Denise F. Dostatny, Dorota Dziubińska, Grzegorz Kloc, Iwona Połeć, Ewa Kwaśniak

Transkrypt

1 Poszerzanie różnorodności gatunków i odmian roślin rolniczych i zielarskich na obszarach wiejskich oraz podnoszenie świadomości społeczeństwa w zakresie znaczenia roślinnych zasobów genowych Zadanie 1.6 Temat: Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych IHAR -PIB Denise F. Dostatny, Dorota Dziubińska, Grzegorz Kloc, Iwona Połeć, Ewa Kwaśniak

2 1. Wytypowanie dawnych i miejscowych odmian roślin rolniczych i gatunków roślin zielarskich W bieżącym roku do badań włączono łącznie 51 odmian obiektów jarych i ozimych: Włączono łącznie 41 odmian jarych należących do poszczególnych grup roślin: odmian roślin zbożowych: 24; gryki: 2; grochu siewnego: 3; nostrzyka białego: 1; soczewicy: 2; lędźwianu: 2; fasoli: 2; ziemniaków: 2; roślin zielarskich: 3. Włączono również 10 odmian obiektów ozimych roślin zbożowych. Prace były prowadzone w różnych rejonach Polski, co umożliwia ocenę aklimatyzacji odmian/ekotypów w miejscu ich pochodzenia. Wysiew został zlecony rolnikom z różnych regionów Polski, co służy również upowszechnieniu tych odmian. Wytypowano 8 odmian roślin rolniczych i zielarskich, które będą rozmnożone w różnych regionach Polski: odmiana fasoli Warta; odmiana ozima pszenicy orkisz nr 5046, owies Grzywacz Późny Wołyński, rośliny lecznicze: lebiodka pospolita, marchew dzika, odmiana ziemniaka Mila, odmiana grochu Szabla oraz odmiana lędźwianu Derek.

3 Poletka z roślinami LICZBA POLETEK W IHAR: - 64 poletek do pielęgnacji i obserwacji - 24 poletek z rozmnożeniami - 6 poletek z innymi roślinami RAZEM: 94 poletka LICZBA POLETEK U ROLNIKÓW - ZESTAWY: poletek do obserwacji i pielęgnacji LICZBA POLETEK U ROLNIKÓW - POJEDYNCZE: - 12 poletek do obserwacji RAZEM: 280 poletek w ciągu sezonu wegetacyjnego

4 X X X X X X X X X X X X X X X X X Lokalizacja pól doświadczalnych i pokazowych w obrębie Polski

5 Avena sativa Puławski Średniorychły

6 Avena sativa Tatrzański

7 Avena sativa NIEMIERCZAŃSKI NAJWCZESNIEJSZY

8 Fagopyrum esculentum Hruszowska

9 Lathyrus sativus Derek

10 Lens culinaris Tina

11 Melilotus albus Selgo

12 Pisum sativum Topaz

13 Ziemniak: odmiana Milas

14 Hordeum vulgare Mikulicki Wczesny

15 Hordeum vulgare Grodkowicki

16 Triticum aestivum Biały Krzyż

17 Triticum aestivum Jagna

18 Triticum aestivum Ostka Polanicka

19 Triticum dicoccum Bauhini

20 Triticum monococcum ASSIRIJSKY TONDAR

21 Triticum monococcum nr akcesyjny: 24068

22 Triticum spelta Weisser Kolben

23 Triticum durum Puławska Twarda

24 Avena sativa 1_16

25 Siewy jare Pokrzydowo Osjaków Niepołomnice -Wola Batorska Piotrków Borowski Radzików Goworowo

26 Obserwacje wschodów w Osjakowie

27 Triticum spelta Weisser Kolben Triticum spelta Rottweiler Fruehkorn Triticum aestivum Superelekta Hordeum vulgare Grodkowicki Triticum aestivum Biały Krzyż Hordeum vulgare Kujawiak Triticum dicoccum Bauhini Piotrków Borowski Triticum aestivum WYSOKOLITEWKA SZTYWNOSŁOMA

28 Obserwacje Pokrzydowo (okolice Brodnicy) Triticum spelta Weisser Kolben Triticum aestivum Biały Krzyż Triticum spelta Rottweiler Fruehkorn Triticum aestivum WYSOKOLITEWKA SZTYWNOSŁOMA

29 Obserwacje w Woli Batorskiej Hordeum vulgare Kutnowski Triticum monococcum Avena sativa Tatrzański Avena sativa Puławski Średniorychły Hordeum vulgare Peltza Hordeum vulgare Kujawiak Triticum spelta Triticum aestivum Ostka Chłopicka Hordeum vulgare ORKISZ

30 Siewy ozime w Białymstoku Tegoroczny zbiór zbóż miał być przeznaczony do dalszego rozmnożenia w celu uzyskania jak największej ilości materiału do przekazania rolnikom w roku następnym, niestety w wyniku zalania pomieszczeń, w których znajdował się zebrany materiał- ziarno zostało w większości zniszczone. Z tego powodu oznaczenie plonu oraz jego parametrów było niemożliwe w przypadku wielu prób. Dzięki temu, że wykorzystano materiał od innych rolników oraz uzyskano pewną ilość materiału z przechowalni- udało się ponownie wysiać materiał u rolników. Jednakże całą uzyskana nadwyżkę materiału, która miała trafić do dystrybucji, trzeba było przeznaczyć do siewu. W wyniku tych wydarzeń nie jest możliwe podanie rejonizacji badanych obiektów w planowanym terminie.

31 Podpisano umowy z następującymi Instytucjami wykonującymi usługi badawcze w ramach zadania: 1. Szkołą Główną Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie - kurator roślin zielarskich i aromatycznych 2. Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Radomiu (promowanie dawnych i miejscowych odmian roślin rolniczych w celu poszerzania różnorodności w systemach rolniczych) 3. Zakładem Doświadczalnym Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Grodkowicach kurator jęczmienia 4. Towarzystwem Przyjaciół Dolnej Wisły (promowanie dawnych i miejscowych odmian roślin rolniczych w celu poszerzania różnorodności w systemach rolniczych) 5. Hodowlą Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR- kurator pszenicy zwyczajnej 6. Małopolską Hodowlą Roślin, Spółka z o. o- kurator gryki 7. Instytutem Genetyki Roślin Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu- kurator grochu siewnego 8. Instytutem Genetyki Roślin Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu- kurator marginalnych roślin strączkowych gruboziarnistych 9. Uniwersytetem Przyrodniczym w Lublinie- kurator pszenicy twardej (wytypowanie, rozmnażanie oraz opisanie dawnych i miejscowych odmian roślin rolniczych w celu poszerzenia różnorodności w systemach rolniczych, a także promowanie tej grupy roślin) Przygotowano i podpisano 2 zlecenia na wykonanie usług wewnętrznych w ramach IHAR-PIB: 10. z kuratorem kolekcji fasoli 11. z kuratorem kolekcji motylkowatych drobnonasiennych. 12. z wykonawcą tematu owsianego Przygotowano i podpisano: 16 umów z rolnikami, których przedmiotem jest rozmnażanie dawnych odmian roślin rolniczych z zachowaniem roślin im towarzyszących oraz rozmnażania gatunków roślin zielarskich. Przygotowano i podpisano: 16 umów zlecenia, których przedmiotem jest przygotowanie referatów na szkolenia, pomoc w organizacji szkoleń, przygotowanie zaleceń dla utrzymywania różnorodności w systemach rolniczych, pomoc w organizowaniu stoisk na targach oraz pomoc przy liczeniu parametrów plonu, a także czyszczeniu materiału siewnego (z zewnątrz).

32 Umowy z Instytucjami w tym z kuratorami: 9 Umowy kontraktacyjne z rolnikami: 16 Rolnicy: RR Umowy wewnętrzne z kuratorami: 2 Umowy z aneksami, protokoły odbiory, rachunki: 81

33 Umowy zlecenie 16: 16 wniosków, 16 umów, 13 wniosków, 35 rachunków Kilkaset telefonów oraz mailów rocznie

34 Ad. 2. Przygotowano 100 próbek materiału rozmnożeniowego zbóż, które były udostępnienia zainteresowanym podczas targów i szkoleń. Udostępniono 4 próbki roślin zbożowych rolnikom podczas szkolenia. Przygotowanych zostało po 20 próbek nasion z odmiany Egipcjanka i Nadwiślanka w Zakładzie Doświadczalnym Grodkowice. Liczba nasion z pozostałych obiektów nie pozwalała na sporządzenie próbek. Uczestnicy spotkań nie wykazali chęci zabrania prób. SMTA, formularz uproszczony

35 Ad 3. Opisy obiektów wytypowanych w 2017 roku Odmiany fasoli: 1. Warta. Odmiana średnio wczesna, rośliny karłowe o pokroju krzaczastym, odporne na wyleganie, niska podatność na antraknozę, porażana w małym stopniu bakteriozą. Rośliny lecznicze: 2. Lebiodka pospolita (Origanum vulgare subsp. vulgare). Występuje w Polsce na terenach nizinnych oraz podgórskich. Jest to bylina dorastająca do ok. 100 cm wysokości, o sztywnej, miękko owłosionej łodydze, w górnej części licznie rozgałęzionej. Uprawa: stanowiska słoneczne, gleby średnio żyzne, dość wilgotne o ph obojętnym lub lekko zasadowym. 3. Dzika marchew (Daucus carota L. subsp. carota) to podgatunek marchwi, powszechnie występujący w Polsce na stanowiskach naturalnych - suchych łąkach, nieużytkach, miedzach i przydrożach. Jest rośliną dwuletnią. Kwitnie od czerwca do września, jest rośliną owadopylną i miododajną. Uprawa z nasion - do gruntu nasiona wysiewać należy w maju lub czerwcu w ilości od 4 do 5 kg/ha.

36 Ad 3. Opisy obiektów wytypowanych w 2017 roku Odmiana ziemniaka: 4. Mila odmiana ziemniaka jadalnego, wyhodowana w Instytucie Ziemniaka w Boninie. Wpisana do Rejestru Odmian Oryginalnych w 1980 roku. Cechy użytkowe: odmiana średnio wczesna, o okresie wegetacji ok. 125 dni. Zawartość skrobi średnia ok. 15%. Lędźwian: 5. Derek roślina jednoroczna, jara, samopylna o wysokiej plenności, wyróżniająca się bardzo wysoką zawartością białka do 26 %. Lędźwian siewny należy do gatunków o niewielkich wymaganiach siedliskowych. Znosi zarówno gleby lekkie jak i ciężkie, jednak jego uprawa nie jest zalecana na glebach zakwaszonych i wilgotnych. Odmiana grochu: 6. Szabla (Pisum sativum subsp. sativum). Wyselekcjonowany z materiałów krzyżówkowych. Opis cech użytkowych: cechą wyróżniającą jest b. duży strąk, który zebrany w fazie zielonego, płaskiego strąka nadaje się do bezpośredniego spożycia, gotowania i grillowania. Może być nowym, ciekawym kierunkiem użytkowania.

37 Ad 3. Opisy obiektów wytypowanych w 2017 roku Odmiany zbóż: 7. Pszenica orkisz nr 5046 odmiana ozima, wysoka (11 cm), nie wykazuje jednak skłonności do wylegania. Odmiana odznacza się wysoką odpornością na rdzę żółtą, mączniaka i rdzę brunatną oraz średnią wrażliwością na septoriozę (na podstawie rocznych obserwacji). Owies 8. Biały Mazur - wyselekcjonowany z odmiany miejscowej przez Zygmunta Mazurkiewicza. Odmiana ta została wpisano do rejestru odmian w 1923 roku. Jest to odmiana średnio późna, o dobrej plenności, o ziarnie ościstym, białej łusce i średnim ciężarze tysiąca ziaren (około 30 g).

38 Ad 3. Wytyczne dotyczące bioróżnorodności W celu przygotowania zaleceń dotyczących zachowania bioróżnorodności w uprawach polowych roślin rolniczych, kontynuowano zeszłoroczną współpracę z rolnikami związaną z rozszerzeniem bioróżnorodności na polach uprawnych w celu utrzymania równowagi w ekosystemach rolniczych oraz zapobieganiu zanikania rzadkich gatunków roślin towarzyszących uprawom. W tym celu w 2017 roku przygotowano i podpisano umowy z 6 rolnikami z południowej części Polski. Na wyznaczonym obszarze, rolnicy prowadzą daną uprawę metodami ekologicznymi, w której znajduje się małe poletko ze starą odmianą roślin zbożową z zachowaniem pojawiających się rzadkich gatunków roślin towarzyszących uprawom. Głównym celem zawarcia umów jest wyszkolenie rolnika w kierunku prowadzenia upraw roślin zbożowych wraz z roślinami im towarzyszącymi tak, aby uzyskać wystarczająco dobry plon, przyczyniając się jednocześnie do zachowania różnorodności w ekosystemach rolniczych.

39 Celem tego działania jest również uświadomienia gospodarza, że obecność różnych gatunków roślin towarzyszących danej uprawie rolniczej przynosi korzyści, miedzy innymi dlatego, że chwasty spełniają różnorodne funkcje w ekosystemach polowych, znane są właściwości allelopatycznych tzn. stymulujących lub hamujących kiełkowanie niektórych roślin, są siedliskiem i pokarmem dla owadów pożytecznych, zapylaczy, ptaków krajobrazu rolniczego żywiących się nasionami czy owadami. Po zbiorze rośliny uprawnej zacieniają glebę i wzbogacają glebę w substancję organiczną. Podczas sezonu wegetacyjnego 2017r. został przeprowadzony w drugim półroczu monitoring na wytyczonych częściach pól zawartych w umowach z rolnikami. W tym celu wykonywano 10 zdjęć fitosocjologicznych. Opracowane wytyczne (na 2017r.) dotyczące zwiększenia oraz utrzymywania różnorodności w obszarach rolnych znajdują się na stronie internetowej Programu Wieloletniego. PROW: W ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich przygotowano i wystawiono potwierdzenie uczestnictwa i produkcji nasiennej na zlecenie banku genów wraz z gatunkami im towarzyszącymi w ramach wariantu 6.3. W trakcie sezonu wegetacyjnego przeprowadzono obserwacje oraz wykonano 3 zdjęcia fitosocjologiczne na polach uprawnych u trzech rolników, którzy w dalszy ciągu mają umowę z IHAR w ramach pakietu 6 PROW.

40 Ad 4. Działalność szkoleniowo-promocyjna Szkolenia 1. Współorganizacja konferencji Odmiany regionalne - korzyści dla rolnika i konsumenta w Zakładzie Doświadczalnym w Grodkowicach ( ). Referat: Działania Banku Genów w celu poszerzenia różnorodności gatunków i odmian roślin rolniczych w obszarach wiejskich na przykładnie dawnych populacji kukurydzy 2. Współorganizacja Warsztatów szkoleniowych dla rolników w Korycinach na Podlasiu : Dziko rosnące rośliny lecznicze na Podlasiu- ich wykorzystanie i możliwość wprowadzenia do uprawy Ziołowy Zakątek. Referat: Denise F. Dostatny Działania banku genów w celu poszerzenia różnorodności gatunków i odmian roślin rolniczych oraz roślin leczniczych w obszarach wiejskich

41 3. Organizacja szkolenia: Dawne gatunki, odmiany oraz populacje roślin rolniczych ponownie na polach, Chwałowice, Referat: Denise F. Dostatny, "Działania Banku Genów w celu poszerzenia różnorodności gatunków i odmian roślin rolniczych na terenach wiejskich". 4. Organizacja szkolenia: Poszerzanie różnorodności gatunków i odmian roślin rolniczych oraz utrzymanie równowagi w systemach rolniczych, Boguchwała, Referat: Denise F. Dostatny : Działania Banku Genów w celu poszerzenia różnorodności gatunków i odmian roślin rolniczych na terenach wiejskich.

42 5. Udział w seminarium Zasoby genetyczne w rolnictwie Radzików, r. Referat: Użytkowanie dawnych gatunków i odmian zbóż oraz zachowanie pozostałych gatunków ekosystemu rolniczego w celu ochrony różnorodności biologicznej na obszarach wiejskich 6. Konsultacje telefoniczne i mailowe: przeprowadzono ponad 100 konsultacji telefonicznych i mailowych w sprawie szkoleń oraz na temat pozyskania materiału siewnego marginalnych lub dawnych roślin uprawnych w ramach pakietu 6 Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW), a także w ramach zadania 1.6 Programu Wieloletniego. Duże zainteresowanie związane z zaleceniami uprawowymi dawnych odmian.

43 Konferencje 1. Udział w Warsztatach naukowych Reintroducing Old Varieties and Enabling Crop Biodiversity on the Market w Instytucie Ogrodnictwa w Skierniewicach ( ). Referat: How can we strengthen the cooperation between farmers, the gene bank and governmental organizations in order to increase the agrobiodiversity in Poland?. Koordynacja prac w jednej z grup roboczych (Dostatny D. F.). 2. Uczestnictwo w konferencji Crop diversification in a changing world - Mobilizing the green gold of plant genetic resources EUCARPIA Genetic Resources 2017 ( r. Montpellier, Francja). poster: Prospects for coming back of landraces from gene bank to the crop fields (Kloc G., Dziubińska D., Dostatny D. F.). 3. Uczestnictwo w sympozjum naukowym Zasoby Genowe roślin użytkowych na rzecz hodowli, Kazimierz Dolny, , poster: Dostatny D. F., Kloc G., Dziubińska D., Babalski M Obecne użytkowanie dawnych gatunków i odmian zbóż.

44 Stoiska: 1. Stoisko podczas warsztatów naukowych Reintroducing Old Varieties and Enabling Crop Biodiversity on the Market w Instytucie Sadownictwa w Skierniewicach ( ), 2. Stoisko na Targach Agrotech w Kielcach ( ), 3. Stoisko na III Sierpeckie Dni Rolnika w Studzieńcu ( ), 4. Stoisko podczas konferencji Odmiany regionalne - korzyści dla rolnika i konsumenta w Zakładzie Doświadczalnym w Grodkowicach. 5. Stoisko podczas XXVI Krajowej Wystawy Rolniczej, XVIII Dni Europejskiej Kultury Ludowej, Ogólnopolskich Dożynkach Jasnogórskich, 2-3 września 2017 r 6. Stoisko podczas XIX Dni Kukurydzy Województw Mazowieckiego i Łódzkiego, Skrzelew Stoisko podczas XIV Rolniczego Festiwalu Nauki, 5-6 października 2017 r Brwinów 8. Stoisko podczas Centralnych Targów Rolniczych Nadarzyn 9. Stoisko podczas sympozjum naukowego Zasoby Genowe roślin użytkowych na rzecz hodowli, Kazimierz Dolny, Stoisko podczas seminarium Zasoby genetyczne w rolnictwie Radzików,

45 Targi Agrotech w Kielcach r.

46 Warsztaty naukowe Reintroducing Old Varieties and Enabling Crop Biodiversity on the Market w Instytucie Sadownictwa w Skierniewicach

47 III Sierpeckie Dni Rolnika w Studzieńcu r.

48 Szkolenie dla doradców oraz rolników ekologicznych w Chwałowicach Dawne gatunki, odmiany oraz populacje roślin rolniczych ponownie na polach r.

49 XXVI Krajowa Wystawa Rolnicza, XVIII Dni Europejskiej Kultury Ludowej. Ogólnopolskie Dożynki Jasnogórskie r.

50 Sympozjum naukowe Zasoby Genowe roślin użytkowych na rzecz hodowli Kazimierz Dolny r.

51 Współorganizacja Warsztatów szkoleniowych dla rolników w Korycinach na Podlasiu r.

52 Seminarium Zasoby genetyczne w rolnictwie, r.

53 Nawiązanie współpracy w jednostkami kultury (skansenami) w celu promocji zasobów genowych roślin rolniczych i zielarskich: 1. Nawiązanie współpracy z Ziołowym Zakątkiem w Korycinach na Podlasiu Podlaski Ogród Botaniczny połączony ze skansenem- w bieżącym roku rozmnażanie i poletko pokazowe ozimej odmiany T. monococcum w przyszłym roku planowane rozszerzenie współpracy

54 2. Nawiązanie współpracy z Muzeum Wsi Kieleckiej - wizyta i rozmowa z kierownikiem Parku Etnograficznego w Tokarni Jakubem Czaplarskim - prośba o stworzenie listy odmian z rejonu Kielc- lista w trakcie realizacji ze względu na brak materiału.

55 Katalog W przygotowaniu katalog na temat starych odmian roślin rolniczych oraz innych roślin wchodzących w skład ekosystemu rolniczego (w formie zdjęć) wraz z krótką informacją dotyczącą prezentowanych odmian, gadżetów z logo i ze zdjęciami w/w roślin. Planowany druk w grudniu. Gadżety Wybrano oraz zamówiono gadżety reklamowe promujące dawne odmiany oraz różnorodność w rolnictwie: długopisy, breloczki-miarki, długopisy-tubki, odblaskowe opaski. Publikacje Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego: Bączek K., Przybył J.L., Mirgos M., Kosakowska O., Szymborska-Sandhu I., Węglarz Z Phenolics in Primula veris L. and P. elatior (L.) Hill raw materials. International Journal of Analytical Chemistry.

56 Ścieżka dydaktyczna: W okresie sprawozdawczym przygotowano ścieżkę dydaktyczną ze starymi odmianami oraz innymi roślinami wchodzącymi w skład ekosystemu rolniczego na terenie IHAR-PIB w Radzikowie, w skład, której wchodzą odmiany/obiekty: zbóż jarych i ozimych oraz innych roślin rolniczych i gatunków im towarzyszących. Przygotowano i umieszczono na ścieżce dydaktycznej 3 tablice informacyjne. Ulotki: przygotowano i wydrukowano ulotki dla ścieżki dydaktycznej z ćwiczeniami na poszczególnych przystankach nakład 100 sztuk.

57 Ścieżkę dydaktyczną wizytowały: - uczniowie Gimnazjum nr 44. w Warszawie w dniu r. 60 osób. - uczestnicy spotkania koordynacyjnego zorganizowanego w dniu r. (przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach (wykonawcy zadań 1.3 i 1.7), Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin PIB (wykonawcy zadań 1.1, 1.2, 1.4, 1.5, 1.6) oraz przedstawiciele Instytucji współpracujących z IHAR-PIB i IO realizujący usługi badawcze w zadaniach 1.2 i 1.3) 48 osób.

58 Cel Nazwa miernika Wartość docelowa (planowana) / wartość uzyskana (osiągnięta) miernika w 2017r. Zwiększenie różnorodności roślin uprawnych poprzez upowszechnianie starych i miejscowych odmian gatunków roślin rolniczych (w tym zielarskich) oraz ochronę dzikich gatunków pokrewnych i roślin towarzyszących oraz podnoszenie świadomości społeczeństwa w zakresie znaczenia roślinnych zasobów genowych. liczba obiektów rozmnożonych, scharakteryzowanych i ocenionych: liczba działań służących podnoszeniu świadomości społeczeństwa: liczba publikacji, opinii i raportów: 8 / / / 1..

59 Wymierne rezultaty 2017r. Do badań włączono 51 odmian roślin jarych i ozimych: 94 poletek w IHAR; 174 poletek u rolników (6 zestawów), 12 pojedynczych poletek Podpisano 46 różnego rodzaju umów Wytypowano i opisano 8 gatunków roślin rolniczych - umieszczono na stronie internetowej PW Opracowano wytyczne dotyczące zachowania różnorodności w ekosystemach rolniczych i umieszczono na stronie internetowej PW W trakcie sezonu wegetacyjnego przeprowadzono obserwacje u trzech rolników, którzy w dalszy ciągu mają umowę z IHAR w ramach pakietu 6 PROW (wystawiono 6 pism z potwierdzeniem upraw z roku poprzedniego) Organizowano 2 szkolenia oraz współorganizowano 2. Uczestniczono w 4 warsztatach, konferencjach, seminariach (4 referaty) Przeprowadzono ponad 100 konsultacji telefonicznych i mailowych Nawiązano współpracę z 2 skansenami Przygotowano gadżety, katalog oraz ścieżkę dydaktyczną (wraz z ulotkami) Przygotowano 10 stoisk

60 Podsumowanie działań pierwszego etapu programu wieloletniego W latach do badań włączono do badań 79 obiektów jarych, 20 odmian ozimych roślin zbożowych, wysianych na terenie IHAR- PIB oraz u 6 rolników w zestawach. - wytypowano 18 odmian roślin rolniczych - podpisano umów z rolnikami uczestniczącymi w realizacji zadania podpisano umów z Instytucjami zewnętrznymi wykonującymi usługi badawcze w ramach zadania- 9 Liczba przygotowanych umów lub zleceń wewnętrznych z nowymi kuratorami kolekcji uczestniczącymi w realizacji zadania 7 2. Przygotowano w latach łącznie 220 próbek materiału rozmnożeniowego roślin zbożowych (owsa, jęczmienia, pszenicy zwyczajnej, pszenicy orkisz i samopszy oraz płaskurki) oraz 3 próbki roślin zielarskich. 3. W latach opisano łącznie 18 odmian w tym: roku: 10 odmian roślin rolniczych: 1 odmiana pszenicy jarej, 1 odmiana pszenicy ozimej, 1 odmiana owsa, 1 odmiana ziemniaka, 1 odmiana jęczmienia, 4 rośliny zielarskie, 1 owies szorstki roku: 8 odmian: 1 odmiana fasoli, 1 odmiana lędźwianu, 1 odmiana ziemniaka, 1 odmiana grochu, 1 odmiana pszenicy orkisz, 1 odmiana owsa oraz 2 rośliny lecznicze.

61 Bioróżnorodność podsumowanie Zawarto umowy z 11 rolnikami, którzy rozmnażają dawne odmiany zbóż, lokalne odmiany wraz z gatunkami im towarzyszącymi na małych poletkach. Część tych rolników uczestniczyła w wariancie 6.3 pakietu szóstego Programów Rolnośrodowiskowych. Zostały oni szkoleni w kierunku prowadzenia tych upraw pozostawiając inne gatunki towarzyszące ich uprawie. Ci rolnicy mają świadomość, że obecność różnych gatunków roślin towarzyszących w danej uprawie rolniczej przynosi korzyści, przede wszystkim zapobiega erozji genetycznej powstającej na glebach typu rędzina (gdzie znajduje się większość upraw). Gatunki towarzyszące, takich jak: Bupleurum rotundifolium, Thymelaea passerina oraz Caucalis daucoides, które pojawiły się dzięki działaniom PROW, dalej się utrzymują na tych polach. Prowadzono rozmowy z rolnikami, którzy już nie biorą udział w PROW , żeby kontynuowali swoje działania dot. poszerzenia różnorodności w swoich gospodarstwach, utrzymując lub zakładając miedze celem wzbogacenia różnorodności agrocenoz.

62 Szkolenie promocja Przeprowadzono 6 szkoleń, współorganizowano 4 oraz wzięto udział 3 szkoleniach w różnych regionach Polski. Współorganizowano 1 konferencję, 1 warsztaty szkoleniowe oraz 1 warsztaty robocze. Ponadto wzięto udział w konferencjach i sympozjum. Podczas tych wydarzeń były prezentowane uzyskane wyniki poprzez 13 referatów i 2 postery. Przygotowano 22 stoiska wystawiennicze na wystawach, szkoleniach i konferencjach z prezentacją zasobów genetycznych roślin rolniczych oraz plakatów, ulotek dotyczących ochrony zasobów genetycznych, znaczenia i ich wykorzystania oraz zachowania bioróżnorodności w systemach rolniczych. Przeprowadzono ponad 100 konsultacji telefonicznych i mailowych w sprawie szkoleń oraz na temat pozyskania materiału siewnego marginalnych lub dawnych roślin uprawnych w ramach pakietu 6 Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW), a także w ramach zadania 1.6 Programu Wieloletniego. Duże zainteresowanie związane z zaleceniami uprawowymi dawnych odmian.

63 Przygotowano i opracowano broszurę informacyjną dotyczącą starych odmian roślin rolniczych: Dostany D. F., Dziubińska D., Sekrecka D., Boros L., Wawer A Dawne odmiany roślin rolniczych ponownie na polu. s. 10. Broszura informacyjna została wydrukowana w nakładzie sztuk. Przygotowano i opracowano broszurę informacyjną dotyczącą zaleceń sprzyjających zachowaniu bioróżnorodności w uprawach polowych roślin rolniczych w celu utrzymania równowagi w ekosystemach rolniczych: Dostany D. F., Kloc G Jak gospodarować w sposób zrównoważony? Przykłady i zalecenia dotyczące ochrony bioróżnorodności s. 10. Broszura informacyjna została wydrukowana w nakładzie sztuk. Zaprojektowano i wydrukowano baner informacyjny (roll-up) o polskich odmianach populacyjnych kukurydzy Stare odmiany populacyjne kukurydzy zawierający fotografie i opisy starych odmian populacyjnych kukurydzy znajdujących się w przechowalni długoterminowej nasion Krajowego Centrum Roślinnych Zasobów Genowych.

64 Zaprojektowano oraz wydrukowano dwa plakaty promujące dawne odmiany zbóż. Zaprojektowano i wydrukowano naklejkę promującą różnorodność w rolnictwie w nakładzie 500 sztuk. Przygotowano ścieżkę dydaktyczną ze starymi odmianami oraz innymi roślinami wchodzącymi w skład ekosystemu rolniczego na terenie IHAR-PIB. Przygotowano i umieszczono na ścieżce dydaktycznej 3 tablice informacyjne. Przygotowano i wydrukowano ulotki dla ścieżki dydaktycznej z ćwiczeniami na poszczególnych przystankach i wydrukowano w nakładzie 100 sztuk. W przygotowaniu katalog na temat starych odmian roślin rolniczych oraz innych roślin wchodzących w skład ekosystemu rolniczego (w formie zdjęć) wraz z krótką informacją dotyczącą prezentowanych odmian, gadżetów z logo i ze zdjęciami w/w roślin. Publikacja: Bączek K., Przybył J.L., Mirgos M., Kosakowska O., Szymborska-Sandhu I., Węglarz Z Phenolics in Primula veris L. and P. elatior (L.) Hill raw materials. International Journal of Analytical Chemistry.

65 Chrońmy całe spektrum gatunków wchodzących w skład ekosystemu rolniczego Dziękuję za uwagę!