OGÓLNA BUDOWA KOMPUTERA JEDNOSTKA CENTRALNA

Transkrypt

1 OGÓLNA BUDOWA KOMPUTERA Komputer stacjonarny (zestaw komputerowy) Komputery stacjonarne składają się z jednostki centralnej, która stanowi serce komputera oraz urządzeń wejściowych i urządzeń wyjściowych. URZĄDZENIA WEJŚCIOWE URZĄDZENIA WYJŚCIOWE JEDNOSTKA CENTRALNA Głównym elementem komputerów stacjonarnych jest jednostka centralna, w której znajdują się najważniejsze podzespoły. To one sprawiają, że w komputerze możemy przechowywać różne informacje oraz powodują, że komputer myśli. Jednostka centralna komputera składa się z następujących elementów: 1. Płyta główna: Jest to drukowana płyta elektroniczna, na której montuje się najważniejsze elementy komputera (procesor, pamięć RAM). Na płycie głównej znajdują się również gniazda do podłączenia (za pomocą przewodów) dysków twardych, napędów optycznych. Płyta główna posiada również gniazda do podłączenia urządzeń zewnętrznych (wejściowych i wyjściowych) gniazda te są widoczne z tyłu obudowy. Płyta główna umożliwia komunikację pomiędzy wszystkimi podłączonymi do niej urządzeniami. 2. Procesor: Procesor, nazywany często CPU (ang. Central Processing Unit) urządzenie, które pobiera dane z pamięci (dysku), interpretuje je i wykonuje nasze polecenia.

2 3. Kości pamięci operacyjnej (RAM): Pamięć RAM służy do przechowywania programów, które aktualnie działają na komputerze i danych tych programów oraz wyników ich pracy. Zawartość większości pamięci RAM jest tracona w momencie zaniku napięcia zasilania, dlatego wyniki pracy programów muszą być zapisane na jakimś nośniku danych. 4. Dysk twardy (HDD): Dysk twardy jest nośnikiem do przechowywania danych. 5. Karta graficzna: Karta graficzna służy do tworzenia sygnału dla monitora. Podstawowym zadaniem karty graficznej jest przechowywanie informacji o tym, jak powinien wyglądać obraz na ekranie monitora. 6. Napęd optyczny (CD/DVD): Napęd optyczny to urządzenie, które odczytuje lub zapisuje dane na płytach CD lub DVD. 7. Zasilacz: Zasilacz służy do przetwarzania napięcia, które płynie z gniazdka elektrycznego, na napięcie niezbędne do działania poszczególnych elementów komputera. Urządzenia wejściowe służą do komunikowania się użytkowników z komputerem. Za ich pośrednictwem przekazujemy do komputera nasze decyzje, polecenia. Do głównych urządzeń wejściowych możemy zaliczyć: 1. Mysz komputerowa (opisana w rozdziale 3). 2. Klawiatura (opisana w rozdziale 4). 3. Skaner (służy do przetwarzania obrazów i tekstów z kartki w formę elektroniczną). Również urządzenia wyjściowe służą do komunikowania się z komputerem. W tym przypadku jednak służą one do przekazywania informacji z komputera do użytkownika. Za ich pomocą możemy zobaczyć i usłyszeć to, co znajduje się w komputerze. Urządzenia wyjściowe to m. in.: 1. Monitor. 2. Drukarka. 3. Głośniki. Podstawowej im. Kawalerów Orderu Uśmiechu w Kobylnicy w ramach udziału w akcji: ).

3 URUCHAMIANIE I WYŁĄCZANIE KOMPUTERA I. Uruchamianie komputera Przed włączeniem komputera należy się upewnić, że wszystkie przewody są dobrze podłączone. Zwykle komputery stacjonarne są podłączone do specjalnego przedłużacza (listwy zasilającej), który posiada swój własny włącznik i bezpieczniki. Dlatego też należy każdorazowo sprawdzić, czy listwa zasilająca jest włączona. Ponadto zasilacz montowany w komputerach stacjonarnych ma dodatkowy włącznik, który znajduje się z tyłu obudowy naszego komputera (jest on rzadko używany, ale korzystając z komputera innych osób, warto o tym wiedzieć). Komputer włączamy przyciskiem z napisem POWER lub symbolem. Po włączeniu komputera na ekranie pojawi się jedynie kilka linijek tekstu. Komputer sygnalizuje tym samym, że wykonuje właśnie test wszystkich urządzeń. Stąd bierze się odgłos pracy twardego dysku i napędu optycznego. Jeśli wszystko jest w porządku, rozpoczyna się ładowanie systemu operacyjnego z twardego dysku do pamięci operacyjnej. Na koniec uruchamiany jest system Windows. Kiedy pojawi się ekran Windows, komputer jest gotowy do pracy. II. Wyłączanie komputera Przed wyłączeniem komputera powinniśmy zakończyć działanie wszystkich uruchomionych programów. Gdy już wszystkie programy są wyłączone wykonujemy następujące czynności: 1. W przypadku systemu Windows XP: naciskamy przycisk w lewym, dolnym narożniku ekranu, po pojawieniu się listy, wciskamy Wyłącz komputer,

4 następnie na środku ekranu pojawi się okno, z którego wybieramy przycisk Wyłącz. 2. W przypadku systemu WINDOWS 7: naciskamy ikonę w lewym, dolnym narożniku ekranu, po pojawieniu się listy, wciskamy Zamknij, Podstawowej im. Kawalerów Orderu Uśmiechu w Kobylnicy w ramach udziału w akcji: ).

5 MYSZ KOMPUTEROWA ZASADY DZIAŁANIA Mysz komputerowa jest urządzeniem wejściowym, które przekazuje do komputera nasze polecenia (przetwarza ruch reki w sygnał dla komputera). Mysz składa się z następujących elementów: Lewy przycisk myszy Prawy przycisk myszy Rolka przewijania Ponadto od spodu myszki znajduje się specjalna dioda, która wraz ze specjalną soczewką odczytują nasze ruchy jest to tzw. mysz optyczna. W starszych modeli muszek komputerowych rolę taką spełniała ruchoma kulka. UWAGA! Mysz optyczna nie działa na niektórych powierzchnia, np. szyba lub powierzchnie z połyskiem. W takim przypadku wystarczy podłożyć pod myszkę zwykłą białą kartkę. Lewy przycisk myszy służy do wyboru i uruchamiania opcji i programów na ekranie komputera (niektóre elementy wymagają podwójnego, szybkiego naciśnięcia przycisku). Prawy przycisk myszy służy przede wszystkim do uruchamiania dodatkowych opcji. Po najechaniu wskaźnikiem na wybrany plik lub ikonę i naciśnięcie prawego przycisku, na ekranie komputera pojawią się dodatkowe opcje. Jeżeli chcemy wybrać którąś z wyświetlonych opcji, należy użyć lewego przycisku myszy. Rolka przewijania służy przede wszystkim do przewijania obrazu znajdującego się na ekranie komputera, np. tekstu lub wyświetlanej aktualnie strony internetowej. Dodatkowo rolka przewijania może służyć jako trzeci przycisk myszy, który może być wykorzystywany przez niektóre programy komputerowe (np. Microsoft Word). Podstawowej im. Kawalerów Orderu Uśmiechu w Kobylnicy w ramach udziału w akcji: ).

6 SPOSÓB WPROWADZANIA ZNAKÓW ZA POMOCĄ KLAWIATURY Klawiatura komputera służy do wprowadzania znaków na komputerze. Niektóre klawisze służą również do wydawania innych poleceń dla komputera. Na klawiaturze znajduje się kilka rodzajów klawiszy, w tym m. in.: alfabetyczne, cyfrowe, znaków specjalnych, funkcji specjalnych. Wprowadzanie liter oraz cyfr nie wymaga większego wyjaśnienia. Poniżej przedstawiamy przeznaczenie większości dodatkowych klawiszy (oraz ich tłumaczenie z języka angielskiego, dla lepszego zrozumienia ich przeznaczenia): 1. [Enter] (po angielsku WEJŚCIE) klawisz służy do zatwierdzania wszelkich operacji. W edytorach tekstu powoduje natychmiastowe przejście kursora do nowej linii. 2. [Esc] klawisz zwykle służy do wstrzymywania operacji. Esc to skrót od angielskiego Escape co oznacza ucieczka. Jeżeli wykonujemy jakąś operację i chcemy ją przerwać przed zakończeniem, to możemy spróbować nacisnąć klawisz Esc, często stosowany jako opuszczenie danego programu, gry komputerowej. 3. [F1 F12] klawisze funkcyjne. Praktycznie w każdym programie służą do czegoś innego. Są to klawisze, pod którymi twórcy oprogramowania mogą ukryć funkcje, które wymagają szybkiego uruchomienia (np. pomoc, zmiana nazwy plików katalogów,słowniki, notatniki, wydruki, konfiguracje). 4. [PrintScrn] jego naciśniecie powoduje zapisanie w pamięci komputera zdjęcia aktualnie wyswietlanego na ekranie obrazu, tzw. zrzutu ekranowego. Wykonany zrzut ekranowy można potem wkleić do dowolnego programu (np. Microsoft Office). 5. [ScrollLock], [Pause] klawisze które obecnie straciły na znaczeniu. Były wykorzystywane w starszych znakowych systemach operacyjnych, dzisiaj praktycznie niewykorzystywane, o ile programiści nie wyznaczą im jakiejś funkcji podobnie jak klawiszom F1-F [Backspace] (czasami może być oznaczony tylko strzałką w lewą stronę ostatni klawisz w górnym rzędzie klawiatury numerycznej) służy do kasowania znaku, za którym znajduje się kursor (kasuje po jednym znaku wstecz). 7. [Tab] klawisz tabulacji w edytorach tekstu powoduje przeskoczenie kursora do przodu, do z góry określonego miejsca, dzięki temu jest wykorzystywany do robienia równych akapitów, czy wcięć w tekście. W różnego rodzaju formularzach służy do przeskakiwania do kolejnego pola formularza. Łącznie z przyciskiem Shift zwykle pozwala przeskakiwać do poprzedniego pola formularza. 8. [Shift] klawisz służący do zmiany działania klawiatury. Samo wciskanie Shift nie daje żadnych rezultatów. Dlatego można go spokojnie nacisnąć i trzymać jak długo się nam podoba. Podczas gdy ten klawisz jest wciśnięty, zmienia się znaczenie innych klawiszy litery zmieniają wielkość, a w klawiszach dwufunkcyjnych wprowadzany jest znak górny gdy shift jest przytrzymywany. 9. [Caps Lock] po naciśnięciu tego klawisza zapala się na klawiaturze dioda. Po ponownym wciśnięciu dioda gaśnie. Gdy dioda jest zapalona, wszystkie litery pisane

7 są dużymi znakami. Gdy podczas pisania liter wciśnięty będzie Shift, wówczas zamiast dużych będziemy pisali małymi znakami. Caps Lock odnosi skutek tylko do liter. Klawisze z wydrukowanymi podwójnymi znakami (jak cyfry) nadal działają jak dawniej tzn. dolny znak jest drukowany po wciśnięciu klawisza, a górny, gdy równocześnie był wciśnięty Shift. Należy zwrócić uwagę podczas wpisywania hasła, czy dioda Caps Lock jest zgaszona, gdyż dla komputera małe i duże litery to całkowicie różne znaki. 10. [Ctrl] - (Control) klawisz mający za zadanie zmodyfikować działanie klawiatury podobnie jak klawisz Shift. Podobnie też działa. Samo wciskanie Ctrl nie powoduje żadnych reakcji. Dopiero w połączeniu z innym klawiszem może wywołać jakąś funkcję. Kombinacje Ctrl+(klawisz) mają przypisane różne funkcje w różnych programach w zależności od woli programisty.ctrl+c = kopiuj, Ctrl+X = wytnij, Ctrl+v = wklej 11. [Alt] - (Alternative) kolejny klawisz do zmiany działania klawiatury. Podobnie jak Shift i Ctrl samo naciskanie Alt nie powoduje żadnego działania. W przeciwieństwie jednak do Shift, którego działanie jest zazwyczaj takie samo dla lewego i prawego klawisza, to w przypadku Alt tych różnic można być pewnym. I tak prawy Alt + klawisze literowe wykorzystywany jest zwykle do wprowadzania polskich znaków (np. prawy ALT + A = ą). 12. [Spacja] najdłuższy klawisz na klawiaturze służy do wprowadzania odstępu (pustego miejsce, pustego znaku). Znak taki przez komputer jest traktowany jak każdy inny znak, tyle tylko, że nie jest widoczny. Dlatego np. podczas wyszukiwania tekstów, należy zwracać uwagę, czy nie wpisaliśmy gdzieś niepotrzebnie Spacji. 13. [Kursory] (strzałki) służą do przemieszczania się w tekście lub formularzu zgodnie z kierunkiem, który wskazują. 14. [Insert] (Wstaw) klawisz używany do zmiany trybu w edytorach tekstów. Przełącza między trybem wstawiania i zastępowania czyli nadpisywania. W jednym z nich pisząc tekst wszystko co jest umieszczone dalej jest przesuwane tworząc miejsce dla kolejnego znaku, w drugim trybie nowe znaki są pisane zastępując stare. 15. [Delete] (Usuń) powoduje usunięcie znaku znajdującego się tuż za kursorem w odróżnieniu od Backspace, który usuwa znak znajdujący się przed kursorem. 16. [Home] (Dom) w edytorach tekstu powoduje powrót kursora do początku linii. 17. [End] (Koniec) w edytorach tekstu powoduje przesunięcie kursora na koniec linii. 18. [Page Up] (Strona do góry) w edytorach tekstu powoduje przesunięcie kursora o stronę do góry. 19. Page Down (Strona w dół) w edytorach tekstu powoduje przesunięcie kursora o stronę do dołu. 20. Klawisz z symbolem okienka Windows - służy do rozwijania menu z paska zadań (odpowiednik naciśnięcia kursorem myszki na przycisk Start na ekranie) oraz do rozwijania menu kontekstowego (odpowiednik naciśnięcia prawym przyciskiem myszki na ekranie). Podstawowej im. Kawalerów Orderu Uśmiechu w Kobylnicy w ramach udziału w akcji: ).

8 PULPIT Po poprawnym uruchomieniu komputera na ekranie pojawi się pulpit, który będzie nam towarzyszył przez cały czas. To w tym miejscu będziemy uruchamiali poszczególne programy lub otwierali nasze pliki. Poniżej opiszemy wygląd pulpitu w systemie Windows XP: Ikony pulpitu są to skróty do różnych programów zainstalowanych na komputerze. Aby uruchomić program, należy najechać na niego kursorem i nacisnąć dwa razy /szybko/ lewy przycisk myszy Ikony pulpitu możemy rozmieszczać w dowolnym miejscu na pulpicie. Wystarczy najechać na ikonę myszką, nacisnąć lewy przycisk myszy i nie puszczając go przenieść ikonę w dowolne miejsce. Oprócz skrótów do programów na pulpicie możemy również umieszczać pliki i foldery one również pojawiają się jako ikony pulpitu. Obrazem, który jest tłem to tapeta pulpitu. Możemy tutaj wstawić dowolne zdjęcie z naszego komputera. Przycisk Start. Otwarte programy wszystkie otwarte pliki i programy pojawiają się na tym pasku. Pasek szybkiego uruchamiania w tym miejscu, podobnie jak na pulpicie znajdują się skróty do uruchamiania programów. Aktywne programy, czas i data Programy, które uruchamiają się automatycznie przy starcie komputera. Podstawowej im. Kawalerów Orderu Uśmiechu w Kobylnicy w ramach udziału w akcji: ).