Przegląd rynku nieruchomości Polska Październik 2015. Przegląd Rynku Nieruchomości III kwartał 2015



Podobne dokumenty
Rynek magazynowy. Market Insights. Market Insights. Rynek magazynowy Polska. Podsumowanie roku Zarys ogólny

RYNEK POWIERZCHNI MAGAZYNOWYCH W POLSCE

Rynek Powierzchni Magazynowych w Polsce. III kwartał 2016

Rynek Powierzchni Magazynowych w Polsce. II kwartał 2016

Rynek Powierzchni Magazynowych w Polsce. Podsumowanie 2015 roku

RYNEK POWIERZCHNI MAGAZYNOWYCH W POLSCE

Rynek biurowy. Market Insights Polska. Rynek biurowy. Podsumowanie roku Zarys ogólny. Rynek biurowy w największych miastach Polski

PRZEGLĄD RYNKU NIERUCHOMOŚCI P O L S K A

PRZEGLĄD RYNKU NIERUCHOMOŚCI P O L S K A

Zielone budynki w Polsce

Rynek Powierzchni Magazynowych w Polsce. I kwartał 2016

POLSKA MARKET INSIGHTS

Magazyny w I kwartale 2011 rosną czynsze, coraz mniej wolnej powierzchni

Rynek Powierzchni Magazynowych w Polsce Q3 2015

Raport Rynek magazynowy w I kw r.

Zielone budynki w Polsce 2015

MARKETBEAT RYNEK BIUROWY W MIASTACH REGIONALNYCH

RYNEK POWIERZCHNI BIUROWYCH Q3 2014

Przegląd rynku nieruchomości Polska Kwiecień Przegląd Rynku Nieruchomości I kwartał 2015

Rynek biurowy. Market Insights Polska. Rynek biurowy. I kwartał Zarys ogólny. Podaż. Główne wskaźniki, I kwartał 2017 r.

Rynek Powierzchni Magazynowych w Polsce Q3 2015

Walter Herz O POLSCE. Nieruchomości komercyjne. Warsaw, 12/09/2016

Rynek magazynowy w I kw r. 878 tys. mkw. 585 tys. mkw. 586 tys. mkw. 2 mln mkw. 4,7% Raport. Popyt brutto. Popyt netto. Nowa podaż.

Rekordowe półrocze na rynku nieruchomości magazynowych

Rynek biurowy w Polsce

Raport Rynek magazynowy w I kw r.

Stan i perspektywy rozwoju rynku nieruchomości niemieszkalnych w Polsce w 2012 r.

Polski Rynek Powierzchni Magazynowych I poł Raport przygotowany przez Colliers International Poland

Gospodarka Polski w 2013 r.

MARKETBEAT RYNEK BIUROWY

Warszawski zasób biur powiększy się o ponad 20% do końca 2017 r.

Instytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn /330

Raport Rynek magazynowy w I połowie 2017 r.

RYNEK NIERUCHOMOŚCI BIUROWYCH WARSZAWA, III KWARTAŁ 2015

Centra handlowe przyjazne dzieciom

Raport Rynek magazynowy w III kw r.

Rynek powierzchni biurowych we Wrocławiu w III kw roku. Rynek powierzchni biurowych we Wrocławiu w III kw roku

Raport Rynek magazynowy w I połowie 2018 r.

POZYCJA ŁÓDZKIEGO RYNKU NIERUCHOMOŚCI NA TLE INNYCH REGIONÓW KRAJU. Raport roczny

MARKETBEAT RYNEK BIUROWY

Rynek nieruchomości biurowych w Warszawie

Regionalny rynek biurowy WROCŁAW W KLUBIE MILIONERÓW

Raport: III kwartał 2017 na rynku powierzchni magazynowych w Polsce

RYNEK BIUROWY GŁÓWNE MIASTA REGIONALNE W POLSCE

Rosnąca aktywność najemców

Przegląd rynku nieruchomości Polska Sierpień Przegląd Rynku Nieruchomości I poł. 2015

POLSKA PRZEGLĄD RYNKU NIERUCHOMOŚCI III KWARTAŁ Accelerating success.

PRZEGLĄD RYNKU NIERUCHOMOŚCI

RYNEK MAGAZYNOWY W POLSCE. Podsumowanie 2016 roku

Rozwój regionalnego rynku biurowego przyspiesza dzięki rosnącej aktywności najemców z sektora BPO/SSC

Katowice to jeden z największych rynków biurowych w Polsce o dużym potencjale BPO i SSC.

Przegląd rynku nieruchomości Polska Październik Przegląd Rynku Nieruchomości III kwartał 2014 r.

MARKETBEAT RYNEK MAGAZYNOWY W POLSCE. I połowa 2017 roku

RYNEK NIERUCHOMOŚCI BIUROWYCH WARSZAWA, IV KWARTAŁ 2014

Rozwój regionalnego rynku biurowego przyspiesza dzięki rosnącej aktywności najemców z sektora BPO/SSC

Rynek. Nowych Mieszkań. Rynek Nowych. Mieszkań. III kwartał 2012 r.

Aktywność najemców podwoiła się w ciągu ostatnich 6 lat

MARKETBEAT RYNEK MAGAZYNOWY W POLSCE MKW MKW. 1,91 MLN MKW. NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIA. Polski rynek magazynowy w 1. kwartale 2018 roku

Tabela nr 1. Stopa bezrobocia rejestrowanego w poszczególnych miesiącach w 2012 i 2013 r. na Mazowszu i w Polsce.

Przygotowany przez: Dział Doradztwa i Badań Rynku Colliers International Poland Sp. z o.o.

RYNEK POWIERZCHNI BIUROWYCH

RYNEK NIERUCHOMOŚCI BIUROWYCH WARSZAWA, IV KWARTAŁ 2014

Polska MARKET INSIGHTS

Podsumowanie sytuacji na rynku nieruchomości biurowych w Polsce w roku 2009 i prognoza na 2010

RYNEK POWIERZCHNI BIUROWYCH

SYTUACJA SPOŁECZNO EKONOMICZNA W ŁODZI 2014

Kolejny rekordowy kwartał z mkw. wynajętej powierzchni

12,86 mln mkw. Całkowite zasoby rynku nowoczesnej powierzchni przemysłowej i logistycznej w Polsce

RYNEK POWIERZCHNI BIUROWYCH

15,01 MLN MKW. 1,42 MLN MKW.

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

MARKETBEAT RYNEK BIUROWY W WARSZAWIE

MIASTA REGIONALNE NAJLEPSZE DO ROZWOJU BIZNESU JOANNA MROCZEK CBRE

POZYCJA ŁÓDZKIEGO RYNKU NIERUCHOMOŚCI NA TLE INNYCH REGIONÓW KRAJU. Raport roczny

PRZYKŁADOWE STRONY. Sektor. budowlany. w Polsce 2016 Analiza regionalna. Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata

POLSKA PRZEGLĄD RYNKU NIERUCHOMOŚCI I POŁOWA Accelerating success.

RYNEK MIESZKANIOWY PAŹDZIERNIK 2015

Wrocław zwiększa swoją rolę jako centrum dla technologii informacyjnych a także jako ważne centrum finansów oraz usług BPO i SSC.

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Rynek magazynowy w Polsce wciąż w bardzo dobrej kondycji

Monitoring Branżowy. Analizy Sektorowe. Rynek nowoczesnych powierzchni biurowych 2015 rynek najemcy

Po roku rekordów, 2016 będzie rokiem wyzwań na rynku biurowym

CBRE RESEARCH H CRE in POLAND. Rynek nieruchomości komercyjnych w Polsce w 1 połowie 2017r.

czerwiec 2013 Raport rednet Consulting i tabelaofert.pl sytuacja na rynku mieszkaniowym

MARKETBEAT POLSKI RYNEK MAGAZYNOWY

SYTUACJA SPOŁECZNO EKONOMICZNA W ŁODZI

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

mln mkw. Czynsze Popyt brutto 3,09 Raport 2016 mln mkw. Podsumowanie roku 2016 na rynku powierzchni magazynowych w Polsce

RYNEK MIESZKANIOWY STYCZEŃ 2016

SYTUACJA SPOŁECZNO EKONOMICZNA W ŁODZI. I POŁOWA 2018 r.

Rynek mieszkaniowy w głównych miastach Polski. II kwartał 2008

POLSKA I POŁ RAPORT RYNEK KOMERCYJNY BIUROWY INWESTYCYJNY HANDLOWY

STYCZEŃ 2009 RYNEK WTÓRNY I RYNEK NAJMU MIESZKAŃ W WYBRANYCH MIASTACH POLSKI RYNEK WTÓRNY I RYNEK NAJMU MIESZKAŃ W WYBRANYCH MIASTACH POLSKI

Dorota Kościelniak Knight Frank 16 Listopad 2016

Rynek nieruchomości w Polsce trendy i nowe obszary inwestowania

Rynek. nieruchomości. komercyjnych. Market. Presentation. February 2010 we Wrocławiu. Konferencja Prospects in Dolnośląskie 13 maja 2010 r.

RYNEK MIESZKANIOWY SIERPIEŃ 2015

Rynek biurowy w regionach Polski. I połowa 2011

Transkrypt:

Przegląd rynku nieruchomości Polska Październik 2015 Przegląd Rynku Nieruchomości III kwartał 2015

Spis treści Gospodarka... 3 Rynek biurowy... 4 Rynek magazynowy... 6 Rynek handlowy... 8 2 Przegląd Rynku Nieruchomości III kw. 2015 Polska Colliers International

Gospodarka Zarys ogólny > Tempo wzrostu gospodarczego w III kwartale 2015 r. utrzymało się na zbliżonym poziomie (3,5 %), co w poprzednich kwartałach br. > Rada Polityki Pieniężnej pozostawiła stopę referencyjną na niezmienionym poziomie 1,5 %. > Dane z rynku pracy wskazują, że stopa bezrobocia w kolejnych kwartałach utrzyma jednocyfrowy poziom. > Prognozy dotyczące CPI zakładają nieznaczny wzrost inflacji do końca 2015 r. Natomiast stopy procentowe pozostaną najprawdopodobniej bez zmian. Tempo wzrostu PKB (%) > W ciągu ostatnich trzech miesięcy stopa inflacji osiągnęła poziom minus 0,7% r/r, co stanowi wzrost wobec poprzednich kwartałów 2015 r. > Na koniec września 2015 r. przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 5593,5 tys. (wzrost o 1,0% r/r). Podwyższeniu uległo także przeciętne miesięczne wynagrodzenie (brutto) w tym sektorze do 4059,19 zł (wzrost o 4,1 % r/r). > Według Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej stopa bezrobocia we wrześniu 2015 r. ukształtowała się na jednocyfrowym poziomie 9,9 %. W porównaniu do analogicznego miesiąca poprzedniego roku był to spadek o 1,6 punktu procentowego. Jest to najlepszy wynik od 2008 r., na podstawie GUS, BZ WBK Stopa bezrobocia oraz inflacja (%) > We wrześniu odnotowano rekordową ilość ofert pracy. MPiPS ogłosiło, że pracodawcy zgłosili do urzędów ponad 126 tys. ofert zatrudnienia. Spada natomiast liczba bezrobotnych, tylko w ostatnim miesiącu zmniejszyła się o 22,6 tys. osób. Prognozy > Analitycy BZ WBK przewidują, że pomimo wielu czynników ryzyka, Polska utrzyma przyzwoite tempo wzrostu gospodarczego w nadchodzących miesiącach na poziomie ok. 3,5 %., na podstawie GUS, MPiPS 3 Przegląd Rynku Nieruchomości III kw. 2015 Polska Colliers International

Rynek biurowy Zarys ogólny > Od początku roku deweloperzy ukończyli 453,8 tys. m 2 nowoczesnej powierzchni biurowej, dzięki czemu całkowita podaż na dziewięciu głównych rynkach w Polsce osiągnęła poziom 7,4 mln m 2. > W III kw. br. do użytku oddano łącznie 134 tys. m 2 biur. Dwie trzecie nowej podaży zostało ukończone w Warszawie, natomiast wśród miast regionalnych najwyższy wzrost zasobów odnotował rynek wrocławski. > Najwyższa aktywność budowlana nadal utrzymuje się w Warszawie, Wrocławiu, Krakowie i Trójmieście, gdzie łącznie w fazie realizacji znajduje się 1 mln m 2 powierzchni biurowej. > Całkowity wolumen transakcji zawartych od początku 2015 r. wyniósł 977 tys. m 2 (+ 32% rdr), z czego 367,8 tys. m 2 zostało wynajęte w III kw. br. > Umowy pre-let podpisane w ciągu trzech pierwszych kwartałów stanowiły 20,9% całkowitej aktywności rynkowej. > Stawki bazowe i efektywne pozostały stabilne. Przeciętne czynsze bazowe w Warszawie kształtowały się od 11 do 24 EUR/m 2 /miesiąc, natomiast w miastach regionalnych między 10 a 16,5 EUR/m 2 /miesiąc. Podaż > Nowa podaż dostarczona na warszawski rynek biurowy wyniosła 91,4 tys. m 2. Do użytku oddano cztery budynki biurowe, wszystkie zlokalizowane poza centrum miasta. Największą nowo ukończoną inwestycją był Royal Wilanów (strefa Południowa Wschodnia) oferujący na wynajem 29,8 tys. m 2. > W omawianym okresie rynki regionalne charakteryzowały się umiarkowanym przyrostem nowych zasobów. Do użytku oddano 42,7 tys. m 2, z czego 27,7 tys. m 2 we Wrocławiu. W Trójmieście deweloperzy ukończyli dwa obiekty o łącznej powierzchni 12 tys. m 2. Natomiast najmniejszy przyrost odnotował Poznań (3,4 tys. m 2 ). Główne wskaźniki (III kw. 2015 r.) *w miastach regionalnych wskaźniki dotyczą powierzchni biurowej na wynajem, z wyłączeniem budynków na użytek własny właściciela 4 Przegląd Rynku Nieruchomości III kw. 2015 Polska Colliers International

Popyt > Od początku roku stołeczny rynek biurowy charakteryzował się wysoką aktywnością najemców, czego potwierdzeniem jest wolumen podpisanych transakcji. W okresie między I a III kw. br. popyt brutto wyniósł 608,7 tys. m 2, czyli prawie tyle co w całym 2014 r. > W III kw. najemcy zawarli kontrakty na 222,6 tys. m 2. Najwyższą aktywność odnotowano na Obrzeżach Centrum (64,4 tys. m 2 ) oraz w strefie Południowej Górnej (56,7 tys. m 2 ). > Współczynnik pustostanów dla Warszawy obniżył się do 12,9% (wobec 14,1% na koniec I poł. 2015 r.). Wolnej powierzchni ubyło zarówno w centrum miasta (13,9%), jak i w strefach poza nim (12,5%). > Wśród rynków regionalnych najwyższy współczynnik powierzchni niewynajętej odnotowały Poznań (20,3%) oraz Szczecin (18,7%). Współczynnik pustostanów poniżej 10% zarejestrowano w Krakowie (4,1%), Łodzi (6,2%) oraz Wrocławiu (9,7%). Współczynnik pustostanów na głównych rynkach biurowych w Polsce III kw. 2015 r. > W III kw. br. popyt na rynkach regionalnych ukształtował się na poziomie 145,1 tys. m 2. Podobnie jak w I poł. roku najwyższą aktywność odnotowały cztery największe rynki: Kraków, Poznań, Wrocław oraz Trójmiasto. Warto zaznaczyć, że ponad 70 % wolumenu na rynkach regionalnych stanowiły nowe umowy, natomiast udział renegocjacji / przedłużeń obowiązujących kontraktów wyniósł jedynie 15,9%. Wybrane największe transakcje najmu zawarte w III kw. 2015 r. Prognoza > Obecnie w budowie znajduje się 1,2 mln m 2 powierzchni biurowej, z czego 275 tys. m 2 jest planowane do ukończenia jeszcze w bieżącym roku. W IV kw. najwyższy wzrost zasobów odnotuje Warszawa (ok. 100 tys. m 2 ) oraz Kraków (80 tys. m 2 ). > Przewidujemy, że spadek współczynnika pustostanów w III kw. był zjawiskiem tymczasowym. Kolejnych wzrostów możemy oczekiwać już od IV kw. 2015 r. Tendencja ta pozostanie niezmienna się przez cały 2016 r. na podst. PORF, III kw. 2015 Dostępne powierzchnie > Wysoki poziom aktywności najemców znalazł odzwierciedlenie w malejącym poziomie współczynnika pustostanów, który dla dziewięciu głównych rynków biurowych wyniósł 12,2% (wobec 12,9% na koniec I poł. 2015 r.). > Na rynku utrzymuje się trend relokacji do nowych budynków biurowych. W efekcie obserwujemy rosnącą ilość wolnej powierzchni w starszych obiektach zarówno w Warszawie, jak i miastach regionalnych. > Najemcy poszukują najefektywniejszych rozwiązań nie tylko w zakresie wyboru odpowiedniej nieruchomości. Kluczowym elementem staje się atrakcyjna aranżacja wynajmowanej powierzchni, coraz częściej to jak wygląda i funkcjonuje biuro stanowi przewagę konkurencyjną w pozyskiwaniu pracowników. 5 Przegląd rynku nieruchomości III kwartał 2015 Polska Colliers International

Rynek magazynowy Zarys ogólny > W III kw. 2015 r. w Polsce ukończono projekty o łącznej powierzchni ponad 380 tys. m 2. W efekcie, na koniec września całkowite zasoby nowoczesnej powierzchni magazynowej przekroczyły 9,7 mln m 2. > Od lipca do września 2015 r. na polskim rynku magazynowym podpisano 117 umów najmu na łączną powierzchnię 675 tys. m 2. Był to wynik zbliżony do odnotowanego w poprzednim kwartale oraz o ponad 1/3 wyższy od popytu odnotowanego w analogicznym okresie 2014 r. (499 tys. m 2 ). > Największą aktywność najemców obserwowano w regionie górnośląskim, na który przypadło 26% całkowitego popytu w analizowanym okresie. Całkowita podaż i wskaźnik pustostanów na głównych rynkach magazynowych > W ciągu minionych trzech miesięcy odnotowano znaczącą liczbę umów krótkookresowych (22), nie wliczanych do statystyk zbiorczych. W ramach tych transakcji wynajęte zostało dodatkowe 69 tys. m 2. > W porównaniu z końcem czerwca 2015 r. wskaźnik pustostanów wzrósł o 0,2 punktu procentowego, osiągając na koniec września 5,3%. > Na koniec III kw. 2015 r. w budowie pozostawały 592 tys. m 2 nowoczesnej powierzchni magazynowej, z których ponad 2/3 zostaną ukończone w przyszłym roku. Podaż > W III kw. 2015 r. najwięcej nowoczesnej powierzchni magazynowej zostało ukończone na rynku wrocławskim. W regionie tym oddano do użytku cztery projekty o łącznej powierzchni ponad 108 tys. m 2, co stanowi blisko 30% nowej podaży na polskim rynku. Drugim pod względem podaży był rynek górnośląski, gdzie dostarczono 68 tys. m 2 nowoczesnej powierzchni magazynowej. Natomiast na pozostałych rynkach odnotowano znacznie niższą aktywność deweloperów. > Do największych obiektów magazynowych ukończonych w ciągu minionych trzech miesięcy należą kolejny etap Panattoni Park Wrocław III (50,7 tys. m 2 ) oraz projekt BTS dla GE Industrial Solutions w Bielsku-Białej (region górnośląski), o powierzchni 45 tys. m 2. Popyt > Miniony kwartał charakteryzował się stabilizacją popytu, który ukształtował się na poziomie zbliżonym do II kw. 2015 r. (671 tys. m 2 ), osiągając 675 tys. m 2. > Spośród wynajętych 675 tys. m 2 najwięcej przypadło na rynek górnośląski (177 tys. m 2 ). Relatywnie wysoką aktywność najemców odnotowano także w drugiej strefie warszawskiej, gdzie podpisano umowy na 140 tys. m 2. 6 Przegląd rynku nieruchomości III kwartał 2015 Polska Colliers International

> Popyt w pozostałych regionach kształtował się między 112,5 tys. m 2 (rynek toruńsko-bydgoski) a 74 tys. m 2 wynajętymi we Wrocławiu. > W III kw. 2015 r. renegocjacje stanowiły 39% popytu, wobec 61% nowych umów. Około 17% powierzchni zostało wynajęte w formule BTS. > Najbardziej aktywnymi najemcami byli przedstawiciele sektora 3PL, którzy reprezentowali 27% popytu odnotowanego w analizowanym okresie. Zaobserwowano także wyższy niż w poprzednich kwartałach odsetek powierzchni wynajętej przez firmy z sektora produkcyjnego (18% popytu). > Wśród największych umów zawartych w okresie lipiecwrzesień 2015 r. warto wymienić: 33 tys. m 2 renegocjowane przez Moto Profil w Prologis Park Chorzów, 26,6 tys. m 2 dla Sonoco w Panattoni Park Stryków II i 19,4 tys. m 2, które zostanie dostarczone przez Panattoni dla firmy Bombardier. Popyt na głównych rynkach magazynowych w III kw. 2015 r. wszystkich rynkach pustostany nie przekroczyły poziomu 7,7%. > Najniższy poziom wskaźnika odnotowano na rynku toruńsko-bydgoskim (2,4%), zaś najwyższy w pierwszej strefie warszawskiej (7,7%). Wybrane transakcje najmu w III kw. 2015 r. NAJEMCA BUDYNEK POW. (m 2 ) RODZAJ UMOWY Moto Profil Prologis Park Chorzów 33 100 renegocjacja Umowa poufna Prologis Park Teresin 27 300 renegocjacja Sonoco Panattoni Park Stryków II 26 600 nowa umowa Bombardier Wrocław 19 400 BTS ILS Segro Logistics Park Poznań, Komorniki 18 000 BTS Faurecia Logicor Gorzów 17 400 renegocjacja Efektywne stawki czynszu (EUR/m²/miesiąc) EFEKTYWNE STAWKI CZYNSZU (EUR/m²) REGION MIN. (EUR/m²) MAX. (EUR/m²) Warszawa I 3,50 4,80 Warszawa II 2,00 2,90 Warszawa III 2,00 2,90 Górny Śląsk 2,00 3,00 Poznań 2,20 3,00 Polska Centralna 2,00 2,90 Wrocław 2,50 3,20 Trójmiasto 2,50 3,50 Kraków 3,50 4,60 Toruń/Bydgoszcz 2,20 2,80 Szczecin 2,40 3,50 Prognozy Dostępne powierzchnie > Na koniec września na analizowanych rynkach niewynajęte pozostawało 521 tys. m 2 nowoczesnej powierzchni magazynowej, co przekłada się na 5,3% współczynnika pustostanów. Jest to o 0,2 punktu procentowego więcej niż przed trzema miesiącami i równocześnie o 2,4 punktu procentowego mniej niż na koniec września 2014 r. > Wskaźnik pustostanów w projektach oddanych do użytku w minionym kwartale wyniósł 10,8%. > W nadchodzących miesiącach spodziewane jest rozpoczęcie kolejnych inwestycji spekulacyjnych, zwłaszcza we Wrocławiu, Poznaniu, czy w Warszawie. > Równocześnie oczekujemy rozwoju nowych rynków magazynowych takich jak Rzeszów czy Bydgoszcz. > Prognozowany jest dalszy wzrost popytu na powierzchnie magazynowe, wynikający m.in. z ekspansji najemców z branży e-commerce. > Według prognoz stawki czynszów pozostaną na poziomach zbliżonych do poprzednich miesięcy. > W ciągu ostatnich trzech miesięcy zmalały różnice między regionami pod względem wskaźników pustostanów. Na 7 Przegląd rynku nieruchomości III kwartał 2015 Polska Colliers International

Rynek handlowy Zarys ogólny Ewolucja podaży w latach 2005 2015 (III kw.) Podaż > 68% podaży dostarczonej na rynek w III kw. 2015 r. zlokalizowane było na terenie największych aglomeracji. Pozostała część przypadła na miasta duże (o populacji 200 tys.-400 tys. mieszkańców). > Największym projektem ukończonym w analizowanym okresie jest Centrum Handlowo-Rozrywkowe Sukcesja zlokalizowane w centrum Łodzi (46,2 tys. m 2 ). Otwarcie centrum miało miejsce 25 września br. Sukcesja poza szeroką ofertą sklepów modowych i punktów usługowych oraz gastronomicznych oferuje swoim klientom także 9-salowe kino Helios. Ponadto wkrótce nastąpi otwarcie kręgielni Skybowling, klubu fitness Fit Fabric oraz czwartej w Polsce i pierwszej w Łodzi restauracji Vapiano. > W minionych trzech miesiącach roku ukończono również m.in. rozbudowy trzech projektów warszawskiego CH Wola Park oraz centrum wyprzedażowego Factory Ursus, a także Galerii Pomorskiej w Bydgoszczy. Łącznie powierzchnia rozbudów stanowiła 33% nowej podaży. > W III kw. 2015 r. w Polsce oddano do użytku centra handlowe o łącznej powierzchni najmu ok. 103,3 tys. m 2. Tym samym całkowite zasoby nowoczesnej powierzchni handlowej wzrosły do poziomu ok. 10,6 mln m 2. > Ukończone rozbudowy stanowiły aż 33% nowo oddanej do użytku powierzchni handlowej. > Współczynnik powierzchni niewynajętej na piętnastu największych rynkach handlowych w Polsce wynosi ok. 3,1%. > Na koniec września br. w budowie znajdowało się ok. 760,7 tys. m 2 powierzchni centrów handlowych. Wybrane obiekty handlowe ukończone w III kw. 2015 r. MIASTO PROJEKT DEWELOPER Łódź Centrum Handlowo-Rozrywkowe Sukcesja POW. NAJMU (m²) Fabryka Biznesu 46 200 Warszawa Wola Park (rozbudowa) IKEA Centres Polska 17 500 Bydgoszcz Galeria Pomorska (rozbudowa) Resolution Property 10 000 Warszawa Factory Ursus (rozbudowa) Neinver 6 200 > Warto również wspomnieć o kolejnym sklepie sieci IKEA w Polsce, którego otwarcie w Bydgoszczy miało miejsce 5 sierpnia br. Jest to dziewiąty market szwedzkiej sieci w naszym kraju. 8 Przegląd rynku nieruchomości III kwartał 2015 Polska Colliers International

> Obserwujemy nasilający się trend polegający na modernizacji/przebudowie starszych obiektów handlowych. W III kw. ukończone zostały prace modernizacyjne na terenie poznańskiej Panoramy. Obiekt, który przeszedł kompleksowy remont, został ponownie otwarty dla klientów 19 września. Obecnie trwa m.in. przebudowa trzech gdańskich galerii Galerii Morena, która po ukończeniu kolejnego etapu modernizacji i rozbudowy (w II kw. 2016 r.) oferować będzie ponad 80 lokali handlowo-usługowych na powierzchni 33 tys. m 2 ; ETC Gdańsk (ukończenie prac planowane w I kw. 2016 r.) oraz Auchan przy ul. Szczęśliwej 3 (zakończenie prac w 2016 r.). Ponadto w miejscu bydgoskiej galerii handlowej Glinki (Carrefour) planowane jest otwarcie w 2017 r. pierwszego centrum wyprzedażowego w mieście Metropolitan Outlet Bydgoszcz. Popyt Wybrane transakcje najmu anonsowane w III kw. 2015 r. NAJEMCA POWIERZCHNIA (m²) LOKALIZACJA C&A 1 588 Łódż, CH-R Sukcesja Cinema 3D 1 288 Tarnów, Galeria Tarnovia Vapiano 953 Łódż, CH-R Sukcesja Sono Idoni 800 Poznań, Stary Browar Vistula 350 Warszawa, Arkadia Superdry 250 Wrocław, Magnolia Park Longchamp 96 Katowice, Silesia City Center W.Kruk 50 Warszawa, Factory Ursus > W III kw. 2015 r. w Polsce zadebiutowało kilka zagranicznych sieci, m.in. czeska sieć oferująca sprzęt sportowy, odzież i obuwie Sportisimo (CH-R Sukcesja), turecka sieć odzieżowa Colin s (Bonarka City Center) czy amerykańska marka kosmetyków naturalnych należąca do koncernu Estee Lauder Origins (Galeria Mokotów). Nowości pojawiły się również w sektorze gastronomicznym w lipcu w CH Wola Park otwarto pierwszy punkt amerykańskiej sieci barów szybkiej obsługi DQ Dairy Queen, a w Warsaw Financial Center powstał pierwszy lokal francuskiej sieci piekarni i restauracji Paul. > Rynek oczekuje wejścia kolejnych zagranicznych sieci, m.in. w Warszawie w tym roku pojawi się kawiarnia sieci Dunkin Donuts. W minionym kwartale potwierdzona została również informacja, że do Polski wejdzie znana amerykańska sieć odzieżowa Forever 21, a jej pierwsze sklepy pojawią się w 2017 r. > Obserwujemy ekspansję sieci sklepów multibrandowych. W III kw. swoje pierwsze w Polsce sklepy otworzyły sieci Sono Idoni (Stary Browar) oraz Lykke (Galeria Bronowice). Ponadto w Galerii Kazimierz pojawił się inny sklep tego typu May Way. > W minionym kwartale z rynku wycofała się rosyjska sieć sklepów obuwniczych Centro. W lipcu br. swoje sklepy w Polsce zamknęła również sieć GAP. Działalność zakończyła także polska marka Zień. > Osiem hipermarketów Real (Białystok, Bielsko-Biała, Czeladź, Legnica, Rzeszów, Sosnowiec, Szczecin, Wałbrzych) oraz dwa Auchan (Legnica, Wałbrzych) zostaną zastąpione przez nową na polskim rynku markę Bi1, której właścicielem jest spółka Schiever Polska. Pierwsze hipermarkety pod nowym szyldem zostały otwarte z początkiem września. Prognozy > Na koniec III kw. 2015 r. w budowie znajdowało się łącznie ok. 760,7 tys. m 2 nowoczesnej powierzchni handlowej, z czego ukończenie blisko połowy (45%) planowane jest do końca br. Rozbudowy projektów istniejących stanowią obecnie zaledwie 11% powierzchni w budowie. > Ponad połowa (58%) nowo powstającej podaży centrów handlowych zlokalizowana jest w największych polskich aglomeracjach. W miastach najmniejszych (o populacji poniżej 100 tys. mieszkańców) znajduje się 29% podaży w budowie. > Największe nowo powstające centra handlowe to Posnania (99 tys. m 2 ), Wroclavia (64 tys. m 2 ) oraz Galeria Północna (64 tys. m 2 ), której budowa na terenie warszawskiej dzielnicy Białołęka rozpoczęła się w minionym kwartale. > W IV kw. 2015 r. planowane jest otwarcie kilkunastu nowych obiektów, takich jak m.in. Zielone Arkady w Bydgoszczy (51 tys. m 2 ), rozbudowa wrocławskiego Parku Handlowego Bielany (przyszła nazwa Aleja Bielany) o 35 tys. m 2, Vivo!Stalowa Wola (32,5 tys. m 2 ), Galeria Galena w Jaworznie (31 tys. m 2 ), Galeria Jurowiecka (25 tys. m 2 ) w Białymstoku, Nowy Rynek w Jeleniej Górze (24 tys. m 2 ), Supersam w Katowicach (20,6 tys. m 2 ), czy warszawskich MODO Domy Mody (16 tys. m 2 ) i Ferio Wawer (12,3 tys. m 2 ). > Szacowana suma nowej podaży w całym 2015 r. to ok. 620 tys. m 2. Będzie to wynik o ok. 37% wyższy od osiągniętego w 2014 r. (453 tys. m 2 ) i zbliżony do poziomu odnotowanego w rekordowym roku 2013, kiedy to oddano do użytku największą ilość powierzchni od 2009 r. (645 tys. m 2 ). 9 Przegląd rynku nieruchomości III kwartał 2015 Polska Colliers International

NIERUCHOMOŚCI CENNE WSKAZÓWKI BLOG DLA NAJEMCÓW Znajdź odpowiedzi na nurtujące Cię pytania: jak zaistnieć w strefie food court, na jakie zachęty mogą liczyć najemcy magazynów, na co zwrócić uwagę w opłatach serwisowych, czy zielony certyfikat jest dobrym źródłem wiedzy o budynku i wiele, wiele innych www.najem.ca

SZUKASZ NOWEJ NIERUCHOMOŚCI? NASZE WYSZUKIWARKI NASZA WIEDZA TWOJA NOWA LOKALIZACJA Mapa ulic i centrów handlowych Znajdź swoje nowe biuro Znajdź swój nowy magazyn www.retailmap.pl www.officemap.pl www.warehouses.pl

502 biur w 67 krajach na 6 kontynentach Stany Zjednoczone: 140 Kanada: 31 Ameryka Łacińska: 24 Azja Pacyfik: 199 EMEA: 108 Kontakt: Research and Consultancy Services Dominika Jędrak Director +48 666 819 242 dominika.jedrak@colliers.com 1,75 mld roczny przychód w 2014 roku 160 mln m 2 powierzchni w zarządzaniu Colliers International Poland Pl. Piłsudskiego 3 00-078 Warszawa Polska + 48 22 331 78 00 16 300 pracowników Colliers International Colliers International jest globalną firmą doradczą działającą w obszarze rynku nieruchomości komercyjnych. Posiada sieć 502 biur w 67 krajach zatrudniającą ponad 16 300 pracowników. Jako część spółki giełdowej FirstService Corporation Colliers oferuje pełen zakres usług podmiotom związanym z rynkiem nieruchomości. Colliers doradza najemcom komercyjnym, właścicielom nieruchomości oraz inwestorom. Zajmuje się pośrednictwem w zakresie wynajmu, sprzedaży i zarządzania nieruchomościami, a także nadzorem budowlanym, wyceną oraz badaniami rynku. Colliers International po raz dziesiąty z rzędu znalazł się w rankingu Global Outsourcing 100 liście czołowych firm działających w sektorze outsourcingu. Autorem rankingu jest International Association of Outsourcing Professionals. Colliers International w Polsce działa od 1997 roku i posiada biura w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu, Poznaniu, Gdańsku, Katowicach i Łodzi, w których łącznie zatrudnia ponad 200 specjalistów. Firma została uhonorowana wieloma prestiżowymi nagrodami przyznanymi m.in. w konkursach: Eurobuild, CIJ Journal, CEE Quality Awards, International Property Awards. Ostatnio otrzymane przez Colliers wyróżnienia to nagroda Outsourcing Star dla jednej z najprężniejszych firm działających w sektorze outsourcingu oraz Gazele Biznesu przyznawane najdynamiczniej rozwijającym się firmom w Polsce. Więcej o nas na www.colliers.pl Copyright 2015 Colliers International. The information contained herein has been obtained from sources deemed reliable. While every reasonable effort has been made to ensure its accuracy, we cannot guarantee it. No responsibility is assumed for any inaccuracies. Readers are encouraged to consult their professional advisors prior to acting on any of the material contained in this report.