat wyznaczony przez francuskie ministerstwo skarbu. Członkowie: USA Francja Austria Australia Niemcy Kanada Japonia Włochy Wielka Brytania Szwajcaria Holandia Szwecja Belgia Norwegia Dania Hiszpania Finlandia Klub Londyński - nieformalne stowarzyszenie ok. 500 banków komercyjnych, powstałe w 1976 r. w celu restrukturyzacji zadłużenia poszczególnych państwdłużników. Jest to organizacja podobna do Klubu Paryskiego, jednak w przeciwieństwie do niego zrzeszająca prywatnych przedsiębiorców. SDR- Specjalne prawa ciągnienia (ang. Special Drawing Rights, SDR) to międzynarodowa jednostka rozrachunkowa, umowna jednostka monetarna, mająca charakter pieniądza bezgotówkowego, czyli istniejącego wyłącznie w postaci zapisów księgowych na bankowych rachunkach depozytowych. Obecnie jest to najsilniejsza waluta na świecie. SDR została utworzona w celu stabilizacji międzynarodowego systemu walutowego przez MFW w 1967 roku, używana jest od Od roku 1974, SDR

5 jako pierwsza waluta na świecie została zdemonetyzowana (przestała mieć swój parytet w złocie). Jednostkami SDR mogą się posługiwać wyłącznie banki centralne państw oraz niektóre instytucje finansowe w rozrachunkach między nimi. Jednostki SDR zostały wyemitowane dwukrotnie. Po raz pierwszy, w latach W trzech transzach, łącznie 9,4 mld. Drugi raz w latach w sumie 12 mld, również w trzech transzach. Jednostki SDR przyznawane są krajom-członkom MFW proporcjonalnie do ich udziałów wniesionych do MFW. W 1997 roku podjęto uchwało o potrzebie kolejnej emisji SDR, jednak do chwili obecnej nie została ratyfikowana. Do ratyfikacji potrzebnych jest 85% głosów na Radzie Gubernatorów Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Ratyfikację blokują Stany Zjednoczone. Jednostki SDR służą głównie do regulowania zobowiązań poszczególnych krajów z tytułu bieżących obrotów bilansu płatniczego. Są też wykorzystywane przy porównywaniu kursów walut w rozliczeniach międzynarodowych. Początkowo wartość jednostki SDR była wyznaczana jako wartość 0, g czystego złota (zwana była czasem papierowym złotem ), od 1974 roku jest wyznaczana na podstawie koszyka walutowego, składającego się obecnie z euro, japońskiego jena, funta szterlinga i dolara amerykańskiego, w proporcjach zależnych od wagi danej waluty w międzynarodowych transakcjach finansowych.