INFORMACJA NT. REALIZACJI PROGRAMU POPRAWY BEZPIECZESTWA OBYWATELI BEZPIECZNA POLSKA ZA OKRES WRZESIE 2002 CZERWIEC 2003 Warszawa, lipiec 2003 r.
2 Program Poprawy Bezpieczestwa Obywateli BEZPIECZNA POLSKA ma charakter midzyresortowy. Został opracowany zgodnie z sugestiami i po uzgodnieniu stanowisk innych ministerstw. Stanowi on konglomerat rónorakich rozwiza w zakresie spraw wewntrznych. Program został przyjty przez Rad Ministrów w dniu 28 sierpnia 2002 r. BEZPIECZNA POLSKA zawiera nastpujce cele: przywrócenie autorytetu pastwa jako konstytucyjnego gwaranta bezpieczestwa obywateli, przygotowanie pastwa do realizacji zada w dziedzinie bezpieczestwa w ramach Unii Europejskiej (13 grudnia 2002 r. Polska zakoczyła negocjacje akcesyjne z Uni Europejsk, za 16 kwietnia 2003 r. został podpisany Traktat Akcesyjny), budowa społeczestwa obywatelskiego, zredukowanie poziomu przestpczoci i poprawa społecznego poczucia bezpieczestwa. Ma on wymiar wieloletni w załoeniach strategicznych co najmniej dziesicioletni, za perspektyw krótkoterminow powinien sta si okres biecej kadencji parlamentarnej. Działania, majce zapewni osignicie załoonych, głównych celów Programu, mona usystematyzowa w nastpujce dziedziny: edukacja na rzecz bezpieczestwa, wsparta konkretnymi rozwizaniami w zakresie poprawy warunków ycia, zwalczania zjawiska bezrobocia i minimalizowania niepokojów społecznych, zapobieganie przestpczoci i powrotowi do przestpstwa, skuteczne ciganie i karanie sprawców przestpstw, warunki organizacyjne i finansowe. Na poziomie krajowym Program jest realizowany przez rzd, za na poziomie lokalnym przez samorzd terytorialny, organizacje pozarzdowe i inne instytucje społeczne. Pełn realizacj Programu Poprawy Bezpieczestwa Obywateli BEZPIECZNA POLSKA ma umoliwi wprowadzenie nowych rozwiza legislacyjnych. Cz projektów aktów prawnych w tym zakresie została przedłoona w 2002 r., za pozostałe - w latach nastpnych. Zmiany za bd dotyczy m.in.: wzmocnienia pozycji ofiary i wiadka wobec przestpcy, wzmocnienia prawnej pozycji funkcjonariuszy publicznych, zwłaszcza policjantów, gdy w imieniu pastwa wystpuj przeciwko przestpcy, maksymalnego uproszczenia procedur postpowania karnego, zwłaszcza prowadzenia czynnoci dowodowych przed sdami, w taki sposób, aby unikn zbdnego formalizmu oraz wprowadzenia postpowania rejestrowego i zapiskowego (projekty prezydenckie znajduj si w kocowej fazie prac legislacyjnych), zaostrzenia represji karnej wobec sprawców najgroniejszych przestpstw, w tym członków grup zorganizowanych i opracowania spójnej polityki karnej, która ma zakłada zaostrzenie zasad wykonywania kary (bez przywilejów resocjalizacyjnych) dla sprawców najbardziej brutalnych przestpstw, w tym take o charakterze chuligaskim. Zadania okrelone w programie BEZPIECZNA POLSKA zostały sklasyfikowane według trzech obszarów: 1. zapobieganie przestpczoci i powrotowi do przestpstwa 2. skuteczne ciganie i karanie sprawców przestpstw
3 3. warunki organizacyjne i finansowe. EFEKTY REALIZACJI: Wykaz zada, których terminy wykonania, zgodnie z harmonogramem przedsiwzi wynikajcych z realizacji Programu, okrelono na 2002 i 2003 r. 2002 r. L.p. Podmiot wiodcy Zadanie I. RADA MINISTRÓW Dokonanie analizy skutecznoci funkcjonowania programów: Krajowego Programu Zapobiegania Narkomanii, Programu Zwalczania Przestpczoci Samochodowej, Krajowego Programu na Rzecz Kobiet, Programu Zwalczania i Przeciwdziałania Handlowi Ludmi. Dokonanie oceny celowoci oraz warunków ich kontynuacji w latach 2003-2005. Zadanie w trakcie realizacji/czciowo zrealizowane: Krajowy Program Zapobiegania Narkomanii przyjty przez Rad Ministrów, Program Zwalczania Przestpczoci Samochodowej przyjty przez Rad Ministrów, Krajowy Program na Rzecz Kobiet po uzgodnieniach midzyresortowych, Program Zwalczania i Przeciwdziałania Handlowi Ludmi w uzgodnieniach midzyresortowych. II. MINISTERSTWO SPRAW WEWNTRZNYCH I ADMINISTRACJI 1) Przedstawienie Strategii Antykorupcyjnej, bdcej płaszczyzn współdziałania wszystkich instytucji pastwa w walce z korupcj i kreujc negatywny wizerunek zjawiska korupcji w społeczestwie, przez wiksze oddziaływanie mediów i popularyzacj etyki zawodu urzdnika publicznego. Zadanie zrealizowane: Strategia Antykorupcyjna została przedstawiona Radzie Ministrów i przez
4 ni przyjta w dniu 17 wrzenia 2002 r. I Sprawozdanie z realizacji Programu zwalczania korupcji - Strategia antykorupcyjna, ze stanem prac na luty 2003 r., Rada Ministrów przyjła 25 lutego 2003 r. W połowie br. zostało przygotowane II Sprawozdanie z realizacji Programu zwalczania korupcji - Strategia antykorupcyjna. 2) Powołanie zespołu wszechstronnej analizy zagroe terrorystycznych oraz organizacji przestpczych w Polsce, które powinny podlega rozpracowaniu i likwidacji. Zadanie zrealizowane: Zespół został utworzony w ramach Midzyresortowego Centrum do Spraw Zwalczania Przestpczoci Zorganizowanej i Midzynarodowego Terroryzmu zarzdzenie Nr 54 Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 kwietnia 2002 r. w sprawie utworzenia zespołu Midzyresortowego Centrum do Spraw Zwalczania Przestpczoci Zorganizowanej i Midzynarodowego Terroryzmu. 3) Ustawa o kontroli umoliwiajca wzmocnienie roli słub kontrolnych i zaostrzenie odpowiedzialnoci kierowników jednostek organizacyjnych w przypadku nierealizowania wniosków i zalece, które miały na celu zapobieganie lub eliminowanie przyczyn nieprawidłowoci wskazanych w protokołach pokontrolnych. Zadanie w trakcie realizacji: Projekt ustawy o przeprowadzaniu kontroli w administracji publicznej w dniu 6 czerwca br. skierowano do Komitetu Rady Ministrów celem rozpatrzenia. Celem projektowanej ustawy jest jednolite uregulowanie zasad i trybu przeprowadzania kontroli działalnoci organów administracji rzdowej i organów jednostek samorzdu terytorialnego, urzdów stanowicych aparat pomocniczy tych organów oraz jednostek organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez organy administracji rzdowej albo utworzonych przez organy jednostek samorzdu terytorialnego. 4) Analiza potrzeb zwizanych z rozbudow infrastruktury granicznej na przyszłych zewntrznych granicach Unii, w kontekcie moliwoci pokrycia wydatków z budetu pastwa i rodków pomocowych; opracowanie optymalnego wariantu realizacji tego zadania. Zadanie zrealizowane: Opracowano dokument analityczny oraz strategi ochrony granicy pastwowej. Podstawowe cele wyznaczone w strategii to: - dostosowanie systemu ochrony granicy do standardów wspólnotowych, zagwarantowanie skutecznej ochrony przed nielegaln migracj oraz innymi rodzajami przestpczoci
5 granicznej, - dostosowanie procedur kontroli ruchu granicznego na granicy zewntrznej, - dostosowanie struktur Stray Granicznej do zmienionego charakteru zada oraz pełne uzawodowienie formacji, - zapewnienie Stray Granicznej odpowiedniego zaplecza logistycznego. 5) Opracowanie zasad uczestnictwa sił policyjnych w misjach pokojowych, biorc pod uwag zmiany w sposobie zorganizowania i finansowania tej działalnoci przez społeczno midzynarodow. Zadanie zrealizowane: - rozporzdzenie Rady Ministrów z dnia 5 listopada 2002 r. w sprawie nalenoci pieninych otrzymywanych przez policjantów delegowanych do pełnienia słuby poza granicami pastwa w kontyngencie policyjnym (Dz.U. z 2002 r., Nr 192, poz. 1607), - rozporzdzenie Rady Ministrów z dnia 20 listopada 2002 r. w sprawie uprawnie i obowizków policjantów delegowanych do pełnienia słuby poza granicami pastwa (Dz.U. z 2002 r., Nr 207, poz. 1755), - rozporzdzenie Rady Ministrów z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu finansowania i działania kontyngentu policyjnego wydzielonego do realizacji zada poza granicami pastwa (Dz.U. z 2003 r., Nr 23, poz. 188). Powysze zmiany maj na celu przygotowanie grupy policjantów, którzy w stosunkowo krótkim czasie mogliby zosta skierowani do pełnienia roli sił stabilizujcych, pomagajcych jednoczenie stworzy narodowe siły policyjne, w kraju w którym odbywałaby si misja. Zmiany maj take na celu uregulowanie kwestii finansowania misji policyjnych. 6) Opracowanie zasad, na jakich wybrane zostan instytucje majce dokona audytu słub porzdku publicznego oraz okrelenie ich szczegółowego zakresu, by moliwe było przeprowadzenie go w 2003 roku. Zadanie w trakcie realizacji: Realizacja uległa opónieniu z powodu wydania przez Komitet Bada Naukowych w tej sprawie negatywnej opinii. W zwizku z tym, rozpoczto prace nad przygotowywaniem zmodyfikowanej koncepcji zewntrznego audytu sprawnoci organizacyjnej i ekonomiki działania organów cigania. Formuła audytu ma si opiera na dwóch załoeniach: - przegld i ocena aktualnego stanu faktycznego, - procedura formułowania rekomendacji.
6 7) Dokonanie analizy systemów szkolenia słub porzdku publicznego programów, kadry szkolcej i bazy materialnej poszczególnych słub. Propozycja nowego systemu rekrutacji i kształcenia funkcjonariuszy MSWiA, umoliwiajcego racjonalizacj ponoszonych kosztów i uzyskanie najwyszego moliwego poziomu profesjonalizmu słuby. Zadanie w trakcie realizacji: Powołany został zespół do spraw opracowania analizy systemów rekrutacji i kształcenia funkcjonariuszy słub porzdku publicznego, który w oparciu o przeprowadzane analizy obecnego systemu, w połowie br. przedstawi kierownictwu resortu wnioski co do wprowadzenia rozwiza organizacyjnych umoliwiajcych efektywne wykorzystanie posiadanej bazy szkoleniowej i kadry dydaktycznej oraz zmian w sposobie rekrutacji i kształcenia zawodowego. Przeprowadzone zostały analizy systemów szkolenia słub porzdku publicznego pod ktem ich unifikacji oraz dokonano oceny bazy finansowo logistycznej posiadanych orodków szkoleniowych. 8) Opracowanie materiałów informacyjnych dla jednostek samorzdu terytorialnego w zakresie porzdku publicznego oraz sposobu ich przekazania. Zadanie zrealizowane: Opracowano materiał informacyjny poradnik dla jednostek samorzdu terytorialnego Zadania jednostek samorzdu terytorialnego w zakresie ochrony porzdku i bezpieczestwa publicznego - luty 2003 r. Materiał zawiera informacje dot. wszystkich istotnych działa jednostek samorzdu terytorialnego w zakresie porzdku publicznego. Uwzgldnia równie najnowsze regulacje prawne wynikajce z nowelizacji ustawy o Policji, które weszły z dniem 1 stycznia 2003 r. Wszystkim jednostkom samorzdu terytorialnego przekazano wiadomo, e ww. materiał został zamieszczony na stronie internetowej MSWiA. 9) Dokonanie oceny skutecznoci współpracy Policji z organami samorzdu terytorialnego w zapewnieniu bezpieczestwa ruchu drogowego. Zadanie zrealizowane: Przygotowano informacj Ocena skutecznoci współpracy Policji z organami samorzdu terytorialnego w zapewnieniu bezpieczestwa ruchu drogowego - stycze 2003 r. Analiza została opracowana w oparciu o informacje Policji, Wojewódzkich Rad Bezpieczestwa Ruchu Drogowego, Krajowej Rady Komendantów Stray Gminnych i Miejskich. Celem analizy była diagnoza skutecznoci działa Policji we współpracy z jednostkami samorzdu terytorialnego w zakresie bezpieczestwa w ruchu drogowym. Materiał przekazano do Przewodniczcego Krajowej Rady Bezpieczestwa Ruchu Drogowego, Przewodniczcych
7 Wojewódzkich Rad Bezpieczestwa Ruchu Drogowego, KGP oraz organizacji jednostek samorzdu terytorialnego. 10) Dokonanie kompleksowego przegldu ustawodawstwa i opracowanie propozycji legislacyjnych, zmierzajcych do przejcia dodatkowych zada przez inne instytucje, bd te do wprowadzenia moliwoci refundowania poniesionych przez Policj i Stra Graniczn kosztów zwizanych z wykonywaniem tych zada. Zadanie zrealizowane: W Komendzie Głównej Policji, Komendzie Głównej Stray Granicznej i Departamencie Porzdku Publicznego MSWiA opracowano materiał analityczny zawierajcy projekty rozwiza legislacyjnych i systemowych w tym zakresie. Propozycje zostały przekazane do Departamentu Prawnego MSWiA celem akceptacji. Celem tej analizy było wskazanie dodatkowych obszarów działa, w które zaangaowane s słuby porzdku publicznego. Wykonywanie dodatkowych zada przez Policj i Stra Graniczn bardzo czsto powoduje znaczne obcienia finansowe i ma wpływ na pogorszenie si skutecznoci pracy tych formacji. 11) Dokonanie przegldu obowizujcego prawa, zwłaszcza prawa policyjnego, pod ktem jego zgodnoci z uregulowaniami obowizujcymi w Europolu. Zadanie zrealizowane: Opracowano materiał analityczny. Zadanie to miało pokaza stopie przygotowania rozwiza legislacyjnych w polskiej Policji pod ktem jej współpracy ze strukturami Europolu, a take w kontekcie integracji z UE. 12) Przedstawienie rozwizania umoliwiajcego odbywanie zasadniczej słuby wojskowej w okrelonych formacjach słub ochrony porzdku publicznego, przede wszystkim w Stołecznym Oddziale Prewencji Policji. Zadanie zrealizowane: Projekt ustawy znajduje si w Sejmie. Zmiany ustawowe spowoduj zniesienie czasowych ogranicze umoliwiajcych odbywanie zasadniczej słuby wojskowej w oddziałach prewencji Policji. 13) Przedstawienie propozycji rozwizania problemu konwojowania osób tymczasowo aresztowanych, zakładajcej racjonalizacj systemu zlecania konwojów przez organy wymiaru sprawiedliwoci. Drugim elementem systemu ma sta si zasada, e za konwoje midzy zakładami karnymi i aresztami ledczymi odpowiada resort sprawiedliwoci, natomiast konwojowaniem osób tymczasowo aresztowanych do sdów i prokuratur zajmie si Policja za odpłatnoci bdc czci
8 kosztów procesu. Zadanie niezrealizowane: W Komendzie Głównej Policji i MSWiA opracowano jedynie koncepcj przekazania zadania konwojowania osób tymczasowo aresztowanych i skazanych. Od sierpnia 2001 r. prowadzone s rozmowy przedstawicieli Ministerstwa Sprawiedliwoci i MSWiA, które jednak nie doprowadziły do zawarcia porozumienia. Zdaniem Ministerstwa Sprawiedliwoci, problem konwojowania powinien zosta rozstrzygnity na poziomie Rady Ministrów. Jednym z załoe koncepcji opracowanej w resorcie spraw wewntrznych i administracji jest konieczno powołania w sdach i prokuraturach wyspecjalizowanej słuby do realizacji zada konwojowych i ochronnych (tzw. koordynatorów) i zadeklarowanie woli nawizania cisłej współpracy w tym zakresie. Policja ograniczyłaby swoje zadania do konwojowania osadzonych z najbliszej jednostki penitencjarnej do sdu, prokuratury lub innego miejsca, w którym miałyby by przeprowadzone czynnoci procesowe z udziałem konwojowanego. Wdroenie tych propozycji nie tylko poprawiłoby skuteczno i jako realizowanych zada konwojowych na rzecz sdów i prokuratur, ale równie na trwałe uporzdkowałoby rozwizania systemowe, uwzgldniajce kompetencje poszczególnych podmiotów uczestniczcych w postpowaniu karnym, i pozostajce w zgodzie z zasadami ekonomiki, skutecznoci oraz logiki działania. 14) Opracowanie załoe polityki informacyjnej, poprzedzone szerokimi konsultacjami z przedstawicielami mediów i natychmiastowe, wspólne wdraanie jej w ycie. Zadanie w trakcie realizacji: Wstpne załoenia opracowano w MSWiA i Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Resort sprawiedliwoci rozpoczł popularyzowanie rozwiza zawartych w Programie Poprawy Bezpieczestwa Obywateli Bezpieczna Polska. III. MINISTERSTWO SPRAWIEDLIWO CI Regulacje dotyczce przepadku przedmiotów pochodzcych z przestpstwa, tzw. przestpstw korupcyjnych popełnianych przez funkcjonariuszy publicznych oraz ułatwienia dostpu do informacji chronionej tajemnic bankow. Zadanie zrealizowane: Przygotowany w Ministerstwie Sprawiedliwoci, projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy Kodeks postpowania karnego, ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz ustawy o wiadku koronnym, zawierajcy propozycje nowych uregulowa, dotyczcych przepadku przedmiotów pochodzcych z przestpstwa, tzw. przestpstw korupcyjnych popełnianych przez funkcjonariuszy publicznych, został uchwalony w dniu
9 13 czerwca 2003 r. i 17 czerwca 2003 r. przekazano go do podpisu Prezydenta RP. Projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postpowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz ustawy o wiadku koronnym zmierza do wprowadzenia do polskiego prawa karnego materialnego i wykonawczego zmian umoliwiajcych skuteczniejsze, bardziej efektywne zwalczanie przestpczoci korupcyjnej. W wielu wypadkach zmiany te s równie podyktowane potrzeb dostosowania polskiego prawa karnego do zobowiza midzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej. Propozycje zawarte w projekcie maj na celu poszerzenie zakresu penalizacji korupcji na działania korupcyjne, które w chwili obecnej nie s penalizowane (m.in. korupcja w sektorze gospodarczym oraz w dziedzinie profesjonalnych zawodów sportowych), wprowadzenie mechanizmów łamicych solidarno przestpcz biorcy i dawcy korzyci majtkowej lub osobistej, a take istotn korekt mechanizmów pozwalajcych na pozbawienie sprawców przestpstw korupcyjnych osignitych korzyci. IV. MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH Promowanie na arenie midzynarodowej rozwiza, które pozbawi przestpców moliwoci korzystania z pozaprawnej aktywnoci krajowej i zagranicznej. Zadanie zrealizowane: Wdroono działania informacyjno-promocyjne w zakresie właciwoci resortu spraw zagranicznych, np. rozpowszechnianie materiałów informacyjnych, zaangaowanie si w realizacj powyszego zadania placówek zagranicznych RP. Planuje si kontynuacj dotychczasowych zada informacyjno-promocyjnych w ramach MSZ: - opracowanie folderu pt. Bezpieczestwo we współpracy z MSWiA, - przygotowanie publikacji informacyjnej dla cudzoziemców we współpracy z MSWiA, Komend Główn Policji, Komend Główn Stray Granicznej, Ministerstwem Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministerstwem Zdrowia. V. MINISTERSTWO GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ 1) Zaproponowanie rozwiza legislacyjnych umoliwiajcej łatwiejsze reagowanie na powstawanie sytuacji kryzysowych zwizanych z wpływem bezrobocia na poziom przestpczoci w danym rejonie, a take stworzenie podstaw egzystencji osobom deklarujcym ch zerwania z przestpstwem. Zadanie zrealizowane: Rzdowy projekt ustawy o zatrudnieniu socjalnym został przekazany do rozpatrzenia przez Senat Nr druku sejmowego 979. Celem ustawy jest: - usamodzielnienie osób dotknitych dysfunkcjami, zagroonych lub podlegajcych wykluczeniu
10 społecznemu, przez edukacj zawodow i społeczn w celu osignicia własnym staraniem samodzielnoci ekonomicznej, - prowadzenie szeroko rozumianej profilaktyki społecznej, - stworzenie instytucjonalnych mechanizmów, umoliwiajcych zatrudnienie i zwizan z tym readaptacj zawodow i integracj społeczn dla tych osób, które nie s w stanie wykaza wymaganej produktywnoci, co znacznie ogranicza moliwoci zatrudnienia na otwartym rynku pracy. Ustawa powstaje w czasie wzrastajcego bezrobocia jako odpowied na pogłbiajc si marginalizacj społeczn rodowisk najsłabiej przygotowanych do reguł rynkowych, zarówno na wsi, jak i w miastach. Odpowiada te na oczekiwanie organizacji pozarzdowych, wskazujcych na potrzeb zaangaowania pastwa w działania kierowane na aktywizacj i edukacj rodowisk dotknitych długotrwałym bezrobociem. 2) Wdraanie programu Pierwsza praca, który ma zminimalizowa negatywne zjawiska zwizane z bezrobociem wród absolwentów szkół oraz dostosuje go do regionalnego zrónicowania zagroenia przestpczoci. Zadanie zrealizowane: Wdroono programy: - aktywizacji zawodowej absolwentów Pierwsza praca, - Przede wszystkim przedsibiorczo. Przyjto dokument programowy Kierunki działa Rzdu wobec małych i rednich przedsibiorstw od 2003 do 2006 roku i rozpoczto wdraanie projektu Zielone Miejsca Pracy. Celem tych programów jest zwikszenie szans absolwentów na uzyskanie pierwszego dowiadczenia zawodowego oraz objcie usługami aktywizujcymi wszystkich zarejestrowanych absolwentów, a take pobudzenie aktywnoci gospodarczej małych i rednich przedsibiorstw, zapewniajcej wzrost zatrudnienia, podniesienie konkurencyjnoci i zdolnoci do funkcjonowania na Jednolitym Rynku Europejskim. VI. KOMITET BADA NAUKOWYCH Przygotowanie koncepcji bada nad zjawiskiem terroryzmu i moliwociami jego wystpowania na terytorium RP. Zadanie w trakcie realizacji: Opracowano kierunki badawcze w zakresie diagnozy problemu terroryzmu w Polsce. Trwaj prace nad projektem badawczym dotyczcym zjawiska terroryzmu
11 sporzdzanie analiz, powołano przy KBN Zespół Bada na Rzecz Obronnoci i Bezpieczestwa. Oprócz tego rozpoczto prace badawcze: - Rozwizania prawne i organizacyjno-techniczne w zwalczaniu przestpczoci zorganizowanej oraz terroryzmu ze szczególnym uwzgldnieniem problematyki dowodów procesowych oraz instytucji wiadka koronnego, - Terroryzm i ekstremizm w Polsce na przełomie XX i XXI wieku /Wysza Szkoła Policji w Szczytnie/. Zakłada si, e realizacja tych prac pozwoli dokona oceny skali potencjalnych zagroe oraz skutecznie im przeciwdziała przez wyposaenie odpowiednich słub w narzdzia prawne, organizacyjne i techniczne. VII. MINISTERSTWO ZDROWIA Opracowanie zasad współdziałania podległych instytucji i organów z jednostkami samorzdu terytorialnego w organizacji programów terapeutycznych. Dokonanie oceny dotychczasowego finansowania programów i zaproponowanie niezbdnych zmian. Zadanie zrealizowane: Przygotowano materiały analityczne dotyczce m.in. oceny sytuacji w zakresie uzalenie od substancji psychoaktywnych i alkoholu oraz pakiet działa ukierunkowanych na zapobieganie tym zjawiskom. W Centralnym Zarzdzie Słuby Wiziennej dokonano wstpnej oceny współdziałania wiziennictwa z jednostkami samorzdu terytorialnego w tym zakresie. VIII. MINISTERSTWO FINANSÓW 1) Uporzdkowanie rozlicze podatkowych, w tym wprowadzenie do funkcjonowania mechanizmów owiadcze majtkowych. Zadanie niezrealizowane: Ustawa została odrzucona przez Trybunał Konstytucyjny. 2) Po uchwaleniu ustawy o zniesieniu Generalnego Inspektora Celnego, utworzenie pionu celnego i skarbowego w strukturach Ministerstwa Finansów oraz jednostkach terenowych tego pionu. Zadanie zrealizowane: - ustawa z dnia 1 marca 2002 r. o zmianach w organizacji i funkcjonowaniu centralnych organów administracji rzdowej i jednostek im podporzdkowanych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 2002 r., Nr 25, poz. 253 z pón. zm.),
12 - ustawa z dnia 20 marca 2002 r. o przekształceniach w administracji celnej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 2002 r., Nr 41, poz. 365), - ustawa z dnia 7 czerwca 2002 r. o zniesieniu Generalnego Inspektora Celnego, o zmianie ustawy o kontroli skarbowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 2002 r., Nr 89, poz. 804). Przeprowadzone zmiany w organizacji słub celnych i skarbowych pozwoliły w szczególnoci na uporzdkowanie i konsolidacj centralnych struktur zarzdzania i procesów decyzyjnych, dotychczas rozproszonych miedzy Ministerstwo Finansów, GUC oraz GIC, ograniczenie biurokracji i wyeliminowanie powielania kompetencji w procesie zarzdzania i podejmowania decyzji. Stanowi take realizacj ogólnej polityki rzdu zwizanej z koncepcj przebudowy systemu finansowania struktur organizacyjnych administracji publicznej. Przedstawione zmiany doprowadziły równie do symetrii struktur organizacyjnych słub fiskalnych celnej i skarbowej koniecznej do realizacji kolejnego etapu reformy, polegajcego na zmianach w zakresie kompetencji tych słub oraz ich konsolidacji w skali całego kraju IX. KRAJOWA RADA BEZPIECZESTWA RUCHU DROGOWEGO Dokonanie oceny podejmowanych działa w zakresie bezpieczestwa ruchu drogowego ze szczególnym uwzgldnieniem realizacji Krajowego Programu Bezpieczestwa Ruchu Drogowego w Polsce Gambit. Zadanie zrealizowane: Krajowa Rada Bezpieczestwa Ruchu Drogowego opracowała sprawozdanie Stan bezpieczestwa ruchu drogowego w Polsce oraz działania realizowane w tym zakresie w 2002 r., przyjte przez Rad Ministrów oraz połczone komisje Sejmu i Senatu. Przedłoone sprawozdanie ujmuje nastpujce zagadnienia: - stan bezpieczestwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2002 r. w Polsce wraz z syntez działa podejmowanych na rzecz bezpieczestwa ruchu drogowego przez Sekretariat KR BRD oraz podsumowaniem i wnioskami, - działania członków KR BRD i instytucji pozarzdowych, - działania podejmowane na rzecz poprawy bezpieczestwa ruchu drogowego w poszczególnych województwach.
13 2003 r. L.p. Podmiot wiodcy Zadanie I. MINISTERSTWO SPRAW WEWNTRZNYCH I ADMINISTRACJI 1) Umoliwienie uywania automatycznych rejestratorów prdkoci przez strae miejskie (gminne). Zadanie w trakcie realizacji: Przygotowano projekt rozporzdzenia zmieniajcego rozporzdzenie Ministra SWiA z dnia 25 maja 1999 r. w sprawie kontroli ruchu drogowego. Projekt jest obecnie w uzgodnieniach midzyresortowych. Proponowana nowelizacja spowoduje przyznanie prawa do uywania automatycznych rejestratorów prdkoci przez straników gminnych w stosunku do kierujcych pojazdami nie stosujcych si do wskaza sygnalizacji wietlnej oraz kierujcych pojazdami przekraczajcych dozwolon prdko. 2) Wprowadzenie rodka karnego w postaci zakazu zbliania si do ofiary, bd wiadka, z sankcj za złamanie tego zakazu, jak równie zakazu zbliania si do ofiary przestpstwa zwizanego ze stosowaniem przemocy wobec najbliszych członków rodziny. Zadanie w trakcie realizacji: Opracowano projekt zarzdzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie powołania Midzyresortowego Zespołu do Spraw Zmian Legislacyjnych w Zakresie Wprowadzenia Instytucji Zakazu Zbliania si do Ofiary lub wiadka Przestpstwa z udziałem przedstawicieli MSWiA, Ministerstwa Sprawiedliwoci, Komendy Głównej Policji i Pełnomocnika Rzdu do Spraw Równego Statusu Kobiet i Mczyzn (przekazano do Departamentu Prawnego MSWiA w celu nadania dalszego biegu legislacyjnego). W dniu 24 czerwca br. odbyło si spotkanie organizacyjne, w którym uczestniczyli członkowie przyszłego Zespołu. Zostanie on powołany w celu przedstawienia propozycji rozwiza legislacyjnych dotyczcych wprowadzenia instytucji zakazu zbliania si do ofiary lub wiadka przestpstwa, szczególnie zwizanego ze stosowaniem przemocy wobec najbliszych członków rodziny. 3) Dopuszczenie popełnienia przez policjanta błdu w sztuce, gdy działa w dobrej wierze.
14 Zadanie w trakcie realizacji: Wyej wskazane zagadnienie zostało unormowane w projekcie ustawy o Policji, opracowywanym przez Zespół Legislacyjny Komendy Głównej Policji (projekt ustawy znajduje si w uzgodnieniach wewntrzresortowych). Rozwizanie legislacyjne opiera si na zasadzie, e policjant nie popełnia przestpstwa wykonujc czynnoci okrelone w ustawie (kontratyp działania w granicach uprawnie i obowizków) oraz nie popełnia przestpstwa kiedy posiada lub przechowuje przedmioty, których posiadanie jest zabronione, a które s mu niezbdne do realizowania czynnoci słubowych. 4) Wprowadzenie przepisu o odmowie wydania wizy lub zezwolenia na wjazd cudzoziemcowi, który wwiózł wbrew przepisom towary akcyzowe, a take przepisu wprowadzajce karencj wydania cudzoziemcowi wizy lub zezwolenia na wjazd od stwierdzenia wwiezienia przez niego takich towarów. Zadanie zrealizowane: Ustawa o cudzoziemcach została uchwalona przez Sejm w dniu 13 czerwca 2003 r. i 17 czerwca 2003 r. przekazana do podpisu Prezydenta RP. Proponowane unormowania wychodz naprzeciw zobowizaniu zawartemu w stanowisku negocjacyjnym Unii Europejskiej, zamykajcym obszar negocjacyjny Wymiar sprawiedliwoci i sprawy wewntrzne. Na podstawie art. 42 pkt 2 nowej ustawy, cudzoziemcowi, który wwiózł wbrew przepisom towary akcyzowe bdzie mona odmówi wydania wizy, gdy jego dane znajduj si w wykazie cudzoziemców, których wjazd na terytorium RP jest niepodany. Podstaw do umieszczenia cudzoziemca w wykazie bdzie zgodnie z art. 128 ust. 1 pkt 3 lit. a skazanie go za przestpstwo skarbowe. Dane takiego cudzoziemca zostan usunite z wykazu po upływie 5 lat od dnia wykonywania kary odbywanej na podstawie wyroku w sprawie o przestpstwo skarbowe. Oznacza to, e w tym czasie cudzoziemiec nie bdzie mógł ani otrzyma wizy, ani wjecha na terytorium RP. 5) Umoliwienie Policji i Stray Granicznej pozyskiwania osobowych ródeł informacji na podstawie materiałów obciajcych, co umoliwi rozszerzenie pracy operacyjnej na znacznie szersze krgi przestpców. Zadanie w trakcie realizacji: Opracowany został projekt ustawy o szczególnym sposobie postpowania wobec osób udzielajcych pomocy Policji lub Stray Granicznej, który znajduje si obecnie na etapie uzgodnie wewntrzresortowych. Problematyka regulowana w projekcie ustawy obejmuje zagadnienia karnomaterialne i proceduralne, a w szczególnoci zwizane z odpowiedzialnoci karn sprawcy przestpstwa.
15 6) Niezwłocznie po uzyskaniu wyników audytu rozpoczcie prac nad przygotowaniem pakietu ustaw regulujcych kompleksowo i w sposób jednolity: pragmatyk funkcjonariuszy słub porzdku publicznego, system doboru kandydatów do słub, systemy płacowe i emerytalne z jednej strony oraz obowizki i uprawnienia poszczególnych słub z drugiej. Projekty ustaw okrel docelowy model funkcjonowania słub porzdku publicznego, uwzgldniajc konieczno rozwiza usprawniajcych ich prac stosownie do zapotrzebowania społecznego i moliwoci ekonomicznych zarówno pastwa, jak i samorzdu terytorialnego oraz wprowadzajcych mechanizmy skutecznej kontroli i oceny realizowanych zada. Zadanie w trakcie realizacji/czciowo zrealizowane: Pełna realizacja tego zadania uzaleniona jest od opracowania zasad, na jakich zostan wybrane instytucje do przeprowadzenia audytu słub porzdku publicznego (2003 r.). W Komendzie Głównej Policji przygotowano projekt rozporzdzenia Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji zmieniajcego rozporzdzenie w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokoci uposaenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposaenia oraz ustalania wysługi lat, od której jest uzaleniony wzrost uposaenia zasadniczego. Obecnie projekt znajduje si na etapie konsultacji wewntrzresortowych. 7) Okrelenie docelowego modelu funkcjonowania Policji, który usprawni jej prac na szczeblu lokalnym stosownie do zapotrzebowania społecznego i moliwoci ekonomicznych zarówno pastwa, jak i samorzdu terytorialnego oraz wprowadzi mechanizmy skutecznej kontroli i oceny realizowanych zada. Wdroenie nowych rozwiza strukturalno-organizacyjnych w aglomeracjach wielkomiejskich, polegajcych na wyodrbnieniu komend rejonowych Policji i zniesieniu komend miejskich. Opracowanie zasad wynagradzania policjantów, stosownie do specyfiki słuby w aglomeracjach miejskich. Zadanie w trakcie realizacji/czciowo zrealizowane: Obecnie trwaj prace nad projektem ustawy o Policji. W ramach ostatniej nowelizacji ustawy o Policji (ustawa dnia 13 listopada 2002 r. o zmianie ustawy o Policji, ustawy o administracji rzdowej w województwie i ustawy o samorzdzie powiatowym - Dz.U. z 2002 r., Nr 200, poz. 1688) zmieniono zasady przeprowadzania konkursów na wysze stanowiska w Policji, wprowadzono nowy sposób finansowania Policji i model strukturalno-organizacyjny Policji w stolicy /Komitet Bada Naukowych rozpoczł prace badawcze pt. Opracowanie modeli struktury organizacyjnej komend Policji szczebla wojewódzkiego i powiatowego /. Oprócz tego, podjto publiczn dyskusj na
16 temat modelu słub porzdku publicznego. 8) Opracowanie mechanizmów współpracy resortu z powiatowymi komisjami bezpieczestwa i porzdku oraz straami gminnymi (miejskimi) a take wspomagania ich działalnoci. Zadanie w trakcie realizacji: Przygotowywany jest w porozumieniu z Policj dokument analityczny dot. działania komisji (zbierane s informacje o ich działalnoci, wystosowano zapytanie do wszystkich powiatów na temat komisji), w oparciu o zebrane informacje zostan przygotowane wnioski i propozycje. W dniu 12 czerwca br. została uchwalona ustawa o zmianie ustawy o straach gminnych oraz niektórych innych ustaw, projekt tej ustawy został przygotowany w MSWiA przez Zespół ds. Współpracy ze Straami Gminnymi /Miejskimi/). Uzgadniane s ze straami gminnymi dalsze kierunki współpracy i wspomagania stray przez resort. 9) Opracowanie mechanizmów współdziałania nadzorowanych słub z jednostkami samorzdu terytorialnego, firmami ubezpieczeniowymi oraz podmiotami zajmujcymi si ochron osób i mienia w organizacji działa majcych na celu propagowanie rozwiza technicznych, zmniejszajcych ryzyko stania si ofiar przestpstwa. Zadanie w trakcie realizacji: W toku prace nad dokumentem, który bdzie zawierał wytyczne dla słub i propozycje dla samorzdu terytorialnego w tym zakresie. Propozycje MSWiA zawarte w dokumencie dotycz: wzajemnych szkole funkcjonariuszy Policji, stray gminnych/miejskich, pracowników firm ochrony osób i mienia oraz firm ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych; współpracy zainteresowanych podmiotów w edukacji społeczestwa i promowaniu technicznych rodków ochrony. 10) Przedstawienie wieloletnich programów modernizacji technicznej, zakładajc e ich funkcjonowanie odbywa si bdzie ze rodków zagwarantowanych przez ustaw budetow. Zadanie zrealizowane: Opracowano katalog potrzeb dla słub podległych MSWiA. Opracowano dwa projekty ustaw: o ustanowieniu programu wieloletniego Modernizacja techniczna Policji, Stray Granicznej, Pastwowej Stray Poarnej i Biura Ochrony Rzdu w latach 2004 2010 oraz o ustanowieniu programu wieloletniego Doposaenie Policji, Stray Granicznej, Pastwowej Stray Poarnej i Biura Ochrony Rzdu w latach 2004-2008 w sprzt transportowy. Ministerstwo Sprawiedliwoci nie realizuje tego zadania w swoim zakresie. Analiza stanu
17 wyposaenia technicznego słub wskazuje na konieczno pełnej informatyzacji słub, budowy systemów wspomagania dowodzenia i kierowania a take konieczno unowoczenienia uzbrojenia i sprztu specjalistycznego. Utrzymanie właciwej korelacji działania słub i lepszego wykorzystania ewentualnych rodków zadecydowały o utworzeniu jednego wspólnego programu modernizacji. 11) Okrelenie zasad, na jakich tworzone mog by Strae Obywatelskie, ich zakres uprawnie oraz warunki współpracy z organami cigania. Zadanie w trakcie realizacji: W MSWiA opracowano dokument analityczny dotyczcy rozwiza prawnych odnonie działania Stray Obywatelskich; w Komendzie Głównej Policji opracowano projekt ustawy o Straach Obywatelskich. Projekt ustawy jest aktualnie po uzgodnieniach wewntrzresortowych. 12) Przedstawienie propozycji rozwiza organizacyjnych i logistycznych w zakresie działania organów cigania i wymiaru sprawiedliwoci, odpowiadajcych rzeczywistym potrzebom społecznoci lokalnych wraz z kosztami ich wdraania. Zadanie w trakcie realizacji: W Komendzie Głównej Policji trwaj prace nad opracowaniem analizy istniejcych i proponowanych rozwiza funkcjonujcych w Policji. Ministerstwo Sprawiedliwoci nie realizuje tego zadania w swoim zakresie. Celem zadania jest uproszczenie procedur działania organów cigania i wymiaru sprawiedliwoci oraz sposobów logistycznego zabezpieczenia ich działa w taki sposób, aby uwzgldniały one w pełni potrzeby społecznoci lokalnych. 13) Przedstawienie załoe projektu badawczego majcego na celu opracowanie zasad statystyki i funkcjonowania jednego, spójnego i zintegrowanego systemu statystyki organów cigania i wymiaru sprawiedliwoci. Zadanie zrealizowane: Jednolity system statystyki organów cigania i wymiaru sprawiedliwoci zapewniaj przepisy ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o gromadzeniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji kryminalnych (Dz.U. z 2001 r., Nr 110, poz. 1189 z pón. zm.) oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy. W dniu 1 stycznia 2003 r. uruchomione zostało Krajowe Centrum Informacji Kryminalnych (KCIK). Biorc pod uwag, i jednym z zada KCIK bdzie analiza, włanie ta instytucja powinna słuy osigniciu celu zadania, tj. funkcjonowaniu jednego, spójnego
18 i zintegrowanego systemu statystyki organów cigania i wymiaru sprawiedliwoci. 14) Nowe zasady wydawania zezwole na bro, a w konsekwencji spowodowanie szerszego stosowania prawa do posiadania broni do ochrony własnej, zwłaszcza za ochrony miru domowego w myl zasady mój dom moj twierdz. Zadanie w trakcie realizacji: W zakresie opracowania nowych zasad wydawania zezwole na bro i szerszego stosowania prawa do posiadania broni do ochrony osobistej, w Komendzie Głównej Policji przygotowywany jest projekt ustawy o zmianie ustawy o broni i amunicji. Celem zmian legislacyjnych w tym zakresie byłoby rozszerzenie uprawnie dla obywateli do ewentualnego uycia broni wyłcznie w obrbie własnej posesji, domu lub mieszkania. 15) Upowanienie niefinansowych organów dochodzenia do prowadzenia postpowania mandatowego w sprawach zwizanych z wykroczeniami skarbowymi, dotyczcymi wyrobów akcyzowych. Zadanie w trakcie realizacji: Uzyskano opinie Stray Granicznej, andarmerii Wojskowej oraz Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego, na temat koniecznych regulacji prawnych oraz zakresu działania w tym obszarze poszczególnych słub. Po otrzymaniu stanowiska Policji moliwe bdzie opracowanie projektów aktów prawnych. Celem przygotowywanej regulacji prawnej jest poszerzenie uprawnie Policji Stray Granicznej i andarmerii Wojskowej o moliwo prowadzenia postpowania mandatowego w sprawach wykrocze skarbowych. Realizacja zadania da niefinansowym organom dochodzenia pomoc w zwalczaniu wykrocze skarbowych dotyczcych wyrobów akcyzowych. 16) Przedstawienie propozycji umoliwienia skuteczniejszego zabezpieczania mienia pochodzcego z przestpstwa przez zniesienie lub zminimalizowanie opłat pobieranych przez komorników w przypadkach, gdy mienie zostało fizycznie zabezpieczone przez organa cigania oraz przez wprowadzenie do kodeksu karnego wykonawczego zapisu o uznaniu postanowienia prokuratora o zabezpieczeniu majtkowym za tytuł wykonawczy. Zadanie zrealizowane: Na etapie prac parlamentarnych /przed rozpatrzeniem stanowiska Senatu/ znajduje si projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy Kodeks postpowania karnego, ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz ustawy o wiadku koronnym - Nr druku 869. Propozycje zmian w Kodeksie karnym wykonawczym stanowi logiczn konsekwencj
19 proponowanych zmian w Kodeksie karnym w zakresie przepadku. 17) Projekt Krajowego Programu Zapobiegania Niedostosowaniu Społecznemu i Przestpczoci Wród Dzieci i Młodziey. Powyszy projekt oprócz wyznaczenia załoe, celów, standardów, realizatorów oraz koordynatorów programu, zawiera take procedury postpowania nauczycieli i metody współpracy szkół z Policj w sytuacjach zagroenia dzieci i młodziey przestpczoci i demoralizacj, (w szczególnoci: narkomani, alkoholizmem, prostytucj), projekt pomocy metodycznej dla osób pracujcych z młodzie zagroon niedostosowaniem społecznym, (w szczególnoci w zakresie interwencji kryzysowej w rodzinie), a take projekty probacji alternatywnej dla pobytu młodziey w placówkach resocjalizacyjnych i zakładach poprawczych oraz list programów profilaktycznych dla młodziey zagroonej niedostosowaniem społecznym i przestpczoci. Zadanie w trakcie realizacji: Zespół przygotował projekt Programu obecnie trwaj kocowe prace nad projektem w celu przekazania tego dokumentu do uzgodnie midzyresortowych; do Prezesa Rady Ministrów przekazano kolejne sprawozdanie z prac Zespołu. 18) Oddanie do eksploatacji systemów Krajowego Centrum Informacji Kryminalnej i Krajowego Systemu Informatycznego (2003 r.) i Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (2004 r.). Zadanie czciowo zrealizowane: Krajowe Centrum Informacji Kryminalnych rozpoczło działalno na pocztku 2003 r., za Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców jest w trakcie tworzenia (postpowanie o zamówienie publiczne na budow, eksploatacj i rozwój systemu Centralnej Ewidencji Pojazdów i Centralnej Ewidencji Kierowców zostało wszczte Decyzj Dyrektora Generalnego MSWiA nr 24 z dnia 1 lipca 2003 r.). Funkcjonowanie CEPiK jako rejestru referencyjnego i gwarantowanego nastpi od 2006 r. 19) Dokonanie nowelizacji obowizujcych przepisów, umoliwiajcych Policji znacznie szersze, prowadzenie rozpoznania wród grup nieletnich sprawców przestpstw. Zadanie zrealizowano: W Komendzie Głównej Policji przygotowano zarzdzenie Komendanta Głównego Policji regulujce t tematyk. 20) Dokonanie oceny efektywnoci pracy organów cigania i wymiaru sprawiedliwoci, w oparciu o system statystyczny słucy rejestracji przestpstw i wykrocze oraz ich wykrywalnoci, a take w oparciu o wyniki podjtych czynnoci procesowych, oceny efektywnoci pracy organów cigania
20 i wymiaru sprawiedliwoci. Dane te udostpniane bd opinii publicznej do 31 marca kadego roku. Zadanie zrealizowane: Jednolity system statystyki organów cigania i wymiaru sprawiedliwoci zapewniaj przepisy ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o gromadzeniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji kryminalnych oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy (Dz.U. z 2001 r., Nr 110, poz. 1189 z pón. zm.). 21) Rzd poprze wprowadzenie instytucji postpowania rejestrowego pozwalajcego na formalne umorzenie postpowa w niektórych kategoriach przestpstw, bez sporzdzania pełnej dokumentacji procesowej. Zadanie zrealizowane: Uproszczeniu postpowania przygotowawczego ma słuy wprowadzenie tzw. postpowania rejestracyjnego ustawa z dnia 10 stycznia 2003 r. o zmianie ustawy kodeks postpowania karnego, ustawy Przepisy wprowadzajce Kodeks postpowania karnego, ustawy o wiadku koronnym oraz ustawy o ochronie informacji niejawnych (Dz.U. z 2003 r., Nr 17, poz. 155). Ide postpowania rejestrowego jest uwolnienie policjantów od biurokracji poprzez uproszczenie dokumentacji i sprawne wpisywanie do rejestru tych spraw, w których istnieje znikomy materiał dowodowy, nie dajcy podstaw do prowadzenia dalszych czynnoci procesowych. Przepisy regulujce t problematyk weszły w ycie 1 lipca 2003 r. 22) Okrelenie, w ramach swoich właciwoci, zasad etyki w postpowaniu poszczególnych kategorii funkcjonariuszy publicznych, przestrzegania pragmatyki słubowej w tym zakresie, a take opracowanie zasad odpowiedzialnoci przełoonych za stan dyscypliny w podległych im jednostkach organizacyjnych. Zadanie zrealizowane: Opracowano lub zmodyfikowano dotychczas obowizujce zasady etyki słubowej dla funkcjonariuszy słub porzdku publicznego: Policji, Stray Granicznej i Biura Ochrony Rzdu. Opracowano zasady stanowice podstawowy katalog norm społeczno moralnych, ułatwiajcych kształtowanie podanych postaw etycznych funkcjonariuszy. Ich przestrzeganie powinno zapewni lepsz identyfikacj funkcjonariusza ze słub, przyczyni si do budowania prestiu społecznego formacji, dobrego imienia słuby oraz zdobywania zaufania i szacunku obywateli. II. MINISTERSTWO 1) Rozszerzenie prawa do obrony koniecznej przez liberalizacj przepisów dot. okolicznoci
21 SPRAWIEDLIWO CI wpływajcych na subiektywn ocen zagroenia jako przesłanki wyłczajcej odpowiedzialno karn. Zadanie w trakcie realizacji: Na etapie prac parlamentarnych znajduje si prezydencki projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy Przepisy wprowadzajce Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw Nr druku 181. Projekt nowelizacji art. 25 3 k.k. realizuje postulat, aby w wypadku, gdy przekroczenie granic obrony koniecznej przez sprawc wynikło ze strachu lub wzburzenia usprawiedliwionych okolicznociami zamachu, uchylona była karalno, co prowadzi bdzie do umorzenia postpowania karnego (art. 17 1 pkt 4 k.p.k.). Unika si dziki temu zbdnego procesu i zwizanych z nim traumatycznych przey ekscedenta, w tym - jak to jest obecnie wydawania wyroku skazujcego z uwolnieniem od kary. 2) Regulacje zapewniajce skuteczniejsz ochron obywatela, bdcego wiadkiem przestpstwa, ograniczenie moliwoci udostpnienia stronom danych osobowych wiadka oraz powszechniejsze stosowanie instytucji wiadka incognito. Zadanie zrealizowane: Powysze rozwizania wprowadzono ustaw z dnia 10 stycznia 2003 r. o zmianie ustawy Kodeks postpowania karnego, ustawy Przepisy wprowadzajce Kodeks postpowania karnego, ustawy o wiadku koronnym oraz ustawy o ochronie informacji niejawnych (Dz.U. z 2003 r., Nr 17, poz. 155). 3) Skuteczniejsza pomoc ofiarom przestpstw oraz okrelenie zakresu pomocy udzielanej im przez pastwo. Zadanie w trakcie realizacji: W MSWiA przygotowano dokument analityczny dotyczcy zwikszenia praw ofiar przestpstw. Ministerstwo Sprawiedliwoci opracowało projekt ustawy o zasadach przyznawania kompensaty dla ofiar przestpstw, lecz ze wzgldu na sprzeciw Ministra Finansów i Zakładu Ubezpiecze Społecznych oraz skutki budetowe, jakie mogłyby pociga projektowane przepisy ustawy, prace nad ni zostały wstrzymane do czasu wypracowania nowej koncepcji, co powinno nastpi do koca 2003 r. Celem opracowywanych rozwiza prawnych jest okrelenie katalogu rodków pomocowych, które mog by udzielane ofiarom przestpstw a take mechanizmów jej stosowania. 4) Zaostrzenie sankcji karnych za popełnienie przestpstw godzcych w funkcjonariuszy publicznych, zwłaszcza sdziów, prokuratorów, policjantów oraz biegłych. Zadanie w trakcie realizacji: Na etapie prac parlamentarnych znajduj si: prezydencki
22 projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy Przepisy wprowadzajce Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw - Nr druku 181 i projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy Kodeks postpowania karnego, ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz ustawy o wiadku koronnym - Nr druku 869 /przed rozpatrzeniem stanowiska Senatu/. 5) Wprowadzenie moliwoci natychmiastowego wydania wyroku przez sd grodzki w sprawach oczywistych, gdy sprawca nie zgłasza sprzeciwu oraz przeprowadzenia postpowania dowodowego bezporednio przed sdem, bez dublowania go we wczeniejszych procedurach, a take rozszerzy stosowanie trybu przyspieszonego wobec sprawców wykrocze. Zadanie w trakcie realizacji/czciowo zrealizowane: Odpowiednie zmiany przewiduje projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postpowania w sprawach o wykroczenia, który znajduje si na kocowym etapie prac parlamentarnych /po rozpatrzeniu stanowiska Senatu/ Nr druku 1049. Dodatkowo, od 1 lipca 2003 r. wejd w ycie znowelizowane przepisy o postpowaniu nakazowym. 6) Wprowadzenie zmian umoliwiajcych orzeczenie przepadku i zniszczenia - jeszcze przed zakoczeniem postpowania lub gdy sprawca nie jest znany - przedmiotów bdcych dowodami przestpstwa, albo których wytwarzanie, posiadanie i obrót jest zabroniony, oraz wyrobów stanowicych przedmiot przestpstwa lub wykroczenia skarbowego, nieoznaczonych znakami skarbowymi akcyzy. Zadanie w trakcie realizacji: Prowadzone s uzgodnienia w ramach posiedze komisji powołanej przy Ministrze Sprawiedliwoci do nowelizacji ustawy Kodeks karny skarbowy. 7) Uregulowanie kwestii odpowiedzialnoci szeroko rozumianych osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych bez osobowoci prawnej za czyny zabronione osób fizycznych, jeeli ich sprawca działał na rzecz podmiotu zbiorowego. Zadanie zrealizowane: Ustawa z dnia 28 padziernika 2002 r. o odpowiedzialnoci podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod grob kary (Dz.U. z 2002 r., Nr 197, poz. 1661). 8) Umoliwienie prowadzenia rozpoznania w aresztach ledczych i zakładach karnych. Zadanie w trakcie realizacji: Trwaj prace nad przygotowaniem odpowiednich propozycji legislacyjnych.
23 9) Wprowadzenie zmian w zakresie rodków karnych wraz z zasadami ich stosowania uwzgldniajcymi szersze stosowanie rodków probacyjnych. Zadanie w trakcie realizacji: Odpowiednie regulacje przewidziane s w prezydenckim projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy Przepisy wprowadzajce Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw Nr druku 181, a take w ustawie z dnia 10 stycznia 2003 r. o zmianie ustawy Kodeks postpowania karnego, ustawy Przepisy wprowadzajce Kodeks postpowania karnego, ustawy o wiadku koronnym oraz ustawy o ochronie informacji niejawnych (Dz.U. z 2003 r., Nr 17, poz. 155). 10) Przedstawienie koncepcji utworzenia zakładu karnego o szczególnym rygorze, w którym wyroki odbywane bd w standardzie najniszym z moliwych do zaakceptowania przez prawo midzynarodowe. Zadanie w trakcie realizacji: W Ministerstwie Sprawiedliwoci opracowano załoenia do projektu budowy takiego zakładu karnego o pojemnoci około 400 miejsc, przeznaczonego dla skazanych szczególnie niebezpiecznych i zdemoralizowanych, zakwaterowanych w celach 1, 2 i 3 osobowych, w trzyskrzydłowym, maksymalnie dwukondygnacyjnym pawilonie mieszkalnym wraz z zapleczem. Koszt realizacji tej inwestycji w cenach biecych wynosi około 84 mln zł, a w przypadku zapewnienia rodków finansowych na realizacj inwestycji istnieje moliwo jej zakoczenia w 2007 r. 11) Analiza moliwoci dostosowania właciwoci terytorialnej organów wymiaru sprawiedliwoci do zasadniczego podziału administracyjnego kraju uwzgldniajc konieczno tworzenia sieci sdów grodzkich. Oszacowanie kosztów tego rozwizania. Zadanie w trakcie realizacji: Ministerstwo Sprawiedliwoci wyej wymienione zadanie realizuje na bieco. 12) Przedstawienie propozycji stworzenia instytucji ledztwa fiskalnego na uytek postpowania karnego zmierzajcego do ujawnienia i zabezpieczenia majtku podejrzanego, prowadzone midzy innymi przez aparat kontroli skarbowej. Zadanie w trakcie realizacji: W 2003 r. zostanie przedstawiona propozycja zmian legislacyjnych.
24 13) Przedstawienie propozycji umoliwienia skuteczniejszego zabezpieczania pochodzcego z przestpstwa mienia przez zniesienie lub zminimalizowanie opłat pobieranych przez komorników w przypadkach, gdy mienie zostało fizycznie zabezpieczone przez organy cigania oraz przez wprowadzenie do kodeksu karnego wykonawczego zapisu o uznaniu postanowienia prokuratora o zabezpieczeniu majtkowym za tytuł wykonawczy. Zadanie zrealizowane: Na etapie prac parlamentarnych /przed rozpatrzeniem stanowiska Senatu/ znajduje si projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy Kodeks postpowania karnego, ustawy Kodeks karny wykonawczy, ustawy o wiadku koronnym oraz ustawy Prawo bankowe - Nr druku sejmowego 869. 14) Okrelenie, w ramach swoich właciwoci, zasad etyki w postpowaniu poszczególnych kategorii funkcjonariuszy publicznych, przestrzegania pragmatyki słubowej w tym zakresie, a take opracowanie zasad odpowiedzialnoci przełoonych za stan dyscypliny w podległych im jednostkach organizacyjnych. Zadanie zrealizowane: Opracowano kodeks etyki zawodowej pracowników wymiaru sprawiedliwoci. Krajowa Rada Sdownictwa uchwaliła zbiór zasad etyki zawodowej sdziów. Wylicza on normy, jakimi powinni kierowa si przedstawiciele trzeciej władzy zarówno w trakcie słuby, jak i w yciu prywatnym. III. KOMITET BADA NAUKOWYCH Koncepcja zbudowania systemu rejestrów pastwowych uwzgldniajca potrzeby wynikłe z przystpienia do UE oraz koniecznoci zwizane ze wzmocnieniem działa na rzecz bezpieczestwa i porzdku publicznego. Zadanie w trakcie realizacji: W zakresie wytycznych i mechanizmów bezpieczestwa informacji podjta została współpraca m.in. z Agencj Bezpieczestwa Wewntrznego i MSWiA w ramach zespołu midzyresortowego, powołanego z inicjatywy Ministra Nauki i Informatyzacji. W najbliszym czasie powinno nastpi rozpoczcie prac zespołu. Załoonym, głównym celem pracy zespołu jest wypracowanie koncepcji dalszych przedsiwzi zwizanych z realizacj infrastruktury zapewniajcej bezpieczestwo dla kluczowych rejestrów pastwowych.