Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa

Transkrypt

1 Doświadczenia z wdrażaniem Programu rolnośrodowiskowego i Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego w zakresie Pakietu 6 Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie

2 Cel realizacji pakietu 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie Zachowanie ginących i cennych odmian, gatunków, ekotypów roślin uprawnych, dywersyfikacja upraw na obszarach wiejskich, wytwarzanie nasion gatunków zagrożonych erozją genetyczną spełniających minimalne wymagania jakościowe, oraz produkcja materiału siewnego odmian regionalnych i amatorskich zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze. Pakiet skierowany jest do beneficjentów, którzy uczestniczą w ochronie zaniechanych w uprawach odmian gatunków roślin uprawnych, a także gatunków roślin uprawnych, obecnie zagrożonych erozją genetyczną. Realizacja pakietu polega na uprawie lub wytwarzaniu materiału siewnego/nasion odmian regionalnych i/lub amatorskich zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze oraz pozostałych gatunków i odmian roślin zagrożonych erozją genetyczną tj.: pszenica płaskurka; pszenica samopsza; żyto krzyca; lnianka siewna (rydz); nostrzyk biały; lędźwian siewny; soczewica; pasternak; przelot pospolity; gryka

3 Beneficjenci: Rolnik, grupa rolników, grupa rolników i innych zarządców gruntów. Rodzaj wsparcia: Płatności w ramach działania są przyznawane corocznie, przez okres 5- letniego zobowiązania, rolnikom, którzy dobrowolnie przyjmują na siebie zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w zakresie tego pakietu. Płatność w całości lub w części rekompensuje utracony dochód i dodatkowo poniesione koszty. Płatność w ramach tego pakietu przyznawana jest beneficjentowi, jeżeli posiada gospodarstwo rolne położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o powierzchni użytków rolnych nie mniejszej niż 1 ha.

4 Pakiet 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie można realizować w wariantach: 6.1. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie przypadku uprawy, 6.2. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie przypadku wytwarzania nasion lub materiału siewnego;

5 Płatność w ramach Pakietu 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie, przyznawana jest: do gruntów ornych, na których są uprawiane rośliny odmian regionalnych i amatorskich wpisanych do rejestru odmian prowadzonego na podstawie przepisów o nasiennictwie, zwanego dalej krajowym rejestrem, lub roślin gatunków wymienionych w ust. 4 załącznika nr 4 do rozporządzenia; do łącznej powierzchni uprawy rośliny danego gatunku lub danej odmiany regionalnej lub amatorskiej wpisanej do krajowego rejestru, nie większej niż 5 ha (w ramach wszystkich wariantów Pakietu 6); Płatność do wariantu 6.2. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie, jest przyznawana do gruntów ornych, których łączna powierzchnia wynosi nie mniej niż wielkość powierzchni plantacji nasiennych roślin odmian regionalnych i amatorskich wpisanych do krajowego rejestru, określona dla wytwarzania materiału siewnego kategorii kwalifikowany w przepisach o nasiennictwie (2 ha w przypadku materiału siewnego roślin zbożowych; 0,5 ha w przypadku pozostałych gatunków roślin rolniczych);

6 Ze względu na specyfikę pakietu, w kolejnych latach zobowiązania dopuszczalne jest zwiększanie lub zmniejszanie powierzchni objętej zobowiązaniem w odniesieniu do wielkości powierzchni objętej zobowiązaniem w pierwszym roku, przy zachowaniu limitu 5 ha dla danego gatunku rośliny/odmiany. Jednocześnie, uprawa może być prowadzona na różnych gruntach w kolejnych latach zobowiązania. Jednostkami odpowiedzialnymi za genetyczne zasoby roślin są: Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin - Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach.

7 Krajowy Rejestr prowadzi Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU), do którego wpisuje się również odmiany regionalne (dla zachowania bioróżnorodności) roślin rolniczych i roślin warzywnych oraz odmiany amatorskie (nie mające znaczenia dla towarowej produkcji warzyw, ale mające znaczenie dla zachowania bioróżnorodności) roślin warzywnych. Obecnie do rejestru wpisana jest: Pszenica zwyczajna ozima odmiany: Ostka Grodkowicka Ostka Gruboziarnista Grodkowicka

8 Łączenie różnych zobowiązań oraz różnych działań w gospodarstwie. Płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna w ramach Pakietu 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie nie może być przyznana w przypadku równoczesnej realizacji w gospodarstwie zobowiązania w ramach Pakietu 1 Rolnictwo zrównoważone.

9 Do wniosku o przyznanie płatności w ramach wariantu 6.1. dołącza się dokument potwierdzający zakup kwalifikowanego materiału siewnego odmian regionalnych i amatorskich wpisanych do krajowego rejestru w przypadku, gdy wniosek dotyczy: roku, w którym została rozpoczęta na danym gruncie w ramach tego wariantu uprawa rośliny danej odmiany regionalnej albo amatorskiej wpisanych do krajowego rejestru; czwartego roku ciągłej uprawy na danym gruncie w ramach tego wariantu rośliny danej odmiany regionalnej albo amatorskiej wpisanych do krajowego rejestru.

10 Wymogi jakie muszą zostać spełnione w ramach pakietu 6: obowiązek posiadania planu działalności rolnośrodowiskowej; obowiązek zachowania wszystkich trwałych użytków zielonych i elementów krajobrazu nieużytkowanych rolniczo stanowiących ostoje dzikiej przyrody; obowiązek prowadzenia rejestru działalności rolnośrodowiskowej; obowiązek uprawy odmian regionalnych i/lub amatorskich zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze z kwalifikowanego materiału siewnego w pierwszym i czwartym roku uprawy danej odmiany. W drugim, trzecim i piątym roku uprawy tej odmiany - obowiązek uprawy z materiału siewnego uzyskanego ze zbioru w poprzednim roku i/lub (wariant 6.1);

11 c.d. Wymogi jakie muszą zostać spełnione w ramach pakietu 6: obowiązek wytwarzania materiału siewnego zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze odmian regionalnych i/lub amatorskich zgodnie z przepisami o nasiennictwie, przy utrzymaniu czystości i tożsamości odmianowej, prowadzenie dokumentacji plantacji oraz wykonywanych zabiegów i uzyskanie świadectwa oceny laboratoryjnej i/lub (wariant 6.2); obowiązek wytwarzania nasion gatunków roślin zagrożonych erozją genetyczną, wskazanych w Programie, spełniających minimalne wymagania jakościowe (określone w przepisach krajowych) oraz posiadanie wyników badań laboratoryjnych w tym zakresie (wariant 6.2).

12 Pakiet Wariant Stawki płatności Pakiet 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie 6.1. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie w przypadku uprawy 6.2. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie w przypadku wytwarzania nasion lub materiału siewnego 750 zł/h zł/ha

13 koszty transakcyjne Rolnikowi lub zarządcy może zostać przyznana kwota przeznaczona na refundację kosztów transakcyjnych, poniesionych z tytułu wykonania w laboratoriach urzędowych lub akredytowanych, oceny wytworzonego materiału siewnego lub nasion potwierdzającej wymaganą jakość wytworzonego materiału siewnego lub nasion uprawianych na gruntach ornych, zadeklarowanych we wniosku o przyznanie płatności - w przypadku wariantu 6.2. jeżeli są spełnione warunki przyznania płatności rolno-środowiskowoklimatycznej w ramach tego wariantu. Wysokość kwoty przeznaczonej na refundację kosztów transakcyjnych poniesionych z tytułu wykonania oceny laboratoryjnej, ustala się zgodnie z ust. 2 załącznika nr 7 do rozporządzenia, z tym że nie może ona przekraczać 20% wysokości płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej za realizację wariantu 6.2. przyznanej za rok, w którym została dokonana ocena.

14 Koszty transakcyjne 1. Koszt wykonania oceny wytworzonych nasion w laboratoriach urzędowych lub akredytowanych w przypadku wytwarzania nasion gatunków roślin wymienionych w ust. 4 załącznika nr 3 do rozporządzenia za 1 z następujących gatunków roślin: lnianka siewna (lnicznik siewny), nostrzyk biały, lędźwian siewny, soczewica jadalna, pasternak zwyczajny, przelot pospolity za 1 z następujących gatunków roślin: pszenica płaskurka, pszenica samopsza, żyto krzyca, gryka zwyczajna Wysokość kwoty przeznaczonej na refundację kosztów transakcyjnych 268 zł 240 zł 2. Koszt wykonania oceny wytworzonego materiału siewnego w laboratoriach urzędowych lub akredytowanych w przypadku wytwarzania materiału siewnego roślin odmian regionalnych i amatorskich wpisanych do rejestru odmian prowadzonego na podstawie przepisów o nasiennictwie za każdy gatunek rośliny 262 zł

15 Poniżej ważne terminy, o których rolnik powinien pamiętać w związku z realizacja w swoim gospodarstwie pakietu 6 działania rolno-środowiskowo klimatycznego: do dnia 9 czerwca roku złożenia wniosku (w 2018 roku do 15 czerwca) o przyznanie pierwszej płatności (ostateczny termin składania wniosków o przyznanie płatności bezpośredniej w rozumieniu przepisów o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego) rolnik powinien posiadać opracowany przy udziale doradcy rolnośrodowiskowego plan działalności rolnośrodowiskowej. do 31 października każdego roku rolnik powinien złożyć do kierownika biura powiatowego ARiMR świadectwo oceny laboratoryjnej materiału siewnego odmian regionalnych i amatorskich wpisanych do krajowego rejestru, a w przypadku roślin uprawnych takich jak: pszenica płaskurka, pszenica samopsza, żyto krzyca, lnianka siewna, nostrzyk biały, lędźwian siewny, soczewica jadalna, pasternak, przelot pospolity, gryka zwyczajna informację o wynikach badania nasion uzyskanych z roślin uprawianych w tym roku w ramach tego wariantu, wydane na podstawie przepisów o nasiennictwie, lub oświadczenie sporządzone na formularzu udostępnionym przez Agencję o posiadaniu plantacji nasiennej rośliny dwuletniej w pierwszym roku uprawy tej rośliny (wariant 6.2).

16 Deklarowany Wariant Ilość wniosków z deklaracją wariantów: 6.1, 6.2 Kampania Suma Suma Deklarowany Wariant Powierzchnia deklarowana w ramach wariantów: 6.1, 6.2 Kampania Suma , , , , ,09 519, , ,45 Suma 2204, , , ,75

17 Województwo Ilość wniosków z deklaracją wariantów: 6.1, 6.2 Kampania Suma dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie 1 1 podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Suma końcowa

18 Województwo Powierzchnia deklarowana w wariantach 6.1, 6.2 Kampania Suma dolnośląskie 121,98 215,53 368,66 706,17 kujawsko-pomorskie 3,20 20,60 38,13 61,93 lubelskie 948, , , ,54 lubuskie 30,10 111,42 314,61 456,13 łódzkie 102,54 313,43 851, ,94 małopolskie 24,73 54,10 78,83 mazowieckie 244,50 473,64 835, ,89 opolskie 4,89 4,89 podkarpackie 124,17 789, , ,56 podlaskie 51,85 210,67 513,88 776,40 pomorskie 110,17 876, , ,11 śląskie 12,84 33,03 118,70 164,57 świętokrzyskie 122,74 271,92 596,13 990,79 warmińsko-mazurskie 98,17 48,34 78,55 225,06 wielkopolskie 78,79 281,16 491,25 851,20 zachodniopomorskie 155,36 413,86 731, ,74 Suma końcowa 2204, , , ,75

19 Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne Ilość deklarowanych upraw we wnioskach Suma % wskaźnik deklaracji uprawy gryka zwyczajna ,03 % nostrzyk biały ,93 % lędźwian siewny ,97 % soczewica jadalna ,90 % lnianka siewna (lnicznik) ,87 % żyto krzyca ,65 % pszenica płaskurka ,43 % pszenica samopsza ,20 % pasternak zwyczajny ,01 % przelot pospolity ,01 % Suma ,00%

20 Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne Deklarowane uprawy Łączna pow. deklarowana % udział powierzchni uprawy w łącznej powierzchni zadeklarowanej do płatności gryka zwyczajna 1185, , , ,05 89,22% nostrzyk biały 95,57 190,48 346,66 632,71 4,28% lnianka siewna (lnicznik) 30,20 88,77 151,89 270,86 1,83% soczewica jadalna 40,49 102,98 121,46 264,93 1,79% lędźwian siewny 23,69 70,95 65,56 160,20 1,08% żyto krzyca 11,54 30,53 104,79 146,86 0,99% pszenica płaskurka 11,97 14,67 26,56 53,20 0,36% pszenica samopsza 11,97 14,67 26,56 53,20 0,36% pasternak zwyczajny 1,67 0,00 5,00 6,67 0,05% przelot pospolity 5,00 1,00 0,00 6,00 0,04% suma 1417, , , ,68 100,00%

21 Program rolnośrodowiskowy PROW Opracowano w Departamencie Programowania i Sprawozdawczości

22 Program rolnośrodowiskowy PROW PAKIET 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie Pakiet umożliwia wspieranie rolników, którzy czynnie uczestniczą w ochronie i doskonaleniu lokalnych tzn. miejscowych lub starych odmian gatunków roślin uprawnych, a także gatunków roślin uprawnych obecnie zagrożonych wyginięciem i gatunków im towarzyszących. Pakiet daje możliwość utrzymywania istniejących zasobów genowych roślin uprawnych przez rolników, oraz praktycznego wykorzystania najlepszych genotypów znajdujących się w bankach genów. Płatność rolnośrodowiskowa przysługuje rolnikowi, który uprawia w tradycyjny sposób lokalne odmiany roślin uprawnych. Proponowana wysokość płatności rolnośrodowiskowej jest jednolita dla różnych rodzajów upraw (zboża, okopowe, warzywa). Zróżnicowanie występuje w zależności od tego czy są to rośliny towarowe, czy nasienne, a w ramach upraw nasiennych - w zależności od tego, czy jest to produkcja nasienna towarowa czy produkcja nasienna dla banku genów. Zróżnicowana jest również minimalna niepłatna powierzchnia upraw dla poszczególnych typów działań, która rekompensuje różnice między różnymi typami upraw.

23 Program rolnośrodowiskowy PROW PAKIET 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie: Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie można realizować w ramach wariantów: Wariant 6.1. Produkcja towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych 570 PLN/ha Wariant 6.2. Produkcja nasienna towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych 800 PLN/ha Wariant 6.3. Produkcja nasienna na zlecenie banku genów 4700 PLN/ha Wariant 6.4. Sady tradycyjne 2100 PLN/ha

24 Program rolnośrodowiskowy PROW PAKIET 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie Gatunki lokalnych odmian roślin uprawnych objęte pakietem (dla wariantu 6.1 i 6.2): żyto krzyca (Secale cereale var multicale - roślina dwuletnia), pszenica płaskurka (Triticum diccocum), pszenica samopsza (Triticum monococcum), proso (Panicum miliaceum L.), owies szorstki (Avena strigosa Schreb.), lnicznik siewny (lnianka, rydz) (Camelina sativa L.), komonica błotna (Lotus uliginosus Schkuhr -roślina wieloletnia), nostrzyk biały (Melilotus alba Medik.), sałata łodygowa (szparagowa, głąbik krakowski) (Lactuca sativa L. var. angustana hort. Ex), lędźwian siewny (Lathyrus sativus L.), soczewica jadalna (Lens culinaris Medik.), pasternak (Pastinaca sativa L. - roślina dwuletnia).

25 Program rolnośrodowiskowy PROW Liczba wniosków z deklaracją wariantów pakietu 6 Łączne Deklarowana pow. działek rolnych [ha] Wariant Suma z pow. działek rolnych , ,16 741, , , , , , ,70 1,80 1,30 5, ,92 326,21 223,24 929,37 Suma , , , ,17

26 Program rolnośrodowiskowy PROW Ilość wniosków deklarowanych w poszczególnych latach w pakiecie 6 Województwo ŁACZNIE dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodnio-pomorskie Suma

27 Program rolnośrodowiskowy PROW Łączna powierzchnia deklarowana w poszczególnych latach w pakiecie 6 [ha] Województwo ŁACZNIE dolnośląskie 115,64 64,68 16,51 196,83 kujawsko-pomorskie 6,79 28,95 4,32 40,06 lubelskie 142,61 89,42 20,78 252,81 lubuskie 2862, ,94 314, ,67 łódzkie 250,13 160,57 9,79 420,49 małopolskie 109,52 95,86 70,58 275,96 mazowieckie 349,73 283,98 81,3 715,01 opolskie 2,14 2,14 2,14 6,42 podkarpackie 34,41 30,06 18,98 83,45 podlaskie 24,31 13,61 10,61 48,53 pomorskie 283,01 280,89 94,04 657,94 śląskie 12,38 11,85 7,73 31,96 świętokrzyskie 761,81 576,21 218, ,69 warmińsko-mazurskie 935,96 554,61 107, ,31 wielkopolskie 738,07 671,26 89, ,34 zachodnio-pomorskie 1655, ,93 234, ,79 Suma 8283, , , ,26

28 Program rolnośrodowiskowy PROW Łączna powierzchnia deklarowana w poszczególnych latach w pakiecie 6 Województwo ŁACZNIE dolnośląskie 115,64 64,68 16,51 196,83 kujawsko-pomorskie 6,79 28,95 4,32 40,06 lubelskie 142,61 89,42 20,78 252,81 lubuskie 2862, ,94 314, ,67 łódzkie 250,13 160,57 9,79 420,49 małopolskie 109,52 95,86 70,58 275,96 mazowieckie 349,73 283,98 81,3 715,01 opolskie 2,14 2,14 2,14 6,42 podkarpackie 34,41 30,06 18,98 83,45 podlaskie 24,31 13,61 10,61 48,53 pomorskie 283,01 280,89 94,04 657,94 śląskie 12,38 11,85 7,73 31,96 świętokrzyskie 761,81 576,21 218, ,69 warmińsko-mazurskie 935,96 554,61 107, ,31 wielkopolskie 738,07 671,26 89, ,34 zachodnio-pomorskie 1655, ,93 234, ,79 Suma 8283, , , ,26

29 Program rolnośrodowiskowy PROW Ilość wniosków deklarowanych w poszczególnych wariantach w pakiecie 6 Województwo Suma dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodnio-pomorskie Suma

30 Program rolnośrodowiskowy PROW Łączna powierzchnia deklarowana w poszczególnych latach w pakiecie 6 [ha] Województwo Suma dolnośląskie 224,04 22,13 10,38 256,55 kujawsko-pomorskie 23,07 16,99 40,06 lubelskie 229,43 87,74 317,17 lubuskie 5387,4 2023,21 6, ,64 łódzkie 652,75 10,3 67,3 730,35 małopolskie 7,68 297,88 305,56 mazowieckie 970, ,58 102, ,34 opolskie 12,15 12,15 podkarpackie 16,98 110,38 127,36 podlaskie 10,62 47,1 57,72 pomorskie 131,01 696, ,52 śląskie 44,77 44,77 świętokrzyskie 1359, ,01 5,4 88, ,65 warmińsko-mazurskie 1451,6 1153,98 6, ,36 wielkopolskie 3206,98 202,67 0,4 21, ,27 zachodnio-pomorskie 4048,58 220,38 4, ,7 Suma 17720, ,77 5,8 929, ,17

31 Program rolnośrodowiskowy PROW Najczęściej deklarowane uprawy Liczba wniosków z deklaracja uprawy proso 3333 jabłoń 994 soczewica jadalna 820 nostrzyk biały 268 jabłoń domowa 229 lnianka siewna (lnicznik) 134 jabłoń Reneta Szara 133 lnicznik siewny 123 Pozostałe uprawy 829 Suma końcowa 6863

32 Dziękuję za uwagę