ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 620 SECTIO D 2005



Podobne dokumenty
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 621 SECTIO D 2005

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 618 SECTIO D 2005

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 619 SECTIO D 2005

Dolnośląskie Kuratorium Oświaty Narada Wizytatorów

Jolanta Zając, Przewodnicząca Komisji ds. Pielęgniarek Środowiska Nauczania i Wychowania Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Gdańsku.

As zdolny do zajęć bez ograniczeń, uprawiający dodatkowo sport; B zdolny do zajęć WF z ograniczeniami; Bk zdolny do zajęć WF z ograniczeniami,

Organizowanie i udzielanie uczniom pomocy psychologiczno pedagogicznej. Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Bytowie

ZASADY ORGANIZACJI I UDZIELANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W PUBLICZNYCH PRZEDSZKOLACH, SZKOŁACH I PLACÓWKACH. Krakowska Małgorzata

ZASADY UDZIELANIA I ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ W II LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI IM. C.

PROCEDURY ORGANIZOWANIA I UDZIELANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNEJ W XVI LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM W SZCZECINIE

PROCEDURA UDZIELANIA POMOCY PSYCHOLGICZNO PEDAGOGICZNEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 W CZĘSTOCHOWIE

PROCEDURY UDZIELANIA I ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ W PUBLICZNEJ SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. STEFANA CZARNIECKIEGO W CZARNEJ

Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. (Dz. U. z 2013 r. z późn. zm.)

PROCEDURY ORGANIZACJI ORAZ UDZIELANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNEJ W ZESPOLE SZKÓŁ USŁUGOWO-GOSPODARCZYCH W PLESZEWIE.

NIK o pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów

PROCEDURA UDZIELANIA I ORGANIZOWANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 IM. BOLESŁAWA PRUSA W MYSŁOWICACH

Procedura organizowania pomocy psychologiczno-pedagogicznej

PLAN PRACY PEDAGOGA SZKOLNEGO W ROKU SZKOLNYM 2016/2017. Lp. ZADANIA FORMY REALIZACJI TERMIN REALIZACJI

PROCEDURA ORGANIZOWANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO - PEDAGOGICZNEJ W ZESPOLE SZKÓŁ NR 1 W ALWERNI

Załącznik do protokołu z posiedzenia Rady Pedagogicznej z dnia 28 września 2015 r.

Procedura organizowania pomocy psychologiczno pedagogicznej w Szkole Podstawowej i Gimnazjum w Niechlowie

PROCEDURA ORGANIZOWANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO - PEDAGOGICZNEJ W ZESPOLE SZKÓŁ W SOCHACZEWIE

Procedury udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w Zespole Szkół Sportowych w Lubinie. 1. Zasady organizacji pomocy

Procedura organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów, którzy nie posiadają orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego

PLAN PRACY PEDAGOGA SZKLONEGO na rok 2012/2013. opracowała M. Dadun

INDYWIDUALNE OBOWIĄZKOWE ROCZNE PRZYGOTOWANIE PRZEDSZKOLNE LUB INDYWIDUALNE NAUCZANIE

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dnia 2017 r.

Pomoc psychologiczno - pedagogiczna w szkole. Stan prawny: październik 2017r.

Warszawa, dnia 24 sierpnia 2017 r. Poz. 1578

PROCEDURA ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 IM. KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO W IMIELINIE

Siemiatycze, roku ZAPYTANIE OFERTOWE

EWALUACJA WEWNĘTRZNA

Od nowego roku szkolnego 2017/2018 w naszym przedszkolu pomoc psychologicznopedagogiczna udzielana jest na podstawie nowego

Procedury udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w XVI Liceum Ogólnokształcącym z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Stefanii Sempołowskiej

niepełnosprawnego, zagrożonego niedostosowaniem społecznym lub niedostosowanego społecznie, szczególnie uzdolnionego,

PROCEDURA ORGANIZOWANIA I UDZIELANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 1 IM. KOMISJI EDUKACJI NARODOWEJ W SIEDLCACH

PROCEDURA ORGANIZOWANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO - PEDAGOGICZNEJ

PROCEDURA ORGANIZOWANIA I WDRAŻANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 W WODZISŁAWIU ŚL.

Procedura systemu wspierania rozwoju ucznia oraz udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Paniówkach

PROCEDURA ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ OBOWIĄZUJĄCA W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. JANUSZA KORCZAKA W KLESZCZOWIE. 1.

Regulamin. organizacji pomocy. psychologiczno-pedagogicznej. w Szkole Podstawowej nr 1 im. G. Morcinka. w Warszawie

Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w szkole

Specjalistyczne usługi opiekuńcze

Procedury organizowania i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wsparcia uczniów niepełnosprawnych w Szkole Podstawowej nr 51 z

PROCEDURY ORGANIZOWANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO - PEDAGOGICZNEJ. w VII Liceum Ogólnokształcącym im. Nauczycieli Tajnego Nauczania w Białymstoku

Udzielanie i organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej. stan na r.

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Procedura udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej i dostosowania wymagań edukacyjnych

PROCEDURA UDZIELANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ W PREDSZKOLU W PORAJU

Załącznik nr 1 do Uchwały Rady Pedagogicznej z dnia 2 lutego 2011 r. PROGRAM PROFILAKTYCZNY SP-12 im. Marii Skłodowskiej - Curie we Wrocławiu

PROCEDURY ORGANIZOWANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO - PEDAGOGICZNEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 112 Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI IM. MARII KOWNACKIEJ W WARSZAWIE

PROGRAM PROFILAKTYCZNY SZKOŁY PODSTAWOWEJ W PSTRĄGOWEJ NA ROK SZKOLNY 2013/2014

PROCEDURA UDZIELANIA I ORGANIZOWANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ. w Szkole Podstawowej nr 2 im. Marii Konopnickiej w Szamotułach

PROCEDURA ORGANIZOWANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO - PEDAGOGICZNEJ w II Liceum Ogólnokształcącym w Bolesławcu Rok szkolny 2017/ 2018 PODSTAWA PRAWNA

PROCEDURA ORGANIZOWANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO -PEDAGOGICZNEJ W PRZEDSZKOLU NR 1 W ŚWIERKLANACH

ZESPÓŁ SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Jaworzno ul. Towarowa 61 Nr procedury P 9

PROCEDURA ORGANIZOWANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO - PEDAGOGICZNEJ W ZESPOLE SZKÓŁ PUBLICZNYCH W SZLACHCIE

Procedura udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w Zespole Szkół im. Ks. Jerzego Popiełuszki w Juchnowcu Górnym

Pomoc psychologiczno-pedagogiczna dla uczniów

POMOC PSYCHOLOGICZNO - PEDAGOGICZNA

PROCEDURA ORGANIZOWANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO -PEDAGOGICZNEJ W ZESPOLE SZKÓŁ W DARZLUBIU.

POMOC PEDAGOGICZNA W SZKOŁACH I INNYCH PLACÓWKACH

Plan rozwoju zawodowego

Pomoc psychologicznopedagogiczna

Publiczna Szkoła Podstawowa im. ks. Józefa Poniatowskiego w Annopolu

CHEŁM, CZERWIEC 2012 R.

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005

Aneks nr 5 do Statutu Szkoły Podstawowej nr 4 imienia Księdza Zdzisława Jastrzębiec Peszkowskiego w Sanoku -

Procedura udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w Zespole Szkolno Przedszkolnym nr 7 w Warszawie

VI spotkanie informacyjno-konsultacyjne dla wizytatorów ds. specjalnych potrzeb edukacyjnych

Opracowała: Monika Haligowska

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA POLITYKI SPOŁECZNEJ 1) z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych

z dnia 9 sierpnia 2017 r.

Procedura w sprawie udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w Szkole Podstawowej Nr 50 z Oddziałami Integracyjnymi im.

PROCEDURY UDZIELANIA I ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W ZESPOLE SZKÓŁ W LUBOWIDZU

INDYWIDUALNE OBOWIĄZKOWE ROCZNE PRZYGOTOWANIE PRZEDSZKOLNE LUB INDYWIDUALNE NAUCZANIE

PROCEDURY UDZIELANIA I ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W ZESPOLE SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH W ŻORACH

Procedura organizowania pomocy psychologiczno - pedagogicznej w XXI LO im. B. Prusa w Łodzi

Organizacja kształcenia specjalnego w roku szk.2017/2018. Krystyna Skalik

Ateny, r. I. Warunki organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej

WYCHOWAWCA KLASY KOORDYNATOREM POMOCY PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNEJ W SZKOLE. Opracowała: Wioleta Derkacz

Program Profilaktyki. Zespołu Szkół nr 32 im. K.K. Baczyńskiego. na rok szkolny 2014/2015

Organizacja Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej w Szkole Podstawowej nr 6

PLAN PRACY PEDAGOGA SZKOLNEGO W ROKU SZKOLNYM 2015/2016. Lp. ZADANIA FORMY REALIZACJI TERMIN REALIZACJI

ORGANIZACJA POMOCY PSYCHOLOGICZNO - PEDAGOGICZNEJ W ŚWIETLE PRZEPISÓW PRAWA OŚWIATOWEGO. Spotkanie z Rodzicami 17 września 2018 r.

ZAŁĄCZNIK nr 5 do STATUTU ORGANIZACJA POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W PRZEDSZKOLU I SZKOLE ROZDZIAŁ I PODSTAWY PRAWNE 1 ROZPORZĄDZENIE

R O Z P O R ZĄDZENIE M I N I S T R A E D U K A C J I N A R O D O W E J 1 ) z dnia r.

PROCEDURA ORGANIZACJI

PLAN PRACY PEDAGOGA I PSYCHOLOGA SZKOLNEGO NA ROK SZKOLNY 2013/2014

PROCEDURA UDZIELANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNEJ W ZESPOLE SZKÓŁ BUDOWLANO-CERAMICZNYCH W GLIWICACH I.ZAŁOŻENIA OGÓLNE

Regulamin organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej

WKWiO Kuratorium Oświaty w Poznaniu

PROCEDURA ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ W SZKOLE

Wprowadzić zapis: W przypadku konieczności zapewnienia zastępstwa świadczenia zdrowotne może realizować pielęgniarka

Regulamin udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Lubieni

PROCEDURY ORGANIZOWANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ. w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 w Wejherowie

I. Organizacja pomocy psychologiczno - pedagogicznej

R O Z P O R ZĄDZENIE M I N I S T R A E D U K A C J I N A R O D O W E J 1 ) z dnia r.

REGULAMIN UDZIELANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNEJ w Szkole Podstawowej Nr 2 im. gen. Józefa Hallera w Gniewie

Plan pracy Pedagoga Szkolnego. na rok szkolny 2014/2015

Transkrypt:

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 6 SECTIO D 05 Katedra i Zakład Zarządzania i Ekonomiki Ochrony Zdrowia Akademmii Medycznej Im. Prof. Feliksa Skubiszewskiego W Lublinie Kierownik: prof. dr hab. n. med. L. Wdowiak KRZYSZTOF WŁOCH The Disabled Child and The School Nurse s Activity Dziecko niepełnosprawne a praktyka pielęgniarki szkolnej Dziecko niepełnosprawne jest takim samym dzieckiem jak każde inne dziecko. Może nie potrafi ono tak szybko biegać, nie umie tak dobrze mówić ani tak dobrze słyszeć czy widzieć. Ale jest ono istotą ludzką i jak wszystkie inne dzieci ma prawo być pełnoprawnym członkiem wspólnoty rodzinnej, szkolnej, społecznej. Pielęgniarka szkolna jest jeszcze jedynym profesjonalnym pracownikiem medycznym zatrudnionym na terenie szkoły, która powinna się opiekować uczniem niepełnosprawnym. W ostatnich latach dokonała się znacząca zmiana w podejściu do osób niepełnosprawnych, w tym także dzieci i młodzieży. Postępy wiedzy w dziedzinie medycyny i psychopedagogiki pozwoliły na lepsze zrozumienie procesów związanych z powstawaniem niepełnosprawności, doprowadzając do weryfikacji dotychczasowych sposobów usprawniania (1). Pielęgniarka szkolna sprawuje opiekę nie tylko nad uczniem zdrowym, ale również z problemami zdrowotnymi, szkolnymi i społecznymi oraz identyfikuje te problemy. Aktywnie uczestniczy w edukacji zdrowotnej dla uczniów, rodziców i nauczycieli (4,5,6). Niniejsza praca jest częścią większej pracy. Przybliża ona wiedzę pielęgniarki szkolnej na temat niepełnosprawności i rehabilitacji oraz udziału pielęgniarki w adaptacji dziecka niepełnosprawnego do funkcjonowania w środowisku szkolnym. Jako kryterium niepełnosprawności przyjęto roczne uczęszczanie dziecka na zajęcia korekcyjno - usprawniające. MATERIAŁ I METODY Badania związane z tematem pracy przeprowadzono od października do grudnia 00 roku w dwóch Publicznych Szkołach Podstawowych w Lipsku i Solcu. Badaniem objęto pielęgniarki szkolne, nauczycieli i rodziców dzieci niepełnosprawnych. Metodę, którą zastosowano był anonimowy kwestionariusz ankiety, który zawierał: instrukcję: część wstępną, zawierającą pytania informacyjne dostarczające danych dotyczących cech społeczno zawodowych pielęgniarek: wiek, rodzaj ukończonej szkoły, ukończenie kursu kwalifikacyjnego w zakresie opieki w środowisku nauczania i wychowania, staż pracy na stanowisku pielęgniarki szkolnej, tygodniowy czas pracy, ilość uczniów przypadających na etat pielęgniarski; część zasadniczą, w której znajdują się pytania dotyczące: wiadomości na temat niepełnosprawności i rehabilitacji dzieci, działań opiekuńczo rehabilitacyjno pedagogicznych organizowanych przez szkołę na rzecz niepełnosprawnego dziecka. 246

OMÓWIENIE WYNIKÓW BADAŃ Przeprowadzone badania dotyczące udziału pielęgniarki szkolnej w adaptacji dziecka niepełnosprawnego do funkcjonowania w środowisku nauki są niezadowalające. Z badań wynika, że służba zdrowia tylko w niewielkim stopniu może rozwiązywać problemy zdrowotne i społeczne dzieci, bez współdziałania z nauczycielami i rodzicami. Wśród 30 ankietowanych osób 100,0% stanowiły kobiety. Większość pielęgniarek (60%) ma duże doświadczenie zawodowe, a ich staż pracy na stanowisku pielęgniarki szkolnej zawierał się głównie w przedział od 2 5 lat i pow. 10 lat (po 40% badanych pielęgniarek). 60% pielęgniarek ukończyło kurs kwalifikacyjny w zakresie opieki w środowisku nauczania i wychowania. Niestety minął czas, kiedy pielęgniarki były w szkole codziennie, zatrudnione na pełnym etacie i w każdej chwili można było pójść do niej po pomoc i poradę. Z badań wynika, że wymiar czasu pracy pielęgniarek był zróżnicowany i wynosił około 10 42 godzin. Pielęgniarki szkolne miały pod swoją opieką od 270 1000 uczniów. Poziom wiedzy pielęgniarek określono stawiając pytania, na które padły poniżej opisane odpowiedzi. Za dziecko niepełnosprawne 60% badanych pielęgniarek uznało dziecko, u którego stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy powoduje trwałe lub okresowe utrudnienie i ograniczenie egzystencji (3). Strukturę rozumienia pojęcia, dziecko niepełnosprawne przedstawia tabela nr 1. Z badań wynika, że 80% pielęgniarek miało doczynienie z dziećmi z niepełnosprawnością fizyczną, u których występuje uszkodzenie, zaburzenie i choroba narządu ruchu lub niektóre zaburzenia mowy. Natomiast z niepełnosprawnością psychiczną lub umysłową w swojej pracy spotkało się % pielęgniarek. Rehabilitacja jako złożony proces obejmujący oddziaływanie lecznicze, społeczne i pedagogiczne zmierzające do przywrócenia sprawności w jak najwyższym stopniu jest najbardziej prawidłowym rozumieniem tego pojęcia (2). Taką odpowiedź udzieliło 40% pielęgniarek. 80% pielęgniarek stwierdziło, że dzieci są objęte rehabilitacją w szkole. 100% pielęgniarek potwierdziło osobiste uczestnictwo w procesie rehabilitacji. Niestety swój udział podkreślały przeważnie poprzez kwalifikowanie uczniów na zajęcia korekcyjne. Korektywę w szkole prowadził nauczyciel wf ze specjalizacją z rehabilitacji. Wiedzę tą posiadało 60% pielęgniarek, pozostałe 40% uważało, że lekcje te prowadzi nauczyciel wf bez specjalizacji. Wszelkie formy aktywności ruchowej wpływają korzystnie na niepełnosprawność dziecka, które otwiera się, jest bardziej radosne, potrzebne, mogące zrobić to, co uczeń zdrowy. Z taką opinią zgodziło się 100% pielęgniarek. 60% badanych pielęgniarek widziało trudności wychowawcze u dzieci specjalnej troski. Ankietowane pielęgniarki w przeważającej części (80%) brały udział w ich rozwiązywaniu. Najczęściej powtarzające się formy tego udziału to: kontakt z rodzicami i wychowawcą; współpraca z poradnią psychologiczno pedagogiczną; indywidualne rozmowy z dzieckiem; zaangażowanie dzieci do pracy w różnych organizacjach na terenie szkoły. Strukturę źródeł informacji o problemach dzieci przedstawiono w tabeli nr 2. Najczęstszym źródłem informacji o problemach dzieci dla poszczególnych grup respondentów byli wychowawcy (100% pielęgniarek; 36,4% nauczycieli i 37,5% rodziców) i rodzice (100% pielęgniarek i 66,7% nauczycieli). Pielęgniarka szkolna przekazała te informacje 24,2% nauczycieli i 12,5% rodziców. Szkoła zdaniem 100% pielęgniarek umożliwia prowadzenie lekcji z promocji zdrowia. Oprócz nich zajęcia przeprowadzili: psycholog (40%); wychowawcy, rodzice, lekarz (po %). W realizacji programu wychowania zdrowotnego angażowane były dzieci przez 100% pielęgniarek. Najbardziej rozpowszechnionymi formami szerzenia kultury zdrowia przez ankietowanych były: konkursy plastyczne, turnieje wiedzy, akademie, zawody promujące ruch, zajęcia z udzielania pierwszej pomocy. Chętnie również wykorzystywali plakaty, ulotki, gazetki. 80% pielęgniarek brało udział w akceptacji dzieci przez rówieśników. Jednak wśród stosowanych przez nie form integrujących środowisko dzieci znalazła się tylko pogadanka i rozmowa indywidualna. 247

Przeważająca część dzieci niepełnosprawnych wymaga specjalistycznej pomocy, psychoterapii w pełnym tego słowa znaczeniu. Zdanie to potwierdziło 80% pielęgniarek. Jako główne powody stosowania psychoterapii wymieniały: pomoc dziecku w akceptacji niepełnosprawności; uwierzenie dziecka we własne siły; pomoc w przystosowaniu do środowiska szkolnego; podniesienie własnej wartości. Według 80% pielęgniarek psychoterapią powinna być objęta również rodzina dziecka. Swoje wypowiedzi motywowały przeważnie: zrozumieniem przez rodzinę potrzeb dziecka; pomoc dziecku w realizowaniu się ; ułatwienie dziecku akceptacji niepełnosprawności. Integracja to bardzo pozytywne, szerzące się w środowisku szkolnym zjawisko, gdzie powstają coraz częściej klasy integracyjne. 40% pielęgniarek pracowało w szkołach, w których były takie klasy. Aż 80% pielęgniarek nie umiało ocenić pracy klas integracyjnych, natomiast % oceniało ja jako bardzo dobrą. W związku z powstawaniem klas integracyjnych szkoła powinna być dostosowana urbanistycznie do możliwości dzieci niepełnosprawnych. Według 60% pielęgniarek w szkole nie zostały usunięte bariery architektoniczne, a % uważało, że tylko częściowo zostały usunięte te utrudnienia. Jako główne bariery architektoniczne wymieniały: brak podjazdów, wind (sale lekcyjne na piętrach); niedostosowane toalety; brak powierzchni antypoślizgowych; zbyt wąskie korytarze, drzwi. W pracy z dziećmi mogą pojawić się trudności. Pielęgniarki najczęściej napotykały na te trudności wynikające z współpracy ze środowiskiem rodzinnym (60%) i warunków pracy (%). W ostatnich latach nastąpił przełom w służbie zdrowia, weszła nowa reforma, która wpłynęła na pracę personelu medycznego. Z analizy badań wynika, że 60% pielęgniarek znało cele i założenia realizowanej reformy służby zdrowia. Jednomyślnie 100% pielęgniarek stwierdziło, że wdrożona reforma nie spełnia ich oczekiwań. Pielęgniarki szkolne uważały, że obecny system organizacji opieki medycznej nad uczniami w szkole działa na ich niekorzyść. Wpływ wdrożonej reformy na współpracę pielęgniarek w ich miejscu pracy przedstawia rycina nr 1. 60% pielęgniarek potwierdziło wpływ realizowanej reformy na ich współpracę w środowisku szkolnym. Najczęściej wpływ ten był negatywny. A oto jak uzasadniały swoją odpowiedź: różne Kasy Chorych; dwa środowiska pracy; brak czasu na dodatkową działalność w szkole; wzrost liczby uczniów przypadających na etat pielęgniarski; likwidowane gabinety medycyny szkolnej, w wyniku, czego młodzież w placówkach dydaktyczno wychowawczych pozbawiona będzie systematycznej opieki medycznej. 248 WNIOSKI Pielęgniarki posiadają ogólną wiedzę dotyczącą niepełnosprawności i rehabilitacji dzieci w środowisku nauki, lecz w niedostatecznym stopniu biorą udział w ich usprawnianiu fizycznym. Obecna rola pielęgniarek ogranicza się do kwalifikowania dzieci na zajęcia korekcyjne. W związku z tym należałoby uświadomić pielęgniarkom istotę procesu rehabilitacji i w pełni wykorzystać posiadane przez nie umiejętności kompleksowego usprawniania. Pielęgniarki biorą czynny udział w rozwiązywaniu problemów wychowawczych uczniów niepełnosprawnych, lecz ich rezultaty będą większe, jeśli nawiążą współpracę z pozostałymi członkami zespołu dydaktyczno wychowawczego.

Założenia nowego systemu opieki zdrowotnej nad uczniami niekorzystnie wpływają na pracę pielęgniarki szkolnej. Obecnie pielęgniarka jest jedynym, pracownikiem służby zdrowia a mimo tego jej etat jest coraz częściej likwidowany. Stała się ona przysłowiowym białym krukiem na terenie szkoły. Liczne dotychczasowe osiągnięcia w organizacji profilaktyki i leczenia dzieci w szkole, były i są niezawodne, a więc powinny nadal zajmować należne im miejsce w codziennej praktyce pielęgniarek szkolnych. PIŚMIENNICTWO 1. Borkowski M.: Dziecko niepełnosprawne ruchowo. Część 2. WS i P, Warszawa 1997, 5-6 2. Gałkowski J.: Encyklopedyczny słownik rehabilitacji. PZWL, Warszawa 1986, 263 3. Otrębski W.: System wsparcia aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych. FMN, Lublin 1999, 23 4. Rejzner C., Szczygielska Majewska M.: Wybrane zagadnienia z rehabilitacji. CMONŚSzk.M., Warszawa 1992 5. Woynarowska B.: Medycyna a edukacja dzieci i młodzieży niepełnosprawnej. Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne 1992, Nr 5 6. Woynarowska B., Pułtorak M.: Metodyka pracy środowiskowej pielęgniarki (higienistki szkolnej) w szkole podstawowej i ponadpodstawowej. PWEGROSS, Warszawa 1990 Tabela 1. Struktura rozumienia pojęcia dziecko niepełnosprawne Dziecko niepełnosprawne to dziecko, u którego: stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy powoduje trwałe lub okresowe utrudnienie i ograniczenie egzystencji występuje trwałe, widoczne, anatomiczne uszkodzenie (ubytek, brak, wada) całego lub części narządu. występuje stan częściowej lub całkowitej niezdolności do nauki w szkole. istotne uszkodzenie i obniżenie sprawności funkcjonowania organizmu powoduje utrudnienie, ograniczenie wykonywania zadań i wypełniania ról społecznych. Pielęgniarki N % 3 60 Razem 5 100 Tabela 2. Struktura źródeł informacji o problemach dzieci Źródło informacji o problemach dzieci dziecko koledzy wychowawca klasy nauczyciele pedagodzy rehabilitant lekarz rodzinny pielęgniarka szkolna rodzice rodzeństwo psycholog brak problemów brak danych Pielęgniarki Nauczyciele Rodzice Ogółem N = 5 % N = 33 % N = 32 % N = 70 % 3 60 4 12,1 4 12,5 11 15,7 - - 6 18,2 1 3,1 7 10,0 5 100 12 36,4 12 37,5 29 41,4 1 12 36,4 3 9,4 16 22,9 - - 8 24,2 - - 8 11,4 - - - - - - - - 1 1 3,0 2 6,3 4 5,7 - - 8 24,2 4 12,5 12 17,1 5 100 22 66,7 - - 27 38,6 - - - - - - - - - - - - 1 3,1 1 1,4 - - - - 2 6,3 2 2,9 - - 1 3,0 3 9,4 4 5,7 1 1 249

% 80 70 60 60 50 40 30 Tak Nie Nie wiem 10 0 Rycina 1. Struktura wpływu reformy na współpracę pielęgniarek STRESZCZENIE Celem badania było poznanie praktyki pielęgniarki szkolnej w fizycznym usprawnianiu dziecka niepełnosprawnego. Badanie zostało przeprowadzone w 00 roku wśród 30 pielęgniarek, które pod swoja opieką miały od 270 do 1000 uczniów. Pielęgniarki biorą czynny udział w rozwiązywaniu problemów wychowawczych niepełnosprawnych uczniów jako jedyny pracownik służby zdrowia, są odpowiedzialne za organizację profilaktyki i leczenia dzieci w szkole. Może to nastąpić tylko poprzez współpracę z pozostałymi członkami zespołu dydaktyczno wychowawczego, która obecnie jest niezadowalająca. SUMMARY The aim of the studies was getting to know the role of school nurses in physical improvement of the child. The investigations were carried out in 00 including 30 nurses who took charge of from 270 to 1000 pupils. They are also engaged in solving educational problems of the disabled pupils. As the only medical care workers, they are responsible for organization of prophylaxis and treatment of school children which can be achieved by cooperation with other members of the education team. The results show that this kind of work is unsatisfactory. 250