Autor: Agnieszka Milkulec, Dorota Plata TEMAT: Droga do gwiazd- marzenie Janka Muzykanta. CELE: Uczeń: potrafi wyszukiwać właściwe informacje w tekście; redaguje opinię o bohaterze na podstawie cytatów; zna pojęcie wyrazy pokrewne i tworzy rodzinę wyrazów; analizuje i interpretuje teksty literacki i ikoniczny; wyciąga wnioski; redaguje opowiadanie twórcze. METODY I FORMY PRACY: prezentacja, elem. heurezy, praca z tekstem, praca indywidualna MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: - zestaw cytatów, - skrzypce lub ich rysunek, -rysunek skrzypiec uskrzydlonych, -fragment piosenki programu Droga do gwiazd CZAS: 90 minut PRZEBIEG ZAJĘĆ: Wprowadzenie 1. Chętni uczniowie odczytują zadania domowe. Rozwinięcie 1. Uczniowie zastanawiają się, co zaprezentowałby Janko Muzykant- bohater lektury, z którą uczniowie mieli się zapoznać w domu- w programie Mam talent!. Niewątpliwie uczniowie zaproponują występ muzyczny. 2. Uczniowie (zgodnie z formułą programu Mam talent ) mają głosować na występ Janka Muzykanta, pisząc jak największą liczbę SMS-ów- cytatów - uczniowie poszukują w tekście potwierdzeń muzykalności chłopca. Nauczyciel zapowiada,że 1
osoby, które zgromadzą największą liczbę SMS-ów- cytatów otrzymają nagrodę w postaci umieszczenia na klasowej gazetce ich imion i nazwisk pod hasłem: Zwycięzcy w konkursie Szybki refleks. Przed lekcją nauczyciel przygotowuje na paskach papieru właściwe cytaty (zał.1.), które przypina (ponumerowane na odwrotnej, niezapisanej stronie) do tablicy w czasie poszukiwań uczniowskich. (Uwaga techniczna: w celu łatwiejszego odnalezienia poszczególnych cytatów prowadzący ma przed sobą miniaturowy plan orientacyjny całego zestawu fragmentów Janka Muzykanta). 3. Uczniowie podają liczbę znalezionych przez siebie fragmentów- SMS-ów. Zwycięzcy odczytają SMS-y- cytaty, nauczyciel równocześnie odsłania te same fragmenty ze wspominanego wcześniej zestawu. Może okazać się, że nie wszystkie SMS-y- cytaty zostaną podane przez uczniów. Poszczególni uczniowie podchodzą do tablicy, odkrywają i odczytują pozostałe fragmenty związane z wrażliwością chłopca na dźwięki natury. Przypuszczać bowiem można, że uczniowie, wyszukując fragmenty, skupią się głównie na tych, które związane są z muzyką w kościele, pod oknem karczmy, skrzypcami skonstruowanymi przez bohatera i znajdującymi się w kredensie. 4. Następnie uczniowie zgłaszają kandydaturę Janka Muzykanta do programu Mam talent". W tym celu redagują (odnosząc się do cytatów)krótką opinię, w której przedstawiają wyjątkowe zdolności bohatera np. odznacza się wrażliwością na dźwięki natury, czuje wzruszenie, radość, podniecenie w czasie słuchania muzyki, zapomina o otaczającym go świecie, spędza czas na słuchaniu muzyki, którą słyszy wszędzie, nie może spać, bo wszystko mu gra, wykonał sobie własne, prowizoryczne skrzypki i fujarki, marzy o prawdziwych skrzypcach. 5. Nauczyciel proponuje uczniom, aby skupili się teraz na przedmiocie marzeń chłopcaskrzypcach. Pokazuje skrzypce (mogą być wypożyczone pracowni muzycznej lub pokazane na rysunku) i prosi, by uczniowie podali cechy prezentowanego instrumentu (np. brązowe, drewniane, gładkie, małe), które nauczyciel zapisuje w kolumnie na tablicy. Następnie uczniowie poszukują we wskazanym fragmencie (od akapitu Pewnej nocy do słów Czary, wyraźnie czary) określeń skrzypiec tak, jak wyglądały one w oczach chłopca. Nauczyciel sukcesywnie zapisuje je w drugiej kolumnie np. niezwykłe, czarodziejskie, śliczne, srebrne, błyszczące, świetliste. 2
6. Nauczyciel prosi uczniów, aby podali, jakie wnioski wynikają z powyższego zestawienia (np. dla uczniów skrzypce to tylko instrument, z którym nie wiążą ich żadne emocje, natomiast Janek kochał je, pragnął je mieć, śnił o nich i marzył). 7. Nauczyciel podkreśla, że skrzypce były ukryte przed Jankiem w kredensie. Teraz prosi uczniów, aby podali w jakich słowach można odnaleźć cząstki wyrazu skrzypce. Ćwiczenie słowotwórcze kończy się zapisem: skrzypce, skrzypeczki, skrzypki, skrzypek, skrzypcowy, skrzypaczka, skrzypieć, zaskrzypieć to wyrazy pokrewne. 8. Na koniec uczniowie analizują i interpretują rysunek (zał.2.) w odniesieniu do losu Janka (sugestie interpretacyjne: muzyka, skrzypce były dla Janka oderwanie się od ziemi, lotem w przestrzenie nieznane innym wokół, uniesieniem, drogą do gwiazd ( w znaczeniu marzeń), równocześnie uczniowie mogą zauważyć, że szyjka skrzypiec zbliżoną jest kształtem do krzyża- symbol niezrozumienia chłopca we wsi, okupienie śmiercią chęci spełnienia marzeń). Podsumowanie 1. Nauczyciel prezentuje fragment piosenki programu Droga do gwiazd (zał.3.), krótko charakteryzuje formułę programu sprzed kilku lat. Prosi uczniów, aby na podstawie rozważań wynikających z lekcji oraz usłyszanego fragmentu muzycznego sformułowali temat lekcji. 2. Uczniowie zapisują temat zadania domowego: Zredaguj opowiadanie rozpoczynające się od słów: Miałem szczęście- w przeciwieństwie do Janka Muzykanta.Spełniło się moje marzenie. 3
Zał.1. Tam coś w boru grało, sosny, buki, brzezina, wilgi, wszystko grało.., nawet wiatr grał w widłach, Wiosną uciekał z domu kręcić fujarki ( )Nocą, gdy żaby zaczynały rechotać, derkacze na łąkach derkotać, bąki po rosie burczyć; gdy koguty piały po zapłociach, to on spać nie mógł, tylko słuchał zahuczą organy lub zaśpiewają słodkim głosem, to dziecku oczy tak mgła zachodzą, jakby już nie z tego świata patrzyły chodził tylko pod karczmę. Tam przyczaiwszy się pod murem, słuchał. Ludzie tańcowali obertasa ( )Słychac było tupanie butów ( ) Skrzypki śpiewały cicho ( ) a każda belka w karczmie zadawał się drgać, śpiewać i grać Gdy tylko mógł słyszeć skrzypki, czy to na dożynkach, czy na weselu jakim, to już dla niego było wielkie święto Potem zrobił sobie sam skrzypki z gonta i włosienia końskiego( ) Grał jednak na nich od rana do wieczora Matulu, Pan Bóg mi da w niebie prawdziwe skrzypki! ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Zał.2. 4
Zał.3. http://tddg.onet.pl/ 5