Rozdział 1 Czym jest komputerowe redagowanie tekstu? Komputerowe redagowanie tekstu oznacza zabawę ze słowami, lecz za pomocą komputera, dzięki czemu możesz robić to na wielką skalę. Nie musisz posiadać żadnych specjalnych umiejętności oczywiście jeśli umiesz pisać na klawiaturze, wszystko idzie szybciej ponieważ nowoczesne komputery i programy są tak zaprogramowane, aby były jak najprostsze w obsłudze. Zasadniczo działają tak samo jak maszyny do pisania, zatem uderzasz w klawisze na klawiaturze, a słowa pojawiają się na ekranie komputera zamiast na kartce papieru wkręconej w maszynę do pisania. Kiedy już to zrobiłeś, możesz powiększyć tekst, napisać go WIELKIMI LITERAMI, kursywą lub czcionką pogrubioną, wydrukować w różnych kolorach, dodać symbole lub nawet rysunki. Możesz przesuwać je po całej stronie, tworzyć punktory, 1. tworzyć numerację, kopiować, wklejać, zmieniać kolejność sekcji lub otaczać je ramką. 16
Możesz je zapisywać, otwierać ponownie, dodawać, zmieniać, co chcesz, i robić to aż do momentu, gdy będziesz zadowolony z efektów swojej pracy, a wtedy możesz ją wydrukować. W rzeczywistości programy służące komputerowemu redagowaniu tekstu są bardzo potężne, otwierają całkowicie nowy świat szerokich możliwości. Nie obawiaj się błędów Wspaniałą rzeczą dotyczącą pracy z komputerem jest fakt, że możesz robić mnóstwo błędów i w ogóle się tym nie przejmować. Prawdopodobnie najgorszą rzeczą, jaką możesz zrobić, to pracować nad dokumentem, a następnie zapomnieć o jego zapisaniu, przez co całą pracę musisz wykonać jeszcze raz. Lecz naprawdę trudno jest popełnić taki błąd, więc zrelaksuj się i nie bój się eksperymentowania. 17
Microsoft Word Microsoft Word jest standardowym programem służącym do komputerowego redagowania tekstu, który możesz zakupić i zainstalować w swoim komputerze. Jest on zazwyczaj dostarczany z pakietem zwanym Microsoft Office. Trochę mniej wyrafinowaną wersją Microsoft Word jest Works, który jest już zazwyczaj zainstalowany w komputerze, gdy kupujesz sprzęt. Nie posiada on tak wiele opcji jak Word, lecz działa bardzo podobnie, więc wszystkie instrukcje zawarte w tej książce będą wyglądały znajomo i będą równie łatwe w wykonaniu. W zależności od wersji programu, której używasz, a także systemu operacyjnego (Windows XP, Vista bądź Windows 7), znajdziesz kilka różnic między tym, co zobaczysz na ekranie, a tym, co znajdziesz w książce. Jednakże, nawet jeśli nie będą one identyczne, będą bardzo podobne i łatwe do rozpoznania. Na przykład wszystkie wersje będą mieć pasek narzędzi na górze ekranu. Twój może wyglądać tak: bądź tak: bądź tak: lub jeszcze inaczej w zależności od każdej z trzech wersji. Będą one jednak używać podobnych opcji i obrazów, a instrukcje zawarte w tej książce są łatwe do śledzenia i nie zmieni to na pewno końcowych rezultatów. Jeśli używasz zupełnie innego programu, takiego jak Notatnik, może on nie wyglądać tak samo, ale będzie posiadał wiele cech wspólnych, a powszechne symbole i zadania sprawią, że również możesz bez obaw korzystać z instrukcji zawartych w tej książce. 18
Rzut oka na klawiaturę Jeszcze przed włączeniem komputera warto spojrzeć na klawiaturę i zaznajomić się z jej wyglądem. Nie próbuj się uczyć, gdzie co się znajduje poznasz, gdy zaczniesz używać klawiszy lecz po prostu dowiedz się, gdzie znajdują się główne przyciski. Podstawowe klawiatury są nazywane klawiaturami QWERTY, według kolejności klawiszy z lewego górnego rogu. Co ciekawe, pierwotnie litery zostały ułożone w ten sposób nie po to, by ułatwić pisanie, lecz po to, by je utrudnić. Chciano spowolnić pracę maszynistek, gdyż pierwsze maszyny do pisania mogły pracować tylko przy małej szybkości! Nie przejmuj się klawiszami z najwyższego rzędu Rząd klawiszy zaczynających się od F1 jest przeznaczony do wykonywania specjalnych zadań lub używany jako skróty. W tym momencie po prostu go zignoruj. Na liście skrótów znajdującej się na końcu książki okaże się, że niektóre z nich będą dla ciebie użyteczne. Również jeśli posiadasz nowszą klawiaturę, może ona mieć przyciski kontrolujące np. głośność muzyki i programów DVD. Nie są potrzebne do pracy z programami do redagowania tekstu. Możesz również posiadać wiele flag z logo Windows, np. klawisz uruchamiający menu start, nie zwracaj na nie uwagi! 19
Litery są poukładane w niemalże losowej kolejności w centralnej części klawiatury. Liczby umieszczone są poniżej najwyższego rzędu. Klawisz spacja to podłużny klawisz na samym dole. Znaki interpunkcyjne umieszczone są po prawej stronie. Po prawej stronie klawisz Enter przeniesie cię do nowej linijki. Klawisz Backspace wymaże litery, które wpisałeś. Klawisz Tab znajduje się z lewej strony u góry. Pozwala on na przemieszczanie się po dokumencie w równych odstępach. Dwa klawisze po prawej i po lewej stronie Shift są używane do tworzenia dużych liter bądź do symboli nadrukowanych na klawiszach powyżej znaków interpunkcyjnych. Jeśli wciśniesz przycisk Caps Lock z lewej strony, wszystkie twoje litery będą duże aż do momentu, w którym wciśniesz przycisk ponownie. Na dole po prawej i lewej stronie znajduje się przycisk Control (Ctrl), logo Windows i klawisz Alt. Nie są one jednak teraz ważne do zapamiętania. 20
Po prawej stronie klawiatury znajduje się blok pięciu bądź sześciu klawiszy (w zależności od klawiatury) określonych jako: Delete, Home, End, Page up, Page down i Insert. Klawisz Home przenosi cię na początek linijki, przycisk End na koniec linijki, znaczenie pozostałych jest oczywiste. W niektórych klawiaturach grupa ta posiada 9 przycisków, dodatkowo Print Screen, Scroll lock i Pause, a znajdują się one, zazwyczaj, na samej górze. Nie zwracaj na nie uwagi w tej chwili nie są ci potrzebne. Również po prawej stronie klawiszy głównych zobaczysz cztery strzałki służące do przemieszczania kursora w dokumencie: w górę, w dół oraz w prawo i w lewo. Nie przejmuj się nadpisywaniem Kiedy wpisujesz tekst w środek dokumentu, dodajesz tekst, przesuwając pierwotną część w dół strony. W niektórych komputerach po wciśnięciu klawisza Insert zmieniasz to, gdyż wpisując tekst, zmieniasz już istniejący. Jeżeli nie chcesz zastępować tekstu nowym, zwyczajnie wciśnij przycisk Insert ponownie. 21
Po prawej stronie znajduje się oddzielna klawiatura numeryczna. Nie musisz z niej korzystać, lecz jeśli używasz arkusza kalkulacyjnego i wpisujesz wiele liczb, może to przyspieszyć pracę. Nie martw się, gdy klawiatura numeryczna nie działa Kiedy zdarzy się, że po wciśnięciu klawiszy na klawiaturze numerycznej liczby nie pojawiają się na ekranie, wciśnij klawisz Num Lock. Naucz się pisać na klawiaturze Nie musisz umieć pisać bezwzrokowo, jednak taka umiejętność znacząco ułatwia pracę. Programy uczące pisania nie są drogie w rzeczywistości możesz posiadać taki program już zainstalowany w komputerze. Uczą one krok po kroku, jak pisać poprawnie. Wymaga to nieco wysiłku, lecz warto to umieć. 22
Słowa, które powinieneś znać Zanim naprawdę zabierzesz się do ćwiczeń, musisz poznać kilka komputerowych terminów. Nie ma żadnego znaczenia, jak nazywasz pewne rzeczy, jeżeli wiesz, jak działają. Jednak łatwiej będzie wykonywać instrukcje i poznać środowisko programu, jeśli poświęcisz chwilkę i poznasz kilka użytecznych terminów. Menu: Lista! Menu główne zawsze pojawia się na górze ekranu, gdy uruchomisz program. Menu opadające: Po naciśnięciu strzałki pod przyciskiem w menu pojawia się lista opcji, które możesz wybrać. Kiedy znajdujesz się na dole strony, menu rozwinie się od dołu, zamiast od góry. Podobnie, gdy przycisk znajduje się z boku ekranu, menu rozwinie się po przeciwnej stronie. Pasek narzędzi: Pasek na samej górze ekranu zawierający serię różnych przycisków, które można aktywować za pomocą kliknięcia myszą, by włączyć bądź wyłączyć specyficzne opcje. Przycisk: Przyciski na każdym pasku narzędzi działają jak przycisk on/off w telewizorze czy jakimkolwiek innym sprzęcie elektrycznym; przyciskasz przycisk, by włączyć, wciskasz ponownie, by wyłączyć. Ikona: Każdy przycisk posiada niewielki rysunek ukazujący, co robi dany przycisk, gdy go wciśniesz. Dokument: Każde słowo, zdanie, akapit, nad którymi pracujesz, jest nazywane dokumentem. 23