Barbara Wójcicka-Urbańska Klinika Kardiologii Wieku Dziecięcego WUM PRÓBY WYSIŁKOWE U DZIECI KOŚCIELISKO 2014
Próby wysiłkowe u dzieci Klasyczna elektrokardiograficzna p.w. wiek pacjenta powyżej 4-5 rż zaleca się obecność lekarza pielęgniarki, u młodszych dzieci także rodziców na bieżni poręcz pediatryczna kolorowe postery, filmy zachęcające do wysiłku automatyczne pomiary ciśnienia z użyciem pediatrycznych mankietów telemetryczna rejestracja EKG badanie u dzieci jest bezpieczne konieczna analiza wywiadu, wyników badań, wskazań do testu przez lekarza wykonującego p.w. Inne testy wysiłkowe: próby obciążeniowe, SPECT 6 MWT
Próby wysiłkowe u dzieci protokoły- najczęściej z dynamiczną zmianą obciążenia np. Bruce, James normy parametrów p.w. dla dzieci odnosi się do wieku, płci, protokołu ale zaleca się własną grupę kontrolną dla pediatrycznych pracowni Bieżnia- badanie możliwe w każdym wieku, większy wydatek energetyczny centyle wg płci i wieku dla endurance time ( z VO2 max r=0,88) Cykloergometr rowerowy- mniej artefaktów EKG, łatwiejszy pomiar BP, ECHO wysiłkowe maksymalne obciążenie: 3,5 Watt/kg -, 3 Watt/kg -
Oceniane parametry p.w. u dzieci wielkość wysiłku- w Watt, MET odpowiedź tętna max. 195-215/min u dzieci ocena beta-blokady reakcja ciśnienia, pomiar co 3 min zależy od BSA, płci, BP spocz., wykonanej pracy ocena zmian w EKG wysiłkowym b. rzadko zmiany niedokrwienne wysiłkowe 10-15% zdrowych dzieci: nieswoiste zmiany ST-T w p.w. Objawy subiektywne podczas badania pomiar saturacji przezskórnej wzrost BPsk o ok. 20 %-młodsze powyżej 14 rż o 40-60 mm Hg, rzadko przekracza 180 mm Hg duża wazodylatacja obwodowa- możliwy spadek BPsk u zdrowych w czasie p.w. Kryteria maksymalnej p.w. u dzieci: HR 200/min subiektywne zmęczenie i odmowa kontynuacji wysiłku RER - VCO2/VO2 =1.05 do okresu dojrzewania =1.09 po pokwitaniu
Wysiłkowe badanie sercowo -płucne CPET w Polsce badanie u dzieci ciągle mało dostępne ( wykonuje się od ok. 7rż) Obiektywna ocena exercise capacity Ocena funkcji płuc i zaburzeń perfuzji płuc Ocena wpływu rehabilitacji na wydolność fiz Klasyfikacja do przeszczepu serca w przewlekłej NS protokoły typu ramp, system pomiaru po każdym oddechu 50-60% dzieci osiąga plateau VO2 peak VO2- % VO2 max VAT 55-60 % VO2 max, u około 25% dzieci nie udaje się określić VAT NORMAL VALUES FOR AEROBIC CAPACITY IN CHILDREN AND ADOLESCENTS USING CYCLE ERGOMETRY J Appl Physiol 1984 BOYS GIRLS 13 Years >13 Years 11 Years >11 Years Maximal Vo2 (ml kg min 1 ± SD) 42 ± 6 50 ± 8 38 ± 7 34 ± 4 Vo2 at VAT (ml kg min 1 ± SD) 26 ± 5 27 ± 6 23 ± 4 19 ± 3 Vo2 at VAT/Max Vo2 (%) 54 ± 6 55 ± 10 61 ± 7 58 ± 8
Cele próby wysiłkowej u dzieci kwalifikacja do wysiłku fiz. badanego zaplanowanie poziomu aktywności fiz: W-F-u sportu rehabilitacji ocena zdolności do wykonywania wysiłków identyfikacja przyczyn nietolerancji wysiłku i objawów wysiłkowych ocena ryzyka dla pacjentów podczas wysiłku
Wskazania do próby wysiłkowej u dzieci Praktyka kliniczna Rekomendacje ACC/AHA
Wybrane wskazania do p.w. u dzieci: choroby strukturalne serca zalecane ( klasa I) pomocnicze ( II A, II B) CPET Ocena wyników leczenia naprawczego wad wrodzonych serca operacje i zabiegi interwencyjne Ocena zaburzeń hemodynamicznych u dzieci z nieoperowanymi wws Ocena hemodynamiczna u dzieci z chorobami m. serca np. CMP, po przebytym zapaleniu mięśnia serca ocena zmian niedokrwiennych u dzieci z patologią naczyń wieńcowych : wrodzoną lub po operacji : arterial switch, m. Rossa), po chorobie Kawasakiocena ryzyka SCD (II b) Ocena ciężkości zwężenia SA ( II A) Badanie jest uzupełnieniem innych badań układu krążenia ma znaczenie diagnostyczne i rokownicze
Oczekiwane zmiany w p.w. u dzieci z wws- 15-25 % dzieci Upośledzona odpowiedź chronotropowa (po op. ASD, VSD, TOF, spływu żż.płucnych, m. Fontan) Arytmie indukowane wysiłkiem (po TOF, po operacji złożonych wws)- zagrożenie SCD Nadciśnienie wysiłkowe u 20 % pts po op. CoA Obniżona VO2 max Zaleca się powtarzanie badania co 1-2 lata po korekcji wws rutynowo- submaksymalna p.w. dopuszczonych do dużej aktywności fiz.- maksymalna p.w. B.Wójcicka-Urbańska i wsp.,ped Pol 2011
Wybrane wskazania do p.w. - dziecko z arytmią zalecane ( klasa I) ocena pracy stymulatora podczas wysiłku ( rate- adaptive) pomocnicze podejrzenie arytmii wywoływanej przez wysiłek ( II A) ocena wyników leczenia u dzieci z tachyarytmią wysiłkową, w tym ablacji SVT ( II A) ocena dziecka z wrodzonym blokiem p-kom III st (IIB) wpływ wysiłku na arytmię spoczynkową u dzieci uprawiających sport ( II B) SCD wysiłkowe w rodzinie ( II B) Praktyka kliniczna : ustępowanie arytmii w p.w. u dzieci > 120-150 HR z prawidłową anatomią serca (75-85 % pts)- dobra prognoza wynik badania pomocny w ustaleniu wskazań do lecz. farmakol. złożonej arytmii komorowej i w diagnostyce ARVC
Inne wybrane wskazania do p.w. u dzieci Ocena wpływu wysiłku na zmiany w spoczynkowym EKG ( kl II B) Znaczenie rokownicze WPWintermittujący? podejrzenie LQT ocena QTc po wysiłku diagnostyka LQT1 Zaburzenia repolaryzacji np. ujemne T
Inne wybrane wskazania do p.w. u dzieci zalecane- klasa I ocena objawów wysiłkowych u dzieci uprawiających sport diagnostyka bólu wysiłkowego o charakterze wieńcowym pomocnicze ocena reakcji ciśnienia tętniczego w wysiłku oraz skuteczności farmakoterapii u dzieci z nadciśnieniem tętniczym diagnostyka astmy wysiłkowej planowanie rehabilitacji u dzieci np. z chorobami układu krążenia, z otyłością określenie poziomu aktywności fizycznej dzieci z przewlekłymi chorobami (mukowiscydoza, lejkowata klatka piers., po leczeniu onkologicznym)
Grupa podwyższonego ryzyka p.w. u dzieci umiarkowane/istotne zwężenie zastawki aorty lub LVOTO udokumentowany LQT z. Marfana po transplantacji serca nadciśnienie płucne zaburzenia rytmu serca wywołujące objawy kliniczne niewyjaśnione omdlenia wysiłkowe zaburzenia napadowe CUN Ryzyko badania vs korzyści
Wskazania do zakończenia p.w. - dzieci odmowa współpracy, zmęczenie osiągnięcia 100% limitu tętna osiągnięcie celu badania zasłabnięcie wzrost BP > 220 mm Hg obniżenie ST-T > 3 mm poziome lub skośne w dół trudności w monitorowaniu EKG złożona arytmia prowokowana wysiłkiem ( SVT, pary i salwy VEBs, VT powyżej 3 pobudzeń ) Modyfikacja wg : Paridon SM, Bruce SA, AHA Scientific Statement, Circulation. 2006;113:1905-1920
Wynik p.w. u dzieci 1. Prawidłowy-ujemny zmniejsza niepokój rodziców przed wysiłkiem fizycznym dziecka 2. Nieprawidłowy-dodatni jest wskazaniem do: okresowego powtarzania p.w. ograniczeń wysiłku fiz. dalszych badań diagnostycznych 3. Wynik niemiarodajny np. brak współpracy Raport z p.w. u 16 latka z podejrzeniem arytmii wysiłkowej:
Najczęstsze przyczyny nieprawidłowego wyniku p.w. u dzieci Obniżona wysiłkowa HR: < 180/min - wysiłek maksymalny lub < 85 % limitu tętna dla wieku dla dzieci po operacji wady serca <80% Zmiany w EKG: prowokacja wysiłkowych zaburzeń rytmu nasilenie arytmii spoczynkowej Hypertensyjna reakcja na wysiłek: > 12 rż: BP skurczowe u chłopców > 200 mm Hg dziewczynek > 190 mm Hg wystąpienie objawów np. zasłabnięcia w czasie testu
Prawidłowy wynik p.w.- odpowiedź chronotropowa EKG spoczynkowe- 47/min 16 lat, pływak, obniżony automatyzm węzła zatokowego 4 etap p. Brucea, HR 180/min Wniosek : może uprawiać sport
Prawidłowy wynik p.w. zmiany w spoczynkowym EKG 15 lat, ustępowanie zaburzeń okresu repolaryzacji w czasie p.w., prawidłowy SPECT wysiłkowy Wniosek: może uprawiać sport
Nieprawidłowy wynik p.w. zmiany w EKG prowokacja arytmii SVT w 3 min po wysiłku u 11 l chłopca z kołataniami serca Skierowany do EPS Bigeminia komorowa w 6 min wysiłku u 12 l po TOF, prawidłowy wynik Holter EKG Zwolnienie z W-F
Nieprawidłowy wynik p.w. zmiany w zapisie EKG 16 lat, po TOF, RBBB,13 min wysiłku : nasilenie zaburzeń przewodzenia na szczycie wysiłku, zalecenia : ograniczenie wysiłku fiz.
w porws CPET Chłopiec l. 12 po op. TGA metodą anatomiczną w okresie noworodkowym AT, VO2 max Skierowany na 6-miesięczny trening rehabilitacyjny
14 lat, HCMP, II klasa NYHA, prawidłowa spirometria, 65% limitu tętna- beta-blokada, przyrost ciśnienia prawidłowy, VO2 max, AT 43 % max VO2, bez wskazań do leczenia chirurgicznego HCMP 11 lat, HP, nieprawidłowa spirometria spoczynkowa, znacznie obniżona VO2 max do leczenia farmakologicznego HP
Podsumowanie: próby wysiłkowe u dzieci Szerokie spektrum wskazań klinicznych u dzieci Uzupełniają ocenę układu krążenia u dzieci z wadą serca Mają znaczenie diagnostyczne i rokownicze wchodzą wskład oceny jakości życia u dzieci wynik brany pod uwagę w kwalifikacji do leczenia Pomocne w zaplanowaniu poziomu bezpiecznej aktywności fiz. u dzieci Prawidłowy wynik pozwala na usunięcie stosowanych u dzieci restrykcji wysiłku fiz.
Wytyczne pediatryczne prób wysiłkowych Clinical Stress Testing in the Pediatric Age Group A Statement From the American Heart Association Council on Cardiovascular Disease in the Young, Committee on Atherosclerosis, Hypertension, and Obesity in Youth Circulation. 2006;113:1905-1920, Cirrculation 2000, 102, 1726-1739 Exercise Testing and Training in Children With Congenital Heart Disease Circulation. 2010; 122: 1957-1967 Cardiopulmonary Stress Testing in Pediatric Cardiology Anderson R.H, Philadelphia 2010 Exercise test in : Pediatric Cardiology for Practitioners, M. K. Park. Philadelphia 2008 Exercise testing in: Moss and Adams Heart disease in infants, children and adolescents, VII Edition, 2008