STUDIA PODYPLOMOWE BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY
Ocena ryzyka zawodowego to proste! 17-10-15
Wprowadzenie 1. Ryzyko zawodowe narzędzie do poprawy warunków pracy Kodeks pracy: 1991 r. - art. 215 1996 r. - art. 226, 227, 237 11a Pracodawca: ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosuje niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko, informuje pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami. 3
Wprowadzenie a) rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (m.in. definicje, 39 i nast.) Ryzyko zawodowe prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty np. niekorzystne skutki zdrowotne, w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy. 4
Wprowadzenie Zapewnienie bezpieczeństwa i higieny pracy powinno następować poprzez ograniczanie ryzyka zawodowego w wyniku właściwej organizacji pracy, stosowania środków profilaktycznych, informowania i szkolenia pracowników. Ocena ryzyka zawodowego narzędzie do poprawy warunków pracy 5
METODY BADANIA ZAGROŻEŃ I SZACOWANIA RYZYKA Znanych jest wiele metod oceny ryzyka. Różnią się one między sobą przede wszystkim zastosowaniem techniki logicznego postępowania, precyzyjności oceny ryzyka oraz przyjętym poziomem szczegółowości analiz. Metody te mogą mieć zastosowanie w różnych obszarach działalności człowieka. Jedne znajdują zastosowanie w fazie rojektowania, inne w fazie budowy lub w eksploatacji. Dla każdej z tych faz, w jakiej znajduje się obiekt można dobrać optymalną metodę oceny ryzyka. Wśród metod oceny ryzyka są też takie, W których zastosowanie daje poprawne rezultaty w wielu fazach obiektu. Ze względu na zastosowanie praw logiki wśród metod oceny ryzyka rozróżnia się metody indukcyjne i dedukcyjne. 17-10-15
W metodach indukcyjnych wnioski ogólne wyprowadzane są z przesłanek będących ich szczególnymi przypadkami. Dokonuje się w nich obserwacji i eksperymentów oraz wyprowadza na tej podstawie uogólnienia i formułuje hipotezy. Po ich weryfikacji tworzone są zasady, które mają zastosowanie również w innych przypadkach. Ta zasada jest regułą pozwalającą na przejście od przypadków zaobserwowanych do twierdzeń ogólnych obejmujących także przypadki niezaobserwowane. Są to metody od szczegółu do ogółu". W metodach indukcyjnych poszukuje się związków między elementami biorącymi udział w zdarzeniu. Zakończenie oceny następuje po określeniu przyczyny, która ten związek może wywołać. 17-10-15
W metodach dedukcyjnych analiza prowadzona jest zgodnie z kierunkiem wynikania logicznego. Oznacza to, że każde następne stwierdzenie wynika z poprzedniego (następnik jest wydedukowany z poprzednika). Następstwo uznawane jest wtedy za prawdziwe, gdy za prawdziwe uznano stwierdzenie poprzednie. Sądy szczegółowe wyprowadzane są z wniosków ogólnych. Są to metody od ogółu do szczegółu". W metodach dedukcyjnych określa się zdarzenia kluczowe i bada zdarzenia szczegółowe, które zdarzenia kluczowe mogą wywoływać. 17-10-15
Ze względu na precyzję, z jaką następuje ocena ryzyka rozróżnia się metody jakościowe i ilościowe. Ilościowe szacowanie może być prowadzone, gdy ma się do dyspozycji odpowiednią liczbę danych statystycznych dotyczących ilości i rodzaju wypadków, zdarzeń niebezpiecznych, chorób zawodowych, czasu narażenia na czynniki środowiska pracy, liczby lat minionych itp. Aby ocena ilościowa była wiarygodna, dane te muszą spełniać wymogi statystyki.) Metody te, określane mianem metod precyzyjnych, stanowią grupę metod, w których wykorzystywany jest rachunek prawdopodobieństwa; PSA - Probabilistic Safe Assessment (Probabilistyczne Oceny Bezpieczeństwa). 17-10-15
Prawdopodobieństwo skutków w metodach jakościowych nie jest prawdopodobieństwem zdefiniowanym matematycznie, lecz liczbą (wagą), stwierdzającą, że skutki dwóch zdarzeń są szacowane na różnych poziomach. Ryzyko definiowane jest jako kombinacja częstości lub prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzenia wywołującego zagrożenie i konsekwencji (skutków) związanych z tym zdarzeniem. Analizę ryzyka zawodowego przeprowadza się oddzielnie dla każdego możliwego zagrożenia, które może spowodować określone skutki. 17-10-15
Niezależnie od tego w metodach oceny ryzyka stosowana jest również różna metodologia. Wspólne cechy metodologiczne pozwalają na wyróżnienie takich metod, jak: matrycowe, wskaźnikowe, Metody oceny ryzyka ze względu na stosowaną metodologię mogą być stosowane 4 oceny ryzyka zawodowego, w którym bezpieczeństwo zawodowe związane jest z częstym wypadkami i zdarzeniami niebezpiecznymi. Skutki tych wypadków i zdarzeń niebezpiecznych są zazwyczaj niewielkie lub średnie. Dotyczą one pojedynczych pracowników i strat w ograniczonym zakresie w obrębie stanowiska pracy. Stosowane do oceny ryzyka zawodowego metody powinny być metodami prostymi, niewymagającymi bardziej szczegółowych analiz procesów produkcyjnych i również mało pracochłonnymi. 17-10-15