Grupa IV Mieszkańcy Warszawy, którzy nie są bezpośrednio zaangażowani w sprawy terenu Osiedla Jazdów Podsumowanie pierwszego warsztatu grupy, 26.06.2014 r., godz. 17:30-20:30, ul. Jazdów 10/6 WSTĘPNE INFORMACJE 26 czerwca 2014 r. odbyło się pierwsze spotkanie grupy IV Mieszkańcy. Było to pierwsze z trzech spotkań, których celem jest wypracowanie koncepcji zagospodarowania terenu Osiedla Jazdów. Spotkania odbywają się w ramach konsultacji społecznych ws. przyszłości i form zagospodarowania terenu Osiedla Jazdów organizowanych przez m.st. Warszawę. Równolegle pracuje jeszcze 5 grup interesariuszy, z których każda opracowuje swoją koncepcję. We wrześniu 2014 roku odbędą się spotkania grupy mieszanej, w której wezmą udział przedstawiciele wszystkich sześciu zespołów, wybrani przez członków każdej z grup. Celem spotkania grupy mieszanej będzie wypracowanie ostatecznej koncepcji na podstawie rezultatów wypracowanych przez grupy interesariuszy. Koncepcja zostanie przekazana jako wniosek do zmiany zapisów Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy (dalej jako Studium uikzp) i/lub miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu Jazdowa część wschodnia. Grupa IV jest jedną z trzech grup warsztatowych, do których dobór był otwarty. Do udziału w warsztatach zaproszono osoby, które przesłały zgłoszenie internetowe dostępne do dn. 1 czerwca 2014 na stronie www.konsultacje.um.warszawa.pl. Dobór osób do poszczególnych grup opierał się na analizie ankiety wypełnianej przez osoby zgłaszające się do udziału w procesie konsultacji. Pozostałe dwie grupy to mieszkańcy Warszawy, którzy uczestniczyli w przedsięwzięciach odbywających się na terenie Osiedla Jazdów (grupa III) oraz tzw. wizjonerzy, czyli osoby, których wyobrażenie o przyszłości tego terenu opisane w ankiecie wyróżniało się kreatywnością i zawierało niestandardowe pomysły (grupa VI). Do grupy IV zaproszono 30 mieszkańców Warszawy, którzy mimo, iż nie są bezpośredni zaangażowani w sprawy terenu Osiedla Jazdów, wyrazili chęć aktywnego udziału w procesie konsultacji. Pozostałe trzy jednorodne grupy robocze zostały utworzone przez dobór celowy. Są to następujące grupy: grupa I - obecni gospodarze terenu Osiedla Jazdów (mieszkańcy Osiedla oraz organizacje pozarządowe i grupy nieformalne prowadzące tam swoje działania), grupa II - sąsiedzi terenu Osiedla Jazdów (zostały zaproszone instytucje, których siedziba mieści się w sąsiedztwie lub w obrębie terenu Osiedla Jazdów tj.: Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Szkoła Podstawowa nr 12 im. Powstańców Śląskich, Przedszkole nr 129 Raj na Skarpie, Fundacja Pomocy Polakom na Wschodzie, Główna Biblioteka Lekarska - Dział Zbiorów Specjalnych, Placówka Opieki Dziennej Psychiatrycznej, spółdzielnie mieszkaniowe i ambasady oraz te, które prowadzą działania albo będą prowadzić działania w sąsiedztwie terenu Osiedla Jazdów - Muzeum Historii Polski, Zarząd Terenów Publicznych), grupa V - eksperci (m.in. architekt, urbanista, architekt krajobrazu, urzędnicy). UCZESTNICY W pierwszym spotkaniu wzięło udział 8 uczestników i uczestniczek, w tym*: osoby, które lubią tu spacerować, osoby, które pracowały lub mieszkały w okolicy, osoby, które interesują się rozwojem tej części miasta, osoby, które zawodowo zajmują się kwestiami związanymi z rozwojem miasta,
architekt, urbanista, socjolog, studentka oraz absolwentka Gospodarki Przestrzennej oraz Samorządu Terytorialnego i Rozwoju Regionalnego. *informacje uzyskane za pośrednictwem ankiety internetowej oraz listy obecności Za moderowanie warsztatu odpowiedzialne były Alicja Latkowska oraz Ewa Zielińska ze Stowarzyszenia Kulturotwórczego Miastodwa. Obecna była również Martyna Leciak reprezentująca Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m.st. Warszawy. CELE WARSZTATU Po części nieformalnej spotkania, podczas której uczestnicy i uczestniczki mieli okazję się poznać, moderatorki przedstawiły cele pierwszego spotkania oraz założenia dla kolejnych warsztatów. Pierwsze spotkanie miało na celu wypracowanie następujących rezultatów: 1. Uwspólnianie wiedzy uczestników na temat terenu Osiedla Jazdów. 2. Identyfikacja mocnych i słabych stron terenu Osiedla Jazdów. Założono następujące cele dla dwóch kolejnych warsztatów: 1. Wypracowanie pomysłów na wykorzystanie atutów i neutralizację słabych stron terenu. 2. Wykorzystując wnioski płynące z przeprowadzonej diagnozy, praca nad przyszłą wizją tego miejsca wypracowanie konkretnych zaleceń i propozycji funkcji oraz formy zagospodarowania przestrzeni. 3. Analiza krytyczna wypracowanych propozycji i doprecyzowanie koncepcji wyjściowej do pracy grupy mieszanej. 4. Wyłonienie reprezentacji na spotkania mieszane. PREZENTACJA GENEZY KONSULTACJI Przedstawicielka Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m.st. Warszawy przedstawiła genezę konsultacji społecznych ws. przyszłości i form zagospodarowania terenu Osiedla Jazdów. Zostały one zainicjowane na podstawie wniosku złożonego we wrześniu 2013 r. przez Stowarzyszenie Mieszkańców Domków Fińskich Jazdów, który został poparty podpisami mieszkańców Warszawy. Jest to pierwszy wniosek w trybie przyjętej niedawno uchwały Rady m.st. Warszawy w sprawie zasad i trybu przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami m.st. Warszawy. Sam proces konsultacji społecznych ws. przyszłości i form zagospodarowania terenu Osiedla Jazdów został opracowany wspólnie ze Stowarzyszeniem Mieszkańców Domków Fińskich Jazdów, a jego inspiracją był projekt Węglowa Społeczna Koncepcja dotyczący kompleksu powojskowych magazynów przy ul. Węglowej w Białymstoku. ZASADY OBOWIĄZUJĄCE PODCZAS WARSZTATÓW Ustalono i spisano zasady warsztatu i trybu pracy: 1. Zasada dobrej woli uczestników i organizatorów (kwestie niejasne są na bieżąco omawiane i wyjaśniane, kwestie sporne są zapisywane). 2. Zasada wzajemnego słuchania, szacunek dla głosu i opinii każdego uczestnika. 3. Wspólny rezultat warsztatów (spotkania nie są protokołowane, wypowiedzi nie są przypisywane do konkretnych osób, efekty warsztatów są wspólnie wypracowywane jako rezultat pracy grupowej).
PREZENTACJA AKTUALNEGO ETAPU PROCEDURY PLANISTYCZNEJ DOTYCZĄCEGO TERENU JAZDOWA- CZĘŚCI WSCHODNIEJ Moderatorka uściśliła granice terenu, jaki stanowi przedmiot konsultacji. Następnie moderatorka przytoczyła prezentację przedstawicielki Wydziału Planowania Miejscowego Biura Architektury i Planowania Przestrzennego Urzędu m.st. Warszawy, wygłoszoną w czwartek, 5 czerwca br., podczas spotkania grupy eksperckiej. Obecnie w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy dla terenu m.in. Osiedla Jazdów wskazano funkcje obszaru UA czyli Usług Administracji (tzn. potencjalną możliwość lokalizacji budynków dla potrzeb sejmu, rządu i ambasad). Nie jest prawdą, iż istnieją jakiekolwiek konkretne plany budowy ww. budynków, według naszej wiedzy na dziś. Aktualnie we wspomnianym Studium uikzp m.st. Status domków fińskich od samego początku ich istnienia jest określony w nieobowiązujących już dokumentach planistycznych dla dzielnicy Śródmieścia jako tymczasowy (dotyczy to również zapisów w studium). Żadne zapisy planistyczne nie chronią ich obecności. Nie zostały także objęte ochroną konserwatorską. Przyszłość terenu Osiedla jest też funkcjonalnie połączona z lokalizacją siedziby Muzeum Historii Polski (MHP), która miałaby być wybudowana nad Trasą Łazienkowską. Aktualnie trwa procedura zmiany Studium, w którym przewidziano przekrycie Trasy Łazienkowskiej i lokalizację na tunelu trasy terenów zieleni z punktem widokowym. Natomiast w terenach zieleni w Studium nie dopuszcza się nowej zabudowy kubaturowej (poza pawilonami parkowymi). Obecnie jest przeprowadzana procedura zmiany Studium, w zakresie możliwości lokalizacji zabudowy kubaturowej nad Trasą (uchwała Rady m.st. Warszawy w tej sprawie zostanie prawdopodobnie podjęta jesienią br.). Dopiero zmiana Studium będzie wiążąca dla przyszłego planu miejscowego rejonu Jazdowa część wschodnia. Należy przy tym pamiętać, że na poziomie ogólności zapisów Studium uikzp nie rozpatruje się spraw tak szczegółowych, jak pozostawienie czy relokacja domków fińskich. Na poziomie Studium można co najwyżej wpływać na funkcjonalne przeznaczenie terenu, czyli wysłać wyraźny komunikat do władz miasta, że mieszkańcy Warszawy życzą sobie np. pozostawienia tego terenu bez nowej, trwałej, dużej zabudowy kubaturowej na potrzeby administracji publicznej, czyli zmiany z obszaru funkcjonalnego UA na ZP 1 (zieleni urządzonej) lub ZP 2 (zieleni urządzonej z udziałem terenów sportu i rekreacji). Warto zauważyć, że w obecnym zapisie dla obszaru UA jego przeznaczenie daje tylko pewną możliwość lokalizacji określonych funkcji budynków, ale nie jest nakazem ich lokalizacji. Takie ustalenia rozgrywają się ostatecznie w procedurze sporządzania planu miejscowego. Podczas dyskusji padło pytanie czym różni się funkcja U od funkcji np. UA. Wyjaśniono, iż funkcja U jest bardzo szeroka i otwiera możliwość zlokalizowania wszelkiego rodzaju usług, zarówno komercyjnych, jak i niekomercyjnych. Tym istotniejsze jest doprecyzowanie funkcji w Studium uikzp jako np. UN (usługi nauki), UK (usługi kultury), (usługi dyplomacji), UA (usługi administracji) itp. Wskazano również, iż UA oznacza, że 50% obszaru powinno spełniać tę funkcję i że najprawdopodobniej zostało to już zrealizowane na terenie, który omawiamy. Warto pamiętać, iż Studium uikzp reguluje nie tylko funkcje terenu, ale również udział procentowy powierzchni biologicznie czynnej na danym terenie. Dyskutowano również szczegóły projektu i status budowy Muzeum Historii Polski. Na chwilę obecną, budowę MHP wstrzymuje brak środków finansowych w budżecie. Odwołano się do słów nowej Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. dr hab. Małgorzata Omilanowskiej: Przygotowanie budżetu, który pozwoliłby na zbudowanie nowej siedziby dla tego muzeum jest zadaniem daleko wykraczającym poza możliwości budżetu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Inwestycja ta wymaga finansowania zewnętrznego i ciągle nie tracimy nadziei, że możliwe będzie skorzystanie ze środków UE. Jeśli się to nie uda, potrzebne będą decyzje na poziomie budżetu państwa. (Rzeczpospolita.pl, 20.06.2014)
REZULTATY WARSZTATU Po prezentacji rozpoczęto właściwą pracę warsztatową składającą się z trzech faz: 1. Praca grupowa, 2. Prezentacje wyników, 3. Dyskusja. Uczestnicy w podziale na dwie grupy zostali poproszeni o zmapowanie cech omawianego terenu, odpowiadając na pytanie: Jakie mocne/słabe strony ma, Twoim zdaniem, teren osiedla Jazdów jako miejsca ważnego dla mieszkańców Warszawy? Następnie przedstawiciele trzech grup zaprezentowali wypracowane mocne/słabe strony i wspólnie uporządkowali je w ogólne obszary. Zostały one zaprezentowane w poniższej tabeli. Obszar Mocne strony Słabe strony Współpraca między sąsiadami Różnorodni użytkownicy Zaangażowanie mieszkańców w obronę Jazdowa Za mało użytkowników w porównaniu do potencjału miejsca Czynnik społeczny Wylęgarnia ruchów społecznych Baza do dalszego rozwoju społecznego zaangażowania Potencjał do społecznego wykorzystania (częściowo realizowany) Ciekawe sąsiedztwo Duże zainteresowanie społeczne i medialne Wielość podmiotów, sielskość, lokalność Charakter gospodarzy - można się z nimi utożsamiać Mało samochodów Dobra lokalizacja (centrum) Centralna lokalizacja, jednocześnie ograniczona dostępność dla samochodów Otwarcie oficjalnej części Warszawy dla ludzi Niewielu mieszkańców Warszawy wie o tym miejscu Brak wejścia z bardzo popularnego Parku Ujazdowskiego Gratka dla deweloperów Atrakcyjność terenu Zieleń X FACTOR Przyjemne miejsce dla spacerów Wartość historyczna Położenie przy pieszo-rowerowej aleji nadskarpowej Dostępność pieszo-rowerowa Unikat w skali miasta i całego kraju Postrzeganie terenu jako prywatnego, nie publicznego
Wizja Magia (lekko dziki charakter) Unikalność osiedla domków fińskich Kontrast - soczewka Warszawy Ciekawa architektura Mikroskala z potencjałem dla eksperymentu Historia powstania domków, ich forma i materia Nazwa Jazdów jest identyfikowana z osiedlem domków fińskich Brak pomysłów, niewykorzystanie terenu domków Kasa / Własność "Tani luksus" Nierozdrobniony własnościowo teren jednej Hamujące procedury tymczasowych działki rozwiązań Własność miejska - możliwość Niepewność, tymczasowość, podejmowania decyzji dla całego terenu prowizoryczność Miasto nie korzysta (nie tylko finansowo, ale Własność miasta = mieszkańców Warszawy wizerunkowo - marka miasta) Pustostany - ubytek kapitału społecznego Pustostany - kłopot ze stanem technicznym Ogrodzenia Zaniedbany stan części domków Infrastruktura Brak wody powierzchniowej Zagrożenie projektem dużego MHP Brak dobrej kawiarni, restauracji Hałas od Trasy Łazienkowskiej Podczas dyskusji podkreślano unikatowy charakter terenu i osiedla domków fińskich w skali miasta i całego kraju, magię tego miejsca, którą grupa określiła jako czynnik X ( X factor ). Fakt, iż obszar ten jest własnością miasta uznano za jego atut, ponieważ należy do wszystkich mieszkańców Warszawy. Zauważono, że nie jest on rozdrobniony na mniejsze działki, co daje możliwość podejmowania decyzji dotyczących całości terenu. Dyskutowano zapisy studium uikzp, w tym procedowany obecnie wniosek o zmianę studium uikzp oraz potencjalny negatywny wpływ dodatkowej zabudowy terenu o funkcji usług administracji lub usług innego rodzaju na charakter terenu, w szczególności na jego publiczny, ogólnodostępny charakter (potencjalna budowa ambasad czy hotelu sejmowego wyłączyłaby z ogólnospołecznego
użytkowania teren obecnie traktowany jako publiczny teren zielony, spacerowy, wykorzystywany przez organizacje pozarządowe itp.). Budowę Muzeum Historii Polski grupa uznała za projekt o zbyt dużej skali stanowiący zagrożenie dla tego terenu. Podczas dyskusji podkreślano, iż teren Osiedla Jazdów przybrał charakter jądra NGO - wylęgarni mocy społecznych. Pojawiły się obawy, iż zlikwidowanie możliwości rozwoju działań społecznych na tym terenie stanowiłoby stratę kapitału społecznego miasta. Jednocześnie pojawiły się obawy czy wzrost intensywności działań społeczno-kulturalnych na tym terenie nie zaburzy spokoju, który dziś jest jednym z czynników stanowiących o charakterze tego miejsca. Zastanawiano się również, jak powinna wyglądać relacja działań oddolnych i działań instytucjonalnych. Czy nieunikniony jest konflikt mali kontra duzi czy też należy dążyć do współpracy i współdziałania sił oddolnych i odgórnych. Podkreślano jednocześnie, iż mikroskala tego terenu stanowi potencjał dla przyszłych działań eksperymentalnych, zaś ludzka skala pozwala innym utożsamiać się z tym miejscem, jego mieszkańcami i prowadzonymi tu działaniami. Podkreślano potencjał tego terenu, jako obszaru działań demokratycznych, którym towarzyszyć może obecność istniejących ambasad. Charakter terenu może określać skrót "UD", przy czym rozumiany raczej jako usługi demokracji, a nie "usługi dyplomacji". Zastanawiano się czy status domków fińskich, jako lokali komunalnych, nie jest postrzegany w opinii publicznej jako tani luksus oraz teren bardziej prywatny, niż publiczny. Podkreślano pozytywny charakter działań obecnych gospodarzy oraz ich wieloletnią opiekę nad tym terenem. Wskazano jednak na kwestię nielegalnych dobudówek do domków fińskich. Podkreślono również konieczność wypracowania stabilności formalnej i czasowej dla działań prowadzonych na tym terenie, której tu obecnie brakuje. Prowadzi to do prowizoryczności działań oraz słabości tego terenu wobec nacisku interesów. Grupa zgodziła się, iż wypracowania trwałej wizji tego terenu jest niezbędne. Następne spotkania grupy zaplanowano na: 2. czwartek, 3 lipca, godz. 17:45-20.45. 3. wtorek, 15 lipca, godz. 18.00-21.00. Miejsce spotkań pozostaje bez zmian - ul. Jazdów 10/6.