ESOP - Podręcznik użytkownika strona: 1 SPIS TREŚCI

ESOP - Podręcznik użytkownika strona: 1 SPIS TREŚCI 1. INSTALACJA PROGRAMU... 2 1.1. WYMAGANIA SPRZĘTOWE/PROGRAMOWE... 2 1.2. PROGRAM INSTALACYJNY... 2 2. OPIS PROGRAMU ESOP... 5 2.1. ZAŁOŻENIA OGÓLNE... 5 2.2. URUCHOMIENIE PROGRAMU ESOP... 6 2.3. OGÓLNY OPIS PROGRAMU ESOP... 6 2.4. OPIS MODUŁU PROGRAMU ESOP... 7 2.5. PRACA W PROGRAMIE... 8 2.6. NAWIGACJA W PROGRAMIE... 9 2.7. MENU I PASKI NARZĘDZIOWE...10 2.8. ESOP - BIBLIOTEKA...11 2.8.1. Biblioteka schematów...11 2.8.2. Schematy...12 2.9. ESOP - REJESTRACJA MODUŁÓW...13 2.9.1. Rejestracja modułów...13 3. EDYCJA...13 3.1. NOWY MODUŁ...13 3.2. WSTAWIANIE SELEKCJI PROFILI...14 3.3. WSTAWIANIE SELEKCJI MATERIAŁÓW...15 3.4. WSTAWIANIE SELEKCJI ŚRUB...16 3.5. WSTAWIANIE SELEKCJI Z BAZY DANYCH...17 3.6. WSTAWIANIE PRZYCISKU / PRZYCISKU HIPERŁĄCZAKLAWISZA...18 3.7. REJESTRACJA ZMIENNYCH...18 3.8. WSTAWIANIE SELEKCJI UŻYTKOWNIKA...19 3.9. WSTAWIANIE TABELI...20 3.10. REJESTRACJA DYNAMICZNEJ TABELI...21 3.11. MENU KONTEKSTOWE DLA OBIEKTÓW SELEKCJI...21 4. NARZĘDZIA...22 4.1. PREFERENCJE...22 4.1.1. Preferencje...22 4.1.2. Języki i normy...23 4.1.3. Jednostki - geometria...24 4.1.4. Jednostki - siły...24 4.1.5. Jednostki - masa...25 4.1.6. Jednostki - czas...26 4.1.7. Jednostki - energia...26 4.1.8. Jednostki - inne...27 4.1.9. Wybór baz...27 4.2. LISTA DOSTĘPNYCH ZMIENNYCH...28 4.2.1. Lista dostępnych zmiennych...28

strona: 2 ESOP - Podręcznik użytkownika 1. INSTALACJA PROGRAMU 1.1. Wymagania sprzętowe/programowe Wymagania, które musi spełniać komputer, aby mógł być na nim zainstalowany program ESOP, są następujące: system operacyjny Windows 2000/XP (zalecany jest system Windows XP) komputer całkowicie kompatybilny z IBM PC (wyposażony w co najmniej procesor P2) rozdzielczość co najmniej 1024x768. Program ESOP pracuje w środowisku MS Excel ; możliwe jest wykorzystywanie programu MS Excel od wersji Excel 97 wzwyż. Wymagane jest również zainstalowanie jednego ze składników programu MS Office, a mianowicie MS Equations; pozwoli to na prezentację równań matematycznych. Instalacja programu (tzn. tworzenie środowiska, bibliotek) pozwala na utworzenie zestawu kartotek (bazy danych, biblioteki, pomoc, kartoteka użytkownika, program), weryfikację potrzebnych składników, konfigurację i dostosowanie programu MS Excel oraz rejestrację programu. Jako że program ESOP jest systemem otwartym, możliwa jest dowolna rozbudowa programu o nowe opcje (zakup nowych modułów do zagadnień inżynierskich). Rejestracja nowych schematów (modułów) dokonywana jest z poziomu programu; schematy dzięki wbudowanej klasyfikacji są automatycznie (z uwzględnieniem protekcji) umiejscawiane w drzewie bibliotek schematów. Jak wspomniano wcześniej oprócz programu MS Excel wymagany jest również składnik MS Office: Equations. Bez instalacji tego składnika równania matematyczne są jedynie przedstawiane na ekranie; nie ma możliwości ich edycji. Wszystkie niezbędne składniki będą wykrywane automatycznie. 1.2. Program instalacyjny Program ESOP jest wyposażony w program do automatycznej instalacji. Pozwala on użytkownikowi na szybką i sprawną instalację programu na jego komputerze. Podczas instalacji programu na ekranie pojawiać będą się nieliczne, proste pytania, na które użytkownik będzie musiał odpowiedzieć. Po pierwsze należy włożyć klucz protekcyjny do równoległego portu komputera (portu drukarki). Następnie należy włożyć płytę kompaktową z instalacją programu ESOP do odpowiedniego czytnika. Na ekranie pojawi się startowe okno instalacyjne systemu. Na początku pojawia się okno z wyborem języka instalacji programu ESOP pokazane na poniższym rysunku. Po dokonaniu wyboru języka instalacji i naciśnięciu klawisza DALEJ pojawia się dialogowe z UMOWĄ LICENCYJNĄ programu ESOP; aby kontynuować instalację po zapoznaniu się z warunkami umowy, należy nacisnąć klawisz TAK (akceptacja warunków umowy licencyjnej).

ESOP - Podręcznik użytkownika strona: 3 Kolejne okno dialogowe pozwala na wybór typu instalacji programu ESOP; dostępne rodzaje instalacji to: pełna wersja programu, instalacja w wybranej wersji językowej (np. tylko wersja polska, francuska lub angielska) oraz instalacja użytkownika.

strona: 4 ESOP - Podręcznik użytkownika Następnie pojawia się okno, w którym podany może zostać docelowy folder instalacji programu na dysku (patrz poniższy rysunek); domyślnym katalogiem instalacyjnym jest folder: C:/Program Files/Robobat/ESOP. Lokalizacja może być wpisana bezpośrednio z klawiatury lub wybrana przy pomocy klawisza PRZEGLĄDAJ dostępnego w dolnej części okienka; jeżeli podanego foldera nie ma na dysku, program instalacyjny utworzy folder o podanej przez użytkownika nazwie; aby kontynuować, naciśnij klawisz DALEJ. Po naciśnięciu klawisza DALEJ na ekranie pojawia się okno służące do podania nazwy grupy, w której zainstalowany zostanie program ESOP (patrz rysunek poniżej); na ekranie pojawia się domyślna nazwa grupy (ESOP), którą użytkownik może zmienić.

ESOP - Podręcznik użytkownika strona: 5 Na koniec pojawia się okno potwierdzające dotychczas wprowadzone informacje (lokalizacja programu, nazwa, typ instalacji); po naciśnięciu klawisza DALEJ rozpoczyna się instalacja programu. Po zainstalowaniu programu ESOP na dysku konieczne jest ponowne uruchomienie systemu WINDOWS 98/NT/2000. Na ekranie pojawia się zatem ostrzeżenie informujące, że przed uruchomieniem programu należy zrestartować komputer; dodatkowo w oknie dialogowym dokonany może zostać wybór jednej z poniższych opcji (ale tylko wtedy, gdy program jest instalowany po skopiowaniu wersji instalacyjnej z Internetu lub bezpośrednio z płytki instalacyjnej po wybraniu jedynie instalacji programu ESOP): czy połączyć się z Internetem i sprawdzić, czy istnieją już na stronie producenta oprogramowania uaktualnienia instalowanej wersji czy zakończyć instalację bez sprawdzenia, czy istniej aktualizacja instalowanego programu. Po zainstalowaniu programu w menu programu ESOP znajduje się opcja Pomoc / Dostępne aktualizacje programu, której uruchomienie spowoduje otwarcie strony internetowej producenta lub dystrybutora oprogramowania; z takiej strony będzie można pobrać uaktualnienia programu (Maintenance Pack, informacje o nowej wersji itp.). Uruchomienie systemu ESOP jest możliwe poprzez: dwukrotne kliknięcie w ikonę systemu znajdującą się na pulpicie systemu Windows wybranie komendy ESOP w utworzonej grupie ESOP. 2. OPIS PROGRAMU ESOP 2.1. Założenia ogólne Program ESOP składa się ze zbioru prostych i złożonych schematów obliczeniowych dla wielu dziedzin inżynierskich (bardzo duży zakres zastosowań inżynierskich w budownictwie). Jest to z jednej strony praktyczna reprezentacja normy, która pozwala na przeprowadzanie obliczeń wg odpowiednich paragrafów oraz posiłkowanie się normowymi tabelami i szkicami, z drugiej zaś zestaw szczegółowych bloków obliczeniowych dla konkretnych zagadnień inżynierskich. Złożone obliczenia mogą być w prosty sposób komponowaneñ przy pomocy wybranych zagadnień prostych. Istnieje również możliwość dodawania własnych obliczeń do istniejących schematów lub tworzenia nowych schematów za pomocą narzędzi dostępnych w programie. W ten sposób użytkownik może budować bibliotekę własnych zastosowań. Pomiędzy schematami może istnieć wymiana parametrów, tak aby rezultaty jednych obliczeń mogły służyć jako dane dla innych. Program ESOP jest systemem otwartym: ilościowo (nieograniczona liczba nowych schematów, norm, bibliotek, języków); program ESOP jest programem otwartym: możliwa jest dowolna rozbudowa programu o nowe opcje jakościowo (dzięki technologii COM istnieje możliwość korzystania z możliwości innych programów oraz przekazywania im informacji); może być również platformą spajającą szereg innych narzędzi inżynierskich: = jest możliwy odczyt danych i wyników z programu ROBOT - np. zamiast wpisywać wartości reakcji można je będzie odczytać z konstrukcji wykonanej programem ROBOT = istnieje możliwość generacji modeli konstrukcji przy pomocy programu ROBOT = istnieje możliwość szczegółowej analizy danych konstrukcji. Podstawowymi celami powstawania modułów do zagadnień inżynierskich są: weryfikacja dokumentacja edukacja. Dane i wyniki obliczeń znajdujące się w module kalkulacyjnym prezentowane są w postaci gotowej dokumentacji technicznej (system WYSIWYG - What you see is what you get ) zawierającej szczegółowe wyniki obliczeń (wzory, referencje normowe, szczegółowe rysunki itp.).

strona: 6 ESOP - Podręcznik użytkownika Uogólniony schemat modułu bibliotecznego oraz jego szata graficzna jest zachowany dla wszystkich zagadnień. Sposób prezentacji danych, rezultatów, wzorów, referencji oraz narzędzi kontroli użytkownika jest ustalony. Program ESOP jest dostarczany z kluczem protekcyjnym, który jest niezbędny przy instalacji oraz poprawnym używaniu programu lub z protekcją dyskową. Zaleca się włożenie klucza protekcyjnego do portu równoległego komputera przed rozpoczęciem instalacji programu. Należy również pamiętać, że klucz powinien być włożony do portu przed każdym rozpoczęciem pracy w programie oraz iż powinien tam pozostać podczas trwania pracy w programie. Jak wspomniano wcześniej program ESOP jest programem otwartym: możliwa jest dowolna rozbudowa programu o nowe opcje. 2.2. Uruchomienie programu ESOP Podczas instalacji programu ESOP tworzona jest dodatkowa grupa w menu START (domyślna nazwa grupy ESOP) oraz ikona programu na pulpicie komputera. Aby uruchomić program ESOP, należy: z menu START wybrać utworzoną podczas instalacji grupę (domyślnie ESOP), a następnie wybrać komendę ESOP lub nacisnąć ikonę programu ESOP znajdującą się na pulpicie komputera. 2.3. Ogólny opis programu ESOP Program ESOP pracuje w środowisku MS Excel stąd też podczas uruchomiania programu ESOP uruchamiany jest również program MS Excel. Na początku pojawia się główna winietka programu. Główne elementy znajdujące się na ekranie w programie ESOP pokazano na przykładzie układu ekranu pojawiającego się na początku pracy (rysunek poniżej).

ESOP - Podręcznik użytkownika strona: 7 Powyższy ekran może być podzielony na kilka części: górna belka programu, na której podawane są podstawowe informacje dotyczące zadania (nazwa programu, nazwa modułu) menu; należy dodać, że do standardowego menu programu MS Excel dodane zostało menu programu ESOP; obydwa menu oddzielona są ikoną programu ESOP paski narzędziowe programu MS Excel pole modułu obliczeniowego programu ESOP paski narzędziowe programu ESOP znajdujące się w dolnej części ekranu; w tej części ekranu prezentowane są również następujące informacje: używane jednostki i bazy: naciśnięcie pól prezentacji jednostek i baz powoduje otwarcie okna dialogowego Preferencje. Patrz również: Opis modułu programu ESOP 2.4. Opis modułu programu ESOP Prosty moduł znajdujący się w programie ESOP składa się z trzech podstawowych części: nagłówka, który może być modyfikowany przez użytkownika obszaru wykonywanych obliczeń obszaru operacyjnego (pomocniczego) - jest to obszar, w którym wykonywane są wszystkie dodatkowe operacje przeprowadzane przez użytkownika.

strona: 8 ESOP - Podręcznik użytkownika Nagłówek jest tak zaprojektowany, aby mógł być łatwo zmieniany przez użytkownika. Zawiera podstawowe informacje dotyczące schematu. Użytkownik może edytować elementy nagłówka; jedynie znaku (logo) programu ESOP nie można edytować. Nagłówek jest widoczny na każdej stronie wydruku. W obszarze wykonywanych obliczeń na schemacie umieszczone są opisy, rysunki, wzory umożliwiające przeprowadzenie obliczeń itp.; wszystko to stanowi zawartość schematu obliczeniowego. Obszar operacyjny jest polem, na którym znajdują się wszystkie pomocnicze opcje takie jak: listy wyboru profilu lub materiału, zaprojektowane klawisze, komunikacja z programem ROBOT, aktywacja technologii COM itp. 2.5. Praca w programie W programie istnieją następujące typy elementów bibliotecznych: - schematy obliczeniowe - zestawy schematów obliczeniowych - tabele - szkice - schematy użytkownika (zamknięte formy zdefiniowanych procedur) (zestawy modułów schematów prostych) (tabele normowe i inne) (szkice normowe i inne) (dowolny schemat - zdefiniowany i zapisany przez użytkownika) Dostarczane z programem schematy biblioteczne pozwalają użytkownikowi na edycję w niezbędnym zakresie (dane, parametry udostępnione). Schematy definiowane przez użytkownika zachowują pełną jawność procedur, komórek i zezwalają na pełną edycję; każdy schemat biblioteczny może być otwierany jako osobny moduł kalkulacyjny w aktualnym skoroszycie. W ten sposób możliwe jest zestawienie wielu prostych zagadnień w kilku modułach. Dane pomiędzy nimi mogą być dowolnie przekazywane (możliwości edycyjne). Schematy dostarczane z programem są przedstawione w formie końcowej dokumentacji. Na ekranie dostępne są różnego typu kontrolki i pomocnicze zmienne w celu dowolnego manipulowania danymi (np. wybór profili, materiałów), lecz nie są one widoczne na wydruku końcowym.

ESOP - Podręcznik użytkownika strona: 9 Obszar nie zarezerwowany dla wydruku (prawa strona ekranu) przeznaczony jest na narzędzia i kontrolki pomocnicze (np. możliwość odczytu wartości sił z programu ROBOT; wartości te zostaną automatycznie wpisane w odpowiednie miejsce w module). W programie przyjęte zostały następujące założenia edycyjne: ostrzeżenia są prezentowane w kolorze czerwonym lub zielonym komórki w schematach obliczeniowych służące do definicji podstawowych danych (nazwa profilu, materiału, śruby) są przedstawiane kolorem niebieskim i czcionką pogrubioną np. HEA 300 komórki w schematach obliczeniowych służące do wprowadzania danych są przedstawiane kolorem niebieskim np. 100 wszystkie tabele programu ESOP przedstawiane są przy wykorzystaniu tego samego stylu. Bazy danych - profile, materiały, śruby... Program ESOP używa wszelkiego rodzaju informacji przechowywanych w bazach danych. Większość baz używanych w programie ESOP (m.in. bazy profili, materiałów) jest zgodna (kompatybilna) z bazami wykorzystywanymi w programie ROBOT (bazy profili, materiałów). Zmienne Wszystkie istotne zmienne wykorzystywane w schemacie (zarówno te będące danymi, jak i te będące wynikami obliczeń) są zarejestrowane. Pozwala to na używanie tych zmiennych w innych schematach. Mogą one być również dostępne w modułach będących bardziej złożonymi schematami. Rejestracja zmiennych pozwala również na dynamiczną zmianę używanych jednostek. 2.6. Nawigacja w programie Głównym elementem nawigacji jest drzewo schematów zawarte w osobnym oknie otwieranym z poziomu programu MS Excel. Okno jest zawsze widoczne "na wierzchu" i może być otwierane, wygaszane za pomocą menu lub paska narzędzi. Wszystkie dostępne schematy są przedstawione w odpowiedniej hierarchii. Perspektywa widzenia drzewa przez użytkownika zależy od wybranego typu hierarchii. Schematy są podzielone według klasyfikacji (patrz rysunek poniżej): normowej (drzewo jako spis treści normy) tematycznej wg zagadnień (Konstrukcje stalowe, betonowe, Wytrzymałość materiałów, Fizyka budowli, itp.).

strona: 10 ESOP - Podręcznik użytkownika Wybór użytkownika dotyczy prostych obliczeń, złożonych schematów, tabel, rysunków. Wszystkie elementy można dowolnie komponować, aby w ten sposób stworzyć możliwość obliczeń dowolnych złożonych form, z możliwością wzajemnego przekazywania danych pomiędzy nimi. 2.7. Menu i paski narzędziowe Menu programu ESOP zostało podzielone na kilka podmenu. Dwa najważniejsze podmenu programu ESOP to: Edycja Wstaw selekcję profili Wstaw selekcję materiałów Wstaw selekcję śrub Wstaw selekcję z bazy danych Wstaw równanie Okno graficzne Wstaw przycisk Wstaw selekcję użytkownika Zarejestruj zmienną Tabele: Wstaw tabelę Zarejestruj dynamiczną tabelę - wstawianie selekcji profili - wstawianie selekcji materiałów - wstawianie selekcji śrub - wstawianie selekcji z bazy danych - wstawianie równania (obiekt typu Equation ) - wstawianie okna graficznego - wstawianie klawisza - wstawianie selekcji użytkownika - zarejestrowanie zmiennych - wstawianie tabel użytkownika Narzędzia Biblioteka schematów Preferencje Przeglądanie baz Lista dostępnych zmiennych - włączenie/wyłączenie drzewa schematów obliczeniowych - wybór bazy danych profili, bazy materiałów/śrub, języka - wywołanie przeglądarki baz profili lub materiałów - lista dostępnych rezultatów (zmiennych) ze wszystkich bieżących schematów. Dostępne są również dwa paski narzędzi: nawigacyjny, w którym znajdują się główne opcje nawigacyjne przybornik służący do definicji własnego schematu obliczeniowego Przybornik schematów jest dostępny tylko dla modułów edycyjnych użytkownika, to znaczy takich, które nie będą chronione i będą miały możliwość edycji. Zawiera on zestaw narzędzi do tworzenia własnego schematu, które pozwalają na korzystanie z wbudowanych możliwości inżynierskichñ programu. Narzędzia zorientowane są na problematykę inżynierską. Opcje będące odpowiednikami ikon znajdujących się w tym pasku są również w menu. Pasek narzędzi nawigacyjny wywołanie biblioteki schematów preferencje przeglądanie baz (profili, materiałów) lista dostępnych zmiennych..

ESOP - Podręcznik użytkownika strona: 11 Pasek narzędzi przybornik schematów nowy moduł wstawianie selekcji profili wstawianie selekcji materiałów wstawianie selekcji śrub wstawianie selekcji z bazy danych (dowolna baza danych) rejestracja zmiennej wstawianie równania (obiektu typu Equation ) wstawianie okna graficznego wstawianie tabeli wstawianie przycisku wstawianie selekcji użytkownika. 2.8. ESOP - Biblioteka 2.8.1. Biblioteka schematów Okno dialogowe ESOP - Biblioteka znajduje się w prawej części ekranu programu ESOP. Może być włączone/wyłączone na dwa podane poniżej sposoby: z menu programu ESOP wybierając komendę: Biblioteka / Biblioteka schematów klikając w ikonę Biblioteka schematów znajdującą się w dolnej części okna programu ESOP (pasek narzędziowy Nawigator). Po wywołaniu opcji Biblioteka schematów na ekranie pojawia się okno dialogowe, w którym użytkownik ma możliwość wyboru schematu dostępnego w programie ESOP. Okno dialogowe składa się z zakładki Schematy. W górnej części okna dialogowego znajdują się następujące ikony (nie wszystkie ikony znajdują się na wymienionych zakładkach; na niektórych zakładkach znajdują się inne ikony): - naciśnięcie tej ikony powoduje otwarcie wybranego modułu - naciśnięcie tej ikony powoduje wstawienie modułu do biblioteki schematów - naciśnięcie tej ikony pozwala na rejestrację modułu - naciśnięcie tej ikony powoduje otwarcie okna dialogowego Znajdź - naciśnięcie tej ikony powoduje wyświetlenie krótkiej informacji na temat wybranego modułu - naciśnięcie tej ikony powoduje uruchomienie opisu wybranego modułu - naciśnięcie tej ikony powoduje otwarcie listy, w której można wybrać sposób prezentacji tematów w oknie ESOP - Biblioteka: > Drzewo (lista schematów będzie prezentowana w postaci drzewka) > Lista (lista schematów będzie prezentowana jako lista dostępnych modułów) > Historia (opcja nie jest dostępna w obecnej wersji). Sposób prezentacji modułów w drzewku okna dialogowego ESOP - Biblioteka jest następujący: jeżeli moduł jest przedstawiany kolorem niebieskim, to oznacza to, iż użytkownik posiada pełną (zakupioną) wersję modułu jeżeli moduł jest przedstawiany kolorem czarnym, to oznacza to, iż użytkownik posiada wersję demonstracyjną modułu jeżeli moduł jest przedstawiany kolorem szarym, to oznacza to, iż modułu nie ma w programie ESOP (nie został zakupiony lub jest w przygotowaniu).

strona: 12 ESOP - Podręcznik użytkownika 2.8.2. Schematy Po wybraniu zakładki Schematy okno dialogowe Biblioteka schematów przybiera postać pokazaną na poniższym rysunku. Na tej zakładce prezentowane są dostępne w programie moduły obliczeniowe prezentowane w układzie według zagadnień i dziedzin inżynierskich; liczba modułów nie jest ograniczona. W programie ESOP można dodawać dowolnie dużo nowych modułów. Sposób prezentacji modułów w drzewku okna dialogowego ESOP - Biblioteka jest następujący: jeżeli moduł jest przedstawiany kolorem niebieskim, to oznacza to, iż użytkownik posiada pełną (zakupioną) wersję modułu jeżeli moduł jest przedstawiany kolorem czarnym, to oznacza to, iż użytkownik posiada wersję demonstracyjną modułu jeżeli moduł jest przedstawiany kolorem szarym, to oznacza to, iż modułu nie ma w programie ESOP (nie został zakupiony lub jest w przygotowaniu).

ESOP - Podręcznik użytkownika strona: 13 2.9. ESOP - Rejestracja modułów 2.9.1. Rejestracja modułów Po naciśnięciu ikony w oknie dialogowym Biblioteka schematów na ekranie pojawia się okno dialogowe Rejestracja modułów pokazane na poniższym rysunku. Po zamówieniu modułów i dokonaniu wpłaty na konto z podanym numerem przesłany zostanie do klienta kod odblokowujący działanie zamówionych modułów. Istnieją dwie możliwości: kod zostanie przekazany na dyskietce (plik o rozszerzeniu *.rgs) - wtedy należy wczytać ten plik do systemu ESOP (przy pomocy opcji znajdującej się w menu: Biblioteka / Rejestracja) - po wczytaniu tego pliki kody pojawią się w odpowiednich polach powyższego okna dialogowego kod zostanie przekazany przy pomocy poczty lub poczty elektronicznej - wtedy należy w powyższym oknie dialogowym wpisać dostarczone kody protekcyjne (w odpowiednich polach). Po wpisaniu/wczytaniu kodów protekcyjnych należy nacisnąć klawisz Zarejestruj (klawisz nie jest dostępny do momentu wpisania kodów protekcyjnych). 3. EDYCJA 3.1. Nowy moduł Okno dialogowe Wstawianie nowego modułu służy do definicji nowego modułu w skoroszycie. Może być uruchomione na dwa podane poniżej sposoby: z menu programu ESOP wybierając komendę: Skoroszyt / Nowy klikając w ikonę Nowy moduł znajdującą się w dolnej części okna programu ESOP (pasek narzędziowy Przybornik).

strona: 14 ESOP - Podręcznik użytkownika W programie dostępne są trzy szablony modułu, które różnią się między sobą ustawieniami (np. inną liczbą kolumn w głównej obliczeniowej części modułu). Jeżeli opcja Nowy skoroszyt jest wyłączona, to tworzony moduł zostanie dopisany do bieżącego skoroszytu; natomiast jeśli ta opcja jest włączona, to definiowany moduł zostanie dodany do nowego skoroszytu. Aby zdefiniować nowy moduł, należy: wpisać nazwę modułu w polu Nazwa modułu wybrać typ modułu tzn. określić liczbę kolumn w obszarze wykonywanych obliczeń (dostępne są trzy opcje: arkusz o 12, 14 lub 16 kolumnach). 3.2. Wstawianie selekcji profili Okno dialogowe Wstawianie selekcji profili służy do definicji pola wyboru profili prętów. Może być uruchomione na dwa podane poniżej sposoby: z menu programu ESOP wybierając komendę: Edycja / Wstaw selekcję profili klikając w ikonę Wstaw selekcję profili znajdującą się w dolnej części okna programu ESOP (pasek narzędziowy Przybornik).

ESOP - Podręcznik użytkownika strona: 15 Aby wstawić w module pole wyboru profili, należy: wpisać nazwę w polu Nazwa kontrolki wybrać typ profilu lub kilka typów profilów w polu Typ profilu (wybrane typy zostaną podświetlone) wybrać wielkość znajdującą się na liście Rejestracja danych określić adres komórki wartości wybranej wielkości, która ma być zawarta w module (w polu Adres wartości) np. Moduł1!$E$25:$F$25 określić adres komórki opisu wybranej wielkości, która ma być zawarta w module (w polu Adres opisu) np. Moduł1!$E$23 określić identyfikację profilu tzn. wybrać na liście dostępnej w dolnej części okna dialogowego opcję Identyfikacja profilu wskazać jeszcze raz adresy wymienionych komórek nacisnąć klawisz Wstaw. Na ekranie pojawi się dodatkowe okno dialogowe, w którym należy podać adres pola wyboru profilu (adres musi znajdować się w prawej, operacyjnej części ekranu programu ESOP). Patrz również: Menu kontekstowe dla obiektów selekcji 3.3. Wstawianie selekcji materiałów Okno dialogowe Wstawianie selekcji materiałów służy do definicji pola wyboru materiałów. Może być uruchomione na dwa podane poniżej sposoby: z menu programu ESOP wybierając komendę: Edycja / Wstaw selekcję materiałów klikając w ikonę Wstaw selekcję materiałów znajdującą się w dolnej części okna programu ESOP (pasek narzędziowy Przybornik). Aby wstawić w module pole wyboru materiałów, należy: wpisać nazwę w polu Nazwa kontrolki wybrać typ materiału lub kilka typów materiałów w polu Typ materiału (wybrane typy zostaną podświetlone) wybrać wielkość znajdującą się na liście Rejestracja danych

strona: 16 ESOP - Podręcznik użytkownika określić adres komórki wartości wybranej wielkości, która ma być zawarta w module (w polu Adres wartości) np. Moduł3!$E$25:$F$25 określić adres komórki opisu wybranej wielkości, która ma być zawarta w module (w polu Adres opisu) np. Moduł3!$E$23 określić identyfikację materiału tzn. wybrać na liście dostępnej w dolnej części okna dialogowego opcję Identyfikacja materiału wskazać jeszcze raz adresy wymienionych komórek nacisnąć klawisz Wstaw. Na ekranie pojawi się dodatkowe okno dialogowe, w którym należy podać adres pola wyboru materiału (adres musi znajdować się w prawej, operacyjnej części ekranu programu ESOP). Patrz również: Menu kontekstowe dla obiektów selekcji 3.4. Wstawianie selekcji śrub Okno dialogowe Wstawianie selekcji śrub służy do definicji pola wyboru śrub. Może być uruchomione na dwa podane poniżej sposoby: z menu programu ESOP wybierając komendę: Edycja / Wstaw selekcję śrub klikając w ikonę Wstaw selekcję śrub znajdującą się w dolnej części okna programu ESOP (pasek narzędziowy Przybornik). Aby wstawić w module pole wyboru śrub, należy: wpisać nazwę w polu Nazwa kontrolki wybrać typ śrub lub kilka typów śrub w polu Typ śruby (wybrane typy zostaną podświetlone) wybrać wielkość znajdującą się na liście Rejestracja danych określić adres komórki wartości wybranej wielkości, która ma być zawarta w module (w polu Adres wartości) np. Moduł2!$E$25 określić adres komórki opisu wybranej wielkości, która ma być zawarta w module (w polu Adres opisu) np. Moduł2!$E$23 określić identyfikację średnicy śruby tzn. wybrać na liście dostępnej w dolnej części okna dialogowego opcję Identyfikacja średnicy śruby wskazać jeszcze raz adresy wymienionych komórek

ESOP - Podręcznik użytkownika strona: 17 ostatnie cztery polecenia należy powtórzyć dla Identyfikacji klasy śruby nacisnąć klawisz Wstaw. Na ekranie pojawi się dodatkowe okno dialogowe, w którym należy podać adres pola wyboru średnicy / klasy śrub (adres musi znajdować się w prawej, operacyjnej części ekranu programu ESOP). Patrz również: Menu kontekstowe dla obiektów selekcji 3.5. Wstawianie selekcji z bazy danych Okno dialogowe Wstawianie selekcji z bazy danych służy do definicji pola selekcji z baz danych. Może być uruchomione na dwa podane poniżej sposoby: z menu programu ESOP wybierając komendę: Edycja / Wstaw selekcję z bazy danych klikając w ikonę Wstaw selekcję z bazy danych znajdującą się w dolnej części okna programu ESOP (pasek narzędziowy Przybornik). Aby wstawić w module pole selekcji z bazy danych, należy: wpisać nazwę w polu Nazwa kontrolki wybrać bazę danych (w polu Baza danych) oraz tabelę z wybranej bazy danych (w polu Tabela) wpisać nazwę listy selekcji w polu Etykieta wybrać wielkość znajdującą się na liście Rejestracja danych określić adres komórki wartości wybranej wielkości, która ma być zawarta w module (w polu Adres wartości) np. Moduł2!$E$25 określić adres komórki opisu wybranej wielkości, która ma być zawarta w module (w polu Adres opisu) np. Moduł2!$E$23 określić identyfikację wielkości z bazy danych tzn. wybrać na liście dostępnej w dolnej części okna dialogowego opcję Identyfikacja wskazać jeszcze raz adresy wymienionych komórek nacisnąć klawisz Wstaw. Na ekranie pojawi się dodatkowe okno dialogowe, w którym należy podać adres pola selekcji z bazy danych (adres musi znajdować się w prawej, operacyjnej części ekranu programu ESOP).

strona: 18 ESOP - Podręcznik użytkownika 3.6. Wstawianie przycisku / przycisku hiperłączaklawisza Okno dialogowe Wstawianie przycisku służy do definicji klawisza w module. Może być uruchomione na dwa podane poniżej sposoby: z menu programu ESOP wybierając komendę: Edycja / Wstaw przycisk / przycisk hiperłącza klikając w ikonę Wstaw przycisk (lub Wstaw przycisk hiperłącza ) znajdującą się w dolnej części okna programu ESOP (pasek narzędziowy Przybornik). Aby wstawić w module klawisz, należy: wpisać nazwę w polu Nazwa kontrolki wpisać nazwę (w polu Etykieta) - ta nazwa będzie widoczna dla użytkownika w module nacisnąć klawisz Wstaw; na ekranie pojawi się dodatkowe okno dialogowe, w którym należy podać adres klawisza w module np. Moduł3!$E$25. 3.7. Rejestracja zmiennych Okno dialogowe Rejestracja zmiennych służy do rejestracji zmiennych zdefiniowanych w module. Może być uruchomione na dwa podane poniżej sposoby: z menu programu ESOP wybierając komendę: Edycja / Zarejestruj zmienną klikając w ikonę Zarejestruj zmienną znajdującą się w dolnej części okna programu ESOP (pasek narzędziowy Przybornik).

ESOP - Podręcznik użytkownika strona: 19 Aby zarejestrować zmienną, należy: wybrać typ zmiennej z pola Typ zmiennej; dla niektórych wielkości znajdujących się na zakładce Geometria dostępne jest pole Potęga umożliwiające określenie w jakiej potędze podawana jest jednostka wielkości (np. m^4 dla momentu bezwładności jako charakterystyki przekroju); dla wszystkich wielkości przedstawiana jest jednostka określić adresy: symbolu, wartości, jednostki i opisu zmiennej (w polu Opis może być podany komentarz opisujący zmienną); najprościej adresy czterech wymienionych wielkości można podać ustawiając się w polu Symbol i zaznaczając cztery komórki w module (jest to Zakresñ) - adresy zostaną wpisane w odpowiednie pola w oknie dialogowym nacisnąć klawisz Zarejestruj. Jeżeli opcja Pokazuj na liście zarejestrowanych zmiennych jest wyłączona, to zarejestrowana zmienna nie będzie pokazywana w oknie dialogowym Lista zarejestrowanych zmiennych dopóki w wymienionym oknie dialogowym nie zostanie włączona opcja Pokaż ukryte zmienne. Należy pamiętać, że: wszystkie wartości, które mogą być modyfikowane przez użytkownika, są przedstawiane innym kolorem. zmienna powinna posiadać: symbol, jednostkę i opis. 3.8. Wstawianie selekcji użytkownika Okno dialogowe Wstawianie selekcji użytkownika służy do definicji pola selekcji użytkownika. Może być uruchomione na dwa podane poniżej sposoby: z menu programu ESOP wybierając komendę: Edycja / Wstaw selekcję użytkownika klikając w ikonę Wstaw selekcję użytkownika znajdującą się w dolnej części okna programu ESOP (pasek narzędziowy Przybornik). Aby wstawić listę wyboru zdefiniowaną przez użytkownika, należy: wpisać nazwę w polu Nazwa kontrolki określić makro związane z definiowaną kontrolką uruchamiane przy zmianie opcji określić adres komórki wartości kontrolki, która ma być zawarta w module (w polu Adres wartości) np. Moduł2!$E$25 określić adres pozycji komórki wartości kontrolki, która ma być zawarta w module (w polu Adres pozycji) np. Moduł2!$E$23

strona: 20 ESOP - Podręcznik użytkownika wpisać nazwę pola selekcji w polu Etykieta (nazwa pokazuje się na ekranie) wpisać nazwę, która ma pojawić się na liście wyboru, a następnie nacisnąć klawisz - podana nazwa pojawi się na liście znajdującej się w prawej części okna dialogowego; operację należy przeprowadzić kolejno dla następnych nazw, które mają się pojawić na liście wyboru nacisnąć klawisz Wstaw. Na ekranie pojawi się dodatkowe okno dialogowe, w którym należy podać adres pola selekcji użytkownika (adres musi znajdować się w prawej, operacyjnej części ekranu programu ESOP). W środkowej części okna znajdują się dwa klawisze: (Modyfikuj) - po naciśnięciu tego klawisza lista wyboru o podanej nazwie (istniejącej w prawej części okna dialogowego) zostanie nadpisana przez nową definicję (Dodaj) - po naciśnięciu tego klawisza lista wyboru o podanej nazwie jest dodawana do listy znajdującej się w prawej części okna dialogowego; UWAGA: może istnieć kilka list wyboru o tej samej nazwie! W prawej, dolnej części okna dialogowego znajdują się trzy klawisze: - naciśnięcie tego klawisza powoduje przesunięcie wybranej nazwy na liście o jedną pozycję w górę - naciśnięcie tego klawisza powoduje przesunięcie wybranej nazwy na liście o jedną pozycję w dół - naciśnięcie tego klawisza powoduje usunięcie wybranej nazwy z listy. 3.9. Wstawianie tabeli Okno dialogowe Wstawianie tabeli służy do definicji tabeli użytkownika o określonej liczbie wierszy i kolumn. Może być uruchomione na dwa podane poniżej sposoby: z menu programu ESOP wybierając komendę: Edycja / Tabele / Wstaw tabelę klikając w ikonę Wstaw tabelę narzędziowy Przybornik). znajdującą się w dolnej części okna programu ESOP (pasek Aby wstawić w module tabelę, należy: wpisać nazwę tabeli w polu Tytuł określić liczbę wierszy tabeli określić liczbę kolumn tabeli określić liczbę wierszy znajdujących się nagłówku tabeli określić liczbę kolumn nagłówkowych znajdujących się w po lewej stronie tabeli ewentualnie określić nazwę makra VBA, które jest powiązane z tabelą nacisnąć klawisz Wstaw. Na ekranie pojawi się dodatkowe okno dialogowe, w którym należy podać adres lewego, górnego rogu tabeli (np. Moduł1!$D$29).

ESOP - Podręcznik użytkownika strona: 21 3.10.Rejestracja dynamicznej tabeli Okno dialogowe Rejestracja tabeli dynamicznej służy do definicji tabeli użytkownika (podobnie jak opcja Wstawianie tabeli). Może być uruchomione poprzez wybranie z menu programu ESOP komendy Edycja / Tabele / Rejestracja tabeli dynamicznej. Aby wstawić w module tabelę, należy: wpisać nazwę tabeli w polu Nazwa tabeli określić adres komórek dla obszaru całej tabeli (w polu Obszar tabeli) np. $C$11:$G$19 - obszar tabeli jest prezentowany na schematycznym rysunku znajdującym się w górnej części okna dialogowego określić adres komórek dla obszaru wierszy tabeli (w polu Obszar wierszy) np. $D$15:$F$17 - obszar wierszy tabeli jest prezentowany na schematycznym rysunku znajdującym się w górnej części okna dialogowego określić liczbę wierszy znajdujących się nagłówku tabeli określić liczbę kolumn nagłówkowych (kolumny nagłówkowe mogą się znajdować tylko po lewej stronie tabeli) ewentualnie określić nazwę makra VBA, które jest powiązane z tabelą nacisnąć klawisz Zarejestruj. 3.11.Menu kontekstowe dla obiektów selekcji Po zdefiniowaniu pola selekcji (np. pola wyboru profili) w prawej, operacyjnej części ekranu pojawia się lista wyboru taka jaką pokazano na rysunku poniżej. Po naciśnięciu prawego klawisza myszki w momencie, gdy kursor myszki znajduje się na klawiszu położonym z lewej strony listy wyboru, na ekranie pojawia się menu kontekstowe, w którym znajdują się następujące opcje:

strona: 22 ESOP - Podręcznik użytkownika Właściwości - opcja umożliwiająca otwarcie okna dialogowego wstawiania selekcji ze zdefiniowanymi parametrami dla wybranego pola; to okno dialogowe może zostać również otwarte po naciśnięciu lewego klawisza myszki na klawiszu znajdującym się z lewej strony listy wyboru Usuń - wybranie tej opcji powoduje usunięcie listy wyboru z prawej, operacyjnej części ekranu programu ESOP Przesuń - wybranie tej opcji powoduje przesunięcie listy wyboru w nowe miejsce; na ekranie pojawia się niewielkie okno dialogowe, w którym należy podać nowy adres listy wyboru Pokaż / ukryj - włączanie/wyłączanie prezentacji listy wyboru na ekranie. 4. NARZĘDZIA 4.1. Preferencje 4.1.1. Preferencje Okno dialogowe Preferencje może być uruchomiony na dwa podane poniżej sposoby: z menu programu ESOP wybierając komendę: Narzędzia / Preferencje klikając w ikonę Preferencje znajdującą się w dolnej części okna programu ESOP (pasek narzędziowy Nawigator). Po wywołaniu opcji Preferencje na ekranie pojawia się pokazane poniżej okno, w którym użytkownik ma możliwość modyfikacji parametrów programu ESOP; program może w ten sposób zostać dostosowany do potrzeb użytkownika. W lewej części powyższego okna dialogowego znajduje się drzewko, z którego użytkownik przy pomocy myszki wybiera jedną z wymienionych poniżej opcji: Języki i normy Jednostki (Geometria, Siły, Masa, Czas, Energia, Inne) Wybór baz Preferencje modułu - celem opcji jest definicja jednostek i/lub baz, które będą wykorzystywane w definiowanym (bieżącym) module; użytkownik może zmienić jednostkę wybranej wielkości w tym module; jeżeli tak zrobi, to w tym module obowiązywać będzie zdefiniowana przez niego

ESOP - Podręcznik użytkownika strona: 23 jednostka wielkości, a nie jednostka prezentowana w opisanym powyżej polu Jednostki. Ta sama zasada dotyczy również baz materiałów, profili itp. W tej części okna znajdują się tu opcje: Jednostki i Wybór baz (takie same opcje jak dla jednostek globalnych opisanych powyżej); po wybraniu dowolnej opcji z drzewka (np. Siły) i naciśnięciu opcji Dodaj / Usuń pojawia się lista rozwijalna, na której prezentowane są dostępne wielkości z jednostkami; włączenie opcji przy wybranej wielkości (pojawia się symbol ) i naciśnięcie opcji Dodaj / Usuń powoduje dopisanie wybranej wielkości do jednostek modułu; tu można dokonać zmiany jednostek; należy pamiętać, że dla wybranej wielkości w module będą obowiązywały wybrane przez użytkownika jednostki (prezentowane w preferencjach modułu), a nie jednostki globalne; usunięcie jednostek w preferencjach modułu przebiega w podobny sposób do dodawania jednostek (zamiast włączenia opcji przy wybranej wielkości, należy ją wyłączyć). Prawa część okna dialogowego jest wypełniana odpowiednimi parametrami dla wybranej przez użytkownika z drzewka opcji; okno dialogowe jest aktualizowane po wyborze przez użytkownika opcji. 4.1.2. Języki i normy Po wyborze w drzewku opcji Języki i normy w prawej części okna dialogowego Preferencje pojawia się pokazane poniżej pole, w którym istnieje możliwość wyboru języka pracy/wydruków (kraju normowego) oraz norm dostępnych w programie. W programie dostępnych jest kilka krajów (języki pracy/wydruków; wybór związany jest również z ustawieniem norm odpowiednich dla danego kraju): - Polska - Stany Zjednoczone - Wielka Brytania - Francja - Hiszpania - Włochy - Rosja. W dolnej części tego okna znajdują się listy wyboru norm dostępnych w programie ESOP. Normy są filtrowane na podstawie informacji dostępnych w bibliotece schematów.

strona: 24 ESOP - Podręcznik użytkownika 4.1.3. Jednostki - geometria Po naciśnięciu opcji Geometria znajdującej się w drzewku leżącym w lewej części okna dialogowego Preferencje w prawej części tego okna pojawia się pokazane poniżej pole. W tym oknie wybrane być mogą jednostki i sposób prezentacji wymienionych w oknie wielkości. Po naciśnięciu pola (kolumna Jednostki) znajdującego się po prawej stronie pola z nazwą wielkości (kolumna Charakterystyki) otwierana jest lista dostępnych w programie jednostek wybranej wielkości. Na powyższej zakładce możliwa jest zmiana jednostek dla następujących wielkości: Jednostki główne Długość Kąt Jednostki użytkownika Wymiary konstrukcji Wymiary przekroju Charakterystyki przekroju Średnice prętów i śrub Przemieszczenia i strzałki ugięcia. W trzeciej (kolumna Format) i czwartej (kolumna E) kolumnie znajdują się opcje umożliwiające wybór sposobu prezentacji formatu liczb wymienionych wielkości. W polach znajdujących się w trzeciej kolumnie można ustalić, ile miejsc po przecinku będzie występowało dla wybranej wielkości. Aby zmienić liczbę miejsc po przecinku, należy kliknąć lewym klawiszem myszki w pole i w pojawiającej się rozwijalnej liście wybrać odpowiednią liczbę miejsc po przecinku (np. wybór opcji 0.321 oznacza, że wielkość będzie prezentowana z dokładnością do trzech miejsc po przecinku). Włączenie opcji E znajdującej się w ostatniej kolumnie powoduje, że wartość wielkości przedstawiana będzie w postaci wykładniczej. Wyłączenie opcji E przywraca postać dziesiętną liczby. 4.1.4. Jednostki - siły Po naciśnięciu opcji Siły znajdującej się w drzewku leżącym w lewej części okna dialogowego Preferencje w prawej części tego okna pojawia się pokazane poniżej pole.

ESOP - Podręcznik użytkownika strona: 25 W tym oknie wybrane być mogą jednostki i sposób prezentacji wymienionych w oknie wielkości. Po naciśnięciu pola znajdującego się po prawej stronie pola dla Sił otwierana jest lista dostępnych w programie jednostek siły. Na powyższej zakładce możliwa jest zmiana jednostek dla następujących wielkości: Jednostki główne Siła Siła/długość Siła/powierzchnia Siła/objętość Siła*powierzchnia Powierzchnia/siła Moment Jednostki użytkownika Naprężenie. W przypadku jednostek złożonych (wszystkich oprócz siły) po naciśnięciu pola z jednostką otwierane jest dodatkowe okno dialogowe, w którym wybrane mogą zostać jednostki składowe jednostki złożonej (np. w przypadku momentu są to: jednostka siły i jednostka długości). W trzeciej (kolumna Format) i czwartej (kolumna E) kolumnie znajdują się opcje umożliwiające wybór sposobu prezentacji formatu liczb wymienionych wielkości. W polach znajdujących się w trzeciej kolumnie można ustalić, ile miejsc po przecinku będzie występowało dla wybranej wielkości. Aby zmienić liczbę miejsc po przecinku, należy kliknąć lewym klawiszem myszki w pole i w pojawiającej się rozwijalnej liście wybrać odpowiednią liczbę miejsc po przecinku (np. wybór opcji 0.321 oznacza, że wielkość będzie prezentowana z dokładnością do trzech miejsc po przecinku). Włączenie opcji E znajdującej się w ostatniej kolumnie powoduje, że wartość wielkości przedstawiana będzie w postaci wykładniczej. Wyłączenie opcji E przywraca postać dziesiętną liczby. 4.1.5. Jednostki - masa Po naciśnięciu opcji Masa znajdującej się w drzewku leżącym w lewej części okna dialogowego Preferencje w prawej części tego okna pojawia się pokazane poniżej pole. W tym oknie wybrane być mogą jednostki i sposób prezentacji wymienionych w oknie wielkości. Po naciśnięciu pola znajdującego się po prawej stronie pola dla Masy otwierana jest lista dostępnych w programie jednostek masy. Na powyższej zakładce możliwa jest zmiana jednostek dla następujących wielkości: Masa Gęstość masy. W przypadku jednostek złożonych (gęstość masy) po naciśnięciu pola z jednostką otwierane jest dodatkowe okno dialogowe, w którym wybrane mogą zostać jednostki składowe jednostki złożonej (np. w tym przypadku są to: jednostka masy i jednostka długości). W trzeciej (kolumna Format) i czwartej (kolumna E) kolumnie znajdują się opcje umożliwiające wybór sposobu prezentacji formatu liczb wymienionych wielkości. W polach znajdujących się w trzeciej kolumnie można ustalić, ile miejsc po przecinku będzie występowało dla wybranej wielkości. Aby zmienić liczbę miejsc po przecinku, należy kliknąć lewym klawiszem myszki w pole i w pojawiającej się rozwijalnej liście wybrać odpowiednią liczbę miejsc po przecinku (np. wybór opcji 0.321 oznacza, że wielkość będzie prezentowana z dokładnością do trzech miejsc po przecinku). Włączenie opcji E znajdującej się w ostatniej kolumnie powoduje, że wartość wielkości przedstawiana będzie w postaci wykładniczej. Wyłączenie opcji E przywraca postać dziesiętną liczby.

strona: 26 ESOP - Podręcznik użytkownika 4.1.6. Jednostki - czas Po naciśnięciu opcji Czas znajdującej się w drzewku leżącym w lewej części okna dialogowego Preferencje w prawej części tego okna pojawia się pokazane poniżej pole. W tym oknie wybrane być mogą jednostki i sposób prezentacji wymienionych w oknie wielkości. Po naciśnięciu pola znajdującego się po prawej stronie pola dla Czasu otwierana jest lista dostępnych w programie jednostek czasu. Na powyższej zakładce możliwa jest zmiana jednostek dla następujących wielkości: Czas Prędkość liniowa Przyspieszenie liniowe Strumień Częstotliwość Częstość kołowa Prędkość kołowa Przyspieszenie kołowe. W przypadku jednostek złożonych (prędkość, przyspieszenie) po naciśnięciu pola z jednostką otwierane jest dodatkowe okno dialogowe, w którym wybrane mogą zostać jednostki składowe jednostki złożonej (np. w przypadku liniowej prędkości są to: jednostka długości i jednostka czasu). W trzeciej (kolumna Format) i czwartej (kolumna E) kolumnie znajdują się opcje umożliwiające wybór sposobu prezentacji formatu liczb wymienionych wielkości. W polach znajdujących się w trzeciej kolumnie można ustalić, ile miejsc po przecinku będzie występowało dla wybranej wielkości. Aby zmienić liczbę miejsc po przecinku, należy kliknąć lewym klawiszem myszki w pole i w pojawiającej się rozwijalnej liście wybrać odpowiednią liczbę miejsc po przecinku (np. wybór opcji 0.321 oznacza, że wielkość będzie prezentowana z dokładnością do trzech miejsc po przecinku). Włączenie opcji E znajdującej się w ostatniej kolumnie powoduje, że wartość wielkości przedstawiana będzie w postaci wykładniczej. Wyłączenie opcji E przywraca postać dziesiętną liczby. 4.1.7. Jednostki - energia Po naciśnięciu opcji Energia znajdującej się w drzewku leżącym w lewej części okna dialogowego Preferencje w prawej części tego okna pojawia się pokazane poniżej pole. W tym oknie wybrane być mogą jednostki i sposób prezentacji wymienionych w oknie wielkości. Po naciśnięciu pola znajdującego się po prawej stronie pola dla Energii otwierana jest lista dostępnych w programie jednostek energii. Na powyższej zakładce możliwa jest zmiana jednostek dla następujących wielkości:

ESOP - Podręcznik użytkownika strona: 27 Jednostki główne Energia Moc Praca Strumień mocy Jednostki użytkownika Udarność. W przypadku jednostek złożonych (wszystkich oprócz energii i mocy) po naciśnięciu pola z jednostką otwierane jest dodatkowe okno dialogowe, w którym wybrane mogą zostać jednostki składowe jednostki złożonej (np. w przypadku energii są to: jednostka mocy i jednostka czasu). W trzeciej (kolumna Format) i czwartej (kolumna E) kolumnie znajdują się opcje umożliwiające wybór sposobu prezentacji formatu liczb wymienionych wielkości. W polach znajdujących się w trzeciej kolumnie można ustalić, ile miejsc po przecinku będzie występowało dla wybranej wielkości. Aby zmienić liczbę miejsc po przecinku, należy kliknąć lewym klawiszem myszki w pole i w pojawiającej się rozwijalnej liście wybrać odpowiednią liczbę miejsc po przecinku (np. wybór opcji 0.321 oznacza, że wielkość będzie prezentowana z dokładnością do trzech miejsc po przecinku). Włączenie opcji E znajdującej się w ostatniej kolumnie powoduje, że wartość wielkości przedstawiana będzie w postaci wykładniczej. Wyłączenie opcji E przywraca postać dziesiętną liczby. 4.1.8. Jednostki - inne Po naciśnięciu opcji Inne znajdującej się w drzewku leżącym w lewej części okna dialogowego Preferencje w prawej części tego okna pojawia się pokazane poniżej pole. W tym oknie wybrane być mogą jednostki i sposób prezentacji wymienionych w oknie wielkości. W przypadku jednostek prostych po naciśnięciu pola (kolumna Jednostki) znajdującego się po prawej stronie pola z nazwą wielkości (kolumna Charakterystyki) otwierana jest lista dostępnych w programie jednostek wybranej wielkości. Na powyższej zakładce możliwa jest zmiana jednostek dla następujących wielkości: Temperatura Procent Wielkość bezwymiarowa Liczebność. W trzeciej (kolumna Format) i czwartej (kolumna E) kolumnie znajdują się opcje umożliwiające wybór sposobu prezentacji formatu liczb wymienionych wielkości. W polach znajdujących się w trzeciej kolumnie można ustalić, ile miejsc po przecinku będzie występowało dla wybranej wielkości. Aby zmienić liczbę miejsc po przecinku, należy kliknąć lewym klawiszem myszki w pole i w pojawiającej się rozwijalnej liście wybrać odpowiednią liczbę miejsc po przecinku (np. wybór opcji 0.321 oznacza, że wielkość będzie prezentowana z dokładnością do trzech miejsc po przecinku). Włączenie opcji E znajdującej się w ostatniej kolumnie powoduje, że wartość wielkości przedstawiana będzie w postaci wykładniczej. Wyłączenie opcji E przywraca postać dziesiętną liczby. 4.1.9. Wybór baz Po naciśnięciu opcji Wybór baz znajdującej się w drzewku leżącym w lewej części okna dialogowego Preferencje w prawej części tego okna pojawia się pokazane poniżej pole.

strona: 28 ESOP - Podręcznik użytkownika W tym oknie wybrane być mogą bazy wykorzystywane w programie ESOP. Po naciśnięciu pola (kolumna Nazwa) znajdującego się po prawej stronie pola z nazwą kategorii otwierana jest lista dostępnych w programie baz dla profili, śrub itp. W ostatniej kolumnie podawany jest krótki opis wybranej bazy. Należy tu dodać, że bazy danych zawierające profile i materiały są spójne z bazami danych wykorzystywanymi w programie ROBOT. 4.2. Lista dostępnych zmiennych 4.2.1. Lista dostępnych zmiennych Okno dialogowe Lista dostępnych zmiennych pozwala na przeglądanie zmiennych, które zostały zdefiniowane do tej pory w module. Może być uruchomione na dwa podane poniżej sposoby: z menu programu ESOP wybierając komendę: Narzędzia / Lista dostępnych zmiennych klikając w ikonę Lista dostępnych zmiennych znajdującą się w dolnej części okna programu ESOP (pasek narzędziowy Nawigator). W górnej części okna dialogowego znajduje się lista zarejestrowanych w programie ESOP zmiennych; lista zawiera informacje dotyczące każdej zmiennej (moduł, w którym została zdefiniowana, opis, symbol, wartość i jednostkę zmiennej). Po wybraniu zmiennej na liście dostępnych zmiennych (zmienna zostaje podświetlona) dostępne stają się pola znajdujące się w polu Wstaw do. W tych polach podane mogą zostać odpowiednio adresy: opisu zmiennej, symbolu zmiennej, wartości zmiennej i jednostki zmiennej. Aby zmienną wstawić do modułu, należy nacisnąć klawisz Wstaw. Naciśnięcie klawisza Edytuj powoduje otwarcie okna dialogowego Rejestracja zmiennych z polami wypełnionymi informacjami na temat wybranej zmiennej. Naciśnięcie klawisza Usuń powoduje usunięcie zmiennej wybranej na liście dostępnych zmiennych. Jeżeli opcja Pokaż ukryte zmienne jest włączona, to na liście dostępnych zmiennych będą pokazywane wszystkie zarejestrowane zmienne również i te, które zostały zdefiniowane w oknie dialogowym Rejestracja zmiennych jako te, których nie należy pokazywać na liście zarejestrowanych zmiennych.