Podstawowe pojęcia i definicje występuj pujące w dokumentach normatywnych i przepisach państwowych Fartuch (apron)) Pionowa gładka g część ęść,, wystająca w dółd z progu przystanku lub wejścia do kabiny. Powierzchnia użytkowa u kabiny (available car area) ) Powierzchnia kabiny, mierzona na wysokości 1 m powyżej poziomu podłogi, ogi, bez uwzględnienia poręczy, dostępna dla pasażer erów w lub towarów podczas pracy dźwigu. d Masa równowar wnoważąca (balancing weight) ) Masa powodująca oszczędno dność energii dzięki wyrównowa wnoważeniu całości ci lub częś ęści masy kabiny. Zderzak (buffer)) Podatne urządzenie zatrzymujące usytuowane na końcu trasy przejazdu dźwigu, d zawierające środki hamowania w postaci cieczy lub spręż ężyn (lub inne podobne środki). Kabina (car)) Część dźwigu przewożą żąca pasażer erów w i/lub inne ładunki. Przeciwwaga (counterweight)) Masa zapewniająca sprzęż ężenie cierne. Obwód d bezpieczeństwa (electric safety chain) ) Całość elektrycznych urządze dzeń bezpieczeństwa połą łączonych szeregowo. Dźwig towarowy (goods passenger lift ) Dźwig D przeznaczony głównie do transportu ładunków, którym zazwyczaj towarzyszą osoby. Prowadnice (guide rails) ) Sztywne elementy zapewniające prowadzenie kabiny, przeciwwagi lub masy równowar wnoważącej. Nadszybie (headroom)) Część szybu między najwyższym przystankiem obsługiwanym przez kabinę i stropem szybu. Chwytacz blokujący ( instantaneous safety gear) ) Chwytacz, w którym pełne zablokowanie na prowadnicach następuje prawie natychmiast. Chwytacz blokujący z tłumieniemt (instantaneous safety gear with buffered effect) ) Chwytacz, w którym pełne zablokowanie na prowadnicach następuje prawie natychmiast, ale reakcje oddziałuj ujące na kabinę,, przeciwwagę lub masę równoważącą są ograniczone dzięki pośrednicz redniczącemu cemu układowi tłumit umiącemu. Szkło o warstwowe (laminated glass) ) Zespół 2 lub więcej warstw szkalnych,, sklejonych ze sobą z użyciem u folii z tworzywa sztucznego. 1
Korekcja dojazdu (levelling)) Proces polepszający dokładno adność zatrzymywania na przystankach. Zespół napędowy (lift machine) ) Jednostka, zawierająca silnik, która napędza i zatrzymuje dźwig. d Maszynownia (machine room) ) Pomieszczenie, w którym znajduje się zespół lub zespoły y napędowe i/lub związane zane wyposażenie. Najmniejsza siła a zrywająca linę ( minimum breaking load of a rope) Iloczyn kwadratu nominalnej średnicy liny (w milimetrach kwadratowych) i nominalnej wytrzymałości drutów w na rozciąganie ( w niutonach na milimetr kwadratowy) oraz współczynnika odpowiedniego dla danego typu konstrukcji liny. Ogranicznik prędko dkości (overspeed governor) ) Urządzenie, które po osiągni gnięciu nastawionej prędko dkości powoduje zatrzymanie dźwigu d i w razie konieczności ci uruchamia chwytacze. Pasażer (passenger)) Każda osoba przewożona ona w kabinie dźwigu d Podszybie (pit)) Część szybu znajdująca się poniżej najniższego przystanku obsługiwanego przez kabinę. Dźwig z napędem bębnowym/ b bnowym/łańcuchowym (positive driver lift/includes includes drum drive) ) Dźwig, D zawieszony na linach lub łańcuchach, napędzany inaczej niż za pośrednictwem tarcia. Chwytacz ślizgowy (progressive safety gear) ) Chwytacz, w którym opóźnienie wywołane jest przez hamowanie na prowadnicach i w którym przedsięwzi wzięte sąs specjalne środki w celu ograniczenia do dopuszczalnej wielkości sił oddziałuj ujących na kabinę,, przeciwwagę lub masę równoważącą. Linownia (pulley room) ) Pomieszczenie nie zawierające zespołu napędowego, w którym umieszczone sąs koła a linowe oraz może e także znajdować się ogranicznik prędko dkości i wyposażenie elektryczne. Udźwig nominalny (rated load) ) Udźwig, dla którego zostało o zbudowane urządzenie. Prędko dkość nominalna (rated speed) ) Prędko dkość kabiny v w metrach na sekundę,, dla której urządzenie zostało o zbudowane. Poziomowanie (re-levelling)) Działanie anie po zatrzymaniu dźwigu, d pozwalające na skorygowanie położenia spoczynkowego podczas załadunku adunku lub wyładunku, w razie potrzeby wykonywane przez kolejne ruchy (automatycznie lub impulsowo). Chwytacz (safety gear) ) Urządzenie mechaniczne służąs żące w przypadku nadmiernej prędko dkości lub zerwania cięgna nośnego, nego, do zatrzymania i utrzymania w spoczynku na prowadnicach kabiny, przeciwwagi lub masy m równoważącej. Lina bezpieczeństwa (safety rope) ) Lina pomocnicza przymocowana do kabiny, przeciwwagi lub masy równowar wnoważącej w celu uruchomienia chwytaczy w przypadku uszkodzenia cięgien nośnych. nych. Rama (sling)) Rama metalowa niosąca kabinę,, przeciwwagę lub masę równoważącą,, połą łączona z cięgnami nośnymi. nymi. Rama może e stanowić całość z obudową kabiny. Dźwig z napędem ciernym (traction drive lift) ) Dźwig, D którego liny sąs napędzane za pośrednictwem tarcia w rowkach koła a ciernego zespołu napędowego. Przewód d zwisowy (travelling cable) ) Giętki przewód d między kabiną i punktem stałym. Strefa odryglowania (unlocking zone) ) Przestrzeń powyżej i poniżej poziomu zatrzymania, w której powinna znaleźć się podłoga oga kabiny, aby można było odryglować odpowiednie drzwi przystankowe. Użytkownik (user)) Osoba korzystająca z instalacji dźwigowej. d Szyb (well)) Przestrzeń,, w której porusza się kabina, przeciwwaga lub masa równoważąca. Przestrzeń ta zazwyczaj ograniczona jest dnem podszybia, ścianami i stropem szybu. 2
Urządzenie zakleszczające ce (camping device) ) Urządzenie mechaniczne, które po zadziałaniu aniu zatrzymuje ruch kabiny w dółd i utrzymuje jąj w stanie unieruchomionym w dowolnym punkcie trasy przejazdu w celu ograniczenia zakresu opuszczania. Dźwig z napędem bezpośrednim (direct acting lift) ) Dźwig D hydrauliczny, którego nurnik lub tuleja cylindra sąs bezpośrednio powiązane z kabiną lub jej ramą. Zawór r opuszczania (down direction valve) ) Sterowany elektrycznie zawór r w układzie hydraulicznym sterujący jazdą kabiny w dół. d Elektryczny układ korekcji opuszczania (electrical anti-creep system) ) Zespółśrodk rodków w zapobiegających niebezpieczeństwu opuszczenia się kabiny. Obwód d bezpieczeństwa (electric safety chain) ) Całość elektrycznych urządze dzeń zabezpieczających cych połą łączonych szeregowo. Ciśnienie przy pełnym obciąż ążeniu (full load pressure) ) Ciśnienie statyczne mierzone w przewodzie zasilającym siłownik, wywołane obciąż ążoną udźwigiem nominalnym kabiną stojącą na najwyższym przystanku. Dźwig hydrauliczny (hydraulic lift) ) Dźwig, D w którym siła a podnosząca uzyskiwana jest za pomocą elektrycznie napędzanej pompy doprowadzającej płyn hydrauliczny do siłownika, oddziałuj ującego bezpośrednio lub pośrednio na kabinę (możliwe jest stosowanie większej liczby silników, pomp lub siłownik owników). w). Dźwig z napędem pośrednim (indirect acting lift) ) Dźwig D z napędem hydraulicznym, którego nurnik lub tuleja cylindra powiązane sąs z kabiną lub jej ramą za pośrednictwem cięgien nośnych nych (lin, łańcuchów). Siłownik (jack)) Zespół składaj adający się z tulei cylindra i nurnika tworzący hydrauliczną jednostkę napędow dową. Zawór r zwrotny (non return valve) ) Zawór r umożliwiaj liwiający przepływ tylko w jednym kierunku. Zawór r dławid awiąco-zwrotny (one-way restrictor) ) Zawór r umożliwiaj liwiający swobodny przepływ w jednym kierunku i ograniczony przepływ w kierunku przeciwnym. Podchwyty (pawl device) ) Urządzenie mechaniczne zatrzymujące niezamierzone opuszczanie się kabiny w dółd i utrzymujące jąj na stałych podporach w stanie unieruchomionym. Zawór r ograniczający cy ciśnienie (pressure relief valve) ) Zawór, który ogranicza ciśnienie do określonej wielkości przez upust płynu p hydraulicznego. Dławik (restrictor)) Zawór, którego wlot i wylot połą łączone sąs ze sobą poprzez zwęż ężkę. Zawór r zabezpieczający cy przy pęknip knięciu przewodów (rapture valve) ) Zawór r zamykający się samoczynnie w przypadku gdy spadek ciśnienia na zaworze w wyniku zwiększenia przepływu w określonym kierunku przekroczy nastawioną wartość ść. Zawór r odcinający cy ( shut-off valve) ) Zawór r dwudrożny sterowany ręcznie otwierający lub zamykający przepływ w obu kierunkach. Siłownik działaj ający jednostronnie (single acting jack) ) Siłownik, w którym oddziaływanie płynu p roboczego wywołuje ruch w jednym kierunku, a grawitacja powoduje ruch w kierunku przeciwnym. 3
ewakuacja Ewakuacja jest zorganizowanym i kierowanym przemieszczeniem osób b w budynku z obszaru niebezpiecznego do obszaru bezpiecznego. Ewakuacja może e być prowadzona między kondygnacjami i niekoniecznie być skierowana na zewnątrz budynku Poziom(-y) ewakuacyjny(-e) - Poziom(-y) ) na którym( rym(-ych) zlokalizowane sąs wyjścia na zewnątrz budynku przeznaczone do ewakuacji ludzi. Niekoniecznie jest to poziom dostępu dla straży Strefa pożarowa - Strefa pożarowa jest to część budynku oddzielona ścianami i/lub stropami w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się ognia i gorących gazów w w obrębie bie obiektu. Dźwig dla straży y pożarnej arnej- Zainstalowany dźwig, d przeznaczony przede wszystkim do użytku u przez pasażer erów, mający dodatkowe zabezpieczenia, elementy sterownicze i sygnalizację,, które umożliwiaj liwiają użytkowanie dźwigu d pod bezpośredni rednią kontrolą straży Ochrona przeciwpożarowa Ochrona przeciwpożarowa obejmuje środki zapobiegające wybuchowi pożaru i jego rozprzestrzenianiu się w każdym przypadku, mające na celu zabezpieczenie dróg g ewakuacyjnych i realizację założeń dotyczących cych skutecznego zwalczania pożaru, łącznie z określeniem odporności ogniowej, obciąż ążenia ogniowego oraz zachowania się materiałów w i konstrukcji budowlanych podczas pożaru. Łącznik dźwigu d dla straży y pożarnej Łącznik umieszczony na poziomie dostępu dla straży y pożarnej, na zewnątrz szybu, przeznaczony do stosowania w celu nadania statusu uprzywilejowania obsłudze dźwigu d przez straż pożarn arną. Poziom dostępu dla straży y pożarnej Poziom wejściowy do budynku przeznaczony do korzystania przez straż pożarn arną w celu dojścia do dźwigu d dla straży y Przedsionek przeciwpożarowy Przestrzeń chroniona przed pożarem, zapewniająca chronione dojście z przestrzeni użytkowej u budynku do dźwigu d dla straży Alarm - Stan między uaktywnieniem urządzenia uruchamiającego cego alarm a zakończeniem alarmu. Potwierdzenie - Informacja przekazana przez służby s ratownicze do urządze dzeń alarmowych powiadamiająca, że e alarm został przyjęty. Urządzenia alarmowe - Część systemu alarmowego mogąca wykrywać,, identyfikować,, kwalifikować alarm jako prawdziwy oraz inicjować łączno czność 2-stronną.. Urządzenia alarmowe stanowią część dźwigu. Zakończenie alarmu - Informacja przekazana przez system alarmowy do służb s b ratowniczych, powiadamiająca je o zakończeniu stanu uwięzienia. Urządzenie uruchamiające ce alarm - Urządzenie (urządzenia) przeznaczone dla użytkowniku ytkowników w uwięzionych w instalacji dźwigowej d w celu przywołania pomocy zewnętrznej, przedstawione przykładowo w System alarmowy - Zestaw urządzenia uruchamiającego cego (urządze dzeń uruchamiających) cych) i urządzenia alarmowego (urządze dzeń alarmowych), przedstawiony przykładowo w 4
Odpowiedź głosowa - Odpowiedź udzielona bezpośrednio przez członka służb s b ratowniczych za pośrednictwem systemu alarmowego. Urządzenie odbiorcze - Urządzenie na zewnątrz dźwigu d (np( np. należą żące do służb s b ratowniczych), obsługuj ugujące informacje alarmowe i łączno czność 2-stronną.. Przykład podano w Służby ratownicze - Organizacja odpowiedzialna za przyjmowanie informacji alarmowych i ewakuację użytkowników uwięzionych w instalacji dźwigowej, d przykładowo wymieniona w Służby S ratownicze mogą być częś ęścią organizacji konserwującej. Patrz łącznik B Nadajnik - Część łączno czności ci 2-stronnej 2 między systemem alarmowym i urządzeniem odbiorczym, przedstawiona w łączniku A Właściciel instalacji - Osoba fizyczna lub prawna, która ma prawo dysponowania instalacją i jest odpowiedzialna za jej działanie anie i użytkowanie, u w tym za ewakuację uwięzionych użytkowników. w. Instalujący - Osoba fizyczna lub prawna odpowiedzialna za instalowanie dźwigu( wigu(-ów), w tym systemu alarmowego. Wytwórca systemu alarmowego - Osoba fizyczna lub prawna odpowiedzialna za zaprojektowanie, wytwarzanie i umieszczanie systemów w alarmowych na rynku. Instalacja - W pełni zainstalowany dźwig d osobowy lub towarowy, łącznie z systemem alarmowym (systemami alarmowymi) Organizacja konserwująca - Przedsiębiorstwo lub jego część ęść,, w ramach którego osoba kompetentna (osoby kompetentne) w zakresie konserwacji przeprowadza (przeprowadzają) ) czynności ci konserwacyjne w imieniu właściciela instalacji. 5