I etap projektu Powiatowy System Doskonalenia Nauczycieli szansą na podniesienie jakości szkolnictwa w Powiecie Sępoleńskim za nami Projekt pn. Powiatowy System Doskonalenia Nauczycieli szansą na podniesienie jakości szkolnictwa w Powiecie Sępoleńskim realizowany jest w placówkach oświatowych, tj. przedszkolach, szkołach podstawowych, gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych na obszarze Powiatu Sępoleńskiego, zakwalifikowanych w wyniku rekrutacji do udziału w Projekcie. Celem głównym jest podniesienie jakości funkcjonalności systemu doskonalenia nauczycieli/lek w powiecie sępoleńskim poprzez opracowanie i wdrożenie rocznych planów wspomagania spójnych z rozwojem szkół/przedszkoli w obszarach wymagających szczególnego wsparcia od października 2013 do czerwca 2014 roku. Cele szczegółowe projektu zostały określone jako podniesienie kompetencji dyrektorów/ek i nauczycieli/lek szkół/przedszkoli w powiecie sępoleńskim w obszarach wsparcia opartych na diagnozie potrzeb placówek od października 2013 do czerwca 2014 roku. Do I cyklu realizacji projektu pn. Powiatowy System Doskonalenia Nauczycieli szansą na podniesienie jakości szkolnictwa w Powiecie Sępoleńskim przystąpiło ogółem 238 nauczycieli/lek w tym: 194 (81,51%) kobiet, 44 (18,49%) mężczyzn z 20 placówek na obszarze Powiatu Sępoleńskiego. W ramach realizacji Rocznych Planów Wspomagania w roku szkolnym 2013/2014 przeprowadzone zostały szkolenia nauczycieli/lek wszystkich szkół/przedszkoli uczestniczących w projekcie w zakresie 8. obszarów wsparcia w 15. grupach warsztatowych: L.p. Nazwa placówki (grupa warsztatowa) Miejsce szkolenia Średnia frekwencja (%) Średni przyrost wiedzy i umiejętności (%) 1 Liceum Ogólnokształcące im. T. Kotarbińskiego Liceum Ogólnokształcące 100,00 33,25 w Zbożu 100,00 33,25 2 nr 3 im. mjr. H. Sucharskiego w Sępolnie Kraj. 100,00 13,79 Oferta wsparcia Ocenianie kształtujące
3 Gminne Przedszkole Nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi Gminne Przedszkole Nr 2 BAJKA 4 Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. I Armii WP w Sypniewie 5 Publiczne Gimnazjum im. Kardynała Wyszyńskiego w Kamieniu Kraj. 6 im. Królowej Jadwigi w Wałdowie 7 im. W. Broniewskiego w Dużej Cerkwicy im. M. Konopnickiej w Zamartem 8 w Przepałkowie w Wiśniewie 9 Liceum Ogólnokształcące im. J. Korczaka w Więcborku im. Kornela Makuszyńskiego w Więcborku 10 Przedszkole Gminne Nr 1 w Więcborku 11 im. M. Droboszewskiego w Wąwelnie 12 im. Marii Konopnickiej w Pęperzynie 13 im. Ziemi Krajeńskiej w Sypniewie 14 Gimnazjum im. Polskich Noblistów w Więcborku Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Sypniewie Gimnazjum w Kamieniu Kraj. w Wałdowie w Dużej Cerkwicy i w Zamartem Liceum Ogólnokształcące w Więcborku Przedszkole Gminne Nr 1 w Więcborku 100,00 42,00 Wykorzystanie TIK na zaj. edukacyjnych bezpieczny Internet. 100,00 42,00 100,00 50,55 100,00 22,09 100,00 9,17 Jak efektywnie wykorzystać wyposażenie i warunki lokalowe szkoły. Efektywna organizacja pracy zespołów nauczycielskich. Efektywna organizacja pracy zespołów nauczycielskich. 100,00 23,34 Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces 100,00 23,34 edukacyjny? 100,00 24,57 Techniki uczenia się i metody motywujące 100,00 24,57 do nauki. 93,94 24,17 Techniki uczenia się i metody motywujące 93,94 24,17 do nauki. 100,00 15,42 w Wąwelnie 96,08 11,67 w Pęperzynie 93,93 26,96 w Sypniewie Gimnazjum w Więcborku 96,67 31,00 100,00 9,17 Rodzice są partnerami szkoły. Rodzice są partnerami szkoły. Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki. Uczeń-aktywny uczestnik procesu uczenia się. Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces 2
15 Gimnazjum im. Janusza Korczaka w Sośnie Gimnazjum w Sośnie Tabela nr 1. Średni przyrost wiedzy i umiejętności po szkoleniach 92,85 23,00 Średnia 98,37 21,57 edukacyjny? Uczeń-aktywny uczestnik procesu uczenia się. Analiza przebiegu szkoleń wskazuje na duże zadowolenie nauczycieli/lek oraz dyrektorów/ek zarówno ze zdobytej wiedzy, doskonalonych umiejętności, jak i zdobytych kompetencji w dalszej pracy dydaktyczno - wychowawczej. Do zadań szkolnych organizatorów rozwoju edukacji podczas współpracy ze szkołą/przedszkolem i realizacji rocznego planu wspomagania należą określone czynności: Spotkanie z dyrektorem. Uzgodnienie szczegółów dotyczących spotkania z radą pedagogiczną. Poszerzenie wstępnych informacji dotyczących szkoły wynikających z analizy wyników egzaminów zewnętrznych, obserwacji dyrektora, protokołów Rady Pedagogicznej (RP), wniosków z ewaluacji wewnętrznej lub zewnętrznej. Przygotowanie i przeprowadzenie spotkania z RP w celu określenia potrzeb rozwojowych szkoły/przedszkola. Przygotowanie i przeprowadzenie warsztatu diagnostyczno rozwojowego z zespołem zadaniowym. Konsultacje indywidualne i zespołowe, wsparcie w realizacji RPW. Przygotowanie sprawozdania z realizacji RPW i przedstawienie dyrektorowi szkoły. Przedstawienie sprawozdania z realizacji RPW Radzie Pedagogicznej. Określenie wniosków i rekomendacji do pracy w roku szkolnym 2014/2015 - we współpracy z ekspertem prowadzącym szkolenia. Łącznie zrealizowano 263,5 godzin konsultacji indywidualnych, 290,5 godzin konsultacji grupowych, 180 godzin dydaktycznych szkoleń (30 h wykładów i 150 h warsztatów). Realizacja Rocznego Planu Wspomagania polegała na wykonywaniu zadań przez wiele osób zaangażowanych w realizację projektu: dyrektora/rkę placówki, nauczycieli/lki, SORE, koordynatorkę projektu oraz jej asystentki. 3
Wykres nr 1. Liczba godzin konsultacji w roku szkolnym 2013/2014 Działania zrealizowane przez SORE (liczba godzin) 263,5 180,0 290,5 konsultacje indywidualne konsultacje grupowe szkolenia Analiza stopnia osiągnięcia celów określonych w rocznych planach wspomagania pozwala na stwierdzenie, że zakładane efekty w roku szkolnym 2013/2014 zostały osiągnięte. Realizacja Rocznego Planu Wspomagania zgodnie z harmonogramem, przy dużym wsparciu dyrektorów/rek i nauczycieli/lek szkół/przedszkoli realizujących zadania I cyklu działań projektowych umożliwiła osiągnięcie wyznaczonych celów ogólnych i szczegółowych. Na podstawie sprawozdań z realizacji RPW można stwierdzić, że wyczerpująco zostały zrealizowane zasadnicze założenia. Nowo nabyta wiedza, umiejętności oraz doświadczenie zdobyte podczas szkoleń i realizacja poszczególnych zadań pozwoliły na zwiększenie kompetencji w zakresie pracy dydaktyczno wychowawczej, jak i w obszarze współpracy z uczniami i rodzicami, radzenia sobie w sytuacjach trudnych. Dyrektorzy/rki szkół/przedszkoli widzieli/ały potrzebę częstych kontaktów wszystkich odbiorców procesu dydaktycznego. W wyniku szkoleń projektowych nauczyciele/lki nabyli wiedzę i umiejętności związane z indywidualnym dla każdej placówki określonym obszarem wsparcia. Udoskonalono system organizowania procesów edukacyjnych w kontekście warunków sprzyjających uczeniu się i uczestnictwa uczniów w doskonaleniu procesów edukacyjnych realizowanych prze szkołę 4
wskazują na to wyniki ankiet ex ante i ex post przeprowadzonych wśród uczestników/czek szkoleń. Nauczyciele/li pozyskali wiedzę o warunkach sprzyjających procesowi edukacyjnemu, np. wykorzystywanie odpowiednich metod pracy na podstawie sprawozdań z realizacji RPW. Wypracowano plany działania służące angażowaniu uczniów w doskonalenie procesów edukacyjnych. Nauczyciele/lki opanowali/ły, a następnie wdrożyli/ły metody pracy z uczniami, zwiększających aktywność uczniów w procesach edukacyjnych. Opracowano i sukcesywnie wdrażano strategie zarządzania szkołą służącą utrwaleniu zmian w praktyce szkolnej nauczycieli/lek. Realizowano w szkole/przedszkolu zadania dotyczące indywidualizacji procesu edukacji i właściwej organizacji środowiska edukacyjnego. Opanowano umiejętności motywacji uczniów do pracy oraz technik uczenia się zwiększających odpowiedzialność osobistą za swój rozwój oraz w zakresie technik uczenia się i zapamiętywania. Doskonalono kompetencje Rady Pedagogicznej w obszarze komunikacji interpersonalnej. W ramach pracy 4 sieci współpracy i samokształcenia zrealizowane były w I cyklu realizacji projektu następujące działania: proponowanie inicjatyw, tematów spotkań i sposobów pracy motywowanie i wspieranie uczestników do aktywnego udziału - planowanie i organizowanie działań (w tym szkoleń dla nauczycieli/lek) - moderowanie forum dyskusyjnego na platformie internetowej - zamieszczanie na platformie internetowej www.doskonaleniewsieci.pl informacji i materiałów dla nauczycieli/lek członków sieci współpracy i samokształcenia - prowadzenie wybranych spotkań z uczestnikami/czkami sieci współpracy i samokształcenia. Na spotkaniach członków poszczególnych sieci zostały określone obszary, cele i harmonogram podejmowanych działań w ramach sieci. Istotą pracy w sieci było dzielenie się doświadczeniami oraz nastawienie na współpracę, które pozwoliło wypracować wspólne rozwiązania. Działania w ramach sieci oparte były na partnerstwie i wzajemności. Udział w sieci dał szkołom/przedszkolom szansę na bieżący kontakt z innymi szkołami funkcjonującymi w najbliższym otoczeniu, co poszerzyło perspektywę patrzenia na własne problemy i zasoby. Sieci współpracy i samokształcenia to również przestrzeń, w której uczestnicy mogli skorzystać ze wsparcia metodycznego i merytorycznego podczas warsztatów i spotkań członków sieci. Każda 5
z sieci wyznaczyła cele oraz program działania, adekwatne do potrzeb. W odniesieniu do przeprowadzonej diagnozy dokonano wyboru oferty doskonalenia dla nauczycieli/lek członków poszczególnych sieci współpracy i samokształcenia. W ramach doskonalenia odbyły się warsztaty (3 spotkania 5 godzinne) prowadzone przez eksperta zewnętrznego. L.p Sieć współpracy i samokształcenia 1 Sieć współpracy i samokształcenia dyrektorów szkół/przedszkoli 20 użytkowników/czek 2 Sieć współpracy i samokształcenia nauczycieli przedmiotów humanistycznych 19 użytkowników/czek 3 Sieć współpracy i samokształcenia nauczycieli przedmiotów matematyczno przyrodniczych 22 użytkowników/czek 4 Sieć współpracy i samokształcenia nauczycieli wychowawców. 21 użytkowników/czek Oferta wsparcia Pozapedagogiczne obowiązki dyrektora szkoły. Średnia frekwencja (%) 88,33% Praca z nowoczesnymi technologiami TIK (rok I) bezpieczny Internet 85,96% Praca z nowoczesnymi technologiami TIK (rok I) bezpieczny Internet 90,90% Jak rozwijać twórcze myślenie uczniów? 82,53% średnia 86,93% Tabela nr 2. Zestawienie frekwencji na szkoleniach członków sieci współpracy i samokształcenia Miejsce szkoleń 1. Gminne Przedszkole Nr 1 w Sępólno Kraj. 2. Nr 3 w Sępólnie Kraj. 3. Gimnazjum w Kamieniu Kr. Praca na platformie www.doskonaleniewsieci.pl polegała na zakładaniu wątków forum dyskusyjnego, zamieszczaniu plików do pobrania (materiały dla nauczycieli/lek służące do wykorzystania w pracy dydaktyczno - wychowawczej), przesyłaniu wiadomości, zamieszczaniu informacji w zakładce aktualności. Koordynatorzy/rki sieci współpracy i samokształcenia dokonywali/ły przeglądu statystyki logowań użytkowników sieci i kontaktowali/ły się z nimi systematycznie w celu rozwiązywania problemów oraz wymiany doświadczeń w grupie dyrektorów/rek, nauczycieli/lek przedmiotów matematyczno przyrodniczych i humanistycznych oraz pedagogów i psychologów szkolnych. 6
Utworzenie czterech sieci współpracy i samokształcenia było podyktowane wieloma potrzebami nauczycieli/lek pracujących w szkołach/przedszkolach Powiatu Sępoleńskiego. Sieci współpracy i samokształcenia określiły cele podejmowanych działań w ramach współpracy. Jednym z zadań uczestników sieci współpracy i samokształcenia były działania podejmowane na platformie internetowej www.doskonaleniewsieci.pl. Wśród członków/kiń sieci dyrektorskiej miała miejsce: 1. Organizacja i integracja członków sieci współpracy i samokształcenia/ diagnoza potrzeb. 2. Doskonalenie wypełniania obowiązków tworzenia prawa wewnątrzszkolnego przez dyrektora/rkę. 3. Doskonalenie wypełniania obowiązków pracodawcy przez Dyrektorów. 4. Doskonalenie wypełniania obowiązków zarządcy nieruchomości przez Dyrektora. Dyrektorzy chętnie korzystali ze wsparcia, dzielili się swoimi doświadczeniami (średnia frekwencja na spotkaniach wyniosła 88,00%), dyskutowali nad nowymi rozwiązaniami stosowanymi w kierowaniu placówkami. Aktywnie uczestniczyli w spotkaniach, podczas których przekazywali sobie informacje na temat dobrych praktyk czy stosowania nowych rozwiązań powstałych na potrzeby szkół/przedszkoli uczestniczących w projekcie. W sieci humanistycznej podczas spotkań, na których średnia frekwencja wyniosła 51,75% nauczyciele/lki osiągnęli następujące cele: 1. Poznawali nowe narzędzia do pracy z dziećmi i dzielili się swoimi doświadczeniami, dyskutowali nad nowymi rozwiązaniami przekazywali sobie dobre praktyki. 2. Poszerzyli swą wiedzę i umiejętności w zakresie stworzenie prezentacji multimedialnej i w obszarze pracy z nowoczesnymi technologiami TIK i wykorzystania nowoczesnych technologii TIK do opracowania arkusza kalkulacyjnego. Średni przyrost wiedzy i umiejętności w tym zakresie wyniósł 43,00%. Dowiedzieli się jak i skąd pozyskiwać programy, które przyspieszają uczenie się. Poznali ciekawe strony internetowe do wykorzystania w pracy z dziećmi, przykłady stron www uczących jak we właściwy sposób korzystać z Internetu, opisujących zagrożenia i problemy czyhające w wirtualnym świecie oraz warunki symbolikę licencji. 3. Zalogowali się na stronie http://prezi.com/ i nauczyli się tworzyć swoje własne prezentacje w tym programie. Zostali zapoznani z programem do tworzenia awatarów http://www.voki.com/ i wykonali własne. Koordynator sieci matematyczno przyrodniczej stwierdził, że założone cele 7
szczegółowe zostały w pełni osiągnięte. W okresie sprawozdawczym nauczyciele/lki członkowie sieci matematyczno przyrodniczej: 1. Autoryzowali się na platformie: www.doskonaleniewsieci.pl w celu pobierania plików, korzystania poczty internetowej, zapoznania się z aktualnościami lub wypowiedziami na forum dyskusyjnym. 2. Nauczyciele/lki chętnie korzystali/ły ze wsparcia, dyskutowali nad nowymi rozwiązaniami stosowanym w pracy. 3. Aktywnie uczestniczyli w spotkaniach (średnia frekwencja wyniosła 63,64%), podczas których przekazywali/ły sobie informacje na temat dobrych praktyk czy stosowania nowych rozwiązań powstałych na potrzeby szkół/przedszkoli uczestniczących w projekcie. W ramach współpracy członków sieci wychowawczej założone cele szczegółowe: 1. Wymiana doświadczeń między uczestnikami i analiza dobrych praktyk stosowanych przez pedagogów. 2. Nawiązanie współpracy pomiędzy nauczycielami/lkami (wychowawcami, pedagogami). 3. Tworzenie nowych rozwiązań na potrzeby szkół uczestniczących w projekcie, zwłaszcza w zakresie kreatywności młodych ludzi i rozwijania twórczego myślenia uczniów. 4. Pozyskiwanie merytorycznego i metodycznego wsparcia ekspertów zostały w pełni osiągnięte. W I cyklu realizacji projektu nauczyciele/lki nauczyciele/lki chętnie korzystali ze wsparcia, uczestniczyli w spotkaniach (średnia frekwencja wyniosła 74,60%) dyskutowali nad nowatorskimi rozwiązaniami stosowanymi w pracy z dziećmi i młodzieżą, mającymi na celu rozwój twórczego myślenia oraz prowadzenia treningu kreatywności. Założone aktywne uczestnictwo 82,53% nauczycieli/ wychowawców/pedagogów w warsztatach dotyczących rozwijania twórczego myślenia uczniów, wymiana doświadczeń nauczycieli/wychowawców/pedagogów na forum strony www.doskonaleniewsieci.pl oraz podczas spotkań członków sieci, a także opublikowanie na stronie do doskonaleniewsieci.pl materiałów przydatnych w pracy dydaktyczno wychowawczej pozwalają stwierdzić, że założone cele zostały osiągnięte. Realizacja projektu pn. Powiatowy System Doskonalenia Nauczycieli szansą na podniesienie jakości szkolnictwa w Powiecie Sępoleńskim wspomagającego wdrażanie nowych umiejętności, przynosi pożytek uczestnikom procesu dydaktycznego: dyrektorom/kom, nauczycielom/kom, uczniom i rodzicom. Do korzyści wynikających z realizacji projektu można 8
zaliczyć m.in. poprawę funkcjonowania zespołów nauczycielskich, zwiększenie efektywności procesów edukacyjnych, wychowawczych oraz zadań statutowych placówek oświatowych, wypracowanie pożądanych postaw, by edukacja była doświadczeniem przez całe życie. Uczniowie jako najważniejsi odbiorcy, korzystający na co dzień z pracy nauczycieli/lek, byli nauczani nowoczesnymi i adekwatnymi do ich indywidualnych potrzeb metodami i formami pracy. W perspektywie czasowej realizacja zadań projektowych wpłynie na efektywność procesu kształcenia, a co za tym idzie da większe możliwości absolwentom lokalnych szkół, ułatwiając im start w dorosłe życie, przyczyni się do swobodnego poruszania w zglobalizowanym świecie nowoczesnych technologii. Nauczyciele/lki podnieśli swoje kompetencje w zakresie wybranego zgodnie z potrzebami obszaru wsparcia. Współpraca nauczycieli/lek z instytucjami i osobami z otoczenia szkoły oraz ze sobą nawzajem spowodowała wzbogacenie oferty edukacyjnej 20. szkół/przedszkoli uczestniczących w Projekcie. Miało to duże znaczenie w okresie, kiedy uczniów ubywa nie tylko za sprawą niżu demograficznego. Szkolenia, w których brali udział nauczyciele/lki umożliwiły uzyskanie bogatej bazy nowych rozwiązań w pracy dydaktyczno wychowawczej w dziedzinie oświaty. Opublikowanie materiałów dydaktycznych oraz projektowych, wypracowanych w ramach I cyklu realizacji zadań projektowych wpłynęło na promocję regionu. Do lipca 2014 r. zakończony został I cykl realizacji projektu pn. Powiatowy System Doskonalenia Nauczycieli szansą na podniesienie jakości szkolnictwa w powiecie sępoleńskim wdrażającego nowy system wspomagania szkół/przedszkoli. Można stwierdzić, że zaplanowane na ten okres działania zostały w pełni zrealizowane, a placówkom stworzono możliwości doskonalenia się w zakresie rzeczywistych potrzeb. Na podstawie analizy sprawozdań z realizacji RPW i pracy sieci współpracy i samokształcenia można stwierdzić, że poprawiono funkcjonowanie zespołów nauczycielskich, zwiększono efektywność procesów edukacyjnych, wychowawczych oraz zadań statutowych, udoskonalono umiejętności w zakresie nowoczesnych technologii, a także nowatorskich metod pracy z uczniami oraz ich rodzicami. 9