Spis treci 1. Wprowadzenie. 2 2. Mazowsze i jego miejsce na rynku usug lotniczych.5 3. Sie istniejcych lotnisk.. 8 3.1. Lotniska regionalne i midzynarodowe..8 3.2. Lotniska dla lotnictwa ogólnego.. 11 3.3. Lotniska dla lotnictwa sanitarnego...12 3.4. Inne.. 13 4. Charakterystyka i ocena lotnisk regionalnych z punktu widzenia moliwoci rozwojowych i adaptacyjnych analiza SWOT 14 4.1. Lotnisko Warszawa-Okcie. 15 4.2. Lotnisko Modlin.. 20 4.3. Lotnisko Sochaczew 23 4.4. Lotnisko Misk Mazowiecki... 28 4.5. Lotnisko Radom-Sadków.33 5. Uwarunkowania rozwoju lotnictwa cywilnego na Mazowszu.. 38 5.1. Uwarunkowania zewntrzne - lotniska w województwach ssiednich 5.2 Uwarunkowania spoeczno-gospodarcze. 41 5.3. Uwarunkowania planistyczno-programowe 45 5.4. Uwarunkowania formalno-prawne.. 52 6. Ekonomiczne skutki uruchomienia regionalnego portu lotniczego. 57 6.1. Efekty regionalnego portu lotniczego stan pocztkowy... 57 6.2. Efekty regionalnego portu lotniczego w perspektywie (do roku 2020)... 61 7. Kierunki dziaa dla rozwoju regionalnych portów lotniczych 71 7.1. Misja 71 7.2. Metodologia. 72 7.3. Zaoenia.. 73 7.4. Scenariusze warianty dziaa 74 8. Kierunki dziaa dla rozwoju lotnisk lotnictwa ogólnego. 79 9. Uwarunkowania realizacyjne z punktu widzenia samorzdu województwa.. 82 9.1. Koszty i potencjalne róda finansowania rozwoju infrastruktury lotniskowej... 82 9.2. Zadania Samorzdu Województwa Mazowieckiego... 88 9.3. Harmonogram dziaa w ramach realizacji Strategii... 90 9.4. Zadania jednostek administracji samorzdowej wobec lotnisk i ldowisk na etapie ich zakadania i funkcjonowania.. 93 Zacznik nr 1 Wykaz bada naukowych i ekspertyz sporzdzonych w ramach projektu Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu.
2 Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu 1. Wprowadzenie Niniejsze opracowanie - zgodnie z wol Zarzdu Województwa Mazowieckiego - zostao wywoane potrzeb rozwinicia i uszczegóowienia ustale Strategii Rozwoju Województwa do roku 2020, w czci dotyczcej infrastruktury lotniskowej. Potrzeba ta zostaa spowodowana licznie pojawiajcymi si inicjatywami wadz lokalnych na rzecz wykorzystania istniejcej infrastruktury lotniskowej, a take z uwagi na konieczno uwzgldnienia rzdowych planów rozwoju lotnictwa cywilnego, odnoszcych si do Mazowsza. W zwizku z tym wadze samorzdowe województwa mazowieckiego postanowiy opracowa wasn koncepcj rozwoju tej dziedziny transportu, pozwalajc na podejmowanie dziaa korzystnych z punktu widzenia interesów regionu. Strategia zostaa sporzdzona przy zaoeniu, e wadze samorzdowe województwa mazowieckiego bd wykorzystyway róne instrumenty realizacji przyjtych celów i kierunków rozwoju lotnictwa na Mazowszu, a mianowicie: - promowanie, wspieranie i uwiarygadnianie inicjatyw lokalnych na rzecz wykorzystania istniejcej infrastruktury lotniskowej dla rozwoju lotnictwa cywilnego na Mazowszu; - wspieranie poszukiwania zasilania finansowego rozwoju lotnisk poprzez partnerstwo publiczno-prywatne; - wspieranie rozwoju infrastruktury lotniskowej ze rodków publicznych. Przedmiotem Strategii s elementy infrastruktury lotniczej warunkujce powstanie i funkcjonowanie regionalnego systemu lotnictwa cywilnego na Mazowszu, w podziale na: - lotniska due, mogce obsugiwa regularne i nieregularne przewozy lotnicze (przewóz pasaerów, cargo i poczty), - lotniska lotnictwa ogólnego, które s wykorzystywane przez mae samoloty i migowce prywatne, do celów szkoleniowych, rekreacyjnych, pomocniczych itp. oraz lotów air taxi i w ramach transportu na potrzeby wasne firm (tzw. loty korporacyjne), - lotniska i ldowiska dla lotnictwa sanitarnego. Tak okrelone segmenty ruchu lotniczego rozpatrywano z uwzgldnieniem nie rozstrzygnitej do dzisiaj kwestii budowy nowego Centralnego Portu Lotniczego. Ten kluczowy dla Polski i Mazowsza element systemu lotniczego pozostaje w gestii wadz pastwowych, a wic z punktu widzenia podmiotu niniejszej Strategii (samorzdu województwa) jest to zmienna niezalena, powodujca potrzeb wariantowania zapisów, dotyczcych zwaszcza tempa i kolejnoci realizowania celów Strategii.
Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu 3 Niniejsza Strategia nie odnosi si bezporednio do problematyki zarzdzania ruchem lotniczym oraz zagadnie zwizanych z operatorami lotniczymi, gdy sprawy te nie le w kompetencjach samorzdu województwa. Niemniej w opracowaniach dokumentujcych Strategi (wykonanych na jej rzecz), sprawy te zostay uwzgldniane przez pryzmat ich wpywu na infrastruktur lotniskow. Punktem wyjcia dla okrelenia Strategii zgodnie z ogóln metodologi planowania strategicznego bya: - analiza miejsca i roli województwa na rynku usug lotniczych w relacjach krajowych i zagranicznych, - charakterystyka (z elementami analizy SWOT) istniejcej w województwie mazowieckim infrastruktury lotniskowej, dokonana pod ktem moliwoci jej wykorzystania dla lotnictwa cywilnego. Kolejnym krokiem ustale Strategii bya analiza czynników warunkujcych rozwój lotnictwa cywilnego na Mazowszu, obejmujca: - elementy rozwoju spoeczno-gospodarczego determinujce zapotrzebowanie na usugi lotnicze, - uwarunkowania dotyczce podstaw prawno-planistycznych rozwoju lotnictwa na Mazowszu, - okrelenie znaczenia lotnisk z punktu widzenia gospodarki regionalnej. Na podstawie powyszych przesanek okrelono zasadnicz cz Strategii, czyli kierunki dziaa w odniesieniu do poszczególnych segmentów ruchu lotniczego na Mazowszu, z podaniem uzasadnienia dokonanego wyboru. Cao koczy rozdzia okrelajcy uwarunkowania realizacyjne, obejmujcy m.in. wstpnie okrelone koszty adaptacji i modernizacji poszczególnych lotnisk. Biorc pod uwag uchwalon Strategi Rozwoju Województwa Mazowieckiego do roku 2020, przyjto, e przedmiotowa Strategia ma taki sam horyzont czasowy. Na obecnym etapie tworzenia Strategii przedkadany dokument jest opracowaniem eksperckim, wykonanym na zamówienie Samorzdu Województwa Mazowieckiego przez grono specjalistów z rónych dziedzin zwizanych z infrastruktur i z ruchem lotniczym. Zgodnie z przyjtym zaoeniem uznano bowiem, e etap spoecznych dyskusji i konsultacji nastpi po przyjciu projektu Strategii przez Zarzd Województwa. Prace nad Strategi trway od lipca do grudnia 2007 roku, przy zaangaowaniu 12 ekspertów. W sumie opracowano na potrzeby Strategii 8 ekspertyz (wykaz w zaczeniu). Koordynatorem caego projektu by ekspert lotniczy Ryszard Jaxa-Maachowski.
4 Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu Z ramienia Zamawiajcego (samorzdu województwa) realizacj omawianego przedsiwzicia prowadzio Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego, a nadzór sprawowa powoany przez Marszaka Województwa Mazowieckiego Zespó do spraw wdroenia w systemie eksperckim opracowania projektu Strategii rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu 1. 1 Skad Zespou: Przewodniczcy Prof. dr hab. Zbigniew Strzelecki - Dyrektor Mazowieckiego Biura Planowania Regionalnego (MBPR) Czonkowie: Bartomiej Kolipiski - Zastpca Dyrektora MBPR; Tadeusz Bartosiski - Zastpca Dyrektora Nieruchomoci i Infrastruktury UM; Jan Kukuka -
Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu 5 2. Mazowsze i jego miejsce na rynku usug lotniczych. Województwo mazowieckie pooone jest w centralno-wschodniej czci Polski i jest najwikszym regionem w kraju. Jego powierzchnia wynosi 35 598 km 2, co stanowi ok. 11,4% powierzchni kraju. Region zamieszkuje ponad 5,1 mln osób, z czego prawie 2,8 mln mieszka w aglomeracji warszawskiej. Gównymi miastami Mazowsza s Warszawa, Radom, Pock, Siedlce, Ciechanów i Ostroka. Mazowsze jest najsilniejszym gospodarczo regionem w Polsce - pierwszym pod wzgldem dynamiki rozwoju ekonomicznego i aktywnoci biznesowej w kraju. Jest te krajowym liderem przedsibiorczoci. Tu wytwarzana jest najwiksza cz produktu krajowego brutto (20% PKB Polski), a ponad poowa jego wartoci powstaje w Warszawie (63,4% w 2005 r.), która oprócz funkcji spoecznych peni rol wielkiego orodka przemysu i usug. Województwo mazowieckie jest te najbardziej atrakcyjnym regionem w Polsce dla inwestorów zagranicznych. wiadczy o tym ulokowana tu kwota ponad 21 mld USD, czyli okoo jednej pitej wartoci inwestycji zagranicznych zlokalizowanych w Polsce. W samej Warszawie ulokowanych jest okoo 48% wszystkich inwestycji zagranicznych w regionie. Co pity zagraniczny inwestor w stolicy pochodzi z Niemiec. Tabela 1. Podstawowe charakterystyki województwa mazowieckiego na tle kraju Wyszczególnienie Mazowsze Polska Udzia Mazowsza / Relacja do Polski Ludno (2006) w tys. 5 178,5 38 876,2 13,3% Przecitne miesiczne wynagrodzenie w sektorze przedsibiorstw w PLN 3 719,93 2 951,61 126,1% Podmioty gospodarki narodowej w tys. 624,1 3 481 17,9% Stopa bezrobocia 9,2% 11,3% 11,3%/9,2% ródo: dane Gównego Urzdu Statystycznego, padziernik 2007 r. Potencja ludnociowy regionu, silnie rozwinita gospodarka oraz liczne inwestycje zagraniczne powoduj, e Mazowsze zajmuje w Polsce jedno z pierwszych miejsc pod wzgldem generowania potrzeb przewozowych w zakresie transportu masowego, w tym lotniczego. Dyrektor Departamentu Strategii i Rozwoju Regionalnego UM; Kazimiera Denkiewicz MBPR; Agnieszka Prusakiewicz - MBPR; Izabella Strzakowska - MBPR.
6 Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu Kluczow rol i znaczenie województwa mazowieckiego w systemie transportowym kraju determinuje fakt przebiegu przez jego obszar trzech, z czterech przechodzcych przez Polsk, europejskich korytarzy transportowych, z wzem w Warszawie. S to korytarze na kierunkach: - Warszawa kraje nadbatyckie, z drog ekspresow S8 Via Baltica i lini kolejow E75; - Berlin Warszawa Moskwa, z autostrad A2 oraz lini kolejow E20 i CE20; - Gdask Warszawa Katowice, z autostrad A1 i drugim poczeniem drogowym tworzonym przez S7 i S8 oraz lini kolejow E65-CMK. W wle tych korytarzy pooone jest te najwiksze lotnisko w kraju: Port Lotniczy Warszawa-Okcie im. Fryderyka Chopina. W 2006 roku obsuyo ono ponad poow (52,6%) pasaerów podróujcych transportem lotniczym w Polsce. Mapa 1. Województwo mazowieckie na tle powiza europejskich ródo: Opracowanie MBPR Wypadkow dziaania czynników ksztatujcych zapotrzebowanie na usugi transportowe s wspóczynniki mobilnoci mieszkaców. Wspóczynnik redniej mobilnoci lotniczej 2 2 Wspóczynnik mobilnoci lotniczej populacji liczy si jako stosunek liczby podrónych, korzystajcych z transportu lotniczego w ustalonym okresie, do liczebnoci caej populacji.
Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu 7 obliczony dla Polski w 2006 roku wyniós 0,04, co lokuje nasz kraj na tle krajów Europy Zachodniej na bardzo niskim poziomie. Wskanik ten oznacza bowiem, e w Polsce tylko ok. 4% podrónych wybiera transport lotniczy, przy ok. 23% redniej europejskiej. Na tle wskanika krajowego, mobilno lotnicza mieszkaców Mazowsza wydaje si by wysoka, wynosi bowiem 15,6% 3. Dla samej Warszawy wynosi on 47,6%. Tak wysoki wskanik spowodowany jest jednak obecnoci centralnego portu lotniczego, z którego korzystaj nie tylko mieszkacy województwa mazowieckiego, ale take obywatele caego kraju. Duy jest take odsetek pasaerów tranzytowych, dla których port lotniczy w Warszawie jest punktem przesiadkowym. Generalnie naley jednak przyj, e potencja mobilnoci lotniczej w Polsce i na Mazowszu bdzie si charakteryzowa trwa tendencj wzrostow, wraz ze wzrostem zamonoci Polaków i wzrostem gospodarczym. Ryc. 1 rednia mobilno lotnicza mieszkaców Warszawy, Mazowsza oraz Polski na tle redniej Europejskiej w 2006 roku (w %) 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 47,6 23,6 15,6 4,0 Warszawa Mazowsze Polska Europa 3 Stosunek liczby podrónych, korzystajcych z transportu lotniczego z lotniska Okcie oraz lotnisk lotnictwa ogólnego w obszarze województwa, do liczby ludnoci Mazowsza
8 Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu 3. Sie istniejcych lotnisk 3.1. Lotniska midzynarodowe i regionalne Najwikszym portem lotniczym na Mazowszu jest lotnisko Warszawa-Okcie. Jako jedyne obsuguje ono ruch pasaerski (regularny i nieregularny) oraz towarowy, a take operacje lotnictwa ogólnego. W 2007 roku Okcie obsuyo ponad 8,2 milionów pasaerów, z tego 2 miliony pasaerów korzystajcych z usug tzw. przewoników niskokosztowych, i wykonano z niego prawie 4 tys. operacji samolotów i migowców lotnictwa ogólnego. Okcie jest te wanym orodkiem przewozów towarowych (tzw. cargo), ale jego udzia jest znaczco niszy ni na podobnych lotniskach tej wielkoci, a take niszy w stosunku do liczby obsugiwanych pasaerów. W najbliszej przyszoci mona wic spodziewa si intensyfikacji operacji cargo. Ruch pasaerski jest wyranie podzielony na trzy grupy: loty krajowe, loty na rednie odlegoci oraz loty dalekiego zasigu, czyli transatlantyckie. Daleki zasig - to przede wszystkim loty do USA oraz Kanady. Wkrótce dojd liczniejsze loty do Azji, a przede wszystkim do Chin 4. W zakresie operacji dalekiego zasigu Okcie jest w zasadzie monopolist na rynku krajowym (niewielka liczba takich lotów odbywa si równie z Krakowa i Rzeszowa). Ponadto z lotów tych korzystaj równie obywatele pastw batyckich oraz Biaorusi i Ukrainy. W zakresie operacji redniego zasigu (loty do Europy i na Bliski Wschód) strefa cienia Okcia wykracza daleko poza granice województwa mazowieckiego. Obsuguje ono cay teren na wschód i na pónocny wschód od Warszawy, gdzie na razie nie istniej lotniska komunikacyjne i lot z Okcia jest jedynym rozwizaniem dla potencjalnych pasaerów. Ponadto Warszawa jest zasilana przez pasaerów ze wszystkich województw ociennych, na terenie których istniej lotniska, ale sie oferowanych z nich pocze jest znacznie ubosza ni z Warszawy. Loty krajowe s nastawione przede wszystkim na obsug pasaerów odbywajcych podróe subowe oraz pasaerów przesiadajcych si w Warszawie. Taka sytuacja powoduje to, e mimo intensywnego rozwoju lotnisk regionalnych, Warszawa-Okcie nadal obsuguje poow caego krajowego ruchu pasaerskiego w Polsce. 4 W marcu 2008 PLL LOT wznowiy rejsy na Daleki Wschód poprzez uruchomienie bezporedniego poczenia do Pekinu
Mapa 2. Lotniska i ldowiska lotnictwa cywilnego na Mazowszu Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu 9
10 Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu Niewtpliwymi zaletami lotniska Okcie s: jego pooenie w stosunku do centrum miasta (12 km) i bardzo dobra sie pocze lotniczych z ca Europ. Najpowaniejszymi ograniczeniami s natomiast: przepustowo dworców lotniczych (terminali) oraz niedostatecznie rozbudowana sie dróg koowania (w tym: szybkiego zjazdu z drogi startowej. Ponadto saba infrastruktura uniemoliwia szybkie dotarcie do lotniska, znacznie zmniejszajc stref jego dostpnoci. Niewydolny ukad transportowy Warszawy i jej strefy podmiejskiej jest obecnie gównym czynnikiem blokujcym dostp do lotniska. Istotnym ograniczeniem Okcia jest take cisza nocna (23.00 6.00), podczas której ldowa i startowa mog tylko samoloty z napdem turbomigowym. Ograniczeniem jest te praktyczne wyczenie moliwoci podejcia do Okcia od strony Bemowa, z uwagi na funkcjonujce tam lotnisko. Utrzymanie ruchu maych samolotów na Okciu powoduje obnienie efektywnoci wykorzystania przestrzeni powietrznej, co oznacza zmniejszanie przepustowoci lotniska. Poza warszawskim lotniskiem na Mazowszu funkcjonuj dwa lotniska (Misk Mazowiecki i Radom-Sadków), z których na bieco prowadzone s operacje samolotów wojskowych. Okazjonalnie korzystaj z nich cywilne samoloty lotnictwa ogólnego, a operacje te maj charakter lotów prywatnych, air taxi, lotów korporacyjnych lub operacji ratowniczych. W przypadku obu tych lotnisk wadze lokalne (samorzd terytorialny) zaoyy spóki, które maj na celu wczenie tych lotnisk do sieci lotnisk cywilnych, wspóuytkowanych z lotnictwem wojskowym. Lotniska te mog obsugiwa cywilny ruch lotniczy i znakomicie mog zaspakaja potrzeby pasaerów z regionu, ale trzeba uwzgldnia fakt ogranicze operacyjnych, wynikajcy z ich parametrów technicznych. Fizycznie bd one mogy obsugiwa samoloty mniejsze, na co pozwalaj znajdujce si tam drogi startowe. Konieczne bdzie tworzenie od podstaw infrastruktury cywilnej i to w momencie zaostrzania przez organizacje midzynarodowe (ICAO 5, UE) wymaga dotyczcych lotnisk cywilnych. Fakt wspóuytkowania moe by zarówno siln, jak i sab stron caoci przedsiwzicia, co pokazuj dotychczasowe dowiadczenia lotnisk wspóuytkowanych w Polsce. Bye lotnisko wojskowe w Modlinie jest stale uytkowane na zasadach terenu przygodnego przez lotnictwo ogólne. Formalnie lotnisko zostao przekazane Agencji Mienia Wojskowego, a ta aportem wniosa je do spóki Mazowiecki Port Lotniczy Modlin, która ma za zadanie uruchomi lotnisko i certyfikowa je, a nastpnie zarzdza nim. Aktualny stan lotniska pozwala istniejcej spóce na zarejestrowanie lotniska, rozpoczcie jego uytkowania 5 Midzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego
Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu 11 w zakresie lotnictwa ogólnego i jednoczenie przystpienie do modernizacji istniejcej infrastruktury w celu umoliwienia obsugi ruchu pasaerskiego (regularnego i nieregularnego), ze szczególnym nastawieniem na operatorów niskokosztowych. Zalet lotniska jest w miar dobry stan techniczny i dobre poczenie komunikacyjne z Warszaw oraz atwy dostp do niego z caej pónocno-zachodniej czci województwa. Wad lotniska s znajdujce si w jego ssiedztwie kolonie ptaków, wymagajce szczególnych dziaa oraz dua liczba dni z trudnymi warunkami atmosferycznymi, co bdzie wymagao zastosowania kosztowniejszych rozwiza zapewniajcych bezpieczestwo lotów. Eksploatacj lotniska wojskowego w Sochaczewie zakoczono w drugiej poowie lat dziewidziesitych ubiegego wieku i od tego czasu pozostaje ono w gestii Agencji Mienia Wojskowego. Na jego terenie nie odbywaj si adne operacje lotnicze, a infrastruktura jest czciowo wykorzystywana do innych celów. Lotnisko w Sochaczewie moe sta si jednym z lotnisk obsugujcych aglomeracj warszawsk, a strefa jego dostpnoci jest niewiele mniejsza ni strefa Modlina. Niestety podstawowym problemem lotniska bdzie konieczno remontu caoci znajdujcej si tam infrastruktury przed rozpoczciem jakichkolwiek operacji przewozowych. Aby w przyszoci nie trzeba byo wprowadza ogranicze operacji lotniczych, niezbdne bdzie zweryfikowanie planów zagospodarowania przestrzennego dla Sochaczewa i oddalenie miasta od lotniska. 3.2. Lotniska dla lotnictwa ogólnego W tym zakresie Mazowsze dysponuje lotniskiem na Bemowie, w Radomiu, Pocku, Przasnyszu oraz 5 lotniskami prywatnymi. Bye lotnisko wojskowe na Bemowie zostao przekazane MSWiA 6 i jest zarzdzane przez ten resort. Mimo to prowadzi ono obsug operacji zarówno lotnictwa resortowego, jak i lotnictwa ogólnego. Z lotniska wykonywane s loty szkolne, air taxi, rekreacyjne, korporacyjne oraz ratownicze. W ramach struktur MSWiA Bemowo jest podstawow baz dla lotnictwa Policji Pastwowej, ponadto korzysta z niego lotnictwo Stray Granicznej. Istniejca infrastruktura lotniskowa jest wykorzystywana w stopniu znaczco odbiegajcym od jej maksymalnych moliwoci, cho w przypadku ich zwikszenia niezbdne bd dalsze inwestycje, przede wszystkim remont drogi startowej i uzupenienie wyposaenia lotniska. Zalet lotniska jest jego usytuowanie bardzo blisko centrum miasta, ale jednoczenie rozwój budownictwa mieszkaniowego w jego bezporednim ssiedztwie jest ródem skarg mieszkaców na haas lotniczy. Istniejce plany rozbudowy Warszawy 6 Ministerstwo Spraw Wewntrznych i Administracji
12 Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu w znacznym stopniu zagraaj dalszemu istnieniu lotniska. Dodatkowo, ze wzgldu na braki w wyposaeniu, operacje mog si odbywa tylko w dzie. Na lotnisku Bemowo ma siedzib zarzd oraz baza obsugowa Lotniczego Pogotowia Ratunkowego. Ponadto na terenie lotniska maj swoje siedziby Aeroklub Warszawski i szereg prywatnych firm lotniczych. Wszystkie pozostae lotniska i ldowiska znajdujce si na terenie województwa mazowieckiego s wykorzystywane przez lotnictwo ogólne. Trzon systemu stanowi Radom- Piastów (Aeroklub Polski), Pock (Aeroklub Polski), Przasnysz (Aeroklub Pónocnego Mazowsza) oraz pi lotnisk prywatnych: Konstancin Jeziorna, Nasielsk, Góraszka, Sobienie Szlacheckie, Góra Kalwaria, a take osiem zarejestrowanych ldowisk prywatnych. Status prawny czci z lotnisk nie jest uregulowany i problem ten wymaga jak najszybszego rozwizania. Z reguy s to lotniska o nawierzchni trawiastej, dziaajce tylko w dzie i przy dobrych warunkach atmosferycznych. Pod wzgldem istniejcej na nich infrastruktury s bardzo zrónicowane. Stanowi one podstawowe zaplecze dla lotnictwa komercyjnego, rekreacyjnego i szkoleniowego oraz pomocnicze ogniwo w systemie transportowym w zwizku z obsuga lotów air taxi. Oprócz tego wszystkie one w razie koniecznoci stanowi miejsca do ldowania dla lotnictwa sanitarnego oraz lotnictwa MSWiA i wojskowego. Mog by równie traktowane jako rezerwa terenu dla przyszych lotnisk komunikacyjnych. Na terenie Warszawy przygotowane s dwa ldowiska dla migowców, które znajduj si na dachach budynków (tzw. ldowiska wyniesione). Jak dotychczas nie przeprowadzono certyfikacji adnego z nich, ale w obu przypadkach waciciele potwierdzaj ch ich uruchomienia. 3.3. Lotniska dla lotnictwa sanitarnego Samodzielny Publiczny Zakad Opieki Zdrowotnej Lotnicze Pogotowie Ratunkowe (LPR) prowadzi przewóz chorych i organów w sytuacjach wymagajcych szczególnie szybkiego dziaania i docierania do miejsc trudno dostpnych dla innych rodków transportu medycznego, w ramach systemu Pastwowego Ratownictwa Medycznego. Jednym z podstawowych infrastrukturalnych elementów systemu s ldowiska przyszpitalne pozwalajce na bezporednie przekazanie chorego ze migowca do szpitala. Jest to rozwizanie najkorzystniejsze. Uycie ldowisk pooonych w pewnym oddaleniu od szpitali jest moliwe, ale zawsze wie si z koniecznoci przenoszenia chorego do karetki
Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu 13 pogotowia i dalszego jego transportu, co opónia czas dotarcia do szpitala i stwarza dodatkowe zagroenie dla ycia pacjenta. Aktualn infrastruktur lotnictwa sanitarnego tworz ldowiska i miejsca przystosowane do startów i ldowa (w sumie 9) oraz miejsca, gdzie ldowania przy szpitalach wykonuje si w terenie przygodnym (22). Dodatkowo s wykorzystywane lotniska w Warszawie na Okciu i Bemowie, gdzie lduj samoloty dostarczajce chorych i organy do przeszczepów. Profesjonalnie przygotowane i wyposaone migowcowe ldowiska przyszpitalne znajduj si w Sochaczewie, Posku, Pocku oraz Warszawie: w Midzylesiu Centrum Zdrowia Dziecka (CZD), przy szpitalu przy ul. Banacha. Ldowisko przy Wojskowym Instytucie Medycznym przy ul. Szaserów wymusza dowiezienie chorego do szpitala karetk. W stolicy szpitale: Bródnowski, Centralny Szpital Kliniczny MSWiA (Wooska) oraz przy ul. Niekaskiej s obsugiwane z ldowisk przygodnych, których uycie zawsze dezorganizuje ruch w miecie. Szpitale Bielaski i Grochowski s obsugiwane z oddalonych ldowisk, co nie stwarza komplikacji w ruchu, ale wymusza przewóz chorego karetk. W przypadku CZD czsto nie korzysta si z ldowiska, lecz w celu skrócenia czasu dostarczenia pacjenta do szpitala ldowanie odbywa si na parkingu vis a vis izby przyj. 3.4. Inne Ldowisko dla migowców uytkowane przez Kancelari Prezydenta RP nie jest uwzgldnione w niniejszym opracowaniu.
14 Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu 4. Charakterystyka i ocena lotnisk regionalnych z punktu widzenia moliwoci rozwojowych i adaptacyjnych analiza SWOT Ponisza charakterystyka obejmuje: - Port Lotniczy Warszawa Okcie; - znajdujce si na Mazowszu lotniska, które obecnie lub w przyszoci mog rozpocz prowadzenie regularnych i nieregularnych operacji lotniczych dla samolotów duych, tj. o pojemnoci powyej 18 miejsc pasaerskich (Modlin, Sochaczew, Misk Maz., Radom). Lotniska due s elementem infrastruktury transportowej pastwa i peni wan rol w jego systemie obronnym, ratowniczym i administracyjnym. Wspóczenie, zgodnie z ogólnymi uwarunkowaniami cywilizacyjnymi, przyjmuje si zasad, e wiksze orodki miejskie, administracyjne i gospodarcze powinny posiada wasne lotnisko lub znajdowa si w bliskiej strefie cienia odpowiedniego lotniska. Wynika z tego, e wielko i charakter lotniska w duej mierze zaley od orodka, który ma obsugiwa. Zakres tych usug waha si od obsugi ruchu maych samolotów klasy biznes i lotnictwa ogólnego, maych samolotów pasaerskich wykonujcych loty na poczeniach krajowych i zagranicznych, regionalnych do obsugi masowego transportu lotniczego. Na Mazowszu najwaniejszym generatorem popytu na usugi lotnicze bdzie Warszawa, a w zwizku z tym lotniska musz by lokalizowane blisko miasta. Przedstawiona niej charakterystyka Okcia i potencjalnych mazowieckich lotnisk regionalnych zostaa dokonana z uwzgldnieniem nastpujcych elementów: - pooenia, - opisu istniejcego stanu zagospodarowania i jego wykorzystania, - ogólnych uwarunkowa rodowiskowych, - analizy mocnych i sabych stron, z uwzgldnieniem m.in. okrelonego w ramach Strategii 7 badania popytu 8 dla analizowanych potencjalnych lotnisk oraz przygotowania inwestycji pod wzgldem planistyczno-programowym i organizacyjnym. Charakterystyka poszczególnych lotnisk skada si z czci opisowej, zestawienia SWOT, tabeli statystycznej lotniska oraz (dla potencjalnych lotnisk regionalnych) tabelarycznego 7 Na podstawie ekspertyzy Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN 8 Popyt cakowity (absolutny) - okrela cakowity potencja rynku znajdujcy si w zasigu oddziaywania (obszarze przycigania/przechwytywania, catchment area). Popyt cakowity nie uwzgldnia oddziaywania obszarów rynkowych innych lokalizacji generatorów popytu (w tym przypadku lotnisk konkurencyjnych). W praktyce jest mierzony liczb ludnoci lub firm, znajdujcych si w izochronie okrelonego czasu dojazdu (np. 1 godziny).
Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu 15 zestawienia niezbdnych nakadów warunkujcych rozpoczcie cywilnych operacji lotniczych 9. 4.1 Lotnisko Warszawa-Okcie Charakterystyka lotniska Jest to najwiksze lotnisko cywilne w Polsce pozostajce pod zarzdem Przedsibiorstwa Pastwowego Porty Lotnicze (PPL). Pomimo zmian na rynku Okcie zachowa pozycj dominujc przez kilkanacie nastpnych lat. Jest ono w peni wyposaone do obsugi samolotów pasaerskich i towarowych w ruchu regularnym i nieregularnym oraz tzw. operatorów niskokosztowych, czarterowych oraz lotnictwa ogólnego. Lotnisko posiada dwa 10 terminale (gówny obsugujcy operatorów sieciowych i loty krajowe oraz terminal dla operatorów niskokosztowych tzw. Etiuda). Terminal gówny jest aktualnie rozbudowywany. Aktualna przepustowo terminalu okoo 6 mln pas./rok 11 zostaa ju znacznie przekroczona. Obsuga operacji towarowych odbywa si w osobnym terminalu cargo (dworcu towarowym). Lotnisko posiada dwie drogi startowe DS-1 o wymiarach 2800 m x 50 m oraz DS-3 o wymiarach 3690 m x 60 m, system dróg koowania i pyt postojowych. Drogi startowe maj nawierzchni betonow, drogi koowania betonow i asfaltobetonow, a pyty postojowe betonow. Infrastruktura pozwala na obsug wszystkich uytkowanych obecnie na wiecie samolotów pasaerskich i cargo (towarowych). Lotnisko znajduje si na terenie Warszawy w odlegoci 12 km od centrum na poudnie, lecz z powodu niepenej dronoci cigów komunikacyjnych miasta, jego dostpno jest mniejsza, niby to wynikao z pooenia w stosunku do centrum. Wykorzystywanie Lotnisko obsuguje samoloty o masie startowej do 160 t, czyli 250 miejsc (okazjonalnie do 360 t) w ruchu regularnym sieciowym i niskokosztowym, czarterowym oraz samoloty i migowce lotnictwa ogólnego. Ponadto obsuguje ono ruch samolotów wojskowych. Operacje mog by prowadzone w dzie i w nocy, przy ograniczonej widocznoci. 9 Na podstawie ekspertyzy Piotra Szmita 10 W marcu 2008 roku otworzono Terminal 2 11 Po otwarciu Terminalu 2 przepustowo lotniska Warszawa-Okcie wynosi ok. 12,5 mln pas./rok
16 Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu Zalety lotniska Lotnisko jest pooone bardzo blisko centrum miasta i jeszcze zachowao pewne moliwoci inwestycyjne. Jest dostpne poza godzinami szczytu komunikacyjnego, w cigu najbliszych dwóch lat ma mie poczenie kolejowe. Lotnisko jest znane na rynku. Moliwe jest stosowanie technik podejcia do ldowania zmniejszajcych obcienie haasowe rodowiska. Wady lotniska Lotnisko ma powane ograniczenia uytkowania w zwizku z wprowadzonymi godzinami ciszy nocnej wynikajcymi z lokalizacji w miecie i wpywu haasu lotniczego na osiedla mieszkaniowe. Ograniczona jest moliwo korzystania z pasa startowego DS-3 w kierunku pónocno-zachodnim. Ze wzgldu na ruchliw al. Krakowsk konieczne byo ograniczenie dugoci drogi startowej DS-1 przy podejciu z zachodu (przesunicie progu). Przepustowo lotniska jest ograniczana przez ukad krzyujcych si dróg startowych, niedostateczn liczb dróg koowania oraz dróg szybkiego zjazdu z pasa, przez co drogi startowe s znacznie duej blokowane przez samoloty. Dodatkowo na lotniku operuje dua liczba maych samolotów lotnictwa ogólnego, co powoduje zmniejszenie efektywnoci wykorzystania dostpnego czasu operacyjnego. Inwestycji bdzie wymaga infrastruktura nawigacyjna, pozwalajca efektywniej kierowa ruchem lotniczym na etapie przygotowania i podejcia do ldowania. Analiza SWOT (wybrane elementy) Silne strony Lotnisko jest pooone bardzo blisko centrum miasta i zachowao pewne moliwoci inwestycyjne. Lotnisko jest atwo dostpne, poza godzinami szczytu komunikacyjnego i w cigu najbliszych dwóch lat ma mie podczenie kolejowe. Jest znane na rynku. Szanse Moliwe jest zbudowanie kolejnego terminalu. Moliwe jest rozbudowanie dróg koowania. Sabe strony Lotnisko ma powane ograniczenia uytkowania w zwizku z wprowadzonymi godzinami ciszy nocnej. Ograniczona jest moliwo korzystania z drogi startowej DS-3 w kierunku pónocno-zachodnim. Przepustowo lotniska jest ograniczana przez ukad krzyujcych si dróg startowych. Niedostateczna jest liczba dróg koowania oraz dróg szybkiego zjazdu z pasa. Konieczne s inwestycje w infrastruktur nawigacyjn. Zagroenia Dalsze ograniczenia ruchu spowodowane presja spoeczn. Narastajce problemy z dotarciem na lotnisko.
Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu 17 Moliwe jest stosowanie technik podejcia do ldowania zmniejszajcych obcienie haasowe rodowiska. Ograniczone moliwoci rozbudowy lotniska
18 Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu Tabela statystyczna lotniska Nazwa lotniska Port Lotniczy Warszawa-Okcie Kod referencyjny lotniska 4D Klasyfikacja lotniska (wg rozp. MI z 30 kwietnia 2004) Lotnisko uytku publicznego. Gówny port lotniczy Polski obsugujcy ruch krajowy i midzynarodowy, regularny i nieregularny, charter i tranzyt. Hub przesiadkowy. Podejcie do ldowania precyzyjne II kategorii. PODSTAWOWE DANE LOTNISKA Pooenie lotniska: Szeroko geograficzna 052 09'56.70" N dugo geograficzna 020 58'01.64" E wzniesienie lotniska 110,3 m n.p.m. Lokalizacja lotniska (opis) 12 km na poudnie od centrum Warszawy. Powierzchnia lotniska 305 ha Zakres i charakter uytkowania lotnisko uytku publicznego caoroczne Samolot graniczny (masa maksymalna przyjmowanych Patrz AIP Polska statków) Drogi startowe: Liczba DS. 2 kierunki Dugo Szeroko nawierzchnia nono 15 33 11 29 3690 m 2800 m 60 m 50 m Asfaltobeton Asfaltobeton PCN 57/R/B/W/T PCN 57/R/B/W/T Drogi koowania (DK): Nawierzchnia Nono nawierzchnia nono Asfaltobeton Od PCN 39/R/B/X(W)/T do 62/R/B/X(W)/T Beton/asfaltobeton PCN (liczba klasyfikacyjna nawierzchni (parametr charakteryzujcy nono nawierzchni) Paszczyzny postojowe SP Wymiary nawierzchnia nono Ze wzgldu na liczb pyt nie podano (szczegóy AIP Polska Zbiór Informacji Lotniczych Polska) Asfalt (pyta nr 1) Beton (pyty 2-10 + cargo) PCN 41-67/R/B/W(X)/T(WU) Wyposaenie nawigacyjne DS. Przyrzdowe II kat. Kategoria ochrony przeciwpoarowej VIII Ograniczenia operacyjne Ograniczenia w porze nocnej midzy 23:00 a 06:00
Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu 19 4. 2. Lotnisko Modlin ródo: www.modlinairport.pl Charakterystyka lotniska Bye lotnisko wojskowe w Modlinie formalnie nie jest uytkowane od lat dziewidziesitych, cho stale odbyway i odbywaj si tam operacje lotnictwa ogólnego. Lotnisko przekazano w 2000 r. do zasobu Agencji Mienia Wojskowego, a obecnie znajduje si w uytkowaniu spóki Mazowiecki Port Lotniczy Modlin Sp. z.o.o. Lotnisko wraz z infrastruktur towarzyszc obejmuje obszar o powierzchni 305 ha. W bezporednim ssiedztwie pooone jest 544 ha terenu Skarbu Pastwa, co gwarantuje dalsze moliwoci jego rozwoju. Obecnie istnieje jedna droga startowa o wymiarach 2500 m x 80m o nawierzchni betonowej i asfaltobetonowej oraz drogi koowania i pyta postojowa o nawierzchni betonowej. Lotnisko pooone jest na terenie równinnym w odlegoci okoo 35 km od Warszawy. Jest ono pooone przy wanych istniejcych szlakach kolejowych i drogowych. Poczenie kolejowe zapewnia magistralna linia kolejowa E65 Warszawa - Nasielsk - Gdask, ze stacjami w Legionowie, Nowym Dworze Mazowieckim i Modlinie. Prowadzony remont tej linii i przystosowanie jej do uzyskiwania prdkoci 160 km/h w ruchu pasaerskim oraz 120 km/h w ruchu towarowym zapewni szybkie poczenie z Warszaw, a poprzez wze warszawski dogodne poczenie kolejowe krajowe i zagraniczne. Od stacji Modlin na teren lotniska prowadzi bocznica kolejowa, która bdzie modernizowana przez Samorzd Województwa Mazowieckiego.
20 Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu Najwaniejsze poczenie drogowe stanowi przechodzca po lewej stronie Wisy dwupasmowa droga ekspresowa o znaczeniu midzynarodowym (S7). Dziki tej trasie Modlin ma dobre poczenie z Warszaw, Ciechanowem, Olsztynem, Gdaskiem. Po prawej stronie Wisy powizania drogowe z Warszaw zapewniaj drogi wojewódzkie i w czci droga krajowa nr 61 oraz droga krajowa nr 62 czca Modlin z Wyszogrodem, Pockiem oraz dalej z Wocawkiem, Toruniem, Bydgoszcz i Szczecinem. Istotnym cznikiem pomidzy pónocn, a poudniow czci Mazowsza s istniejce przeprawy mostowe w rejonie Modlina i Nowego Dworu Mazowieckiego. Wykorzystywanie Lotnisko w Modlinie moe ju w tej chwili rozpocz obsug ruchu samolotów lotnictwa ogólnego z widzialnoci ziemi w dzie. Zalety lotniska Dla lotniska opracowana zostaa Koncepcja programowo-przestrzenna zagospodarowania terenu wydzielonego z pastwowego lotniska wojskowego i przeznaczonego pod lokalizacj terminalu i obiektów towarzyszcych przyszego portu lotniczego Modlin. Kierunek podejcia do ldowania i odejcia z lotniska nie koliduje z kierunkiem lotów na lotnisko Warszawa- Okcie oraz z pozostaymi lotniskami w rejonie Warszawy. Lotnisko znajduje si w stosunkowo dobrym stanie technicznym. Istniejca infrastruktura pozwala na adaptowanie jej do celów obsugi pasaerów i przez to przypieszenie momentu uruchomienia lotniska do operacji pasaerskich. Istniejca spóka, która przeja ju teren, podja starania o zarejestrowanie lotniska. Prowadzone s prace przywracajce lotnisku jego charakter i przewidywane jest rozpoczcie operacji lotniczych w 2009 r. Atutem lotniska jest brak naturalnych wysokich obiektów w rejonie lotniska i na podejciach, co w przyszoci pozwoli na monta urzdze umoliwiajcych precyzyjne ldowania w bardzo ograniczonej widzialnoci. Komisja Europejska wyrazia zgod na uycie rodków pomocowych na rozwój lotniska, poprzez akceptacj Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2007-2013, w którym jednym z kluczowych projektów jest uruchomienie lotniska komunikacyjnego w Modlinie. Wady lotniska Lotnisko w pocztkowej fazie rozwoju moe mie kopoty operacyjne zwizane z ssiedztwem obszarów Natura 2000. Zastosowane przez Spók tzw. offsety (zakrzywienia
Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu 21 cieek podejcia do ldowania) pozwol jednake na zminimalizowanie kolizji statków powietrznych z ptakami 12. Lotnisko znajduje si w strefie silnych zamgle, które mog ogranicza moliwo prowadzenia niektórych typów operacji lotniczych, a przede wszystkim ldowania statków powietrznych nie wyposaonych do lotów bez widocznoci ziemi (lotnictwo ogólne). Analiza SWOT wybrane elementy Silne strony Najwikszy popyt cakowity z rozpatrywanych lotnisk Brak konkurencji innych lotnisk. Utrzymanie potencjau mimo modernizacji infrastruktury. Pooenie w europejskim korytarzu transportowym. Dobry dostp drogowy i kolejowy. Dobre pokrycie miejscowymi planami zagospodarowania otaczajcych terenów. Stosunkowo nieznaczna uciliwo haasowa dla otoczenia. Sabe strony Negatywne oddziaywanie na populacje ptaków (konieczno dostosowania procedur i monitorowania rodowiska). Czste wystpowanie niekorzystnych zjawisk pogodowych. Szanse Brak konfliktu nawigacyjnego z Okciem i ew. nowym CPL. Przygotowanie od strony dokumentacji projektowej oraz prawnej (spóka). Moliwo rozwoju lotniska i drugiego pasa startowego (teren pod inwestycje jest atwo dostpny). Pooenie przy trasie kolei magistralnej. Zagroenia - 12 W dniu 17 marca 2008 r. Wojewoda Mazowiecki wyda postanowienie w sprawie uzgodnienia rodowiskowych uwarunkowa zgody na realizacj modernizacji lotniska Modlin.
22 Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu Tabela statystyczna lotniska Nazwa lotniska Mazowiecki Port Lotniczy Warszawa-Modlin Kod referencyjny lotniska 4D Klasyfikacja lotniska (wg rozp. MI z 30 kwietnia 2004) Lotnisko uytku publicznego obsugujce ruch krajowy i midzynarodowy, regularny i nieregularny (pocztkowo tylko nie regularny, przede wszystkim GA i operacje biznes), z drog startow o nawierzchni sztucznej, obsugujce samoloty i migowce o maksymalnej masie do 44 ton (pocztkowo do 22 ton). Podejcie do ldowania przyrzdowe (pocztkowo nie przyrzdowe). PODSTAWOWE DANE LOTNISKA Pooenie lotniska: szeroko geograficzna 052 27'10.54" N dugo geograficzna 020 40'12.13" E wzniesienie lotniska 103,6 m n.p.m. Lokalizacja lotniska (opis) 35 km na pónoc od centrum Warszawy, 5 km na pónocny zachód od miasta Nowy Dwór Mazowiecki. Przy drodze S7 i drogach krajowych Nr 61,62. W odlegoci 3 km od lotniska przebiega magistrala kolejowa: E65 Warszawa Wschodnia Gdask Gówny. Powierzchnia lotniska 305 ha Zakres i charakter uytkowania lotnisko uytku publicznego caoroczne Samolot graniczny (masa maksymalna Max 55 t (pocztkowo 22 t i sporadycznie 44 t) przyjmowanych statków) Drogi startowe: Ilo DS. 1 kierunki Dugo Szeroko nawierzchnia nono 08 o 26 o 2500 m 80 m Beton (kier 26 500 m); Asfaltobeton (kier 08 2000 m) PCN 46/R/B/X/T (kier 26) PCN 38/F/B/X/T (kier 08) Drogi koowania (DK): Nawierzchnia Nono nawierzchnia nono Beton PCN 46/R/B/X/T Asfaltobeton PCN 38/F/B/X/T Paszczyzny postojowe SP Wymiary nawierzchnia nono 760 m x 66,9 m 100 x 50 Beton PCN 46/R/B/X/T Wyposaenie nawigacyjne DS. Przyrzdowe (pocztkowo nieprzyrzdowe mobilny system owietlenia DS. i DK, mobilny system wietlnego podejcia w ukadzie krzy) zabudowa przez PAP DVOR/DME. Kategoria ochrony przeciwpoarowej IV-VII (pocztkowo bez kategorii przeciwpoarowej) Ograniczenia operacyjne Brak ogranicze
Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu 23 MODLIN Kod lotniska wg Anex 14 ICAO 4D Graniczny samolot o masie startowej do 68 500 kg Lp. Nazwa inwestycji / zakres prac modernizacyjnych / zakupy 1 Opracowanie studium wykonalnoci ruchu pasaerskiego, GA 13, Biznes, Charter Koszt 400 000 2 Zakup projektów 1 000 000 3 Opracowanie dokumentacji na rodki europejskie 600 000 4 Opracowanie Master Planu 700 000 5 Opaty urzdowe Urzdu Lotnictwa Cywilnego (ULC) 180 000 6 Opracowanie map zgodnie z Art. 55 ust. 3 ustawy Prawo Lotnicze 120 000 7 Prognoza, plan ruchu lotniczego, procedury (PAP 14 ) 80 000 8 Systemy zarzdzania 500 000 9 Budowa / Dostosowanie pyty postojowej przed terminalem 1 500 000 10 Modernizacja drogi startowej oraz dróg koowania wraz z owietleniem pasa 28 000 000 11 Budowa budynku terminalu pasaerskiego 10 000 000 12 Budowa ogrodzenia lotniska 5 400 000 13 Budowa / Adaptacja parkingów samochodowych 2 000 000 14 Budowa i modernizacja dróg poarowych, technicznych, patrolowych 4 000 000 15 Modernizacja budynku administracyjnego 2 000 000 16 17 Budowa / Adaptacja istniejcych obiektów na potrzeby stranicy ppo. wraz z centrum koordynacji Modernizacja istniejcych hangarów na potrzeby uytkowników SP (GA, przewonicy) 4 000 000 15 000 000 18 Budowa / Remont kanalizacji wodno-ciekowej 2 500 000 19 Dostosowanie / Budowa infrastruktury energetycznej i telekomunikacyjnej 3 000 000 20 Sprzt do utrzymania czci trawiastej lotniska 1 800 000 21 Dostosowanie wiey (TWR 15 ) i systemu sterowania ze sprztem cznoci 650 000 22 Sprzt ganiczy do III kat ppo. 2 800 000 23 Sprzt utrzymania DS, DK, PPS, Follow 3 700 000 24 Mobilne urzdzenie odladzajce SP 1 500 000 SUMA 91 430 000 Koszt I etapu inwestycji (lotnisko wspóuytkowane) wg potrzeb Opracowanie studium wykonalnoci ruchu pasaerskiego, GA, Biznes, Charter wietlne pomoce nawigacyjne Pomoce radionawigacyjne Sprzt utrzymania lotniska Sprzt cznoci Ogrodzenie lotniska (Rozp. MI z 30.04.2004 Dz. U. Nr 122, poz. 1273) Komplet map Naprawy nawierzchni 15 000 000 13 Lotnictwo ogólne (general aviation) 14 Pastwowa Agencja eglugi Powietrznej 15 wiea na lotnisku (tower)
24 Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu 4.3. Lotnisko Sochaczew ródo: www.airsochaczew.com Charakterystyka lotniska Jest to bye lotnisko wojskowe, aktualnie znajdujce si w gestii Agencji Mienia Wojskowego. Posiada drog startow o dugoci 2500 m x 60 m, o nawierzchni betonowoasfaltowej. Lotnisko posiada czoowe pasy bezpieczestwa oraz zapasowy równolegy pas o nawierzchni trawiastej. Po wstpnym remoncie moe ono obsugiwa samoloty o masie startowej nie przekraczajcej 22 t. Istniejce lotnisko Sochaczew-Bielice obejmuje obszar o powierzchni 660 ha, w tym 150 ha stanowi lasy jako tereny izolacyjne. Zlokalizowane jest na terenie równinnym, w odlegoci okoo 60 km na zachód od Warszawy i 5 km na poudniowy-wschód od Sochaczewa. Wokó istniejcego obiektu dominuj tereny rolnicze z rozproszon zabudow wiejsk. Lotnisko pooone jest w transeuropejskim korytarzu transportowym na kierunku Berlin- Warszawa-Moskwa. Poczenie kolejowe stanowi przechodzca od pónocy, zmodernizowana magistralna linia kolejowa E20 Berlin-Kunowice-Warszawa-Moskwa, przystosowana do uzyskiwania prdkoci 160 km/h w przewozach pasaerskich. Ponadto w komunikacji kolejowej funkcjonuj poczenia relacji Sochaczew-owicz-Kutno. Poczenie drogowe stanowi midzynarodowa trasa krajowa Nr 2 przechodzca bezporednio na pónoc od lotniska oraz bdca w przygotowaniu do budowy (na odcinku do Warszawy) autostrada A2, z projektowanym przebiegiem w odlegoci okoo 15 km na poudnie od lotniska. Uzupenienie tych pocze stanowi przylegajca bezporednio do
Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu 25 lotniska droga krajowa Nr 50 stanowica fragment Duej Obwodnicy Warszawy oraz drogi wojewódzkie. Rozbudowa infrastruktury drogowej sprawi, e dojazd z lotniska do stolicy bdzie znaczco usprawniony. Zalety lotniska Lotnisko jest dobrze zlokalizowane wzgldem miasta i moe peni rol lotniska odciajcego ukad lotnisk Okcie-Modlin. Z czasem moe ono przej wikszo ruchu samolotów lotnictwa ogólnego z lotniska Babice. Dla lotniska opracowana zostaa Koncepcja rozbudowy i modernizacji lotniska cywilnego w Sochaczewie dla uruchomienia cywilnego lotniska na terenie byego lotniska wojskowego. Na rzecz uruchomienia lotniska dziaa Stowarzyszenie Portu Lotniczego Sochaczew, majce poparcie Rady Miasta Sochaczew. Funkcjonujca od 2006 r. spóka Mazowiecki Port Lotniczy Sochaczew prowadzia intensywne dziaania na rzecz pozyskania inwestora i dniu 5 lutego 2008 r. przyja trzech nowych udziaowców. Jeden z nich, austriacka firma Meinl Aiports International, zosta partnerem strategicznym z 40 % udziaem. Podpisane zostao take porozumienie Ministra Transportu i Ministra Obrony Narodowej, na wspóuytkowanie lotniska wojskowego w Sochaczewie do celów cywilnych. Wady lotniska Wad lotniska jest fakt, e przed uruchomieniem operacji cywilnych wymaga ono remontu drogi startowej i pyty postojowej oraz rozbudowy dróg koowania. Infrastruktura lotniska jest najbardziej zdewastowana sporód analizowanych obiektów, co jest wynikiem dziesicioletniego braku aktywnoci lotniczej. Ruch lotniczy tego lotniska moe znale si w konflikcie z ruchem z lotniska Okcie. W przypadku rozbudowy istniejcej infrastruktury lotniskowej konieczne bdzie w czci pozyskanie gruntów prywatnych. Spóka nie podja jeszcze próby przejcia nieruchomoci i nie dokonaa oceny stanu technicznego obiektów. Analiza SWOT (wybrane elementy) Silne strony Znaczny popyt cakowity. Lokalizacja w europejskim korytarzu transportowym (na osi midzynarodowych powiza drogowokolejowych). Dobry dojazd do lotniska z jego strefy cienia. Stosunkowo nieznaczna uciliwo haasowa dla otoczenia. Sabe strony Niekorzystne zjawiska pogodowe (czsto mgy). Niekompletne pokrycie miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego otaczajcych terenów. Konieczno ograniczenia rozwoju miasta Sochaczewa w stron Warszawy.
26 Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu Szanse Projektowane inwestycje drogowe poprawiajce dostpno lotniska (budowa autostrady A2) Moliwo rozwoju lotniska Zagroenia Silna konkurencja lotniska w odzi. Konflikt nawigacyjny z lotniskiem Okcie. W przypadku rozbudowy lotniska konieczno wykupu czci gruntów od prywatnych wacicieli.
Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu 27 Tabela statystyczna lotniska Nazwa lotniska Mazowiecki Port Lotniczy Sochaczew Kod referencyjny lotniska 3C Klasyfikacja lotniska (wg rozp. MI z 30 kwietnia 2004) Lotnisko uytku publicznego/niepublicznego obsugujce ruch krajowy i midzynarodowy, regularny i nieregularny przede wszystkim GA i operacje biznes, z drog startow o nawierzchni sztucznej, obsugujce samoloty i migowce o maksymalnej masie do 22 MTOW Podejcie do ldowania przyrzdowe (pocztkowo nie przyrzdowe). PODSTAWOWE DANE LOTNISKA Pooenie lotniska: szeroko geograficzna 52 o 11' 55"N Dugo geograficzna 20 o 17' 23" E wzniesienie lotniska Lokalizacja lotniska (opis) 60 km na zachód od centrum Warszawy, 5 km na poudniowy-wschód od Sochaczewa. Przy drodze krajowej Nr 2, w odlegoci 3 km od lotniska przebiega magistrala kolejowa: E20 Kunowice - Warszawa Terespol. Powierzchnia lotniska 660 ha Zakres i charakter uytkowania Lotnisko uytku publicznego/niepublicznego caoroczne Samolot graniczny (masa maksymalna max 22 MTOW przyjmowanych statków) Drogi startowe: Ilo DS. 1 Kierunki Dugo Szeroko Nawierzchnia Nono 10º - 28º 2500 m 60 m Asfaltobeton 2000 m Beton 2x250m od progów PCN 25/F/B/X/T PCN 25/R/B/X/T Drogi koowania (DK): Nawierzchnia Nono Nawierzchnia Nono Beton PCN 25/R/B/X/T Asfaltobeton PCN 25/F/B/X/T Paszczyzny postojowe SP Wymiary nawierzchnia nono 2 x PPS 550 m x 14 m; PPS przedhangarowa 72 m x 50 m Beton PCN 25/R/B/X/T Wyposaenie nawigacyjne DS. Przyrzdowe (pocztkowo nieprzyrzdowe) Kategoria ochrony przeciwpoarowej IV Ograniczenia operacyjne Wskazywana przez PAP kolizja ruchowa w odniesieniu do lotniska Okcie.
28 Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu SOCHACZEW Kod lotniska wg Anex 14 ICAO 3C Graniczny samolot o masie startowej do 22 000 kg Lp. Nazwa inwestycji / zakres prac modernizacyjnych / zakupy 1 Opracowanie studium wykonalnoci dla lotniska ruchu pasaerskiego, GA, Biznes, Charter Koszt 400 000 2 Opracowanie Master Planu 700 000 3 Opaty urzdowe ULC 180 000 4 Opracowanie map zgodnie z Art. 55 ust. 3 ustawy Prawo Lotnicze 120 000 5 Prognoza, plan ruchu lotniczego, procedury (PAP) 80 000 6 Systemy zarzdzania 500 000 7 Budowa / Dostosowanie pyty postojowej przed terminalem 1 500 000 8 Naprawa / Modernizacja drogi startowej oraz dróg koowania wraz z owietleniem pasa 9 000 000 9 Budowa / Adaptacja budynku terminalu pasaerskiego z moduem Cargo 6 000 000 10 Budowa ogrodzenia lotniska 5 400 000 11 Budowa parkingów samochodowych 2 000 000 12 Budowa i modernizacja dróg poarowych, technicznych, patrolowych 6 000 000 13 Budowa / Adaptacja budynku administracyjnego 1 500 000 14 15 Budowa / Adaptacja istniejcych obiektów na potrzeby stranicy ppo. wraz z centrum koordynacji Budowa / Adaptacja istniejcych hangarów na potrzeby uytkowników SP (GA, przewonicy) 4 000 000 5 000 000 16 Budowa / Remont kanalizacji wodno-ciekowej 2 500 000 17 Dostosowanie / Budowa infrastruktury energetycznej i telekomunikacyjnej 3 000 000 18 Sprzt do utrzymania czci trawiastej lotniska 1 000 000 19 Dostosowanie / Zakup wiey mobilnej (TWR) i systemu sterowania ze sprztem cznoci 1 230 000 20 Samochód ganiczy do III kat ppo. 2 800 000 21 Sprzt utrzymania DS., DK, PPS, Follow 4 700 000 22 Mobilne urzdzenie odladzajce SP 1 500 000 SUMA 68 110 000 Koszt I etapu inwestycji Opracowanie studium wykonalnoci dla lotniska ruchu pasaerskiego, GA, Biznes, Charter Umowa z AMW Raport oddziaywania na rodowiskowo do celów budowy wietlne pomoce nawigacyjne Pomoce radionawigacyjne Sprzt utrzymania lotniska Sprzt cznoci Ogrodzenie lotniska (Rozp. MI z 30.04.2004 Dz. U. Nr 122, poz. 1273) Komplet map Naprawy nawierzchni 16 000 000
Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu 29 4.4. Lotnisko Misk Mazowiecki ródo: www.maps.google.com Charakterystyka lotniska Jest to lotnisko wojskowe stale zarzdzane przez MON i stale uytkowane przez samoloty bojowe (status formalno-prawny wasno Skarbu Pastwa, zarzdzajcy lotniskiem Dowództwo Si Powietrznych, gówny uytkownik Jednostka Wojskowa nr 1131). Modernizacja lotniska objta zostaa rzdowym Programem Inwestycji Organizacji Traktatu Pónocnoatlantyckiego (NSIP) w celu dostosowania go do standardów NATO. Wedug ostatnich informacji lotnisko to nie bdzie uytkowane po zakoczeniu suby przez aktualnie uytkowane samoloty typu Mig-29. Lotnisko obejmuje powierzchni 434 ha. Posiada drog startow z nawierzchni sztuczn z betonu cementowego o wymiarach 2500 m x 80 m. Jest wyposaone w nowoczesn infrastruktur nawigacyjn i moe zosta wczone w obsug lotów cywilnych. Lotnisko jest pooone w odlegoci okoo 40 km na wschód od Warszawy, w transeuropejskim korytarzu transportowym na kierunku Berlin-Warszawa-Moskwa. Poczenie drogowe stanowi istniejca droga krajowa Nr 2, od której lotnisko oddalone jest o 2 km. Jednake w niedalekiej przyszoci gównym poczeniem bdzie planowana autostrada A2, przechodzca w bezporednim ssiedztwie lotniska. Moliwe jest równie zapewnienie poczenia kolejowego poprzez budow bocznicy kolejowej od magistralnej linii kolejowej E20 Berlin-Kunowice-Warszawa-Terespol- Moskwa. W 2007 r. zostao podpisane porozumienie Ministra Transportu i Ministra Obrony Narodowej, na wspóuytkowanie lotniska wojskowego do celów cywilnych.