Próbny egzamin maturalny z chemii OCENIANIE ARKUSZA POZIOM PODSTAWOWY Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania, precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawartym w zadaniach. Odpowiedzi niezgodne z poleceniem (nie na temat) są traktowane jako brak odpowiedzi. Komentarze wykraczające poza zakres polecenia nie podlegają ocenianiu. Gdy do jednego polecenia zdający podaje kilka odpowiedzi (jedną prawidłową, inne nieprawidłowe), to nie otrzymuje punktów za żadną z nich. Jeżeli polecenie brzmi: Napisz równanie reakcji..., to w odpowiedzi zdający powinien napisać równanie reakcji chemicznej, a nie jej schemat. Jeżeli polecenie brzmi: Napisz schemat ciągu przemian...,to zdający powinien napisać schemat ciągu przemian, a nie równania kolejnych reakcji. Niewłaściwy dobór brak współczynników w równaniu reakcji powoduje utratę punktu za zapis tego równania. W rozwiązaniach zadań rachunkowych oceniane są: metoda, wykonanie obliczeń i podanie wyniku z jednostką. Błędny zapis jednostki jej brak przy ostatecznym wyniku liczbowym wielkości mianowanej powoduje utratę punktu. W obliczeniach wymagane jest poprawne zaokrąglanie wyników liczbowych. Poprawne rozwiązania zadań, uwzględniające inny tok rozumowania niż podany w schemacie punktowania, oceniane są zgodnie z zasadami punktacji. Za poprawne obliczenia będące konsekwencją zastosowania niepoprawnej metody zdający nie otrzymuje punktów. Za poprawne spostrzeżenia i wnioski będące konsekwencją niewłaściwie zaprojektowanego doświadczenia zdający nie otrzymuje punktów.
Próbny egzamin maturalny z chemii Kryteria punktowania i przewidywana odpowiedź Zadanie (w nawiasach podano elementy odpowiedzi, które nie są wymagane). za uzupełnienie tabeli (napisanie konfiguracji elektronowych oraz podanie liczby elektronów walencyjnych): Konfiguracja elektronowa Ca s s p 6 s p 6 4s s s p 6 s p 6 4s K L 8 M 8 N [Ar] 4s P s s p 6 s p L. elektronów walencyjnych Uwagi za czynność Punktacja Za 4 prawidłowe uzupełnienia - pkt; za uzupełnienia - pkt; za uzupełnienie brak 0 pkt. za zadanie s s p 6 s p 5 K L 8 M 5 [Ne] s p. za napisanie cząsteczkowych równań reakcji: CaO + H O Ca(OH) P 4 O 0 + 6 H O 4 H PO 4. za określenie charakteru chemicznego trzech tlenków: CaO zasadowy P 4 O 0 kwasowy kwaśny NO obojętny x
Próbny egzamin maturalny z chemii 4. za uzupełnienie tabeli (wybranie i wpisanie do tabeli wzorów odpowiednich substancji): Substancje chemiczne, w których występuje wiązanie kowalencyjne spolaryzowane H O, CO Substancje chemiczne, w których występuje wiązanie jonowe BaCl, Rb O 5. a) za napisanie numeru probówki: III b) za określenie rodzajów obu reakcji jonowych: II. wytrącanie osadu reakcja strąceniowa III. zobojętnianie neutralizacja Jedno błędne uzupełnienie w danej kolumnie eliminuje jedno poprawne uzupełnienie w tej kolumnie (zgodnie z ogólnym zapisem dotyczącym zasad oceniania, że jeżeli zdający poda dwie odpowiedzi, z których jedna jest prawidłowa, a druga nieprawidłowa, to nie otrzymuje punktów za żadną z nich). Za 4 prawidłowe uzupełnienia - pkt; za uzupełnienia - pkt; za uzupełnienie brak 0 pkt. 6. za napisanie jonowych skróconych równań reakcji: - I. CO + H + H O + CO - CO + H O + H O + CO II. Pb + + S PbS III. H + + OH H O H O + + OH H O 7. za trzy poprawne zakreślenia:. F. P. F x 8. za wybór: D 9. a) za podanie symbolu pierwiastka: K b) za napisanie cząsteczkowego równania reakcji: Ca + H O Ca(OH) + H 0. za określenie typu reakcji: endotermiczna endoenergetyczna endoergiczna endo- (endo)
4 Próbny egzamin maturalny z chemii. za napisanie cząsteczkowego równania reakcji: (temp.) (NH 4 ) CO NH + CO + H O za okeślenie stosunku molowego produktów: (NH : CO : H O) : :. za uzupełnienie tabeli (podanie kolejności i metod wydzielania): Kolejność Wydzielana Zastosowana metoda substancja. kreda sączenie (filtracja) dekantacja Za 4 prawidłowe uzupełnienia - pkt; za uzupełnienia - pkt; za uzupełnienie brak - 0 pkt.. sól (woda) odparowanie krystalizacja (destylacja). za napisanie cząsteczkowych równań reakcji: x MgO + HCl MgCl + H O MgCl + NaOH Mg(OH) + NaCl (temp.) Mg(OH) MgO + H O 4. za wybór: C 5. za napisanie równania reakcji: Si + Cl SiCl 4 za metodę obliczenia: za obliczenia i wynik z jednostką: m Si = 8,4 kg przykładowe rozwiązanie: 8 g 70 g x (kg) 50 kg 8g 50kg x = 70g x = 8,4 kg
Próbny egzamin maturalny z chemii 5 50 kg = 50000 g 8 g 70 g x (g) 50000 g x = 85,9 g = 8,4 kg 50 kg = 50000 g mol (Si) 70 g (SiCl 4 ) x (moli) 50000 g (SiCl 4 ) x = 94, mol mol (Si) 8 g 94, mola x g (Si) x = 85,9 g = 8,4 kg 6. za napisanie wzoru: Li CO za określenie: maleje - za napisanie wzoru: HgCl KClO - za określenie: rośnie 7. za wybór: B 8. za metodę obliczenia uwzględniającą obliczenie masy rozpuszczalnika: za obliczenia: za wynik z jednostką: c p % przykładowe rozwiązanie: obliczenie masy rozpuszczalnika 0,76 g/cm = 760 g/dm m rozp. = V rozp. d rozp. m rozp. =,9 dm 760 g/dm = 9804 g m rozp. = 900 cm 0,76 g/cm = 9804 g obliczenie masy roztworu m r = m s + m rozp. m r = 9804 g + 00 g = 0004 g
6 Próbny egzamin maturalny z chemii obliczenie stężenia procentowego roztworu ms c p = 00% m 00g 00% = 0004g r c p % 9. za napisanie schematu z uwzględnieniem warunków reakcji: H O, H + CH =CH CH CH OH W pierwszym etapie należy uznać zapis kwas wzór konkretnego kwasu. W drugim etapie należy uznać zapis K Cr O 7 CuO, T CuO utleniacz. [O] CH CHO 0. a) za określenie typu reakcji I i II: I: substytucja (nukleofilowa) podstawienie II: eliminacja odłączanie b) za podanie dwóch czynników: rozpuszczalnik temperatura. a) za wskazanie różnicy we właściwościach, np.: Właściwości redukujące propanalu i brak właściwości redukujących propanonu. b) za wpisanie nazwy odczynnika: Należy uznać określenie środowisko reakcji. x Odczynnik: amoniakalny roztwór tlenku srebra(i) I propanon II propanal c) za napisanie obserwacji dla obu probówek: - w probówce I Nie obserwuje się zmian. - w probówce II Tworzy się lustro srebrne (powstaje czarny osad).
Próbny egzamin maturalny z chemii 7. za napisanie równań reakcji:. CH CH CH + Cl (św.) CH CH CH + HCl. CH CH CH + KOH ( H O ) CH CH CH + KCl Cl Jeżeli zdający zapisze wzory strukturalne reagentów organicznych (zamiast wzorów półstrukturalnych), to za tak zapisaną przemianę należy przyznać punkt. x Cl OH (KOH). CH CH CH + H O CH CH CH + HCl Cl OH ( T, Al ). CH CH CH O CH =CH CH + H O OH. za podanie nazw grup związków:. alkohole alkohole monohydroksylowe alkanole alkohole alifatyczne nasycone alkohole łańcuchowe nasycone. alkeny węglowodory nienasycone x
8 Próbny egzamin maturalny z chemii 4. za napisanie równania reakcji: (H SO 4) CH COOH + CH CH OH CH COOCH CH + H O za narysowanie wzoru estru: CH CH COOCH HCOOCH CH CH HCOOCH(CH ) Jeżeli zdający zapisze wzory strukturalne reagentów organicznych (zamiast wzorów półstrukturalnych) rozpisze strukturalnie grupy funkcyjne, należy przyznać pkt. Jeżeli zdający w równaniu reakcji zapisze wzór etanolu: C H 5 OH oraz wzór estru: CH COOC H 5, należy przyznać pkt (gdyż zapis ten jest jednoznaczny). 5. za ustalenie i napisanie: x = 4 y = 5 6. za przyporządkowanie: glukoza B fruktoza D maltoza A