LEKCJE MUZEALNE DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW I SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH DZIEJE ZIELONEJ GÓRY I REGIONU 1. Dzieje Zielonej Góry Zwiedzanie z przewodnikiem stałych ekspozycji muzealnych związanych z historią Zielonej Góry: Poczet Piastowskich Książąt Śląska Lubuskiego i Muzeum Zielonej Góry, połączone z prezentacją multimedialną ikonografii dawnej Zielonej Góry. 2. Winiarskie tradycje Zielonej Góry i okolic (mgr A. Cincio; 45 min.) Lekcja muzealna w Muzeum Wina zapoznająca uczniów z dziejami uprawy winnej latorośli i przemysłu winiarskiego w Zielonej Górze oraz historią i obchodami święta Winobrania. 3. Zielonogórskie procesy czarownic fanatyzm religijny w okresie reformacji (mgr G. Wanatko; 45 min.) Celem spotkania jest zapoznanie uczniów z fanatyzmem religijnym jako zjawiskiem kulturowym występującym w Europie na przełomie XVI/ XVII w. oraz z zielonogórskimi procesami czarownic, które miały miejsce w I połowie XVII w. Lekcja muzealna połączona ze zwiedzaniem Muzeum Dawnych Tortur największej w Polsce stałej wystawy poświęconej zagadnieniom związanym z wymierzaniem kar, stosowaniem tortur i procesom czarownic. 4. Dzieje zielonogórskiego sukiennictwa (mgr G. Wanatko; 45 min.) Lekcja muzealna omawiająca początki sukiennictwa w Polsce oraz jego genezę i dzieje w Zielonej Górze. W czasie lekcji uczniowie zapoznają się z procesem technologicznym produkcji sukna oraz z pracą dawnych rzemieślników związanych z sukiennictwem. 5. Zielonogórski pieniądz zastępczy w pocz. xx w. Na podstawie muzealnej kolekcji zielonogórskiego pieniądza zastępczego z lat 20. XX wieku tzw. notgeldów omówione zostaną przyczyny i źródła emisji pieniędzy zastępczych oraz charakterystyczne na nich motywy związane z dziejami miasta oraz winiarskimi i tkackimi tradycjami. 12
6. Dynastia Piastów Śląska Lubuskiego Spotkanie w stałej galerii prezentującej namalowany przez zielonogórską artystkę Irenę Bierwiaczonek poczet piastowskich książąt Śląska Lubuskiego. Podczas lekcji przybliżone zostaną najważniejsze fakty związane z okresem panowania książąt, ich zasługi oraz najbardziej interesujące wydarzenia z życia (możliwe są różne warianty lekcji, ze szczególnym uwzględnieniem konkretnego władcy lub rodu). 7. Tadeusz Kuntze malarz rodem z Zielonej Góry Lekcja muzealna przeprowadzona w galerii T. Kuntze-Konicza, artysty urodzonego w Zielonej Górze, podczas której uczniowie poznają życie i bogaty, wielowątkowy dorobek wybitnego malarza baroku, rokoka i klasycyzmu. Twórcze przesłanie artysty przedstawione zostanie na podstawie dzieł znajdujących się na ekspozycji. 8. Bilet w jedną stronę zamorska emigracja z okolic Zielonej Góry (dr A. Maksymowicz; 45 min) W oparciu o przykłady XIX-wiecznych grupowych migracji z terenów obecnej Ziemi Lubuskiej oraz Śląska do Australii i Stanów Zjednoczonych lekcja prezentuje podstawowe terminy związane z migracjami, różne typy ruchów wędrówkowych, a także rozmaite powody migracji. Ważnym elementem spotkania jest omówienie możliwych skutków dla opuszczanych terenów oraz ukazanie, w jaki sposób działają mechanizmy kulturowe przenoszenie tradycji, religii, obyczajów czy języka na inne kontynenty oraz porównanie ze współczesną emigracją z Polski. HISTORIA SZTUKI I KULTURY 1. Historia stylów i tendencji w architekturze, rzeźbie, malarstwie Cykl lekcji muzealnych prezentujących pojęcia, ramy czasowe i chronologię, najważniejsze zjawiska i twórców, najwybitniejsze dzieła w sztuce powszechnej (tematyka do wyboru; wykłady z przezroczami i obiektami muzealnymi). Sztuka starożytnej Grecji i Rzymu Sztuka średniowieczna (romanizm i gotyk) Sztuka renesansu i baroku 13
Sztuka klasycyzmu i romantyzmu Realizm i impresjonizm Malarstwo polskie końca XIX wieku Style i tendencje w sztuce XX wieku 2. Motywy i gatunki w malarstwie Spotkanie prezentujące historię pejzażu, portretu i martwej natury na przykładzie dzieł artystów różnych epok i kierunków (wykład z przezroczami i dziełami sztuki). 3. Śląska sztuka sakralna od xiv do xviii w. Lekcja muzealna w Galerii Sztuki Śląska Lubuskiego przybliżająca uczniom najważniejsze typy przedstawień rzeźbiarskich, techniki ich tworzenia oraz zasadnicze cechy stylowe gotyku i baroku. Omówiona zostanie również problematyka związana z ochroną zabytków i konserwacją dzieł sztuki. 4. Oblicze czasu historia sztuki zegarmistrzowskiej Lekcja muzealna w Sali Zegarowej omawiająca techniki i sposoby mierzenia czasu wykorzystywane na przestrzeni wieków, połączona z prezentacją obiektów z muzealnej kolekcji. Podkreślony zostanie dwojaki charakter 14
zabytkowych zegarów zostaną one zaprezentowane jako cenne dzieła sztuki, a zarazem wyraz rozwoju myśli ludzkiej i technicznego postępu. 5. Drzwi Gnieźnieńskie jeden z czołowych zabytków romańskich w Polsce (dr A. Maksymowicz, mgr L. Dzieżyc; 45 min.) Muzealne spotkanie przy kopii Drzwi Gnieźnieńskich, wyjaśniające ich znaczenie dla kultury polskiej oraz przybliżające uczniom cechy stylu romańskiego. Podczas lekcji uczniowie zapoznają się ze średniowieczną symboliką oraz ikonograficznym przekazem zawartym w poszczególnych kwaterach Drzwi, dotyczącym życia i działalności jednego z głównych patronów Polski św. Wojciecha. 6. Polskie zabytki na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO (dr A. Maksymowicz; 45 min.) Wykład w połączeniu z pokazem multimedialnym prezentujący polskie zabytki wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. W czasie muzealnego spotkania omówione zostanie znaczenie Listy i zasady jej działania oraz związane z nią pojęcia (UNESCO, ochrona zabytków, dziedzictwo kulturowe), a także przedstawione zostaną różne typy zabytków (np.: zespół miejski, kościół, park, obóz koncentracyjny). PLASTYKA 1. Techniki plastyczne akwarela, tempera, gwasz, pastel, węgiel, ołówek, tusz, collage (mgr I. Myszkiewicz; 45 min.) Cykl lekcji muzealnych prezentujących prace ze zbiorów muzeum wykonane w konkretnej technice omówienie historii i specyfiki danej techniki plastycznej oraz najwybitniejszych twórców i ich dzieł w różnych epokach (technika do wyboru). 2. Historia plakatu Muzealne spotkanie ma na celu ukazanie roli plakatu jako jednej z gałęzi sztuki współczesnej. W czasie wykładu połączonego z prezentacją plakatów ze zbiorów Działu Sztuki Współczesnej uczniowie zapoznają się z historią i znaczeniem polskiego plakatu artystycznego. Podczas pokazu różnorodnych gatunków plakatów (polityczny, społeczny, filmowy, teatralny, muzyczny, handlowy, sportowy, cyrkowy) poznają jego najwybitniejszych twórców. 15
3. Plastyka lubuska Tematem zajęć jest życie i twórczość artystów-plastyków związanych z naszym miastem i regionem. W trakcie wykładu ilustrowanego oryginalnymi dziełami sztuki przybliżony zostanie dorobek artystyczny nestorów plastyki lubuskiej: Klemensa Felchnerowskiego, Mariana Szpakowskiego, Stefana Słockiego, Hilarego Gwizdały oraz artystów młodego pokolenia. 4. Magia szklanych obrazów, czyli jak powstaje witraż Lekcja w galerii witraży Marii Powalisz-Bardońskiej na temat dziejów sztuki witrażowniczej na przestrzeni wieków, podczas której omówione zostaną etapy powstawania witrażu, począwszy od strefy projektowania a skończywszy na różnych technikach wykonawczych.