Wypisz wszystkie znaki interpunkcyjne. Podaj cel ich użycia. Wypisz dwadzieścia spójników przed którymi zawsze stawiamy przecinek. Wypisz dziesięć spójników, przed którymi nie stawiamy przecinka. Podkreśl spójniki, przed którymi zawsze stawiamy przecinek: A, I,ORAZ, ZATEM, DLATEGO, LUB, WIĘC, TOTEŻ, JEŚLI, MIMO ŻE, ŻE, ALBO, JEŻELI, KTÓREGO, PRZED KTÓRYM, PONIEWAŻ, JAK, IŻ, Wpisz w miejsce kropek odpowiednie nazwy znaków interpunkcyjnych: a. Przy wyliczeniu, uzasadnieniu, wyjaśnieniu, zapowiadaniu oraz przed wprowadzonym cytatem stawiamy b. Wyrazy i zdania wtrącone, a także odautorskie komentarze, ujmujemy w c. W celu zaznaczenia nieskończonej myśli używamy. d. Głównie jako znaku cytowaniu używamy. Uzasadnij użycie znaków interpunkcyjnych w poniższym tekście. Ten idealista usiłował sprostać nakazom czasu, (...) stał się reprezentantem epoki: (.)został kupcem, organizatorem życia gospodarczego. Jego przeciwnicy posiadali następujące cechy: (..) bezwzględność, brak jakichkolwiek zahamowań. Wstaw brakujące znaki interpunkcyjne: Poszedł do sklepu by kupić chleb Chciał kupić kwiaty aczkolwiek nie miał pieniędzy Byli ze sobą aż rodzice nie wrócili 40
Poszli do kina ażeby obejrzeć film Poszli do kina bo chcieli obejrzeć film Poszli do kina bowiem uwielbiali film Zrobili szybko zadanie by mieć dużo czasu wolnego Było im wszystko jedno byleby mogli już iść Patrząc z bliska na telewizor męczysz wzrok Przeskoczywszy rów znalazł się na swoim polu Uczniowie słuchając wspomnień spoglądali na siebie z zakłopotaniem Dzięki temu robiąc swoje w ogóle się nie narażali Ja mówię to a on co innego Siedząc w fotelu śledziłem losy bohaterów powieści Henryka Sienkiewicza Ogniem i mieczem Do najwybitniejszych najszerzej znanych nowel Prusa należą Katarynka Kamizelka Nauczycielka usiłowała prowadzić lekcje ale raz za razem zrywał się hałas Już mieli zaczynać lecz ktoś im przeszkodził Obiecywał dużo tymczasem nic nie zrobił W tej okolicy las nie był gęsty więc stopniowo robiło się jaśniej Nie kocha męża zatem powinna go opuścić Nie uczył się cały rok dlatego nie dostał piątki Jechał szybko wskutek tego spowodował wypadek Upiekę ciasto bądź kupię słodycze w sklepie Zrobiwszy zakupy poszedł do domu Książka którą wczoraj kupiłem jest naprawdę interesująca Prasując ubrania powtarzałam regułki z interpunkcji Mnie Akademia Pana Kleksa ogromnie się podobała 41
Poniżej została zapisana rozprawka. Niestety nie zastosowano w niej znaków interpunkcyjnych. Wstaw brakujące znaki interpunkcyjne. Historia jest nauczycielką życia tak twierdzili starożytni Nie można budować przyszłości jeśli nie zna się przeszłości a przeszłość to dorobek kulturalny naukowy i techniczny naszych przodków dlatego teza postawiona w temacie wydaje mi się jak najbardziej słuszna Postaram się poprzeć swoje przekonania trzema argumentami Moim pierwszym dowodem potwierdzającym tezę będzie rozwój nauki która przypomina wciąż niedokończoną budowlę do której kolejni naukowcy dokładają cegiełki Gdyby każde pokolenie musiało rozpoczynać pracę od samego początku postęp byłby niemożliwy Tylko współdziałanie mistrzów z uczniami poznawanie i udoskonalanie dorobku naukowego badaczy poprzednich epok przynosi efekty. Bez wiedzy matematycznej Fenicjan nie byłoby współczesnej matematyki bez koła nie byłoby samochodu bez lasera nie byłoby skomplikowanych operacji medycznych. Myślę, że rozwój nauki jest dobrym argumentem potwierdzającym słuszność stwierdzenia, że warto poznawać dorobek naszych przodków Kolejną sprawą którą chcę poruszyć jest rozwój techniki Najlepszym przykładem jest wynalezienie maszyny parowej przez Jamesa Watta Ten cud techniki XIX wieku wywołał rewolucję w przemyśle i aż do czasów wykorzystania energii elektrycznej był niezastąpiony Bez znajomości wiedzy technicznej naszych przodków niemożliwy byłby postęp ale także zrozumienie podstawowych i bardzo ważnych dla historii faktów jak np. narodziny socjalizmu. Niezaprzeczalnym więc wydaje się być fakt iż należy poznawać dorobek przeszłych pokoleń Ostatnią kwestią którą omówię jest rozwój kultury. W tym argumencie powołam się na historię teatru który rozwinął się w starożytnej Grecji ale mimo iż od tego czasu minęło już kilkaset stuleci i wiele reform miało miejsce w teatrze wciąż aktualny jest podział dramatu na tragedię i komedię a podstawowe pojęcia teatralne mają swoje korzenie w języku greckim. Wciąż aktualne są także tematy poruszane przez starożytnych autorów czego przykładem jest motyw władzy w Antygonie Sofoklesa Kultura podobnie jak nauka i technika rozwija się tylko dlatego że istnieje ścisła zależność między tym co było a tym co 42
jest. Uważam że świadome uczestnictwo w kulturze jest możliwe tylko wtedy jeśli znamy założenia i dorobek epok wcześniejszych Wszystkie przedstawione przeze mnie argumenty potwierdzają słuszność tezy zawartej w temacie. Młodzi ludzie powinni poznawać szeroko rozumiany dorobek przodków. Jest to konieczne by świat wciąż się zmieniał a człowiek poszerzał swą wiedzę i możliwości. Poniżej podano fragment biografii Kornela Makuszyńskiego. Wstaw brakujące znaki interpunkcyjne. Pamiętaj, że cudzysłów to też znak interpunkcyjny. Powieściopisarz felietonista poeta autor książek dla dorosłych dzieci i młodzieży odznaczony licznymi nagrodami Wiele lat swego życia spędził w Zakopanem gdzie obecnie znajduje się jego muzeum Klasyk humoreski i dowcipnego felietonu Jego książki przesycone są ciepłem optymizmem życzliwością dla świata i ludzi i pełnym wdzięku humorem Najsłynniejsze utwory skierowane do czytelników to O dwóch takich, co ukradli księżyc Przyjaciel wesołego diabła Awantura o Basię Szaleństwa panny Ewy Panna z mokrą głową Szatan z siódmej klasy a także opisane w kilku księgach przygody Koziołka Matołka i małpki Fiki-Miki Swada z jaką pisarz opowiada o losach swoich bohaterów wiara w dobroć ludzką w wartość przyjaźni współczucie dla pokrzywdzonych zyskały Makuszyńskiemu mnóstwo wielbicieli w różnych krajach świata Wiele powieści doczekało się adaptacji filmowych Wstaw brakujące znaki interpunkcyjne, natomiast w miejsca wykropkowane rz lub ż Nazywam się Sindbad Mieszkam stale w Bagdadzie Rodzice moi umierając zostawili mi w spadku tysiąc worów złota tysiąc beczek srebra sto pałaców sto ogrodów i jeden t onowy ząb mego pradziadka który ojciec mój p echowywał w hebanowej szkatułce jako pamiątkę i osobliwość Pradziadek mój przez całe ycie chorował na ból zębów i co pewien czas inny ząb musiał wyrywać tak że w końcu jeden mu tylko ząb t onowy pozostał 43
Umierając kazał sobie wyrwać i ten ostatni ząb t onowy który p eszedł w spadku od mego dziada do mego ojca a od ojca do mnie Był to zwyczajny zepsuty i sczerniały ząb Jestem pewien że na świecie znaleźć mo na bardzo wiele tak samo zepsutych i sczerniałych zębów lecz nie ka dy z nich trafia do hebanowej szkatułki aby stanowić pamiątkę i osobliwość Ten trafił Nieraz p yglądając mu się z ciekawością i szacunkiem wyobra ałem sobie jak ten ząb bolał niegdyś mego pradziada Po śmierci rodziców zamieszkałem w pałacu wraz z jedynym moim wujem Tarabukiem Wuj Tarabuk był poetą Co dzień niemal układał wiersze i odczytywał potem tak głośno że dostawał bólu gardła i musiał je starannie p epłukiwać lekarstwem które pilnie ukrywał przed okiem ludzkim zachowując ścisłą tajemnicę Twierdził przy tym że gardło go wcale nie boli i że nie ma p eto pot eby płukania gardła lekarstwem Wuj Tarabuk kochał poezję lecz nienawidził gramatyki Pisał z błędami i zazwyczaj na jedno słowo dwa do trzech błędów popełniał Wstydził się wszakże swej błędnej pisowni i twierdził że popełnia błędy umyślnie a eby potem mieć sposobność i p yjemność poprawiania swych utworów Nie zauwa yłem jednak a eby wuj Tarabuk raz napisany wiersz kiedykolwiek poprawiał Wuj Tarabuk miał stolik składany srebrny kałama i złote pióro Z tymi p yborami chadzał na b eg mo a siadał nad b egiem i wsłuchany w szumy morskie pisał swe wiersze Pewnego razu o poranku poszedł na brzeg morza Ustawił stolik składany umoczył złote pióro w srebrnym kałama u i zaczął pisać jakiś wiersz na r owym papierze Pisał i pisał skrobał i skrobał pocił się i pocił sapał i sapał aż wreszcie po nieludzkich trudach i mękach uło ył wiersz następujący Morze - to nie rzeka a ptak - to nie krowa Szczęśliwy kto kocha rymowane słowa Rymuj mi się rymuj drogi mój wierszyku Stój w miejscu cierpliwie składany stoliku 44
Stoi stolik stoi zachwiewa się nieco Za stolikiem - morz za morzem - Bóg wie co Napisawszy ten wiersz wuj Tarabuk odczytał go głośno i zawołał - Piękny wiersz Jaki prawdziwy początek Morze - to nie rzeka a ptak - to nie krowa Któ zaprzeczy prawdzie tych słów I jaki trafny koniec Za stolikiem morze - za morzem - Bóg wie co Rzeczywiście za morzem widać mgłę a w tej mgle dal nieznaną Jeden Bóg wie co się w tej dali kryje Dlatego też napisałem za morzem - Bóg wie co Wuj Tarabuk zatarł ręce z zadowolenia i wyciągnął z kieszeni butelkę z tajemniczym lekarstwem a eby p epłukać gardło nadwerę one głośnym odczytaniem świe o napisanego wiersza Trudno uwie yć ile błędów ortograficznych zdą ył popełnić wuj Tarabuk w tak krótkim wierszyku Zamiast "rzeka" pisał "żega" zamiast "ptak" pisał "bdag" Nie chcę wszystkich błędów wyliczać aby nie ośmieszać mego wuja którego kocham i powa am Zresztą sam wuj Tarabuk czuł że pisze błędnie A chocia nie mógł swych własnych błędów zauwa yć wszak e powtórnie wiersz przeglądając zaczął każde słowo o błąd podej ewać Szereg tych nieustannych podej eń tak go zmęczył że wreszcie poprawiwszy "bdaga" na "bdacha" zasnął snem nagłym smacznym i pok epiającym Spał kiwając się bezwolnie nad składanym stolikiem i co chwila pochrapując - bo wuj Tarabuk chrapać lubił i umiał 45
46