Budowa świec Wielu inwestorów od razu porzuca analizę wykresów świecowych, ponieważ na pierwszy rzut oka są one zbyt skomplikowane. Na szczęście tylko na pierwszy rzut oka. Jeśli lepiej im się przyjrzeć są one bardzo proste. Należy jednak przede wszystkim wiedzieć jak są zbudowane świece japońskie. Każda świeca zbudowana jest z korpusu i cieni. Korpus to prostokąt widoczny na wykresie, a cienie to wystające pionowe linie z góry i z dołu tego prostokąta. Co oznaczają te poszczególne elementy świecy? Korpus przedstawia odległość miedzy ceną otwarcia, a ceną zamknięcia. Jeśli korpus ma barwę białą, tzn., że cena otwarcia była niższa od ceny zamknięcia. Jeśli korpus przyjmuje kolor czarny to mamy sytuację taką, że to cena zamknięcie jest niższa od ceny otwarcia. Może wystąpić także taka sytuacja kiedy zamiast korpusu pojawia się tylko pozioma kreska. Taką świecę nazywamy
świecą doji. Oznacza ona, że cena otwarcia i cena zamknięcia znajdują się na tym samym poziomie. Cienie pokazują maksymalną i minimalną cenę danego waloru podczas sesji. Górny cień pokazuje cenę maksymalną, z kolei dolny cenę minimalną.
Już pojedyncze świece mogą informować inwestora o możliwości odwrócenia bądź kontynuacji trendu. Dlatego tak ważne jest poznanie wymowy różnych rodzajów świec japońskich. Zadanie 1 Narysuj świecę japońską, gdy: 1) Cena otwarcia=3,54 2) Cena zamknięcia=3,98 3) Najwyższa cena dnia= 4,5 4) Najniższa cena dni 2,76 oraz świecę, gdy: 1) Cena otwarcia=6,06 2) Cena zamknięcia=5,25 3) Najwyższa cena dnia= 6,67 4) Najniższa cena dni 5,25 Duży biały korpus Duży biały korpus pojawia się, gdy cena zamknięcia jest dużo wyższa niż cena otwarcia. Świeca pokazuje, że sesja charakteryzowała się dużą przewagą byków nad niedźwiedziami i wystąpiły duże wzrosty. Co to jednak znaczy duży biały korpus?
Przyjmuje się, że dużym korpusem nazywamy taki korpus, który jest około trzy razy większy od korpusu poprzedniej świecy. Jest to jednak dosyć elastyczne pojęcie i nie można się go aż tak bardzo ściśle trzymać. Drugą bardzo ważną cechą tej świecy jest to, że powinna mieć krótkie cienie tzn., że cena otwarcia powinna kształtować się w pobliżu najniższego poziomu ceny z danego dnia, a cena zamknięcia powinna kształtować się w pobliżu najwyższej ceny danego dnia. Mogą występować cztery różne sytuacje występowania dużej białej świecy: 1) duży biały korpus na niskim poziomie cenowym 2) długi biały korpus jak potwierdzenie wsparcia 3) przełamanie oporu przez długi biały korpus 4) duży biały korpus jako wsparcie
Duży biały korpus na niskim poziomie cenowym W pierwszej sytuacji, gdy duży biały korpus znajduje się na stosunkowo niskim poziomie cenowym inwestorzy mogą odczytywać to jako przesłankę do zmiany trendu spadkowego na wzrostowy. Byki mają zdecydowaną przewagę nad niedźwiedziami. Prawdopodobnie niedźwiedzie nie są już tak silne by spychać ceny dalej w dół. Tracą impet i do akcji wkraczają byki podnosząc cenę w górę. Jedna świeca jest bardzo słabą przesłanką do zmiany trendu, ale w tym przypadku jest mocnym sygnałem, że może to nastąpić. Długi biały korpus jako potwierdzenie wsparcia Świeca o długim korpusie może również służyć jako potwierdzenie poziomu wsparcia w postaci linii trendu, średniej ruchomej lub poziomu, na którym w przeszłości zatrzymały się spadki.
Przełamanie oporu przez długi biały korpus Duże znaczenie ma duża biała świeca jeśli wystąpi przełamanie linii oporu przez długi biały korpus. Jeśli przebije swoim korpusem ważny punkt oporu to jest to dużo bardziej znaczący sygnał niż przebicie takiego poziomu oporu przez świecę o małym korpusie. Duży biały korpus jako wsparcie Niezależnie od tego, w którym miejscu trendu znajduje się duża biała świeca, może ona wyznaczać obszar wsparcia. Biały korpus obrazuje bardzo silny wzrost, który wystąpił podczas jednej sesji. Normalną rzeczą jest, że pewna część inwestorów postanawia zrealizować po takiej sesji zyski. Dlatego też na kolejnej sesji może wystąpić spadkowa korekta. Korekta taka może sięgnąć połowy korpusu długiej białej świecy bądź też końca jej dolnego cienia. Przy długo trwającej tendencji spadkowej niedźwiedzie potrafią podczas jednej sesji zniwelować cały wzrost białej świecy z poprzedniej sesji. Najczęściej jednak, gdy trend wzrostowy będzie kontynuowany taka
korekta nie powinna przekroczyć połowy dużego białego korpusu. Duży czarny korpus Duży czarny korpus występuje, gdy znaczącą przewagę na rynku mają niedźwiedzie. Cena zamknięcia kształtuje się dużo poniżej ceny otwarcia. Podobnie jak w przypadku dużej białej świecy tak i tu duży korpus to taki, który jest trzy razy większy od korpusu poprzedniej świecy. Nie jest to jednak super sztywna reguła. Także i tutaj cienie tej świecy powinny być stosunkowo krótkie, by cena otwarcia kształtowała się na poziomie zbliżonym do najwyższej ceny dnia, a cena zamknięcia w pobliżu poziomu najniższej ceny dnia. Mogą wystąpić cztery sytuacje z udziałem czarnej długiej świecy: 1) duży czarny korpus na wysokim poziomie cenowym 2) długi czarny korpus jak potwierdzenie oporu 3) przełamanie wsparcia przez długi czarny korpus
4) duży czarny korpus jako opór Duży czarny korpus na wysokim poziomie cenowym Może być oznak zmiany trendu ze wzrostowego na spadkowy. Pojedyncza świeca nie daje zbyt silnych przesłanek do zmiany trendu, ale w tym konkretnym przypadku, gdy znajduje się na wysokich poziomach cenowych warto jej się przyjrzeć i bacznie obserwować kolejne świece. Duża czarna świeca pokazuje, że niedźwiedzie mają dużą przewagę nad bykami, co może świadczyć o tym, że byki nie maja już siły by dźwigać cenę na kolejne wyższe poziomy. Długi czarny korpus jak potwierdzenie oporu Świeca o długim czarnym korpusie może występować także jako potwierdzenie oporu w postaci linii trendu, średniej ruchomej lub poziomu, na którym w przeszłości zatrzymały się wzrosty.
Przełamanie wsparcia przez długi czarny korpus Dużą wiarygodność mają czarne świece, które przełamują ważny obszar wsparcia swoim długim czarnym korpusem. Takie sygnały są dużo bardziej wiarygodne od przecięcia danej linii wsparcia przez świece o małym korpusie. Duży czarny korpus jako opór Bez względu na miejsce, w którym występuje duży czarny korpus może on wyznaczać poziom oporu. Taki poziom występuje zazwyczaj w połowie korpusu bądź przy końcu górnego cienia długiej czarnej świecy. Po dużym spadku, którego odbiciem jest długa czarna świeca przechodzi czas na wychodzenie z pozycji ze stratą bądź zyskiem przez inwestorów, co przekłada się na korektę wzrostową. Podczas zmiany trendu korekta ta może dojść do górnego cienia czarnej dużej świecy. Często taka korekta ma tak dużą siłę, że może zniwelować cały spadek z poprzedniego dnia, który obrazuje duża czarna świeca. Tutaj tak samo jak w długim białym korpusie, gdy trend zatrzyma się co najwyżej w połowie długiej
czarnej świecy, trend będzie najprawdopodobniej kontynuowany. Długie cienie Po omówieniu długich białych i czarnych korpusów pora na charakterystykę długich cieni. One również dostarczają ważnych informacji. Jak już pewnie zdążyłeś zauważyć Japończycy umiłowali sobie liczbę 3. W przypadku cieni za długi oznaczamy taki, który jest trzy razy większy od poprzedniego. Generalnie rzecz biorąc długi górny cień zapowiada spadki szczególnie jeśli występuje na wysokich poziomach cenowych, a inne wskaźniki techniczne informują o wykupieniu rynku. Długi dolny cień zapowiada wzrosty szczególnie jeśli kształtuje się na niskich poziomach cenowych i występuje wraz ze wskaźnikami technicznymi informującymi o wyprzedaniu rynku.
Świece łączone Dwie lub więcej świec można przedstawić jako jedną świecę zwana świecą łączoną. Zasady tworzenia takiej świecy: 1. Cena otwarcia pierwszej sesji jest ceną otwarcia świecy łączonej. 2. Najwyższy punkt formacji, czyli wierzchołek najwyższego górnego cienia, jest ceną najwyższą świecy łączonej.
3. Najniższy punkt formacji, czyli dolny koniec najniższego dolnego cienia, jest ceną najniższą świecy łączonej 4. Cena zamknięcia ostatniej sesji jest ceną zamknięcia świecy łączonej Okna Formacja okna czyli formacja rozłączonych świec jest jedną z najsilniejszych formacji świecowych. Inną ich nazwą jest luka. Gdy szczyt poprzedniego górnego cienia znajduje się poniżej najniższego punktu dolnego cienia aktualnej świecy to mamy do czynienia z oknem hossy. Natomiast, gdy poprzednie minimum znajduje się powyżej aktualnego maksimum powstaje okno bessy. Okna są formacjami kontynuacji trendu.
Okna wyznaczają mocne punkty wsparcia i oporu. W przypadku, gdy okno pojawia się w trendzie wzrostowym, to można spodziewać się, że pojawiające się korekty zatrzymają się na jego poziomie. Jeśli jednak jest inaczej i spadki "zamykają" okno (tzn. cena zamknięcia osiąga dolną granicę okna) należy spodziewać się zmiany trendu na rynku. W trendzie spadkowym okna wyznaczają opór, a zamknięcie formacji jest istotnym sygnałem słabnięcia niedźwiedzi.
Reguła trzech okien Jak już wcześniej wspominałem Japończycy z pewnych względów umiłowali sobie liczbę trzy. Dlatego też i teraz daje ona bardzo ważne sygnały. Uważa się, że na rynku nastąpi zwrot bądź poważna korekta dotychczasowego trendu po ukształtowaniu się trzech okien na rynku. Sygnałem zmiany trendu jest zamkniecie trzeciego okna przez ruchy odbywające się w kierunku przeciwnym do dotychczasowego trendu. Zadanie 2 Znajdź na poniższym wykresie i zinterpretuj następujące rodzaje świec: 1) Długą białą świecę 2) Długą czarną świecę 3) Świece z długim górnym cieniem
4) Świece z długim dolnym cieniem Robert Kajzer- Specjalista ds. inwestowania na Giełdzie Papierów Wartościowych http://abcinwestowania.wordpress.com porady dla inwestorów