Doświadczenia integracyjne uchodźców - plany, aspiracje, potrzeby Kinga Wysieńska, Instytut Spraw Publicznych i Collegium Civitas
Kontekst badania Integracja uchodźców wymaga znalezienia adekwatnych narzędzi interwencyjnych, dopasowanych do wymagań stawianych uczestnikom różnych sfer życia do możliwości i motywacji cudzoziemców. W przeprowadzonym badaniu chcieliśmy określić: psychologicznie rozumianą gotowość do integracji postrzegane bariery utrudniające korzystanie z istniejącego systemu wsparcia luki pomiędzy wsparciem oferowanym uchodźcom a ich potrzebami.
Kontekst badania Skuteczne wsparcie uchodźców prowadzi do: redukcji niepożądanych zjawisk, jak wykluczenie społeczne (które definiuje się między innymi poprzez takie doświadczenia jak bieda czy bezdomność) wzmocnienia i rozwoju szeroko rozumianego kapitału społecznego (w tym spójności społecznej i partycypacji w wytwarzaniu dóbr publicznych).
Kontekst badania Proces integracji nie ma charakteru linearnego. Rzadko przebiega ona według prostego schematu: uchodźca krok po kroku wraz z upływem czasu staje się coraz bardziej związany ze społeczeństwem przyjmującym. Proces ten może z różnych powodów ulec zakłóceniom, co zwiększa ryzyko marginalizacji migrantów. Nabywanie praw i dostęp do określonych przywilejów może przebiegać w sposób równomierny i ciągły...... jednak możliwość i motywacja do korzystania z tych praw i przywilejów podlega zakłóceniom.
Metodologia 30 wywiadów częściowo ustrukturalizowanych Rozmówcy zrócnicowani pod względem: kraju pochodzenia, wieku, statusu i liczby lat spędzonych w Polsce Rozmowy prowadzone w języku polskim, angielskim i rosyjskim
Procedura Wśród rozmówców okres przebywania w procedurze był zróżnicowany i wahał się od 5 miesięcy do 6 lat. Stosunkowo najkrócej na rozpoznanie sprawy i uznanie statusu oczekiwali badani Białorusini, a najdłużej osoby z Czeczenii.
Czas oczekiwania... Kursy językowe: opinie podzielone - od bardzo pozytywnych do następujących: Tam nauczyciele uczyli, żeby czas minął i im pieniądze szli (Rozmówca z Czeczenii). Rozmówcy wskazywali, że ciągłe oferowanie wyłącznie poziomu podstawowego jest ograniczające przydatność kursów, nie uczą się używać języka w konkretnych sytuacjach, z jakimi uchodźcy mają do czynienia (wynajmowanie mieszkania, poszukiwanie pracy, itp.) często kurs języka jest bardziej lekcją historii i kursem wiedzy o Polsce i Polakach, niż sposobem na nauczenie się podstaw porozumiewania w sytuacjach codziennych.
Czego nie wiadomo... Uchodźcy nie wiedzą od kiedy i gdzie mogą podejmować pracę Często przedłużony jej brak nie jest wynikiem braku motywacji do pracy, ale obawą przed nielegalnością zatrudnienia: Nie miałem prawa pracować przez rok, bo miałem integracyjne 2000 zł. [Respondent z Czeczenii].
Potrzeby... Chciałbym się nauczyć waszego ustawodawstwa, zwłaszcza w kwestii tego, jak można otworzyć własny biznes, i kto może to zrobić [Respondent z Czeczenii] W czasie najbliższych dwóch lat chciałbym rozwinąć biznes (...) [Respondent ze Sri Lanki] Chcę mieć własną firmę w tej dziedzinie. Obecnie nie mam wystarczającej wiedzy o tym, jakimi formalnymi i nieformalnymi regułami i zasadami rządzi się rynek zamówień w danej dziedzinie [Respondent z Czeczenii] Chcę założyć własną działalność, wziąć kredyt i kupić mieszkanie [Respondentka z Białorusi].
Komu i co przysługuje... Istotnym ograniczeniem jest też brak wiedzy uchodźców o tym, kto może korzystać z jakich form wsparcia i na jakich zasadach. My wiemy, że z naszym pobytem tolerowanym mamy ograniczone możliwości. [Respondent z Czeczenii].
Dyskryminacja Pracodawcy nie powierzą księgowość ludziom zza wschodniej granicy.