Załącznik nr1 do zarządzenia nr 60/212 z dnia 30 sierpnia 2012r. PROCEDURY ORGANIZOWANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 w Wejherowie 1
PODSTAWY PRAWNE: 1. Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psycologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. 2. Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych. 3. Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572, Nr 273, poz. 2703 i Nr 281, poz. 2781 z póź. zm.). I. ZASADY ORGANIZACJI POMOCY 1. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna polega na rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia oraz rozpoznawaniu indywidualnych możliwości psychofizycznych ucznia wynikających w szczególności: 1) z niepełnosprawności; 2) z niedostosowania społecznego; 3) z zagrożenia niedostosowaniem społecznym; 4) ze szczególnych uzdolnień; 5) ze specyficznych trudności w uczeniu się; 6) z zaburzeń komunikacji językowej; 7) z choroby przewlekłej; 8) z sytuacji kryzysowych lub traumatycznych; 9) z niepowodzeń edukacyjnych; 10) z zaniedbań środowiskowych związanych z sytuacją bytową ucznia i jego rodziny, sposobem spędzania wolnego czasu, kontaktami środowiskowymi; 11) z trudności adaptacyjnych związanych z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związanych z wcześniejszym kształceniem za granicą. 2. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana rodzicom uczniów i nauczycielom polega na wspieraniu rodziców i nauczycieli w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i dydaktycznych oraz rozwijaniu ich umiejętności wychowawczych w celu zwiększenia efektywności pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów. 3. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest świadczona dobrowolnie i nieodpłatnie uczniom, rodzicom i nauczycielom. 4. Pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielają uczniom nauczyciele oraz specjaliści wykonujący zadania z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej. 5. Pomoc ta jest organizowana i udzielana we współpracy z: 1) rodzicami uczniów; 2) poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi; 3) placówkami doskonalenia nauczycieli; 4) innymi szkołami i placówkami; 5) organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży. 6. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana z inicjatywy: 1) ucznia; 2) rodziców ucznia; 2
3) nauczyciela lub specjalisty prowadzącego zajęcia z uczniem; 4) poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej. 7. Pomoc udzielana jest na podstawie: 1) opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej; 2) orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego; 3) o potrzebie nauczania indywidualnego; 4) informacji o potrzebie objęcia ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną, przekazanych przez nauczyciela, wychowawcę lub specjalistę. II. FORMY POMOCY 1. W szkole pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana może być w formie: 1) zajęć rozwijających uzdolnienia; 2) zajęć dydaktyczno-wyrównawczych; 3) zajęć specjalistycznych o charakterze terapeutycznym; 4) zajęć związanych z wyborem i kierunkiem kształcenia i zawodu; 5) porad i konsultacji dla uczniów; 6) porad, konsultacji, warsztatów i szkoleń - dla nauczycieli i rodziców. III. ZAJĘCIA ROZWIJAJĄCE I WSPOMAGAJĄCE 1. W szkole pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana uczniom w formie: 1) zajęć rozwijających uzdolnienia dla uczniów szczególnie uzdolnionych; wykorzystuje się aktywne metody pracy (liczba uczestników max 8, czas trwania zajęć 45 min); 2) zajęć dydaktyczno-wyrównawczych dla uczniów mających trudności w nauce, w szczególności mających trudności w spełnianiu wymagań edukacyjnych wynikających z podstawy programowej kształcenia ogólnego dla danego etapu edukacyjnego (liczba uczestników max 8, czas trwania zajęć 45 min); 3) zajęć specjalistycznych o charakterze terapeutycznym dla uczniów z dysfunkcjami i zaburzeniami utrudniającymi funkcjonowanie społeczne (liczba uczestników max 10, czas trwania zajęć 60 min); 4) zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniem kariery zawodowej organizuje się w celu wspomagania uczniów w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych przy wykorzystaniu aktywnych metod pracy. 2. Udział ucznia w zajęciach dydaktyczno-wyrównawczych i zajęciach specjalistycznych trwa do czasu zlikwidowania opóźnień w uzyskaniu przewidywanych w podstawie programowej osiągnięć edukacyjnych lub złagodzenia albo wyeliminowania zaburzeń stanowiących powód objęcia ucznia daną formą pomocy. 3. Prowadzący zajęcia: 1) zajęcia rozwijające uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze oraz zajęcia specjalistyczne prowadzą nauczyciele i specjaliści posiadający kwalifikacje odpowiednie do rodzaju prowadzonych zajęć; 2) porady, konsultacje, warsztaty i szkolenia dla rodziców i nauczycieli prowadzą nauczyciele i specjaliści. 4. Kwalifikacje prowadzących zajęcia: 1) zajęcia rozwijające uzdolnienia nauczyciel posiadający kwalifikacje odpowiednie dla 3
rodzaju prowadzonych zajęć; 2) zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze nauczyciele poszczególnych przedmiotów; 3) zajęcia specjalistyczne nauczyciel posiadający kwalifikacje odpowiednie dla rodzaju prowadzonych zajęć; 4) zajęcia związane z wyborem i kierunkiem kształcenia i zawodu - nauczyciele, wychowawcy, doradca zawodowy, pedagog, psycholog; 5) porady, konsultacje, warsztaty i szkolenia dla uczniów, nauczycieli i rodziców - nauczyciele, wychowawcy, specjaliści; 6) W sytuacji, gdy szkoła nie zatrudnia odpowiedniego specjalisty zajęcia specjalistyczne organizowane są w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. 5. Analiza dokumentów i obserwacja. Nauczyciele i specjaliści prowadzą działania pedagogiczne mające na celu: 1) rozpoznanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych, oraz zaplanowanie sposobów ich zaspakajania, w tym doradztwo edukacyjno zawodowe; 2) rozpoznanie zainteresowań i uzdolnień uczniów, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych, oraz zaplanowanie wsparcia związanego z rozwijaniem zainteresowań i uzdolnień uczniów. 3) w przypadku stwierdzenia, że uczeń ze względu na potrzeby rozwojowe lub edukacyjne wymaga objęcia pomocą psychologiczno-pedagogiczną, nauczyciel lub specjalista informuje o tym niezwłocznie dyrektora szkoły. IV. ZADANIA DYREKTORA 1. Zadaniem dyrektora szkoły jest udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniowi: 1) posiadającemu orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, orzeczenie o potrzebie nauczania indywidualnego lub opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej; 2) nieposiadającemu orzeczenia lub opinii, u którego nauczyciel lub specjalista stwierdził ze względu na potrzeby rozwojowe lub edukacyjne potrzebę objęcia pomocą psychologiczno-pedagogiczną. 2. Powołanie zespołu i wyznaczenie koordynatora. 3. Ustalenie dla ucznia form, sposobów i okresu udzielania pomocy psychologicznopedagogicznej i wymiaru godzin (na podstawie zaleceń zespołu) oraz pisemne poinformowanie rodziców. 4. Ustalenie dla ucznia z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego form, sposobów i okresu udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej i wymiaru godzin uwzględnionych w programie edukacyjno-terapeutycznym opracowanym na podstawie przepisów w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie (na podstawie zaleceń zespołu) oraz pisemne poinformowanie rodziców. 5. Ustalenie dla ucznia formy, sposobu i okresu udzielania pomocy psychologiczno pedagogicznej oraz wymiaru godzin, w których poszczególne formy pomocy będą realizowane, w tym z art. 42 KN (na podstawie zaleceń zespołu). 4
6. Podjęcie decyzji o wcześniejszym zakończeniu udzielania uczniowi danej formy pomocy psychologiczno pedagogicznej na podstawie oceny zespołu dokonanej na wniosek rodziców, pełnoletniego ucznia, nauczyciela prowadzącego zajęcia dydaktyczno wyrównawcze lub zajęcia terapeutyczne. V. ZADANIA KOORDYNATORA 1. Zadaniem koordynatora pracy zespołu jest: 1) ustalenie terminu i miejsca spotkania; 2) powiadomienie dyrektora oraz członków zespołu; 3) w imieniu nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych oraz specjalistów pracujących z uczniem wnioskowanie do dyrektora o zaproszenie na spotkanie przedstawiciela poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej; 4) kompletowanie dokumentacji ucznia (opinia/orzeczenie poradni, dane z obserwacji i pomiarów pedagogicznych itp.); 5) przygotowanie druku Karty Indywidualnych Potrzeb Ucznia; 6) przygotowanie dostępnej w szkole dokumentacji ucznia; 7) prowadzenie spotkań: a) przedstawia sprawę; b) udziela uczestnikom głosu; c) wyznacza osobę, która dokonuje stosownych zapisów w Karcie Indywidualnych Potrzeb Ucznia, Planie Działań Wspierających lub Indywidualnym Programie Edukacyjno- Terapeutycznym, pilnuje złożenia podpisów itp ; 8) po każdym spotkaniu przedstawienie Karty Indywidualnych Potrzeb Ucznia dyrektorowi, ewentualnie zgodnie z wewnętrznymi ustaleniami dyrektora przechowuje w/w dokumentację w wyznaczonym miejscu. VI. ZADANIA CZŁONKÓW ZESPOŁU 1. Do zadań członków zespołu należy: ustalenie zakresu, w którym uczeń wymaga pomocy psychologiczno-pedagogicznej z uwagi na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne, w tym szczególne uzdolnienia. 2. Określenie zalecanych form, sposobów i okresu udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej, z uwzględnieniem jego indywidualnych potrzeb i możliwości edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych a w przypadku ucznia posiadającego opinię lub orzeczenie także z uwzględnieniem zaleceń tam zawartych. 3. Zaplanowanie działań z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego i sposobu ich realizacji. 4. Założenie i prowadzenie Karty Indywidualnych Potrzeb Ucznia. 5. Opracowanie dla ucznia Planu Działań Wspierających. 6. Opracowanie dla ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego Indywidualnego Programu Edukacyjno-Terapeutycznego. 7. Określenie działań wspierających rodziców ucznia oraz - w zależności od potrzeb zakresu współdziałania z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym 5
poradniami specjalistycznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli, organizacjami pozarządowymi oraz instytucjami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży. 8. Dokonywanie oceny efektywności pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej uczniowi, w tym efektywności realizowanych zajęć, która dotyczy: 1) danej formy pomocy po jej zakończeniu; 2) danej formy pomocy przed upływem okresu jej udzielania, ustalonego przez dyrektora gdy taki wniosek złożą rodzice ucznia, pełnoletni uczeń, nauczyciel prowadzący zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze lub specjalistyczne; 3) pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej w danym roku szkolnym przed opracowaniem arkusza organizacji szkoły, na kolejny rok szkolny. 9. Dokonanie wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. 10. Podejmowanie działań mediacyjnych i interwencyjnych w sytuacjach kryzysowych. VII. ZADANIA PEDAGOGA I PSYCHOLOGA 1. Do zadań pedagoga i psychologa należą: 1) prowadzenie badań i działań diagnostycznych dotyczących poszczególnych uczniów, w tym diagnozowanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych, a także wspieranie mocnych stron uczniów; 2) minimalizowanie skutków zaburzeń rozwojowych, zapobieganie zaburzeniom zachowania oraz realizacja różnych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej w środowisku szkolnym i pozaszkolnym poszczególnych uczniów; 3) prowadzenie terapii indywidualnej i grupowej. VIII. ZADANIA DORADCY ZAWODOWEGO 1. Do zadań doradcy zawodowego należą: 1) systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania poszczególnych uczniów na informacje edukacyjne i zawodowe oraz pomoc w planowaniu i kształcenia kariery zawodowej; 2) gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia; 3) prowadzenie zajęć przygotowujących uczniów do świadomego planowania kariery i podjęcia roli zawodowej ucznia; 4) koordynowanie działalności informacyjno-doradczej prowadzonej przez szkołę; 5) współpraca z innymi nauczycielami w tworzeniu i zapewnieniu ciągłości działań w zakresie doradztwa edukacyjno-zawodowego. 2. Wsparcie merytoryczne dla nauczycieli, wychowawców, grup wychowawczych i specjalistów udzielających pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole zapewniają poradnie psychologiczno-pedagogiczne, w tym poradnie specjalistyczne oraz placówki doskonalenia nauczycieli. 6
IX. ORGANIZACJA SPOTKANIA ZESPOŁU 1. Spotkania zespołu odbywają się w miarę potrzeb, jednak nie rzadziej niż dwa razy do roku. 2. Spotkania zwołuje osoba koordynująca pracę zespołu. 3. W spotkaniach zespołu mogą uczestniczyć rodzice, których o terminie spotkania zespołu informuje dyrektor. 4. W spotkaniach zespołu mogą także uczestniczyć: 1) na wniosek dyrektora przedstawiciel Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej; 2) na wniosek rodzica ucznia inne osoby, w szczególności lekarz, psycholog, logopeda lub inny specjalista. 5. Osoby biorące udział w spotkaniu zespołu są obowiązane do nieujawniania spraw poruszanych na spotkaniu zespołu. 6. Terminy spotkań zespołu i podpisy osób biorących udział w poszczególnych spotkaniach zespołu znajdują się w karcie indywidualnych potrzeb ucznia. X. DOKUMENTACJA 1. Dokumentacja dla ucznia objętego pomocą psychologiczno-pedagogiczną zespół zakłada i prowadzi następującą dokumentację: 1) pisemną informację o zakwalifikowaniu ucznia na dane zajęcia; 2) zgodę rodzica lub pełnoletniego ucznia na udział ucznia w zajęciach; 3) kartę indywidualnych potrzeb ucznia (KIPU) oraz na jej podstawie opracowuje Plan działań wspierających (PDW), który może być wspólny dla uczniów o jednorodnych potrzebach. 2. Karta Indywidualnych Potrzeb Ucznia zawiera: 1) imię (imiona) i nazwisko ucznia; 2) nazwę szkoły oraz oznaczenie grupy lub oddziału, do którego uczeń uczęszcza; 3) orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania; 4) opinie poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej z podaniem numeru i daty wydania orzeczenia lub opinii; 5) informację o potrzebie objęcia ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną stwierdzoną w wyniku przeprowadzonych działań pedagogicznych; 6) zakres, w którym uczeń wymaga pomocy psychologiczno-pedagogicznej z uwagi na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne; 7) zalecane przez zespół formy i okresy udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej; 8) ustalone przez dyrektora formy, sposoby i okresy udzielania pomocy psychologicznopedagogicznej oraz wymiar godzin, w którym poszczególne formy pomocy będą realizowane; 9) ocenę efektywności pomocy psychologiczno-pedagogicznej; 10) terminy spotkań zespołu; 11) podpisy osób biorących udział w poszczególnych spotkaniach zespołu. 7
3. Plan Działań Wspierających tworzony przez zespół zawiera: 1) cele do osiągnięcia w zakresie, w którym uczeń wymaga pomocy psychologicznopedagogicznej; 2) działania realizowane z uczniem w ramach poszczególnych form i sposobów udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej; 3) metody pracy z uczniem; 4) zakres dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia; 5) działania wspierające rodziców ucznia; 6) w zależności od potrzeb zakres współdziałania z poradniami psychologicznopedagogicznymi, poradniami specjalistycznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli, organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży. 4. Po dokonaniu przez zespół wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania ucznia Indywidualny program edukacyjno terapeutyczny (IPET wyłącznie dla uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego), IPET opracowuje się na okres etapu edukacyjnego, dokonując w miarę potrzeb modyfikacji programu. 5. KIPU i IPET dołącza się do dokumentacji badań i czynności uzupełniających zawartej w Indywidualnej teczce ucznia. 6. Po ukończeniu szkoły oryginał Karty indywidualnych potrzeb ucznia otrzymują rodzice ucznia, kopia pozostaje w dokumentacji szkolnej. 8