1. uwspólnienie dotychczasowej wiedzy uczestników na temat terenu Osiedla Jazdów

Transkrypt

1 Grupa 5 Eksperci Podsumowanie pierwszego warsztatu grupy eksperckiej [ r.] 5 czerwca 2014 r. w godz. 14:00 17:00 odbyło się pierwsze z cyklu trzech spotkań warsztatowych grupy ekspertów, której celem jest wypracowanie koncepcji zagospodarowania terenu Osiedla Jazdów. Warsztaty odbywają się w ramach cyklu konsultacji społecznych ws. przyszłości i form funkcjonowania terenu Osiedla Jazdów, zorganizowanych przez m.st. Warszawę. Równolegle pracuje jeszcze 5 grup interesariuszy, z których każda opracowuje swoją koncepcję. We wrześniu 2014 roku odbędzie się spotkanie grupy mieszanej, w której wezmą udział przedstawiciele wszystkich sześciu zespołów, wybrani przez członków każdej z grup, i wypracuje ostateczną koncepcję zagospodarowania terenu Osiedla Jazdów. Ta koncepcja zostanie przekazana jako wniosek do zmiany zapisów Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy i/lub miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu Jazdowa część wschodnia. W spotkaniu wzięło udział 11 osób reprezentujących instytucje miejskie, organizacje pozarządowe oraz ośrodki badawczo-dydaktyczne. Założono następujące efekty warsztatu: 1. uwspólnienie dotychczasowej wiedzy uczestników na temat terenu Osiedla Jazdów 2. identyfikację mocnych i słabych stron terenu Osiedla Jazdów 3. wypracowanie wstępnych pomysłów na wykorzystanie atutów i neutralizację słabych stron terenu Osiedla Jazdów 4. rozpoczęcie dyskusji o obecnych i przyszłych użytkownikach przestrzeni Osiedla Jazdów Wśród uczestników spotkania znaleźli się: przedstawicielka Instytutu Badań Przestrzeni Publicznej przedstawiciel Komisji Dialogu Społecznego ds. Architektury i Planowania Przestrzennego dwoje przedstawicieli Komisji Dialogu Społecznego ds. Środowiska Przyrodniczego dwoje przedstawicieli Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego przedstawiciel Uniwersytetu Warszawskiego przedstawicielka Urzędu m.st. Warszawy (Biuro Architektury i Planowania Przestrzennego) przedstawiciel Urzędu Dzielnicy Śródmieście (Wydział Kultury i Promocji) dwoje przedstawicieli Zarządu Gospodarowania Nieruchomościami dla Dzielnicy Śródmieście Merytoryczny początek spotkania upłynął na prezentacji przedstawicielki Wydziału Planowania Miejscowego Biura Architektury i Planowania Przestrzennego Urzędu m.st. Warszawy BAiPP), która jako równoprawna uczestniczka spotkania, nie zaś zewnętrzny gość zaproszony specjalnie w celu prezentacji oficjalnego stanowiska Urzędu wytłumaczyła sposób, w jaki zapisane są i jak powstają dokumenty planistyczne tj. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy oraz miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla rejonu Jazdowa część wschodnia, które obejmują m.in. teren Osiedla Jazdów. Obecnie w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy dla terenu m.in. Osiedla Jazdów wskazano funkcje obszaru UA czyli Usług Administracji

2 (tzn. potencjalną możliwość lokalizacji budynków dla potrzeb sejmu, rządu i ambasad). Nie jest prawdą, iż istnieją jakiekolwiek konkretne plany budowy w/w budynków, według naszej wiedzy na dziś. O takie plany zapytamy Wojewodę Mazowieckiego i np. MSZ na etapie procedury sporządzania w/w projektu planu miejscowego dla rejonu Jazdowa część wschodnia. Jest to o tyle ważne, że aktualnie we wspomnianym Studium uikzp m.st. Warszawa posiada bardzo niewiele potencjalnych terenów z przeznaczeniem na UA ostatnio jeden z takich terenów (zlokalizowany przy Kanałku Piaseczyńskim został wystawiony na przetarg pod zabudowę mieszkaniowo-usługową przez Biuro Gospodarowania Nieruchomościami Urzędu m.st Warszawy). Status domków fińskich od samego początku ich istnienia jest określony w nieobowiązujących już dokumentach planistycznych dla dzielnicy Śródmieścia jako tymczasowy (dotyczy to również zapisów w studium). Żadne zapisy planistyczne nie chronią ich obecności. Nie zostały także objęte ochroną konserwatorską Przyszłość terenu Osiedla jest też funkcjonalnie połączona z lokalizacją siedziby Muzeum Historii Polski (MHP), która miałaby być wybudowana nad Trasą Łazienkowską. Aktualnie trwa procedura zmiany Studium, w którym przewidziano przekrycie Trasy Łazienkowskiej i lokalizację na tunelu trasy terenów zieleni z punktem widokowym. Natomiast w terenach zieleni w Studium nie dopuszcza się nowej zabudowy kubaturowej (poza pawilonami parkowymi). Obecnie jest przeprowadzana procedura zmiany Studium, w zakresie możliwości lokalizacji zabudowy kubaturowej nad Trasą (uchwała Rady m.st. Warszawy w tej sprawie zostanie prawdopodobnie podjęta jesienią br.). Dopiero zmiana Studium będzie wiążąca dla przyszłego planu miejscowego rejonu Jazdowa część wschodnia. Należy przy tym pamiętać, że na poziomie ogólności zapisów Studium uikzp nie rozpatruje się spraw tak szczegółowych, jak pozostawienie czy relokacja tzw.,,domków fińskich. Na poziomie Studium można co najwyżej wpływać na funkcjonalne przeznaczenie terenu, czyli wysłać wyraźny komunikat do władz miasta, że mieszkańcy Warszawy życzą sobie np. pozostawienia tego terenu bez nowej, trwałej, dużej zabudowy kubaturowej na potrzeby administracji publicznej, czyli zmiany z obszaru funkcjonalnego UA na ZP 1 (zieleni urządzonej) lub ZP 2 (zieleni urządzonej z udziałem terenów sportu i rekreacji). Warto zauważyć, że w obecnym zapisie dla obszaru UA jego przeznaczenie daje tylko pewną możliwość lokalizacji określonych funkcji budynków, ale nie jest nakazem ich lokalizacji. Takie ustalenia rozgrywają się ostatecznie w procedurze sporządzania planu miejscowego. Po merytorycznym i wyczerpującym wprowadzeniu przedstawicielki BAiPP Urzędu Miasta, uczestnicy ocenili mocne i słabe strony terenu Osiedla Jazdów. Każdy z nich zaproponował wady i zalety tego miejsca, które zostały przez moderatorki pogrupowane w wątki tematyczne, a następnie dalej dyskutowane podczas warsztatu. Tab.1. Mocne strony terenu Osiedla Jazdów Wątek zbiorczy / temat kapitał społeczny Poszczególne wypowiedzi duża aktywizacja okolicznych mieszkańców, sąsiedztwo instytucji angażujących się społecznie, obecność NGOs, kapitał i potencjał SPOŁECZNY terenu, obszar z wyłączeniami przeznaczonymi na działalność kulturalno-edukacyjną, przestrzeń obywatelska w pobliżu parlamentu

3 ludzka skala i przestrzeń otwarta Sztuka zieleń i powietrze element tworzący tożsamość Warszawy dostępna w odróżnieniu od terenu sejmu RP (precedens Berlin) możliwość aneksowania dla różnych grup użytkowników, kameralne zagospodarowanie, tzn. w ludzkiej skali, potencjał wytworzenia nowej formy funkcjonalnej (aktywność lokalna gospodarcza promująca historyczne walory miejsca, np. wytwórnia fajansów belwederskich czy tkanin żakardowych, przestrzeń przyjazna dla ludzi w każdym wieku i o różnym statusie społecznym, przestrzeń dostępna, zespół domków fińskich mający wartości historyczne i architektoniczne oraz społeczne stanowi atrakcyjny wzorzec zamieszkiwania w mieście obecność sztuki w przestrzeni publicznej (rzeźby przy trasie łazienkowskiej), domki jako przestrzeń na usługi kulturalne/społeczne, dobre położenie przy najważniejszym szlaku historycznym miasta, w pobliżu Zamku i Ogrodu Ujazdowskiego, sąsiedztwo CSW i Instytutu Teatralnego położenie na skarpie, w ciągu <<Alei na Skarpie>>, bliskość skarpy, duża ilość starodrzewia i zieleni tworzy wartości klimatyczne, cisza, czyli dobre warunki wypoczynku, teren zielony absorbujący zanieczyszczenie powietrza, zieleń i sąsiedztwo ważnych obszarów zieleni, duży obszar zieleni, bogactwo zieleni, zieleń, szeroki wachlarz wartości przyrodniczych (dojrzały ekosystem w pobliżu skarpy warszawskiej), zieleń! ( dzika ) potencjał ogrodów miejskich, ekosystem miasta w sytuacji wysokiego zatrucia Warszawy jest to istotne, strategiczny obszar napowietrzający (oczyszczający) gęsto zurbanizowane Śródmieście Południowe, wartości przyrodnicze, teren zieleni naturalnej, tereny rekreacyjne, obszar siedlisk gatunków chronionych ptactwa, płazów, gadów Jazdów przestrzeń, która ma swojego ducha, swój genius loci, uroda miejsca, <<duch>> miejsca, wartość historyczno-przyrodnicza terenu element marki Warszawy, unikatowy teren w Śródmieściu (na skalę światową),

4 Inne w Tokio np. zostawiono podobny obszar, zabytek krajobraz Warszawy powojennej, element ciągłości historycznej (wertykalnej) i historyczno-geograficznej w skali Warszawy, nowoczesne pojęcie przestrzeni kulturowej, historycznej, środowiskowej bliskość ważnych funkcjonalnie terenów centrum miasta, przyjazne ciągi spacerowe pomiędzy Skarpą a Traktem Królewskim, potencjał ambasad funkcje edukacyjne Tab.2. Słabe strony terenu Osiedla Jazdów Wątek zbiorczy / temat niepewna sytuacja obecności domków konflikt interesów trasa łazienkowska ogrodzenia / brak dostępu Inne Poszczególne wypowiedzi niepewny stan prawny domków fińskich, brak ujęcia domków fińskich w studium i planie zagospodarowania teren potencjalnie zagrożony zniszczeniem, stan prawny i fizyczny domków, długość procedur decyzyjnych dot. domków, a trzeba je utrzymać fizycznie, tymczasowość zagospodarowania, słabość regulacji prawnych nt. terenu, brak studium, brak całościowej wizji Warszawy powoduje niepewność, zły system planowania, w tym możliwość odrzucania wniosków bez przyczyny, utrudniają dialog społeczny problem tych mieszkańców, którzy chcą tu fizycznie pozostać, bardzo dużo <<różnych>> grup zainteresowanych tym tematem, lobby na budowę Muzeum Historii Polski, teren potencjalnie łatwy do zabudowy pod budynki administracji bliskość Trasy Łazienkowskiej, Trasa Łazienkowska przed zasłonięciem ogrodzenia, oddzielenie od Osi Królewskiej płotem wokół Parku Ujazdowskiego, teren otoczony ambasadami utrudniony dostęp, izolacja, brak dostępu, ograniczona dostępność tylko dla mieszkańców płoty + tabliczki <<uwaga, zły pies>>, dostępność tylko dla mieszkańców niska estetyka

5 Po burzy mózgów dotyczących zalet i potencjału oraz wad i barier terenu Osiedla Jazdów, uczestnicy warsztatu podzielili się na dwie grupy. Jedna z nich miała zastanowić się nad potencjalnymi rozwiązaniami wykorzystującymi dotychczasową siłę terenu Osiedla, druga zaś starała się znaleźć remedium na słabości tego terenu. Poniższe efekty pracy uczestników będą przedmiotem dyskusji i doprecyzowywania podczas najbliższego spotkania roboczego. Pomysły na wykorzystanie mocnych stron: 1. Stworzenie na terenie Osiedla centrum obywatelskiego/laboratorium zmiany/centrum solidarności międzyludzkiej (na wzór kolonii w Oslo, dom dla artysty, Park Platona). Związek z demokracją uczestniczącą, bezpośrednią 2. Połączenie powyższego z włączeniem i aktywnością różnych grup: artystów (kolonie, bliskość Centrum Sztuki Współczesnej, rezydencji), dzieci, osób starszych, wolontariuszy 3. Organizacja w tej przestrzeni edukacji architektonicznej i varsavianistycznej (czy tylko?) 4. Traktowanie tego terenu jako ogrodu miejskiego (nie parku!) wraz z wydzierżawianiem ogródków mieszkańcom do uprawy (za darmo lub przysłowiowy 1 zł). Ogród w opozycji do parku miałby być definiowany jako przestrzeń, która ma ogrodnika, z którą ludzie identyfikują się jako z własną (niekoniecznie prywatną, także wspólną), wytwarza się związek emocjonalny. Do tego potrzebni są mieszkańcy, choć niekoniecznie lokalni (Kto? Na jakich zasadach?) 5. By zachować walory tego miejsca, należałoby odnaleźć w zapisach prawnych możliwości osobowego (w skali osoby) traktowania terenu i opracowania odpowiedniego modelu proceduralnego np. powołanie stowarzyszenia zgodnie z ustawą o ogrodach działkowych (2013/2014). Potrzeba indywidualnego spojrzenia na zapisy planistyczne (wartość krajobrazu, duch miejsca) Pomysły na neutralizację słabych stron: 1. Uwzględnienie domków fińskich i starodrzewia w studium zagospodarowania terenu, a później w planie miejscowym 2. Powołanie niezależnej komisji opiniodawczej w zakresie stanu technicznego domków, złożonej z wykładowców Politechniki Warszawskiej, organizacji społecznych i mieszkańców 3. Uchwała Rady Dzielnicy o zakazie grodzenia terenów publicznych Śródmieścia 4. Uchwalenie Strategii Zrównoważonego Rozwoju jako wyznacznika innych strategii 5. Mieszkańcy jako strażnicy terenu pilnują, konserwują, dbają o przyrodę 6. Proponujemy na tym terenie funkcję kulturalną, mieszkalną i przyrodniczą Kwestią sporną, widzianą zarówno jako wada, jak i zaleta terenu, jest jego wysoka wartość ekonomiczna (przyciąga ona inwestorów, co w zależności od perspektywy widziane jest jako dobre lub złe). Być może będzie to kwestia do rozstrzygnięcia podczas spotkań grupy mieszanej. Będziemy też starali się szukać argumentów za jedną i drugą stroną ujmowania tematu. Wstępne koncepcje zogniskowane wokół zalet i wad terenu skupiają się przede wszystkim na wartości szczególnej dzikiej zieleni miejskiej, kwestii otwartości i publicznego dostępu do terenu Osiedla, budowania na dotychczasowym duchu działalności prospołecznej oraz na dziedzictwie miejsca. W grę wchodzi również wątek udziału artystów w gospodarowaniu tym terenem. Wskazane

6 szkielety pomysłów zostaną na następnych spotkaniach uzupełnione większą ilością szczegółów. Na następnym spotkaniu przedyskutowane i doprecyzowane zostaną następujące kwestie: 1. Jeśli na terenie Osiedla mieliby pozostać mieszkańcy, to którzy? Na jakich zasadach? Przedyskutujemy wyobrażenia o potencjalnych przywilejach i obowiązkach mieszkańców Jazdowa w przyszłości 2. Co mamy na myśli mówiąc o otwartej przestrzeni terenu Osiedla? Jak to rozumieć w praktyce? Jak zarysować granice otwartości/zamknięcia? Czy do otwartości zachęcać kijem czy marchewką? 3. Kto byłby gospodarzem otwartej, dospołecznej przestrzeni? Jakie akcje można byłoby w niej przeprowadzać? Czy artyści (kolonia artystyczna) mogliby być gospodarzami, na jakiej zasadzie? Kto miałby zarządzać ogrodem? 4. Jakie ramy proceduralne będą nam potrzebne, by zrealizować taki pomysł? (m.in. włączenie pomysłów w procedury planowania przestrzennego na jakich etapach, co i z kim należałoby ustalić, dopilnować, jak odnaleźć miejsce dla pomysłu w obecnych procesach zarządzania miastem/dzielnicą) 5. Jeśli chcemy zachować teren Osiedla jako skarb miejskiej przestrzeni zielonej, jak ją obronić w sytuacji obecności znacznej ilości zieleni w Parku Ujazdowskim? Jak zdefiniować Jazdów w odniesieniu do Parku Ujazdowskiego? 6. Zastanowimy się czy można znaleźć nowy rodzaj zapisu o ochronie tego typu miejsc, łączących wielość funkcji i wymykających się istniejącym kategoriom ochronnym. 7. Zaproszenie na kolejne spotkania zostanie skierowane do Zarządu Terenów Publicznych, których przedstawiciel przy dobrej woli i przyjęciu zaproszenia będzie służył radą nt. szans realizacji proponowanych pomysłów Uczestników spotkania poprosiliśmy o znalezienie studiów przypadków odwołujących się do wypracowanych podczas warsztatów pomysłów dla Osiedla Jazdów. W trakcie pracy wielokrotnie padały odniesienia do modeli z innych miast Polski i świata znając więcej szczegółów, będziemy mogli doprecyzowywać konkretne rozwiązania Następne spotkanie grupy odbędzie się 12 czerwca 2014r. w godzinach w domku fińskim przy ul. Jazdów 10/6.