31 grudnia 2011 r. str. 1 Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Wydarzenia Infl acja w listopadzie wyniosła 4,8% w porównaniu z 4,3% w październiku. Produkcja przemysłowa wzrosła w listopadzie o 8,7% r/r po wzroście w październiku o 6,5% r/r. Sprzedaż detaliczna wzrosła w listopadzie o 12,6% r/r po wzroście w październiku o 11,2%. Stopa bezrobocia w listopadzie wyniosła 12,1% w porównaniu z 11,8% w październiku. Tempo wzrostu wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw w listopadzie wyniosło 4,4% wobec październikowego wzrostu płac na poziomie 5,1%. Indeks PMI (wskaźnik koniunktury menedżerów logistycznych) dla Polski spadł w listopadzie do 49,5 pkt. z 51,7 pkt. w październiku. Polska dane makroekonomiczne: Wzrost PKB 4,2% Stopa infl acji 4,8% Stopa bezrobocia 12,1% Wzrost produkcji przemysłowej Zmiana przeciętnego wynagrodzenia brutto (rok do roku) 8,7% 4,4% Stopa referencyjna NBP 4,5% Świat Europejski Bank Centralny obniżył główną stopę procentową o 25 pkt., do 1%. Produkcja przemysłowa strefy euro wzrosła w październiku o 1,3% r/r i spadła o 0,1% m/m wobec wzrostu odpowiednio o 2,2% i spadku o 2% po korekcie we wrześniu. Produkcja przemysłowa w Niemczech wzrosła w październiku o 0,8% m/m po spadku o 2,8% m/m w poprzednim miesiącu, po korekcie. Infl acja w strefi e euro wyniosła w listopadzie 3% bez zmian w stosunku do października. Indeks PMI (wskaźnik koniunktury menedżerów logistycznych) dla przemysłu strefy euro wyniósł w grudniu 46,9 pkt. wobec 46,4 pkt. w listopadzie, zaś dla Niemiec wyniósł 48,1 pkt. wobec 47,9 pkt. w listopadzie. Indeks klimatu w niemieckim biznesie Ifo wzrósł w grudniu do 107,2 pkt. ze 106,6 pkt. w listopadzie. PKB USA wzrósł w III kwartale 2011 r. o 1,8% kw/kw w ujęciu zannualizowanym, wobec wzrostu o 1,3% w II kwartale 2011 r. Stopa bezrobocia w USA w listopadzie wyniosła 8,6% wobec 9% w październiku. Sprzedaż detaliczna w USA w listopadzie wzrosła o 0,2% m/m wobec wzrostu w październiku o 0,5% m/m.
31 grudnia 2011 r. str. 2 Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Produkcja przemysłowa w USA w listopadzie spadła o 0,2% m/m po spadku w październiku o 0,7%. Infl acja CPI wyniosła w listopadzie w USA 0% r/r wobec 3,5% r/r w październiku. Wskaźnik ISM (odpowiednik PMI) w przetwórstwie USA wzrósł w listopadzie do 52,7 pkt. z 50,8 pkt. w październiku. Indeks zaufania konsumentów w USA Conference Board wzrósł w grudniu do 64,5 pkt. z 55,2 pkt. w listopadzie, po korekcie. Wskaźnik optymizmu konsumentów Uniwersytetu Michigan wzrósł w grudniu do 69,9 pkt. z 64,1 pkt. w listopadzie. W USA wskaźnik nastrojów przedsiębiorców Chicago PMI spadł w grudniu do 62,5 pkt. z 62,6 pkt. w listopadzie. PKB Japonii wzrósł w III kwartale 2011 r. o 5,6% w ujęciu zannualizowanym po spadku w II kwartale 2011 r. o 2,0%, po korekcie. Zmiana PKB w ciągu ostatnich lat tempo wzrostu gospodarczego w Polsce utrzymuje się na wysokim poziomie Indeks 105,0 104,5 104,0 103,5 103,0 102,5 102,0 101,5 101,0 100,5 100,0 IV II IV II IV II kwartał kwartał kwartał kwartał kwartał kwartał 2008 2009 2010 2011 Źródło: Reuters EcoWin
31 grudnia 2011 r. str. 3 Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Komentarz W listopadzie roczny wskaźnik infl acji wzrósł do 4,8% z 4,3% zanotowanych w październiku. Za znaczny wzrost infl acji odpowiadają przede wszystkim wyższe ceny żywności (1,2% m/m) i wprowadzenie nowego cennika leków refundowanych (wzrost cen o 2,3% m/m w kategorii zdrowie). Widoczny jest również wpływ spadku kursu złotego. Indeks PMI, określający koniunkturę w polskim sektorze przemysłowym, spadł w listopadzie do 49,5 pkt., sygnalizując ogólne pogorszenie warunków w polskim sektorze przemysłowym po raz pierwszy od października 2009 r. Głównym powodem osłabienia był spadek nowych zamówień (który nastąpił po raz trzeci od czerwca i okazał się najszybszy od lipca 2009 r.), przy czym zamówienia eksportowe obniżyły się szósty miesiąc z rzędu. Inflacja w Polsce powrót trendu wzrostowego inflacji Indeks 105,0 104,5 104,0 103,5 103,0 102,5 102,0 101,5 gru mar cze wrz gru mar cze wrz gru mar cze wrz 2008 2009 2010 2011 Źródło: Reuters EcoWin Zatrudnienie wzrosło (16. miesiąc z rzędu), jednak w bardzo niewielkim tempie. Na historycznie wysokim poziomie (podobnie jak w październiku) utrzymała się presja kosztowa, związana przede wszystkim z osłabieniem złotówki i wyższymi cenami towarów importowanych. Świat Na grudniowym szczycie Unii Europejskiej powstała nowa inicjatywa, która dotyczy 17 krajów strefy euro (z ustaleń wyłamała się Wielka Brytania) oraz sześciu krajów Unii Europejskiej (w tym Polski). Jest to zobowiązanie państw sygnatariuszy do implementacji hamulców fi skalnych (wzorowanych na gospodarce niemieckiej, zaczerpniętych z rozwiązań szwajcarskich) w konstytucjach lub aktach równorzędnych z jednoczesnym zobowiązaniem do pogłębienia integracji w przyszłości. W szczególności inicjatywa fi skalna obejmuje zobowiązanie, że przekroczenie o 3% progu nominalnego PKB przez defi cyt ma uruchamiać sankcje (może je odrzucić większość kwalifi kowana krajów UE), zaś dług publiczny powyżej 60% PKB ma być sprowadzany ponownie,,pod kreskę w wysokości 1/20 rocznie. Komisja Europejska będzie również
31 grudnia 2011 r. str. 4 Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy opiniować budżety narodowe (już w fazie projektowej) pod kątem zgodności z ww. zasadami i może żądać zmian. Implementacja postanowień legislacyjnych w poszczególnych krajach ma zostać zakończona do marca 2012 r. Wcześniej niż planowano (lipiec 2012 r.) zostanie uruchomiony Europejski Mechanizm Stabilizacyjny, który będzie dysponował środkami w wysokości 500 mld euro (to kwota zgodna z wcześniejszymi zamierzeniami). Dodatkowo na mocy pożyczek bilateralnych kwotą 200 mld euro zostanie zasilony Międzynarodowy Fundusz Walutowy. W ten sposób kwota możliwa do wykorzystania z funduszy MFW wzrośnie do około 490 mld euro. Zgodnie z oczekiwaniami rynkowymi Europejski Bank Centralny zdecydował się na obniżkę stóp procentowych (25 pkt.) oraz wprowadził nowe działania z zakresu polityki płynności: rozluźnienie zasad dotyczących papierów zastawianych w operacjach refi nansujących oraz dodatkowe, jednorazowe długoterminowe operacje fi nansowania (LTRO) na okres 3-letni, z odsetkami płaconymi w dacie zapadalności (z możliwością spłaty po roku, pierwsza operacja miała miejsce 21 grudnia), oraz obniżenie stopy rezerwy obowiązkowej z 2% do 1%. W ramach pierwszej operacji długoterminowego (3-letniego) refi nansowania (LTRO) EBC udzielił europejskim bankom kredytów wartych 489 mld euro.
31 grudnia 2011 r. str. 5 Rynek akcji Wydarzenia Stopy zwrotu sektorów Grudzień YTD W ubiegłym miesiącu indeks WIG stracił 4,83%. Największy wpływ na osłabienie szerokiego indeksu GPW miały KGHM, PKN, TP S.A., BRE Bank, GPW oraz Agora. Bardzo dobrze zachowywały się natomiast Eurocash oraz Polimex Mostostal, które zyskały ponad 20% i miały największy pozytywny wpływ na notowania indeksu WIG. W minionym miesiącu obserwowano kontynuację spadku obrotów na GPW. Średnie dzienne obroty wynosiły 210 mln dolarów amerykańskich, podczas gdy w październiku wielkość ta kształtowała się na poziomie 300 mln dolarów amerykańskich. Niekorzystne otoczenie makroekonomiczne sprawiło, że spółki paliwowe zachowywały się gorzej od indeksu WIG. PKN stracił 15,7%, a Lotos 6,8%. Na notowania tej drugiej spółki negatywnie wpłynęły także informacje o braku chętnych na zakup pakietu akcji, który jest w posiadaniu Skarbu Państwa. PGNiG, pomimo niekorzystnych informacji dotyczących spółki (brak podwyżki cen gazu przez URE, rezygnacja prezesa zarządu), wypadł nieco lepiej od rynku, bo stracił jedynie 1%. Relatywnie dobrze na tle rynku wypadły spółki sektora energetycznego. Akcje PGE i Tauronu straciły w minionym miesiącu odpowiednio 3,23% oraz 1,29%. Bardzo słabe wyniki osiągnęły akcje KGHM, które straciły ponad 16%. 6 grudnia, po ujawnieniu informacji o planach przejęcia spółki w Kanadzie, akcje miedziowego giganta zostały przecenione o 8%. Negatywnie na notowania wpłynęły także informacje o szczegółach podatku, jaki ma zostać nałożony na spółkę. Spółki węglowe wypadły tylko nieznacznie gorzej od indeksu. Akcje Jastrzębskiej Spółki Węglowej i Bogdanki zanotowały stratę odpowiednio 7,6% oraz 7,1%. Grudzień nie był łatwym miesiącem również dla sektora bankowego. Rynek dowiedział się o planach wprowadzenia dodatkowej opłaty dla banków, która miałaby być odprowadzana do BFG. Dodatkowo w ostatnich dniach miesiąca Komisja Nadzoru Finansowego opublikowała swoją rekomendację dotyczącą wypłacania dywidendy przez banki. W wyniku tej rekomendacji wypłata dywidendy powinna nastąpić tylko w wyniku spełnienia kilku czynników. Informacja ta została odebrana negatywnie przez rynek. Pomimo tego indeks sektora bankowego (-3,4%) zachowywał się lepiej od WIG. IT -1,30% -11,67% Żywność -2,33% -23,26% Media 2,01% -35,08% Telekomunikacja -5,52% 10,32% Banki -3,36% -21,68% Paliwa -10,41% -16,62% Budownictwo -0,56% -54,72% swig80-2,65% -30,47% mwig40 0,10% -22,51% WIG -4,83% -20,83% WIG20-6,28% -21,85% Zmiana indeksu WIG w okresie 31 grudnia 2010 r. 31 grudnia 2011 r. 50 000 48 000 46 000 44 000 42 000 40 000 38 000 36 000 sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru 2011 Ostatnia 37 595,44 Najwyższa w dniu 7.04.2011 r. 50 371,74 Średnia 44 558,04 Najniższa w dniu 23.09.2011 r. 36 549,47
31 grudnia 2011 r. str. 6 Rynek akcji Komentarz Grudzień przyniósł kontynuację spadków cen akcji na warszawskiej giełdzie. Indeks największych polskich spółek, WIG20, osłabił się o 6,28%. Indeks WIG stracił 4,83%, podobnie jak większość indeksów giełdowych w Europie. Ceny polskich akcji spadały przez dwie pierwsze dekady miesiąca, by w ostatnich dniach odrobić część strat. Tylko branża mediowa zyskała w grudniu na warszawskiej giełdzie (2,01%). Największą stratę odnotowały sektory: paliwowy (-10,41%), telekomunikacyjny (-5,52%) i banki (-3,36%). Indeks swig80 stracił 2,65%, zaś mwig40 zyskał 0,10%. Świat W grudniu wartość głównych indeksów na giełdzie w Nowym Jorku wzrosła, zaś większość giełd europejskich odnotowała spadki indeksów. Miesiąc zaczął się od spadków cen akcji na giełdach w Nowym Jorku i we Frankfurcie (DAX: -0,9%, DJIA: -0,2%). W kolejnych dniach indeksy lekko wzrosły. Na początku drugiego tygodnia ceny akcji zaczęły spadać w związku z obawami o przyszłość strefy euro (DAX: -2%, DJIA: -1,6%). Spadki były kontynuowane także w kolejnym tygodniu. Dopiero w ostatnich kilku dniach roku indeksy na giełdach w Nowym Jorku i we Frankfurcie odrobiły większość strat z początku miesiąca. Dane rynkowe na dzień 31 grudnia 2011 r. Grudzień YTD INDU 1,43% 5,53% SPX 0,85% 0,00% RTS -10,32% -21,94% UKX 1,21% -5,55% PX 3,66% -25,61% CAC 0,16% -16,95% BUX -3,75% -20,41% Nikkei 0,25% -17,34% DAX -3,13% -14,69% WIG -4,83% -20,83% WIG20-6,28% -21,85% Zmiana indeksu Dow Jones Industrial Average w okresie 31 grudnia 2010 r. 31 grudnia 2011 r. 12 500 12 000 11 500 11 000 sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru 2011 Ostatnia 12 217,56 Najwyższa w dniu 21.01.2011 r. 12 724,41 Średnia 11 651,64 Najniższa w dniu 3.10.2011 r. 10 655,30
31 grudnia 2011 r. str. 7 Rynek obligacji i rynek walutowy Komentarz W grudniu ceny polskich obligacji wahały się. Rentowności obligacji 2- i 10-letnich spadły o 0,02 pkt., zaś rentowność obligacji 5-letnich wzrosła o 0,09 pkt. W grudniu, po zmniejszeniu portfela papierów skarbowych u inwestorów zagranicznych, kapitał zagraniczny ponownie napływał na polski rynek długu. Miesiąc zaczął się od wzrostu cen polskich obligacji skarbowych w związku z utrzymywaniem się złotego na mocniejszych poziomach oraz powiewem optymizmu ze światowych rynków. Jednak w kolejnych dniach ceny zaczęły spadać w związku z niepokojem inwestorów, czy szczyt UE przyniesie przełom w walce z kryzysem. Dalszy spadek cen polskich obligacji nastąpił w związku z osłabieniem złotego i pogorszeniem globalnego sentymentu oraz ze znaczącą przeceną obligacji skarbowych krajów strefy euro z południa Europy (m.in. Włoch i Hiszpanii). Pod koniec roku ceny polskich obligacji skarbowych pozostawały stabilne. Miesiąc rozpoczął się od umocnienia złotego z 4,50 do 4,44 w relacji do euro, czemu sprzyjały lepsze nastroje na globalnych rynkach, wywołane zapowiedzianym planem oszczędności we Włoszech oraz oczekiwaniami związanymi ze spotkaniem kanclerz Niemiec Angeli Merkel z prezydentem Francji Nicolasem Sarkozym. Na początku drugiego tygodnia złoty zaczął się osłabiać (w związku z niepewnością co do przyszłości strefy euro i z ostrzeżeniem S&P o możliwym obniżeniu ratingu UE, niektórych krajów i głównych europejskich banków), osiągając w połowie miesiąca kurs 4,57 w relacji do euro. Dane rynkowe na dzień 31 grudnia 2011 r. EUR/PLN 4,42 USD/PLN 3,42 EUR/USD 1,31 Rentowność obligacji skarbowych: 2-letnie 4,87% 5-letnie 5,34% 10-letnie 5,91% Kurs EUR/PLN i USD/PLN osłabienie kursu złotego 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Central Bank EUR/PLN Central Bank USD/PLN Źródło: Reuters EcoWin W kolejnych dniach złoty umacniał się wobec euro, osiągając poziom 4,39. Pod koniec miesiąca kurs euro/złoty polski mocno się wahał w przedziale 4,37 4,46 przy interwencjach ze strony Narodowego Banku Polskiego i Banku Gospodarstwa owego. Ostatecznie złoty zakończył rok na poziomie 4,46/euro.
31 grudnia 2011 r. str. 8 Rynek obligacji i rynek walutowy Świat W grudniu ceny obligacji amerykańskich i niemieckich wzrosły. Na koniec miesiąca rentowności obligacji amerykańskich spadły dla terminów zapadalności 2, 5, 10 i 30 lat odpowiednio o 0,01 pkt., 0,13 pkt., 0,20 pkt. i 0,18 pkt. Rentowności obligacji niemieckich spadły zaś odpowiednio dla terminów zapadalności 2, 5, 10 i 30 lat o 0,16 pkt., 0,35 pkt., 0,40 pkt. i 0,49 pkt. Miesiąc rozpoczął się od lekkiego wzrostu cen niemieckich i amerykańskich obligacji skarbowych, czemu sprzyjały udane przetargi obligacji skarbowych w Hiszpanii i we Francji. W dalszej części miesiąca wzrosło zainteresowanie inwestorów niemieckimi i amerykańskimi papierami skarbowymi w związku ze spadkiem cen obligacji krajów z południa Europy.