Podstawowy mechanizm Wspólnej Polityki Rolnej UE Rozwój obszarów wiejskich Działania rynkowe Płatności bezpośrednie
Wieloletnie Ramy Finansowe 2014-2020: WPR stanowi 38,9% wydatków z budżetu UE Wspólna Polityka Rolna: 373,18 mld EUR Środki na zobowiązania UE ogółem: 959,99 mld EUR
Środki z budżetu UE dla Polski w ramach WPR Perspektywa finansowa WPR ogółem mln EUR, ceny bieżące Dopłaty bezpośrednie mln EUR, ceny bieżące II filar mln EUR, ceny bieżące Dopłata na hektar EUR 2007-2013 28 621 15 222 13 399 215 2014-2020 32 116 23 493 8 600 240 +54,3% wobec l. 2007-2013 na płatności bezpośrednie dzięki przesunięciu 25% środków z II filara -35,8% wobec l. 2007-2013 na rozwój obszarów wiejskich
Wzrost koperty krajowej Polski na l. 2014-2020 w porównaniu do l. 2007-2013 wynika z obowiązkowej konwergencji płatności bezpośrednich 3.500 Płatności bezpośrednie 2007-2020 w mln EUR, ceny bieżące 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
W l. 2014-2020 Polskę czeka drastyczny spadek środków na rozwój obszarów wiejskich w wartościach realnych 2.500 II filar WPR 2007-2020 w mln EUR, ceny bieżące 2.000 1.500 1.000 500 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Polska przeznacza relatywnie dużą część koperty krajowej na rozwój obszarów wiejskich. Dane za l. 2007-2011. Źródło: Komisja Europejska Wartości dopłat na hektar znacząco różnią się pomiędzy państwami członkowskimi.
Nowa WPR bardziej sprawiedliwa?
Nowa WPR bardziej sprawiedliwa? Dystrybucja płatności SAPS Degresywność obowiązkowa redukcja o 5% wszystkich płatności powyżej 150 000 EUR Brak cappingu Płatność redystrybucyjna nawet 30% koperty narodowej można przeznaczyć na dodatkową premię dla tzw. pierwszych hektarów Płatność dla obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) Definicja aktywnego rolnika
Nowa WPR bardziej zielona? ZAZIELENIANIE 30% dopłaty bezpośredniej Dywersyfikacja upraw (powyżej 10 ha) Trwałe Użytki Zielone (wszyscy rolnicy) Obszar o wykorzystaniu ekologicznym (powyżej 15 ha)
Nowa WPR prostsza? Wnioski o dopłaty ważne przez szereg lat Uproszczony system dla małych gospodarstw rolnych Jasny system kontroli i sankcji Zamrożenie ilości agencji płatniczych System Doradztwa Rolniczego
Nowa WPR na miarę współczesnych wyzwań? Płatność dla młodych rolników Rezerwa kryzysowa Środki rozwoju obszarów wiejskich W wymiarze przystosowywania WPR do współczesnych realiów wiele pozostaje do zrobienia.
Nowa WPR nowe spojrzenie na rynek Ograniczenie interwencji publicznej Wygaśnięcie kwot mlecznych od 2015 r. Wzrost roli organizacji producenckich i międzybranżowych WSPÓLNA ORGANIZACJA RYNKÓW ROLNYCH Promocja produktów rolnospożywczych Wygaśnięcie kwot cukrowych od 2017 r. Standardy rynkowe
II Filar WPR Programy Rozwoju Obszarów Wiejskich Modernizacja rolnictwa i rozwój terenów wiejskich Rozwój gospodarstw rolnych i działalności gospodarczej Podstawowe usługi i odnowa obszarów wiejskich Inwestycje w zasoby trwałe WPR daje możliwości do poszerzenia pola działalności gospodarczej na wsi.
II Filar WPR Programy Rozwoju Obszarów Wiejskich Ochrona środowiska 30% wydatkowania ekologicznego Środki dla leśnictwa Dobrostan zwierząt Przy pomocy różnorodnych środków można z powodzeniem podnieść standardy środowiskowe europejskiego rolnictwa.
II Filar WPR Programy Rozwoju Obszarów Wiejskich Zarządzanie ryzykiem Dofinansowanie polis ubezpieczeniowych Narzędzie stabilizacji dochodu Fundusze wzajemne dotyczące chorób zwierząt i roślin oraz incydentów środowiskowych Ministerstwo Rolnictwa całkowicie pominęło te środki w projekcie PROW 2014-2020.
II Filar WPR Programy Rozwoju Obszarów Wiejskich Dostosowania rynkowe Wsparcie tworzenia organizacji producenckich Współpraca w ramach łańcucha żywnościowego Wsparcie dla przetwórstwa rolno-spożywczego Ministerstwo Rolnictwa powinno przeznaczyć znacznie więcej funduszy na podnoszenie konkurencyjności polskiego rolnictwa niż zdecydowało się zrobić w PROW 2014-2020.
WPR nie tylko rolnictwo Znakowanie produktów spożywczych Energia odnawialna Biopaliwa Bezpieczeństwo żywności
WPR 2014-2020: odpowiedzialna za dostarczanie dóbr publicznych bardziej otwarta na rynek prostsza i bardziej sprawiedliwa innowacyjna, wychodząca naprzeciw wyzwaniom bezpieczeństwa żywnościowego i zmian klimatycznych gwarantująca stabilność sektora rolno-spożywczego UE skrzynka z narzędziami to państwa wybiorą z katalogu dostępnych rozwiązań
Polityka rolna to nie tylko środki określone w rozporządzeniach unijnych. To również niezbędne działania krajowe: Działania na rzecz bezpieczeństwa żywności: połączenie pięciu agencji (Inspekcja Weterynaryjna, Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno- Spożywczych, Inspekcja Handlowa, Państwowa Inspekcja Sanitarna) Należy utworzyć jedną Inspekcję Bezpieczeństwa Żywności. Administracja środkami unijnymi: w Polsce działają dwie agencje płatnicze: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Agencja Rynku Rolnego. W l. 2014-2020 programy realizowane przez ARR nie będą kontynuowane Należy połączyć ARR z ARIMR.
Jeżeli Polska chce w pełni wykorzystać nową WPR, to konieczne są poważne reformy. Jasny, sprawiedliwy system podatkowy, oparty na dowolności: rolnicy powinni mieć możliwość rozliczać się na zasadach ogólnych. W 2009 r. 30 tys. producentów rolnych rozliczało VAT. W 2013 r. było ich już ponad 47 tys. Reforma KRUS: rolnicy przechodzący do systemu powszechnego powinni odprowadzać składki na KRUS uzależnione od ich przychodów. Należy wprowadzić kryterium minimalnej wartości produkcji gospodarstwa.