GRUPA 5 EKSPERCI UCZESTNICY. Podsumowanie trzeciego warsztatu grupy eksperckiej [ r.]

Transkrypt

1 GRUPA 5 EKSPERCI Podsumowanie trzeciego warsztatu grupy eksperckiej [ r.] UWAGA! Poniższy tekst jest podsumowaniem jedynie ostatniego spotkania grupy. Podsumowaniem całej pracy wykonanej w trakcie trzech spotkań grupy ekspertów będzie raport, który zostanie opublikowany w połowie sierpnia. W raporcie porównamy efekty pracy wszystkich grup biorących udział w konsultacjach, zaprezentujemy punkty wspólne i rozbieżności wypracowanych koncepcji. 27 czerwca 2014 r. w godz. 13:00 16:00 odbyło się ostatnie z cyklu trzech spotkań warsztatowych grupy ekspertów, których celem było wypracowanie koncepcji zagospodarowania terenu Osiedla Jazdów. Warsztaty odbywały się w ramach cyklu konsultacji społecznych ws. przyszłości i form funkcjonowania terenu Osiedla Jazdów, zorganizowanych przez m.st. Warszawę. Równolegle pracowało jeszcze 5 grup interesariuszy, z których każda opracowała swoją koncepcję. We wrześniu 2014 roku odbędą się spotkania grupy mieszanej, w której wezmą udział przedstawiciele wszystkich sześciu zespołów, wybrani przez członków każdej z grup. Wypracują oni ostateczną koncepcję zagospodarowania terenu Osiedla Jazdów. Ta koncepcja zostanie przekazana jako wniosek o zmianę zapisów Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy i/lub jako zestaw uwag do projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu Jazdowa część wschodnia. UCZESTNICY W ostatnim warsztacie udział wzięło 8 osób. Wśród uczestników spotkania znaleźli się: przedstawicielka Instytutu Badań Przestrzeni Publicznej przedstawiciel Komisji Dialogu Społecznego ds. Architektury i Planowania Przestrzennego dwoje przedstawicieli Komisji Dialogu Społecznego ds. Środowiska Przyrodniczego architekt z Politechniki Warszawskiej urbanista z Politechniki Warszawskiej przedstawiciel Uniwersytetu Warszawskiego przedstawicielka Zarządu Gospodarowania Nieruchomościami dla Dzielnicy Śródmieście

2 WSTĘPNE ZAŁOŻENIA I PRZEBIEG PRACY Na podstawie dotychczasowych prac grupy udało się wyłonić kluczowe stanowiska dotyczące kwestii przyszłych użytkowników i funkcji terenu Osiedla Jazdów, a także ram proceduralnych regulujących sposób zarządzania terenem i jego potencjalną ochronę. W wielu kwestiach trudno było uczestnikom poprzednich warsztatów osiągnąć ostateczne porozumienie, w związku z czym ostatni warsztat został poświęcony na rozważenie pojawiających się wcześniej różnorodnych hipotetycznych pomysłów i rozwianie wątpliwości, które się z nimi wiążą. Warsztat miał więc na celu: 1. Doprowadzenie do wyłonienia ostatecznej koncepcji do prac grupy mieszanej, poprzez: a. doprecyzowanie rozumienia i praktycznego wyobrażenia o poszczególnych pomysłach, b. rozwinięcie hasłowych rozwiązań, c. nadanie priorytetów różnych funkcjom i rozwiązaniom. 2. Wyłonienie reprezentacji do grupy mieszanej. Grupa została podzielona na dwa zespoły, z których każdy musiał odpowiedzieć na szereg pytań i wątpliwości, rodzących się wokół konkretnych rozwiązań. Matryca pomysłów i pytań została skonstruowana w oparciu o efekt pracy grupy osiągnięty na drugim warsztacie. Dla jasności, poniżej znajdują się tabele opisujące stanowiska wyartykułowane na poprzednich warsztatach i wątpliwości, jakie rodzą.

3 Tab.1 UŻYTKOWNICY TERENU STANOWISKO WĄTPLIWOŚCI Rezygnacja z funkcji mieszkalnej Kto będzie strażnikiem tego terenu? Jaką inną funkcją ją zastąpić? Pozostawienie części mieszkańców Jakie zasady trzeba wprowadzić, by zapewnić otwartość i pełną dostępność terenu? Jak określić którzy mieszkańcy mieliby pozostać? Pełna ochrona status quo Czy wówczas uda się zapewnić postulowaną otwartość i dostępność? Dziś mieszkańcy nie mają szczególnych praw jak to rozwiązać? Wprowadzenie nowych mieszkańców Jak ich dobierać? Czy to oznacza nową inwestycję? Potrzeba otworzenia terenów szkoły i przedszkola (boisko, plac zabaw) Jak je wtedy chronić? Na jakich zasadach miałoby się to odbywać? Czy prawo na to pozwala? Sprawdźmy jakich użytkowników przyciągają i mają za zadanie przyciągać pobliskie instytucje Wprowadzenie nowych nienocujących najemców Czy kontynuować model wynajmu na cele kulturalne? Jaki typ najemców byłby interesujący? Co sądzimy o pomyśle kolonii artystów?

4 Tab.2 FUNKCJE TERENU STANOWISKO WĄTPLIWOŚCI Organizacja przestrzeni piknikowej, Jeśli ogród kto miałby nim zarządzać? ogrodu miejskiego Związek merytoryczny ze Skarpą Być może warto kilka domków przeznaczyć na zaplecze Alei na Skarpie (gastronomiczne, sportowe)? Miejsce rozmów, edukacji, konsultacji Kto miałby je organizować? Zapraszający charakter nowych Jakie inwestycje w ogóle dopuszczamy? Którą z inwestycji niewykluczające partery, funkcji miałyby realizować? zakaz grodzenia Połączenie zieleni z usługami i zabudową Jakie usługi dopuszczamy? Ochrona unikalnej przyrody terenu Osiedla Muzeum Historii Polski jako szansa i zagrożenie Szansa na pozostawienie domków (wszystkich? części?) jako eksponatu. Zagrożenie z względu na zwiększony ruch pieszy i samochodowy Kwestia proponowanych ram proceduralnych, tj. sposobów zarządzania terenem, została poruszona w toku dalszej dyskusji, kiedy to członkowie obu zespołów przedstawili efekty swojej pracy i już na forum, w gronie wszystkich uczestników, doprecyzowali ostateczną koncepcję.

5 EFEKTY WARSZTATU W ostatecznej koncepcji zagospodarowania terenu Osiedla Jazdów grupa ekspertów ustaliła, że nadrzędnym celem jest zachowanie przyrodniczokulturowej ciągłości Skarpy oraz zachowanie struktury przyrodniczo-przestrzennej, charakterystycznego układu zabudowy i zieleni terenu Osiedla. Jednocześnie zaproponowano zmianę charakteru użytkowania przestrzeni, tj. zmniejszenie znaczenia funkcji mieszkalnej, jej bezpośrednie związanie z działalnością publiczną, kulturalną czy komercyjną oraz nastawienie jej na maksymalizację otwartości terenu Osiedla. Już podczas poprzednich warsztatów, wątek otwarcia tej szczególnej przestrzeni dla potrzeb większej części mieszkańców Warszawy był dominującym postulatem, połączonym z zachowaniem walorów przyrodniczo-kulturowych terenu. Wszelkie usługi komercyjne mają wpisywać się w cele wyższego rzędu, tzn. zachowanie struktury terenu, jego integralności ze Skarpą oraz postulowanej otwartości terenu. Aby osiągnąć główne cele, tj. zachować dotychczasowy charakter zieleni i architektury terenu, a jednocześnie zwiększyć jego dostępność i otwartość dla osób niezamieszkujących Osiedla, postanowiono nadać terenowi nieco inaczej rozumiane funkcje. Szczegółowe efekty pracy grupy prezentuje poniższa tabela.

6 FUNKCJE SŁUŻEBNE WOBEC CELÓW FUNKCJA MIESZKALNO- FUNKCJA PRZYRODNICZO- USŁUGOWA KULTURALNA 1. Funkcja mieszkalna nabierze 1. Domki niezamieszkałe mają nowego charakteru: ma być realizować funkcję ściśle związana z nastawioną kulturalną, być publicznie funkcją kulturalnorzemieślniczą. organizacje pozarządowe, wynajmowane przez 2. Zamieszkiwanie musi być uczelnie artystyczne, związane z gotowością instytucje kultury. Ważne, działalności publicznej i by działania przez nie akceptacją regulaminu prowadzone miały (por. kolumna 5). Obecni charakter kulturalnospołeczny (w tym mieszkańcy mieliby pierwszeństwo pozostania, edukacyjny). pod warunkiem akceptacji 2. Zieleń na terenie Osiedla zasad. Inaczej proponowane Jazdów powinna zostać są dla nich lokale zastępcze. zinwentaryzowana. 3. Mieszkańcy domków 3. Osiedle powinno zachować wnosiliby dodaną wartość charakter miejskiego publiczną, dzięki której ogrodu. Powinno zwiększaliby dostępność przywrócić się mu terenu oraz dbaliby o Osiedle. kontrolowaną dzikość, Przykłady: herbaciarnia w rozumianą jako stan bujnej, domku (z ciekawym żywej roślinności, programem), tradycyjna stanowiącej przestrzeń działalność rzemieślnicza, odpoczynku, która pracownia artystyczna z utrzymywana jest w dobrym warsztatami, zamieszkanie w i bezpiecznym stanie przez domku przez ogrodnika, mieszkańców. stróża terenu, boiska, itp. 4. By zwiększyć dostępność Należy więc pamiętać, że usługi terenu Osiedla, ogrodzenia nie oznaczają tu działań stricte powinny umożliwiać komercyjnych, ale muszą swobodne przejścia, być zawierać wartość dodaną poza może mieć charakter WŁASNOŚĆ I ZARZĄDZANIE TERENEM 1. Zarządzanie terenem powinno być całościowe to zabezpieczy przed zawłaszczaniem tak atrakcyjnego terenu. 2. Funkcja mieszkalna miałaby zajmować do 40% terenu. 3. Umowy najmu dla mieszkańców powinny być dłuższe niż jednoroczne. Chodzi o zakorzenienie, identyfikację z terenem (tylko tak można osiągnąć wolę dbania o niego i zwiększania jego atrakcyjności). Ma to być rodzaj nie-prawnej współwłasności. 4. Jednocześnie z instytucjami kultury czy organizacjami powinny być zawierane krótsze umowy najmu. 5. Wybór najemców domków miałby być powierzony szerokiemu podmiotowi, roboczo nazwanemu Radzie Osiedla (w innym rozumieniu niż obecnie funkcjonujące ciała tego typu). W jego skład powinien być jak najszerszy (włączający np. KDS-y), ale FORMY OCHRONY 1. Zieleń powinna zostać zinwentaryzowana. 2. Istniejąca zabudowa powinna zostać zmodernizowana, można wpisać ją do Narodowego Programu Rewitalizacji. 3. Należy utrzymać maksimum obecnej zabudowy i nie tworzyć nowej. Żadna z funkcji nie wymaga nowej zabudowy, jedynie lepszego wykorzystania istniejącej (włącznie z boiskiem szkolnym czy przedszkolnym placem zabaw). WKŁAD DO REGULAMINU ZAMIESZKIWANIA I KORZYSTANIA Z TERENU 1. Teren wokół domków raczej powinien zostać nieogrodzony (aczkolwiek w tej sprawie zdania wciąż są podzielone). Trzeba znaleźć kompromisowy sposób na otwarcie widoku do ogródków bez zmniejszania poczucia bezpieczeństwa. 2. Mieszkańcy muszą zobowiązać się do dbania o teren, a wprowadzając się, zademonstrować wizję wykorzystania domku, która będzie miała charakter publiczno-prywatny. 3. W kontekście przyszłej potencjalnej budowy i funkcjonowania Muzeum Historii Polski, postuluje się znalezienie rozwiązania jak najmniej zaburzającego dotychczasowy sposób wykorzystania ul. Jazdów. Natężenie ruchu powinno pozostać niezmienione, dopuszczające czasowe wykorzystanie pojazdów z ekspozycją lub zaopatrzeniem. 4. Niezależnie od MHP należy utrzymać kameralny charakter ulicy Jazdów, nie zwiększać na niej ruchu samochodowego.

7 czystym zamieszkiwaniem. W ten sposób Osiedle będzie żyło na zewnątrz życiem mieszkańców. żywopłotowy lub ażurowy (por.pkt1. kolumna 5). 5. Zieleń na Osiedlu Jazdów powinna być opisana (na tabliczkach), tak by stworzyć z niej naturalny szlak edukacyjny. 6. Teren Osiedla wciąż ma pozostać dość cichy. nie został jasno sprecyzowany. Argumentowano także, że na dobór mieszkańców będą mieć wpływ również kontrola społeczna (eliminująca pozerów ) oraz jakość pracy najemców. 6. Konkursy dla organizacji pozarządowych wynajmujących domki mogłyby odbywać się zgodnie z obecnymi procedurami. 7. Część nadzoru nad domkami mogłaby być powierzona Muzeum Historii Polski lub Centrum Sztuki Współczesnej, miałyby wówczas dodatkowy patronat i wsparcie

8 Efekty warsztatu obrazuje także diagram, który precyzuje wyobrażenie rozkładu funkcji dla domków: Rezydenci domków Mieszkający bez prawa własności, ale dłuższy czas Najmujący krótsze umowy niż w przypadku mieszkańców a. realizujący usługi publiczne komercyjne kultura, gastronomia, usługi publiczne, NGO b. opiekunowie terenu: zatrudnieni i opłacani Część uczestników miała wątpliwości czy tak pomyślana koncepcja nie jest zbyt utopijna i nie zakłada nad wyraz optymistycznego scenariusza. Wątpiono w chęć zaangażowania ludzi w działalność publiczno-komercyjną. Wydaje się jednak, że atrakcyjność terenu jest na tyle duża, że udałoby ściągnąć na ten Osiedle oddane sprawom publicznym osoby, a także przekonać do nowych zasad już i tak dość aktywnych społecznie obecnych mieszkańców. Odpowiedni sposób użytkowania można byłoby animować i weryfikować poprzez działania Rady Osiedla Jazdów (rozumianej nie w tradycyjnym sensie tego ciała). Wypracowane funkcje terenu mają być stałe, postuluje się zachowywanie ciągłości nowych funkcji i rozwiązań.

9 PRZED GRUPĄ MIESZANĄ Koncepcja grupy, mimo dużej spójności wciąż rodzi kilka wątpliwości, które zostaną przedyskutowane już w gronie przedstawicieli wszystkich grup. Kwestie do dalszego przedyskutowania to: 1. Temat ogrodzeń jak zwiększyć dostępność przestrzeni dla postronnych mieszkańców, nie zmniejszając bezpieczeństwa lokatorów? Jakie rozwiązanie kompromisowe najlepiej przyjąć? 2. Co z mieszkańcami, którzy podjęli inwestycje w swoje domy, chcieliby więc w nich pozostać, ale niekoniecznie przyjmują proponowane nowe zasady? 3. Instytucjonalna opieka na zielenią Jazdowa. Choć proponowano nadzór społeczny (stowarzyszenia czy nowej postulowanej Rady) lub lokalnego ogrodnika mieszkańca Osiedla na nowych zasadach, nie udało się ostatecznie zdecydować pod czyją pieczą miałaby ostatecznie znaleźć się roślinność Osiedla. To również kwestia wymagająca rozstrzygnięcia w toku dalszej pracy. Na koniec spotkania w ramach głosowania tajnego wyłoniono reprezentację 5 osób na spotkanie grupy mieszanej: 1) przedstawicielka Instytutu Badań Przestrzeni Publicznej 2) przedstawiciel Komisji Dialogu Społecznego ds. Architektury i Planowania Przestrzennego 3) przedstawiciel Politechniki Warszawskiej 4) przedstawiciel Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego 5) przedstawiciel Uniwersytetu Warszawskiego