UKSW OŚRODEK BADAŃ JAKOŚCI KSZTAŁCENIA I EWALUACJI 2011 Studenci o funkcjonowaniu swojej uczelni Raport na podstawie badań ankietowych studentów UKSW U N I W E R S Y T E T K A R D Y N A Ł A S T E F A N A W Y S Z Y Ń S K I E G O W W A R S Z A W I E
S t r o n a 2 UKSW Ośrodek Badań Jakości Kształcenia i Ewaluacji Studenci o funkcjonowaniu swojej uczelni Raport na podstawie badań ankietowych studentów UKSW Ewa Antoniak Elżbieta Drogosz-Zabłocka Rafał Wiśniewski Marcin Zarzecki Warszawa, październik 2011
S t r o n a 3 SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... 5 I. WPROWADZENIE... 6 II. METODOLOGIA... 6 Synteza metodologiczna... 6 Obszary poznawcze badania... 7 Populacja badania... 8 Procedura gromadzenia danych... 10 Procedury analizy danych statystycznych... 11 III. OCENA UCZELNI... 12 OBSZAR: ORGANIZACJA ZAJĘĆ... 12 OBSZAR: OBSŁUGA I WSPARCIE STUDENTÓW... 16 Dostępność dyżurów dziekana... 17 Dostępność dyżurów prodziekana ds. studenckich... 18 Fachowość obsługi studenta w dziekanacie... 18 Sprawność obsługi studenta w dziekanacie... 19 Życzliwość obsługi studenta w dziekanacie... 20 Dostęp do informacji dotyczących spraw studenckich przez dziekanat... 21 Dostęp do informacji dotyczących spraw studenckich przez stronę internetową... 22 Dostęp do informacji dotyczących spraw studenckich przez gablotę... 22 Godziny przyjęć dziekanatu dla studentów... 23 Fachowość obsługi studenta w dziale Pomocy Materialnej... 23 Życzliwość obsługi studenta w dziale Pomocy Materialnej... 24 Sprawność obsługi studenta w dziale Pomocy Materialnej... 24 Klarowność kryteriów przyznawania pomocy materialnej... 24 Fachowość obsługi studenta w Biurze Karier... 25 Życzliwość obsługi studenta w Biurze Karier... 25 Sprawność obsługi studenta w Biurze Karier... 26 Oferta Centrum Szkoleń i Doradztwa Zawodowego... 26 OBSZAR III: INFRASTRUKTURA... 26 Dostęp do wystarczającej liczby krajowych książek i czasopism w Bibliotece Głównej UKSW... 27 Dostęp do wystarczającej liczby zagranicznych książek i czasopism w Bibliotece Głównej UKSW... 28 Dostęp do wystarczającej liczby krajowych i zagranicznych książek i czasopism w bibliotece wydziałowej UKSW... 29
S t r o n a 4 Dostęp do nowoczesnych urządzeń technicznych (komputery, sprzęt audiowizualny) w salach dydaktycznych, w których odbywają się zajęcia.... 30 Dostosowanie infrastruktury budynku dydaktycznego do potrzeb studentów niepełnosprawnych... 30 IV. Wnioski i rekomendacje... 33 SPIS TABEL... 38 SPIS WYKRESÓW... 38 ANEKS... 40 Kwestionariusz... 45
S t r o n a 5 WYKAZ SKRÓTÓW CSI Centrum Systemów Informatycznych OBJ Ośrodek Badań Jakości Kształcenia i Ewaluacji UKSW Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie WBiNŚ Wydział Biologii i Nauk o Środowisku WFCh Wydział Filozofii Chrześcijańskiej WMP Wydział Matematyczno-Przyrodniczy. Szkoła Nauk Ścisłych WNHiS Wydział Nauk Historycznych i Społecznych WNH Wydział Nauk Humanistycznych WNP Wydział Nauk Pedagogicznych WPiA Wydział Prawa i Administracji WPK Wydział Prawa Kanonicznego WSR Wydział Studiów nad Rodziną WT Wydział Teologiczny
S t r o n a 6 I. WPROWADZENIE Prezentowane w raporcie wyniki badań dotyczące oceny funkcjonowania uczelni wpisują się w obszar zapewniania jakości kształcenia w szkolnictwie wyższym. Ocena funkcjonowania uczelni dokonywana przez studentów oraz ocena zajęć dydaktycznych tworzą dwa ważne obszary wewnętrznego systemu zapewniania jakości kształcenia na uczelni. Celem tych badań jest dostarczenie władzom Uniwersytetu i wydziałów informacji o tym, jak odbierany jest przez studentów sposób funkcjonowania uczelni i prowadzenia zajęć. Pytamy studentów nie o to, czy wykładowca legitymuje się wymaganą w jego pracy wiedzą i doświadczeniem badawczym, które są niezbędne, aby być dobrym nauczycielem akademickim, bo student nie może udzielić kompetentnej odpowiedzi, ale o to m.in., czy uczelnia stwarza dobre warunki do studiowania, czy władze wydziału i wykładowcy są dostępni dla studenta, czy w dziekanacie może on uzyskać niezbędne informacje i załatwić wszystkie sprawy związane z obsługą studiów, a rozkład zajęć, klarowność wymagań sformułowanych przez wykładowcę oraz dostęp do niezbędnej literatury pomagają w studiowaniu. Procesy ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej uczelni są wymagane nie tylko z punktu widzenia przepisów ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, lecz są także, niezależnie od ustaleń prawnych, zadaniem każdej uczelni, która dąży do usprawnienia swojej działalności. Badanie ma charakter podłużny (dynamiczny) i umożliwia porównywanie z poprzednimi i następnymi wynikami badań, co pozwala ocenić postęp zmian, wyznaczyć linie trendu oraz podjąć działania na rzecz poprawy jakości organizacji kształcenia. Ankietyzacja studentów pozwala wszystkim zainteresowanym jej wynikami spojrzeć na funkcjonowanie uczelni z perspektywy studentów i wziąć pod uwagę ich opinie jako partnerów procesu decyzyjnego. II. METODOLOGIA SYNTEZA METODOLOGICZNA Podmiotami obserwacji badawczej byli studenci studiów I i II stopnia oraz jednolitych studiów magisterskich w trybach stacjonarnym lub niestacjonarnym.
S t r o n a 7 Przedmiotami obserwacji były wszystkie wydziały, instytuty i kierunki stanowiące składowe struktury Uniwersytetu. Łącznie zgromadzono 2472 ankiety odpowiadające 2472 aktywnym respondentom. W założeniach pomiaru opierano się nie na losowym schemacie doboru próby, ale na populacji generalnej studentów. Błąd statystyczny dla próby n=2472, wielkości populacji N=15828 studentów oraz dla błędu maksymalnego z próby p=50 wyniósł 1,8. OBSZARY POZNAWCZE BADANIA Kluczowym celem badań był pomiar opinii populacji generalnej studentów UKSW (studiów I i II stopnia oraz jednolitych studiów magisterskich) na temat jakości procesu kształcenia w zakresie organizacji, obsługi i wsparcia studentów oraz infrastruktury uczelni. Poniżej przedstawiono poszczególne zakresy badania: 1. Organizacji zajęć na kierunku, w tym: 1.1. Rozkładu zajęć w ciągu dnia 1.2. Rozkładu zajęć w ciągu tygodnia 1.3. Zgodności odbywania się zajęć z planem 1.4. Dostępu do informacji o dyżurach pracowników dydaktycznych 1.5. Dostępu przed rozpoczęciem zajęć do sylabusów z opisem przedmiotów 1.6. Informacji o formach zaliczenia zajęć przed rozpoczęciem zajęć (np. na stronie internetowej) 2. Obsługi i wsparcia studentów, w tym: 2.1. Dostępności dyżurów dziekana 2.2. Dostępności dyżurów prodziekana ds. studenckich 2.3. Fachowości obsługi studenta w dziekanacie 2.4. Życzliwości obsługi studenta w dziekanacie 2.5. Sprawności obsługi studenta w dziekanacie 2.6. Dostępu do informacji dotyczących spraw studenckich przez dziekanat 2.7. Dostępu do informacji dotyczących spraw studenckich przez stronę internetową 2.8. Dostępu do informacji dotyczących spraw studenckich przez gablotę 2.9. Godzin przyjęć dziekanatu dla studentów 2.10. Fachowości obsługi studenta w Dziale Pomocy Materialnej 2.11. Życzliwości obsługi studenta w Dziale Pomocy Materialnej 2.12. Sprawności obsługi studenta w Dziale Pomocy Materialnej 2.13. Klarowności kryteriów przyznawania pomocy materialnej 2.14. Fachowości obsługi studenta w Biurze Karier 2.15. Życzliwości obsługi studenta w Biurze Karier
S t r o n a 8 2.16. Sprawności obsługi studenta w Biurze Karier 2.17. Oferty Centrum Szkoleń i Doradztwa Zawodowego 3. Infrastruktury, w tym: 3.1. Dostępu do wystarczającej liczby krajowych książek i czasopism w Bibliotece Głównej UKSW 3.2. Dostępu do wystarczającej liczby zagranicznych książek i czasopism w Bibliotece Głównej UKSW 3.3. Dostępu do wystarczającej liczby krajowych i zagranicznych książek i czasopism w bibliotece wydziałowej UKSW 3.4. Dostępu do nowoczesnych urządzeń technicznych (komputery, sprzęt audiowizualny) w salach dydaktycznych, w których odbywają się zajęcia 3.5. Dostosowania infrastruktury budynku dydaktycznego do potrzeb studentów niepełnosprawnych Narzędziem badania był kwestionariusz socjologiczny zawierający kafeterie zamknięte oraz kafeterie półotwarte. Standardowo struktura kwestionariusza obejmowała kafeterie pytań, skale, filtry oraz dane ewidencyjne. Kwestionariusz skonstruowano z 28 pytań zamkniętych, ale w każdym z trzech obszarów studenci mieli możliwość zamieszczenia dodatkowych uwag dotyczących danego segmentu pytań. Wszystkie pytania dotyczące zmiennych zależnych były zeskalowane skalą Likerta zapewniającą uzyskanie danych na poziomie porządkowym (z punktem oceny neutrino). Wynikowa struktura macierzy danych SPSS zawierała 32 zmienne, w tym dwie zmienne jakościowe, które rekodowano na zmienne nominalne. POPULACJA BADANIA Badanie dedykowano dla studentów wszystkich wydziałów UKSW w roku akademickim 2010/2011. Ogólna liczba studentów wynosiła 15 828, w tym 66,6% stanowiły kobiety 1. Wśród ogółu studentów 10,6% to osoby, które studiowały dwa lub więcej kierunków, nieco ponad jedna trzecia studenci studiów stacjonarnych (67,3%). W badaniu wzięło udział 2472 respondentów, co stanowi 15,6% ogółu studentów UKSW w roku akademickim 2010/2011. Wśród studentów, którzy odpowiedzieli na pytania ankietowe, było 72,3% kobiet. 1 Dane dostarczone przez CSI, stan na 30 listopada 2010 r., zgodnie ze statystyką przesłaną do GUS.
S t r o n a 9 Wykres 1. Struktura badanych według płci Wykres 2. Struktura badanych według bolońskiej klasyfikacji studiów Źródło: dane CSI, opracowanie OBJ
S t r o n a 10 Wykres 3. Struktura badanych według lat studiów Źródło: dane CSI, opracowanie OBJ Z danych wynika, że najliczniejszą grupę wśród respondentów stanowili studenci WNHiS 773, WPiA 471 oraz WNH 273. Biorąc pod uwagę kierunki kształcenia, najliczniej odpowiedzieli studenci z grupy kierunków społecznych 27,8%, następnie humanistycznych i sztuki 26,5%, prawa i administracji 18,5%, pedagogiki i psychologii 16,4% oraz nauk ścisłych i technicznych 10,8%. W próbie respondentów, w stosunku do udziału w ogólnej liczbie studentów, nadreprezentowane były WNHiS, WNH i WNP, a niedoreprezentowane WT, WSR oraz WPiA. Ograniczenia te trzeba wziąć pod uwagę przy omawianiu wyników badań. Najliczniej w badaniu wzięli udział studenci następujących kierunków: pedagogiki 248, socjologii 245, prawa 207, administracji 185, politologii 167. Szczegółowe dane znajdują się w tabeli 1 w aneksie. PROCEDURA GROMADZENIA DANYCH Pomiar zrealizowano za pomocą kwestionariusza internetowego nadzorowanego przez system komputerowy bazujący na architekturze kontaktu serwer respondent. Formularz w wersji elektronicznej był dystrybuowany do respondentów z poziomu platformy on-line.
S t r o n a 11 Badania prowadzono od kwietnia do końca czerwca 2011 r. Pierwszym etapem było zapoznanie się z wynikami i przebiegiem badań w roku ubiegłym, drugim skonstruowanie zmodyfikowanej ankiety, a następnym przeprowadzenie badań zasadniczych. Ten ostatni etap trwał od końca maja do końca czerwca 2011 r. Informacja o badaniu została umieszczona na stronie internetowej UKSW pod koniec maja 2011 r. wraz z prośbą o wzięcie w nim udziału. Badanie nie jest obowiązkowe, ale zamiarem władz uczelni jest dołożenie wszelkich starań, aby były to badania wyczerpujące. Dostęp do ankiety był możliwy do końca trwania badania, tj. do końca czerwca 2011 r. Aby wypełnić ankietę, studenci logowali się w USOS. Wyniki były zapisane w systemie. Tworzeniem bazy danych zajęli się pracownicy CSI, natomiast szczegółowe obliczenia zostały wykonane w OBJ. Mimo wysiłków ze strony pracowników wydziałów oraz OBJ (informowanie studentów o potrzebie wypełnienia ankiety przez pracowników dziekanatu, umieszczenie na stronie uczelni przypomnienia w formie baneru), nie udało się zachęcić wszystkich studentów do wzięcia udziału w badaniu. Przyczyn tego można szukać w niespersonalizowanej ankiecie, tj. ankiecie skierowanej bezpośrednio do każdego studenta, braku możliwości przypomnienia każdemu studentowi indywidualnie drogą e-mailową o potrzebie wypełnienia ankiety, braku przełożenia wyników ubiegłorocznej ankiety na konkretne decyzje administracyjne (np. w ubiegłym roku były źle oceniane godziny przyjęć dziekanatu dla studentów i nadal na wielu wydziałach blisko 1/3 studentów ocenia je jako złe i bardzo złe) oraz brak tradycji prowadzenia takich badań i włączania całej społeczności akademickiej do ich realizacji. Ankietę wypełnił co szósty/siódmy (6,5) student UKSW. PROCEDURY ANALIZY DANYCH STATYSTYCZNYCH Analiza statystyczna została przeprowadzona na macierzy danych SPSS/PASW Statistics. Program daje możliwość pobierania danych w różnych formatach, z różnych źródeł (baz danych, hurtowni danych, arkuszy kalkulacyjnych, plików tekstowych i innych). System analityczny PASW Statistics, w połączeniu z dodatkowymi modułami, udostępnił liczne statystyki i techniki analityczne od podstawowych, jak statystyki opisowe (np. średnia, mediana, percentyle) pozwalające na wyczerpujący opis statystyczny i eksplorację danych, poprzez analizę tabelaryczną, testy statystyczne i korelacje. PASW Statistics Base umożliwił utworzenie raportów tabelarycznych
S t r o n a 12 wszelkiego typu od prostych po złożone i wielowymiarowe i dołączanie do nich statystyk spośród 35 dostępnych (m.in. maksimum, minimum, średnia, mediana, dominanta), które były wyliczone dla każdej z komórek i podsumowań (por. tabela 2 w aneksie). W przypadku konstrukcji rankingów wydziałów zastosowana procedura wykorzystuje wyniki rozkładów wskazań do wyliczenia wskaźników odpowiedzi na wydziałach. Dane prezentowane są w rozkładach hierarchicznych. Zmienna odpowiedzi zawiera jedynie zsumowane wartości skali ocen bardzo dobra i dobra. Tabela wskaźników odpowiedzi podsumowuje wyniki według rangi decylów uporządkowanych malejąco (górne 10%, górne 20% itd.). Skumulowany wskaźnik odpowiedzi jest procentową kombinacją pozytywnych wskazań w bieżącym i wszystkich poprzednich rzędach. W zestawie danych pole oznaczające rangę decylową nazywa się ranga, przy czym górne 10% = 1 ranga, górne 20% = 2 ranga, górne 30% = 3 ranga itd. aż do ostatniej pozycji w rankingu. III. OCENA UCZELNI OBSZAR: ORGANIZACJA ZAJĘĆ Studenci oceniali organizację zajęć za pomocą 6 pytań dotyczących: rozkładu zajęć, zgodności odbywania się zajęć z planem, informacji o zaliczeniach i dostępu do sylabusów, które podawane są w USOS, oraz informacji o dyżurach pracowników. Dane zbiorcze dotyczące oceny wszystkich wymienionych kategorii przestawione są w tabeli 1. Zagregowane zostały oceny bardzo dobre i dobre oraz bardzo złe i złe.
S t r o n a 13 Tabela 1. Odpowiedzi badanych studentów UKSW na pytanie: Jak oceniasz organizację zajęć na Twoim kierunku?, według wybranych kryteriów (proc.) Wyszczególnienie 1. Rozkład zajęć w ciągu dnia na Twoim kierunku (N=2430) 2. Rozkład zajęć w ciągu tygodnia na Twoim kierunku (N=2270) 3. Zgodność odbywania się zajęć z planem na Twoim kierunku (N=2442) 4. Dostęp do informacji o dyżurach pracowników dydaktycznych (N=2414) 5. Dostęp przed rozpoczęciem zajęć do sylabusów z opisem przedmiotów (N=2393) 6. Informacja o formach zaliczenia zajęć przed rozpoczęciem zajęć (np. na stronie internetowej) (N=2398) Źródło: dane CSI, opracowanie OBJ Ocena Bardzo dobra i dobra Przeciętna Zła i bardzo zła 56,4 31,2 12,5 55,3 27,9 16,8 87,1 10,6 2,4 69,8 22,9 7,3 70,1 20,5 9,3 57,5 30,0 12,6 Oceniając organizację zajęć na kierunku, studenci najwyższe oceny przypisali zgodności odbywania zajęć z planem 87% ocen dobrych i bardzo dobrych. Może to oznaczać, że zajęcia są prowadzone według podanego studentom rozkładu. Ta kategoria uzyskała również najmniej ocen przeciętnych i negatywnych. W komentarzach pojawiają się jednak krytyczne uwagi: Na studiach niestacjonarnych dużo zajęć przepada, nie są odrabiane, a jedynie nadganianie na normalnych, terminowych zajęciach przez co trudniej wszystko zrozumieć. 2 Studenci zwracają uwagę, że odbywanie dyżurów nie jest w pełni przestrzegane przez wykładowców. Ich zdaniem brakuje informacji o odwołanych nieraz w ostatniej chwili zajęciach: Informacje o dyżurach pracowników dydaktycznych nie zawsze zgadzają się ze stanem faktycznym. Informacje o odwołaniu zajęć nie pojawiają się w ogóle na stronie internetowej lub pojawiają się zbyt późno. Studenci uważają, że poświęcają dość dużo czasu na dojazd na uczelnię i sugerują, aby w przypadku odwołania zajęć zostali poinformowani chociażby przez starostów. Za ilustrację może posłużyć następująca 2 UWAGA Przedstawione poniżej wypowiedzi studentów nie stanowią wyniku badania jakościowego, np. indywidualnych wywiadów pogłębionych (IDI). Zgodnie bowiem z metodologią nauk społecznych IDI będący badaniem jakościowym o charakterze eksploracyjnym (w przeciwieostwie do wywiadów kwestionariuszowych) ma swoją indywidualną dynamikę i jego przebieg w dużej mierze zależy od odpowiedzi udzielanych przez osobę badaną. Wypowiedzi te są raczej wskazówkami, dyspozycjami do realizacji wywiadów. Jednocześnie wypowiedzi badanych studentów mają jedynie za zadanie zilustrowad niektóre wyniki przeprowadzonych badao ilościowych, które odbyły się na uczelni.
S t r o n a 14 wypowiedź: Dobrze by było, gdyby informacje o nieobecności wykładowców pojawiały się nieco wcześniej niż tego samego dnia (choćby na stronie internetowej albo przez informację do starosty). Kiedy ktoś ma na uczelnię daleko i okazuje się, że niepotrzebnie przyjechał, ponieważ nie ma zajęć, nie sposób nie odnieść wrażenia, że jest to absolutny brak szacunku wobec studentów i ich czasu. W badaniu organizacji zajęć jeden z istotnych wskaźników dotyczył dostępu studentów do sylabusów przed rozpoczęciem zajęć. Blisko 70% respondentów oceniło ten dostęp jako bardzo dobry i dobry. Zastrzeżenia studentów, mimo ogólnej oceny pozytywnej, co prezentuje wykres 4, budzi rozkład zajęć w ciągu dnia i w ciągu tygodnia. Co szósty student ocenia, że rozkład zajęć w ciągu tygodnia jest zły i bardzo zły, a co ósmy, że zły i bardzo zły jest także rozkład zajęć w ciągu dnia. Warto tu przytoczyć jedną z wypowiedzi: Plan zajęć na IV roku znacznie cięższy niż w latach ubiegłych, złe zagospodarowanie sal, dużo okienek, zajęcia odbywają się w późnych godzinach popołudniowych mimo, że studia są stacjonarne. Należy podkreślić, że przedstawione w raporcie rankingi zawierają jedynie zsumowane wartości ocen bardzo dobrych i dobrych. Wykres 4. Rozkład zajęć w ciągu dnia wskaźnik rankingowy dla wydziałów (tylko oceny bardzo dobre i dobre) Źródło: opracowanie OBJ Najwięcej studentów WPK, WMP oraz WBiNŚ dobrze i bardzo dobrze oceniło rozkład zajęć w ciągu dnia. Najmniej ocen pozytywnych przypisali rozkładowi zajęć w ciągu dnia studenci WFCh, WT i WSR.
S t r o n a 15 Także w ubiegłorocznej ankiecie studenci wskazywali na te niedociągnięcia organizacyjne. Podkreślenia wymaga to, że sytuacja od ubiegłego roku nie uległa znaczącej poprawie, co potwierdzają przytaczane oceny. Blisko co ósmy student ocenia, że informacja o formach zaliczenia zajęć przed ich rozpoczęciem jest zła i bardzo zła. W dodatkowych komentarzach studenci wskazują, że: ( ) chcąc się dowiedzieć o wymaganiach prowadzącego ćwiczenia trzeba się z nim kontaktować osobiście. Informacja o formach zaliczenia przedmiotu jest integralną i niezmienną częścią opisu zajęć w sylabusach. Rozkład wyników dotyczących oceny tej dostępności według wydziałów przedstawia tabela 2. Tabela 2. Dostępność informacji o formach zaliczenia zajęć przed ich rozpoczęciem (proc.) Ocena Wydziały WBiNŚ WFCh WNH WPK WMP WNP WPiA WNHiS WSR WT Bardzo dobra 23,4 25,4 20,8 28,8 16,2 30,5 20,6 17,4 27,6 17,8 21,1 Dobra 42,2 38,3 28,6 31,8 27,5 43,2 32,7 41,6 13,8 33,6 36,4 Ogółem Przeciętna 29,7 26,3 37,2 28,8 28,9 19,8 32,9 29,3 37,9 34,2 30,0 Zła 3,1 7,1 9,7 9,1 19,7 4,9 10,1 9,6 6,9 8,9 9,3 Bardzo zła 1,6 2,9 3,7 1,5 7,7 1,6 3,7 2,2 13,8 5,5 3,3 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Źródło: dane CSI, opracowanie OBJ Studenci sygnalizują też problemy związane z działaniem USOS. W ich ocenie uniwersytecki system obsługi studentów pomimo jego walorów komunikacyjnych nie działa tak, jak sobie życzą studenci. W tym semestrze doszło do pewnego zamieszania rozbieżność między tym, co jest na stronie internetowej, a tym, co w systemie USOS. Ogólnie uważam jednak, że organizacja planu była dobra. Zdarza się bowiem tak, że informacje uzyskane bezpośrednio różnią się od tych, które pojawiają się w USOS. Zdarza się również, że sylabusy, które powinny być podwieszone do danych zajęć, nie są uzupełniane przez wykładowców lub są dowolnie modyfikowane, co w ocenie badanych utrudnia korzystanie z nich.
S t r o n a 16 OBSZAR: OBSŁUGA I WSPARCIE STUDENTÓW Obsługa i wsparcie studentów oceniane były za pomocą kilkunastu pytań, z których pierwsza część dotyczyła dostępności władz wydziału, obsługi studenta w dziekanacie oraz Dziale Pomocy Materialnej i dostępności do informacji dotyczących spraw studenckich. Odpowiedzi na te pytania przedstawia tabela 3. Druga część pytań z tego obszaru dotyczyła obsługi studentów przez Biuro Karier i oferty Centrum Szkoleń i Doradztwa Zawodowego jednostek, które we współpracy z wydziałami odpowiadają za organizację praktyk studenckich oraz dzięki odpowiednim szkoleniom przygotowują studentów do poszukiwania pracy. Wyniki tej części badania prezentuje tabela 4.
S t r o n a 17 Tabela 3. Odpowiedzi badanych studentów UKSW na pytanie: Jak oceniasz obsługę i wsparcie studentów na Twoim wydziale?, według wybranych kryteriów (proc.) Wyszczególnienie 1. Dostępność dyżurów dziekana (N=1806) 2. Dostępność dyżurów prodziekana ds. studenckich(n=1817) 3. Jakość obsługi studenta w dziekanacie: fachowość (N=2377) 4. Jakość obsługi studenta w dziekanacie: życzliwość (N=2386) 5. Jakość obsługi studenta w dziekanacie: sprawność (N=2384) 6. Dostęp do informacji dotyczących spraw studenckich przez dziekanat (N=2267) 7. Dostęp do informacji dotyczących spraw studenckich przez stronę internetową (N=2403) 8. Dostęp do informacji dotyczących spraw studenckich przez gablotę (N=2047) 9. Godziny przyjęć dziekanatu dla studentów (N= 2325) 10. Jakość obsługi w Dziale Pomocy Materialnej: fachowość (N=667) 11. Jakość obsługi w Dziale Pomocy Materialnej: życzliwość (N=671) 12. Jakość obsługi w Dziale Pomocy Materialnej: sprawność (668) 13. Klarowność kryteriów przyznawania pomocy materialnej Źródło: dane CSI, opracowanie OBJ Ocena Bardzo dobra i dobra Przeciętna Zła i bardzo zła 72,5 21,0 6,6 74,6 19,6 5,8 80,0 15,3 4,6 74,9 17,3 8,8 68,6 22,2 9,2 67,5 23,3 9,2 66,2 24,5 9,4 51,4 35,3 13,4 40,7 31.7 27,5 69,2 22,6 8,0 59,9 24,9 15,2 59,4 24,4 16,1 66,9 21,9 11,2 DOSTĘPNOŚĆ DYŻURÓW DZIEKANA Studenci uważają, że dziekani są dostępni dla studenta. Blisko 3/4 badanych ocenia dostępność dyżurów dziekana jako dobrą i bardzo dobrą (72,5%), a tylko 6,5%
S t r o n a 18 (łączne oceny bardzo źle i źle) dostrzega brak kontaktu z dziekanem. Najczęściej studenci WSR bardzo dobrze postrzegają możliwość kontaktu z dziekanem, tak deklarowała prawie połowa badanych (44,4%) studentów WSR, następnie WNP 40,3% oraz WFCh 38,8%. Uwzględniając wyniki bardzo dobre i dobre, należy zaznaczyć, że dziekani na wszystkich wydziałach uczelni zostali oceni pozytywnie średnio siedmiu na dziesięciu studentów wskazywało taką ocenę. DOSTĘPNOŚĆ DYŻURÓW PRODZIEKANA DS. STUDENCKICH Na wszystkich wydziałach UKSW przyjęto takie rozwiązanie organizacyjne, w którym dziekan deleguje jednego ze swoich zastępców do obsługi i wsparcia studentów. Chociaż zakres jego odpowiedzialności może być zróżnicowany (od problemów dotyczących procesu kształcenia do spraw związanych ze stypendiami, akademikami), to zawsze nadrzędne są sprawy studentów. Ze względu na szczególną funkcję, jaką pełni prodziekan ds. studenckich, ocena jego dostępności dla studentów wydaje się szczególnie ważna. Siedmiu na dziesięciu badanych oceniało pozytywnie możliwość kontaktu z prodziekanem ds. studenckich. Co piąty ankietowany wskazywał, że dostępność dyżurów prodziekana jest na poziomie przeciętnym, a poniżej 5% badanych oceniło ją jako niewystarczającą. Najczęściej bardzo pozytywnie wypowiadali się o dostępności dziekana ds. studenckich badani z WFCh (48,9%), WNH (48,5%) oraz WNP (41,5%), zaś najrzadziej WMP (20%). FACHOWOŚĆ OBSŁUGI STUDENTA W DZIEKANACIE W przeprowadzonym badaniu jeden z istotnych wskaźników dotyczył profesjonalizmu pracowników dziekanatów w zakresie obsługi studentów. 40,2% badanych oceniło bardzo dobrze pracę pracowników dziekanatów, 36,8% dobrze, 14,7% przeciętnie, a poniżej 5% źle i bardzo źle. Z fachowością pracowników dziekanatu połączona jest sprawność ich działania, a także pozytywny stosunek do studenta wyrażający się w życzliwości. Pozytywne opinie dotyczące profesjonalizmu rozumianego jako fachowość, najliczniej dotyczyły wydziałów WSR 96,6%, WNP 92,7% oraz WT 88,1%, najrzadziej WPK 67,7% (łącznie oceny bardzo dobre i dobre, por. wykres 5).
S t r o n a 19 Wykres 5. Fachowość obsługi studenta w dziekanacie wskaźnik rankingowy dla wydziałów (tylko oceny bardzo dobre i dobre) Źródło: opracowanie OBJ SPRAWNOŚĆ OBSŁUGI STUDENTA W DZIEKANACIE Co trzeci badany uważa sprawność obsługi studenta w dziekanacie za bardzo dobrą, tyle samo badanych oceniło ją jako dobrą (łącznie bardzo dobrze i dobrze 68,7%). 22,2% badanych wypowiedziało się, że jest przeciętna, a 9,1% niewystarczająca (łącznie źle i bardzo źle). Zdecydowanie najlepszą ocenę otrzymali w ocenie studentów pracownicy WSR 92,9%, WT 83,9% oraz WNP 83,7% (wykres 6). W badaniu wziął udział niewielki odsetek studentów WSR i WT wydziały te były one niedoreprezentowane.
S t r o n a 20 Wykres 6. Sprawność obsługi studenta w dziekanacie wskaźnik rankingowy dla wydziałów (tylko oceny bardzo dobre i dobre) Źródło: opracowanie OBJ ŻYCZLIWOŚĆ OBSŁUGI STUDENTA W DZIEKANACIE W obiegowych opiniach pojawią się różne głosy dotyczące życzliwości lub jej braku w związku z obsługą studentów przez pracowników dziekanatów. W zrealizowanym badaniu próbowano zweryfikować ten stan. Prawie co drugi (44,8%) badany uważa, że spotyka się z życzliwością ze strony pracowników administracyjnych dziekanatów, 30,1% ocenia ją dobrze, 17,3% przeciętnie, zaś 4,5% źle oraz 3,3% bardzo źle. Jeśli miarą pracy jest życzliwość, bezkonkurencyjnie wypadli pracownicy WSR w opinii 100% studentów, na dalszych miejscach znaleźli się pracownicy WT 90,2% oraz WNP 89,9%, zaś na końcu uplasował się WBiNŚ 65,2% (wykres 7). W wypowiedziach często pojawiają się opinie dotyczące relacji interpersonalnych oraz czasu pracy pracowników, zaś kwestie merytoryczne są raczej, zdaniem badanych, solidnie rozwiązywane. Za mała ilość pracowników administracyjnych. Co za tym idzie ogromne kolejki do dziekanatu. By się do niego dostać, trzeba przychodzić godzinę przed otwarciem. Powinien być oddzielny dziekanat albo chociaż oddzielny pracownik dziekanatu do każdego kierunku.
S t r o n a 21 Wykres 7. Życzliwość obsługi studenta w dziekanacie wskaźnik rankingowy dla wydziałów (tylko ocena bardzo dobra i dobra) Źródło: opracowanie OBJ DOSTĘP DO INFORMACJI DOTYCZĄCYCH SPRAW STUDENCKICH PRZEZ DZIEKANAT Blisko 1/3 studentów (29,7%) uważa, że ma bardzo dobry dostęp do informacji dotyczących spraw studenckich przez dziekanat. Ten kanał informacji dobrze ocenia 37,8% badanych, zaś przeciętnie prawie co czwarty badany (23,3%) oraz jeden na dziecięciu ankietowanych jako zdecydowanie niewystarczający. Najczęściej młodzież akademicka bardzo dobrze oceniła pracę wydziałów: WSR (89,7%), WNP (82,5%) oraz WT (79,3%) (wykres 8). Przy czym należy uwzględnić, że ilość pracy na poszczególnych wydziałach nie jest jednakowa, są bowiem wydziały, w których jest kilka instytutów i kilka kierunków, co przekłada się na możliwości adekwatnej komunikacji.
S t r o n a 22 Wykres 8. Dostęp do informacji dotyczących spraw studenckich przez dziekanat wskaźnik rankingowy dla wydziałów (tylko oceny bardzo dobre i dobre) Źródło: opracowanie OBJ DOSTĘP DO INFORMACJI DOTYCZĄCYCH SPRAW STUDENCKICH PRZEZ STRONĘ INTERNETOWĄ Prawie co czwarty badany uważa, że strony wydziałowe są prowadzone bardzo dobrze, a prawie połowa ocenia je pozytywnie 43,7%. Zdaniem co czwartego badanego są one na przeciętnym poziome. Najczęściej na problem związany z zapośredniczoną komunikacją wskazywały WPK (18,5%), WNH (16,1%) oraz WMP (14%) (łącznie źle i bardzo źle). Jeszcze bardziej problem dotyczący strony internetowej uwypuklają wypowiedzi studentów. Studenci uważają, że większość poszczególnych stron internetowych jednostek uczelnianych nie jest aktualizowana. Tematy umieszczane na uczelnianych stronach nie odpowiadają współczesnym wymogom. Badani podkreślają, że internet jest jednym z głównych kanałów komunikacji pomiędzy instytucją, jaką jest uczelnia, a studentami. Dodatkowo nie obciąża pracą poszczególnych osób administracyjnych w takim stopniu jak komunikacja typu face to face. DOSTĘP DO INFORMACJI DOTYCZĄCYCH SPRAW STUDENCKICH PRZEZ GABLOTĘ W przypadku informacji zamieszczonych w gablotach wydziałowych uwidoczniają się problemy związane z ich aktualizacją i ma to wpływ na ocenę wydawaną przez badanych studentów. 13,6% z nich uważa, że gabloty spełniają bardzo dobrze swoją funkcję, 37,8% sądzi, że dobrze, a 35,3% przeciętnie. Warte zasygnalizowania jest, że 13,4% ankietowanych twierdzi, że gabloty nie odgrywają swojej zasadniczej roli informacyjnej negatywnie na temat wypowiadają się studenci WMP (29,1%), WT
S t r o n a 23 (22%) oraz WBiNŚ (19,7%) (zdecydowanie źle i źle). Za ilustrację może posłużyć następująca wypowiedź: Strona internetowa wydziału nieaktualizowana, informacje w gablocie z zeszłego roku Opracowanie graficzne i treści powinny być dostosowane do potrzeb studentów. Przy czym należy zaznaczyć, że zdecydowanie pozytywne zdanie na temat gablot mają studenci z WPK (70,8%). GODZINY PRZYJĘĆ DZIEKANATU DLA STUDENTÓW Jeden na dziesięciu ankietowanych twierdził, że godziny, w których otwarty jest dziekanat do ich dyspozycji, są zdecydowanie dopasowane, a prawie co trzeci uważał, że są adekwatne do zapotrzebowania. 31,7% badanych uznało godziny funkcjonowania dziekanatu za przeciętne, zaś źle ocenia je 16,9% badanych, a bardzo źle 10,6%. Z wykresu 9 odczytujemy, że najmniej zadowoleni z godzin otwarcia dziekanatu są głównie studenci WFCh oraz WNHiS, zaś zdecydowanie najlepiej wypadają one w ocenie studentów WSR. Wykres 9. Godziny przyjęć dziekanatu dla studentów wskaźnik rankingowy dla wydziałów (tylko oceny bardzo dobre i dobre) Źródło: opracowanie OBJ FACHOWOŚĆ OBSŁUGI STUDENTA W DZIALE POMOCY MATERIALNEJ Istotnym badanym obszarem była obsługa studentów w Dziale Pomocy Materialnej, który jest odpowiedzialny za wypełnianie wobec studentów zobowiązań uczelni związanych ze stypendiami zarówno socjalnymi, jak i naukowymi (dotyczy roku akademickiego 2010/2011). 29,2% pytanych ocenia bardzo dobrze, a 40% dobrze
S t r o n a 24 obsługę studentów w Dziale Pomocy Materialnej pod względem fachowości. Co czwarty badany student ocenia ją jako przeciętną, zaś poniżej 10% respondentów wystawiło ocenę negatywną. Dział Pomocy Materialnej cieszy się pozytywną opinią przede wszystkim w ocenie studentów WPiA (74,8%), WPK (72,9%) oraz WNP (74,1%) (łącznie bardzo dobrze i dobrze). Najmniej pozytywnych ocen w tej kwestii wydali studenci WT (53,8%). ŻYCZLIWOŚĆ OBSŁUGI STUDENTA W DZIALE POMOCY MATERIALNEJ Sześciu na dziesięciu badanych uważa, że spotkali się z życzliwością ze strony pracowników Działu Pomocy Materialnej, zaś co czwarty uważa, że życzliwość jest na poziomie przeciętnym. Natomiast 15,2% badanych (łącznie zdecydowanie źle i źle) nie spotkało się życzliwością ze strony pracowników tego działu. Najczęściej negatywne opinie kierowali studenci WNH (26,3%), WT (25%) oraz po 20% studenci z WSR i WMP. SPRAWNOŚĆ OBSŁUGI STUDENTA W DZIALE POMOCY MATERIALNEJ 25,1% pytanych wypowiedziało się bardzo pozytywnie o sprawności obsługi studenta w Dziale Pomocy Materialnej, a 34,3% dobrze (łącznie bardzo dobrze i dobrze) sześciu na dziesięciu badanych. Co czwarty był zdania, że biuro działa przeciętnie, a 16,2% nie dostrzegało sprawności w obsłudze (łącznie zdecydowanie źle i źle). Sprawność obsługi studenta w Dziale Pomocy Materialnej najbardziej docenili studenci WBiNŚ (70,6%), WNP (65,9%) i WPiA (61,4%), zdecydowanie najmniej studenci z WSR (50%). KLAROWNOŚĆ KRYTERIÓW PRZYZNAWANIA POMOCY MATERIALNEJ W opinii co czwartego studenta Dział Pomocy Materialnej kierował się klarownymi kryteriami przy przyznawaniu pomocy materialnej. 40,1% badanych ocenia dobrze, zaś 21,9% przeciętnie procedury w tym zakresie. Co dziesiąty badany ma negatywne zdanie dotyczące przejrzystości procedur. Studenci WNP, WPiA oraz WMP najczęściej dostrzegają zasadność kryteriów dotyczących przyznawania pomocy materialnej (wykres 10).
S t r o n a 25 Wykres 10. Klarowność kryteriów przyznawania świadczeń pomocy materialnej wskaźnik rankingowy dla wydziałów (tylko oceny bardzo dobre i dobre) Źródło: opracowanie OBJ Druga część pytań dotyczących oceny obsługi i wsparcia studentów była związana z działalnością Biura Karier oraz Centrum Szkoleń i Doradztwa Zawodowego. FACHOWOŚĆ OBSŁUGI STUDENTA W BIURZE KARIER Najlepiej z instytucji, o które zapytano w badaniu, studenci wypowiadają się o Biurze Karier i Centrum Szkoleń i Doradztwa Zawodowego. Personel tych jednostek jest dość dobrze oceniany zarówno pod względem merytorycznym, jak i interpersonalnym. Jestem pozytywnie zaskoczona życzliwością, szybkością i kompetencją doradcy zawodowego. Pojawiają się też sugestie ze strony studentów studiów niestacjonarnych o potrzebie otwarcia biura również w weekendy, ponieważ tylko wtedy są na uczelni. 82,3% ocenia obsługę studentów przez pracowników Biura Karier jako fachową (łącznie bardzo dobrze lub dobrze). 13,3% uważa, że jest ona na przeciętnym poziomie, a niecałe 3% wyraziło negatywną opinię. Najczęściej pozytywnie na kompetentną jakość obsługi zwracają uwagę studenci WNHiS (88%), WFCh (87,2%) oraz WNP (87%). ŻYCZLIWOŚĆ OBSŁUGI STUDENTA W BIURZE KARIER 89,9% respondentów uważa, że spotkali się oni z życzliwością podczas obsługi w Biurze Karier (łącznie zdecydowanie dobrze i dobrze), tylko co dziesiąty ocenił ją jako przeciętną, a mniej niż 1% jako nieżyczliwą. W pięciu wydziałach (tj. WNP, WPiA,
Oferta Centrum Szkoleń i Doradztwa Zawodowego S t r o n a 26 WNHiS, WBiNŚ, WFCh) na dziesięć przebadanych pozytywne odpowiedzi przekroczyły 90%. SPRAWNOŚĆ OBSŁUGI STUDENTA W BIURZE KARIER Zapytano również studentów o sprawność obsługi studenta w Biurze Karier. 42,6% oceniło jako bardzo dobrą, a 41,2% jako dobrą. 13,5% uważa, że sprawność jest przeciętna, a ledwie ponad 2% negatywnie wypowiedziało się w tej kwestii. OFERTA CENTRUM SZKOLEŃ I DORADZTWA ZAWODOWEGO 73% badanych bardzo dobrze lub dobrze oceniło ofertę Centrum Szkoleń i Doradztwa Zawodowego. 22,3% pytanych studentów uważa propozycje przedstawione ze strony pracowników centrum za przeciętnie, a tylko 4,7% uważa, że są one niedostosowane do oczekiwań badanych. Najczęściej pozytywnie oceniają ofertę Centrum Szkoleń i Doradztwa Zawodowego studenci WMP (82,3%) (tabela 4). Tabela 4. Oferta Centrum Szkoleń i Doradztwa Zawodowego, według wydziałów (proc.) W procentach WBiNŚ WFCh WNH WPK WMP WNP WPiA WNHiS WSR WT bardzo dobra 30,4 38,7 29,3 4 21 38,1 26,5 28 25 28 dobra 30,4 39,6 42,4 44,0 33,9 44,2 45,1 46,7 43,8 46 przeciętna 21,7 18,9 24,2 44 33,9 15 24 21,1 31,3 20 zła 13,0 1,8 3 8 9,7 2 3,4 2,3 0 2 bardzo zła 4,3 0,9 1 0 1,6 0,7 1 2 0 4 Ogółem 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 Źródło: opracowanie OBJ OBSZAR III: INFRASTRUKTURA Ocena infrastruktury uczelni dotyczyła tak ważnych dla funkcjonowania szkoły wyższej jednostek jak biblioteki oraz dostępu do technik informacyjnych, w tym internetu. Obszar ten jako jedyny z trzech badanych uzyskał kilka negatywnych ocen, głównie dotyczących zasobów bibliotecznych.
S t r o n a 27 Tabela 5. Odpowiedzi badanych studentów UKSW na pytanie: Jak oceniasz infrastrukturę na Twojej uczelni?, według wybranych kryteriów (proc.) Wyszczególnienie 1. Dostęp do wystarczającej liczby krajowych książek i czasopism w Bibliotece Głównej UKSW (N=1836) 2. Dostęp do wystarczającej liczby zagranicznych książek i czasopism w Bibliotece Głównej UKSW (N=1618) 3. Dostęp do wystarczającej liczby krajowych i zagranicznych książek i czasopism w bibliotece wydziałowej (N=1454) 4. Dostęp do nowoczesnych urządzeń technicznych (komputery, sprzęt audiowizualny) w salach dydaktycznych, w których odbywają się zajęcia (N=2264) 5. Dostosowanie infrastruktury budynku dydaktycznego do potrzeb osób niepełnosprawnych (N=1848) Źródło: dane CSI, opracowanie OBJ Ocena Bardzo dobra i dobra Przeciętna Zła i bardzo zła 41,1 33,8 25,1 37,7 34,8 27,5 37,7 31,5 30,8 65,1 24,4 10,5 76,6 16,5 7,0 DOSTĘP DO WYSTARCZAJĄCEJ LICZBY KRAJOWYCH KSIĄŻEK I CZASOPISM W BIBLIOTECE GŁÓWNEJ UKSW Badani zostali poproszeni o wydanie opinii dotyczących możliwości dostępu do wystarczającej liczby krajowych książek i czasopism w Bibliotece Głównej UKSW. 8,7% badanych stwierdziło, że dostęp do publikacji zarówno krajowych, jak i zagranicznych jest bardzo dobry. Co trzeci badany uważał, że liczba oferowanych pozycji przez bibliotekę jest na wystarczającym poziomie, zaś co czwarty uważał, że jest niezadowolony z możliwości, jakie oferuje Biblioteka Główna. Na deficyt adekwatnych pozycji książkowych wskazują przede wszystkim studenci WBiNŚ (39%), WMP (33,7%) oraz WNH (31,5%). Trzeba jednak nadmienić, że w prezentacji danych zostały pominięte odpowiedzi nie mam zdania oraz braki danych. Gdyby uwzględnić tego typu dane, wskaźnik osób niezadowolonych z braku dostępu do księgozbioru zdecydowanie by się zwiększył. W przypadku biblioteki studenci uważają, że system informatyczny budzi wiele zastrzeżeń, w katalogach on-line bowiem dana pozycja jest dostępna, jednak kiedy przyjeżdżają na miejsce, to okazuje się, że jest wypożyczona. Powinien też powstać nowy system biblioteczny, bo ten kuleje. Ciężko jest określić, do kiedy masz książkę, większość wydziałów jest na Młocinach, dlaczego nie przeniesiecie tam biblioteki...
S t r o n a 28 Ponadto studenci zaznaczają, że publikacje znajdujące się w zasobach Biblioteki Głównej UKSW są przestarzałe, a nowych publikacji jest za mało. W katalogach biblioteki figuruje bardzo dużo książek, które są wypożyczone i już dawno powinny być oddane, ale nie są. Wiele książek jest tylko w jednym egzemplarzu. Powinny być przynajmniej po dwa egzemplarze każdej książki albo należy opracować system odzyskiwania nieoddanych długo po terminie książek. Sygnalizowane problemy przekładają się na brak zainteresowania korzystaniem z tego księgozbioru. Badani zaznaczają, że łatwiej z książek korzystać w innych zewnętrznych bibliotekach niż na uczelni. Pojawiają się również głosy, że potrzebne są biblioteki wydziałowe i większe nakłady finansowe na nie. Każdy bowiem wydział ma swoją specyfikę i łatwiej jest funkcjonować i kompletować potrzebną współczesną literaturę przedmiotu mniejszej bibliotece, która jest sprofilowana. DOSTĘP DO WYSTARCZAJĄCEJ LICZBY ZAGRANICZNYCH KSIĄŻEK I CZASOPISM W BIBLIOTECE GŁÓWNEJ UKSW 8,7% pytanych uważa, że w Bibliotece Głównej UKSW mają bardzo duże możliwości korzystania z wystarczającej liczby zagranicznych książek i czasopism (na duże możliwości wskazuje 30,2%). Jednakże co trzeci indagowany uważa, że zasób biblioteki pod tym względem jest na poziomie przeciętnym, zaś 27,5% dostrzega problem związany z pozycjami książkowymi obcojęzycznymi. Najbardziej pozytywnie oceniali potencjał biblioteki studenci WNP, WPiA oraz WSR (wykres 11).
S t r o n a 29 Wykres 11. Dostęp w Bibliotece Głównej UKSW do wystarczającej liczby zagranicznych książek i czasopism wskaźnik rankingowy dla wydziałów (tylko oceny bardzo dobre i dobre) Źródło: opracowanie OBJ DOSTĘP DO WYSTARCZAJĄCEJ LICZBY KRAJOWYCH I ZAGRANICZNYCH KSIĄŻEK I CZASOPISM W BIBLIOTECE WYDZIAŁOWEJ UKSW Z analizowanych danych wynika, że obraz możliwości bibliotek wydziałowych UKSW nie odbiega od opinii dotyczących Biblioteki Głównej UKSW (tabela 6). Z poniższej tabeli odczytujemy przeważnie przeciętne lub negatywne opinie dotyczące bibliotek. Prawie połowa (47,1%) badanych studentów WBiNŚ oraz 35,2% WNHiS dostrzega deficyt publikacji w swojej bibliotece wydziałowej. Tabela 6. Dostęp do wystarczającej liczby krajowych i zagranicznych książek i czasopism w bibliotece wydziałowej UKSW Dostęp do wystarczającej liczby krajowych i zagranicznych książek i czasopism w bibliotece wydziałowej Częstość Procent bardzo dobra 115 7,9 dobra 433 29,8 przeciętna 458 31,5 zła 270 18,6 bardzo zła 178 12,2 ogółem 1454 100,0 Źródło: dane CSI, opracowanie OBJ
S t r o n a 30 DOSTĘP DO NOWOCZESNYCH URZĄDZEŃ TECHNICZNYCH (KOMPUTERY, SPRZĘT AUDIOWIZUALNY) W SALACH DYDAKTYCZNYCH, W KTÓRYCH ODBYWAJĄ SIĘ ZAJĘCIA 65,1% ankietowanych studentów uważa, że sale dydaktyczne są odpowiednio wyposażone w niezbędny sprzęt techniczny. W opinii co czwartego sprzęt jest przeciętny, a co dziesiąty pytany mówi, że wyposażenie sal jest niewystarczające. Najlepiej możliwości techniczne swoich oceniają studenci WBiNŚ, WNP oraz WNHiS (wykres 12). Wykres 12. Dostęp do nowoczesnych urządzeń technicznych (komputery, sprzęt audiowizualny) w salach dydaktycznych, w których odbywają się zajęcia wskaźnik rankingowy dla wydziałów (tylko oceny bardzo dobre i dobre) Źródło: opracowanie OBJ DOSTOSOWANIE INFRASTRUKTURY BUDYNKU DYDAKTYCZNEGO DO POTRZEB STUDENTÓW NIEPEŁNOSPRAWNYCH 76,6% pytanych (łącznie oceny bardzo dobre i dobre) uważa, że infrastruktura budynków dydaktycznych jest bardzo dobrze dostosowana do potrzeb studentów niepełnosprawnych. 16,5% sądzi, że jest przeciętna, a tylko co dziesiąty badany twierdzi, że jest niedostosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych. Najczęściej wskazują na wartość funkcjonalnej architektury uczelnianej studenci WBiNŚ, WNHiS oraz WNP (wykres 13). Ale pojawiają się też wypowiedzi krytyczne: Budynki wydziałowe nie są przyjazne dla osób niepełnosprawnych lub mających problem (nawet chwilowy) z poruszaniem się. Mimo to w tych budynkach organizowane są zajęcia ćwiczenia, w budynkach lepiej przystosowanych dla niepełnosprawnych są wolne sale niewykorzystane.
S t r o n a 31 Wykres 13. Dostosowanie infrastruktury budynku dydaktycznego do potrzeb osób niepełnosprawnych wskaźnik rankingowy dla wydziałów (tylko oceny bardzo dobre i dobre) Źródło: opracowanie OBJ Ponadto badani studenci zwracają uwagę na deficyty, które z ich punktu widzenia wpływają na negatywny wizerunek uczelni. Wynikają one, jak wskazują badani, nie tylko z problemów finansowych, lecz także z braku podjęcia wystarczających wysiłków na rzecz przeciwdziałania tym deficytom. Pierwszym problemem, o którym wspominają, jest kwestia transportu na uczelnię i niewystarczająca liczba miejsc parkingowych. Minusem jest niewystarczająca liczba miejsc parkingowych!!! Jest ciasno, dochodzi do tego, że straż miejska straszy mandatami i holowaniem auta. Szczególnie ta kwestia dotyczy osób studiujących w kampusie przy ul. Dewajtis, które częściej wybierają jako środek transportu samochody ze względu na odległość, którą muszą pokonać od przystanku autobusowego. Problemy z dojazdem na uczelnię są również uwarunkowane sezonem oraz bieżącą pogodą. Sporą niedogodnością jest jednak to, że na uczelnię (Dewajtis) nie dojeżdża żaden autobus, zimą nie dość, że jest bardzo ślisko, to jeszcze można po drodze zamarznąć. Na komunikację miejską w znacznym stopniu narzekają również studenci, którzy muszą dotrzeć do kampusu na Dewajtis. Niestety, na Dewajtis brakuje miejsc parkingowych. Jeśli nie można wybudować nowych miejsc dla samochodów, to uczelnia powinna zacząć współpracować ze strażą miejską, aby ta od razu nie dawała mandatów biednym studentom, którzy zostawiają samochód na zakazie, bo wolą to, niż tracić zajęcia. To przykre, że uczelnia nic z tym nie robi, pozwala na wlepianie mandatów i holowanie samochodów, bo takie rzeczy też się zdarzają. Lokalizacja i brak bezpośredniego dojazdu
S t r o n a 32 na uczelnię to bardzo kluczowe elementy, które student bierze pod uwagę, dlatego nikt jej nie wybiera na pierwszym miejscu, tylko po innych uczelniach. Skoro nie można zrobić dojazdu autobusem, to proszę pomyśleć o parkingach lub złagodzeniu kar. Nikt nie staje na zakazie, jeśli nie musi. To chyba o czymś świadczy, że studenci wolą narazić się na mandat i iść na zajęcia. Proszę im pomóc, szczególnie tym, którzy dojeżdżają spod Warszawy. Niezadowolenie dotyczy w większości niewystarczającej liczby autobusów w godzinach porannych, kiedy studenci udają się na zajęcia. Badani często podnoszą kwestię tłoku panującego w autobusach. Drugim problemem, na którym koncentrują się badani, jest kwestia sprzętu informatycznego wraz z osprzętem i brak bezprzewodowego internetu (WiFi) w niektórych budynkach, np. budynku 23 na ul. Wóycickiego. Uczelnia się zmienia to widać, ale można pomyśleć o profesjonalnym przygotowaniu chociażby infrastruktury informatycznej. Internet jest jedną z podstawowych form komunikacji i pracy, a niemożność bezpłatnego korzystania w ocenie badanych studentów utrudnia im funkcjonowanie na terenie uczelni. Pomimo że budynki są wyposażone w pracownie komputerowe, część studentów woli korzystać z prywatnego sprzętu. W ocenie studentów nie ma również wystarczającej liczby gniazdek, do których mogliby podłączyć komputer, oraz miejsc, w których mogliby spokojnie usiąść i pracować. Brak gniazdek w aulach osoby korzystające z laptopów nie mają możliwości podłączenia się do zasilania gniazdka są tylko przy katedrze. Część osób zgłasza prośbę o umieszenie w niektórych budynkach większej liczby krzeseł i stolików, przy których mogliby pracować. Inną często poruszaną przez badanych kwestią jest klimatyzacja na uczelni. W budynku przy ul. Wóycickiego często psuje się system komputerowy obsługujący otwieranie drzwi, klimatyzację itp. Studenci uważają, że w czasie największych upałów pomieszczenia nie są klimatyzowane, choć sale są wyposażone w klimatyzację. Zdaniem badanych upał podczas zajęć rzutuje na możliwości skupienia uwagi na zajęciach. ( )zbyt duszne sale zarówno zimą, jak i latem, źle działająca klimatyzacja w nowych budynkach, niemożność otworzenia okien. Respondenci zwracają również uwagę na brak sklepu na uczelni oraz nieadekwatność menu stołówek do zasobności. Studenci uważają, że posiłki w stołówkach na terenie uczelni są zbyt drogie, a liczba posiłków w przystępnej cenie
S t r o n a 33 jest zbyt mała. Pojawiają się głosy, że nie ma możliwości zrobienia zakupów w sklepie spożywczym. Szczególnie podkreślają to studenci z kampusu na ul. Wóycickiego, którzy byli przyzwyczajeni do obecności sklepu MarcPol. Brak sklepu, w którym można by zaopatrzyć się w śniadanie lub lunch. Bufet ma bardzo ograniczone menu i jest dość drogi. Kiedyś rozwiązaniem był Marcpol, który jednak został zamknięty. Inne dość incydentalne problemy zgłaszane przez studentów to niewystarczające dodatkowe wyposażenie sal dydaktycznych oraz brak bankomatu na ul. Dewajtis. IV. WNIOSKI I REKOMENDACJE Wnioski W badaniu wziął udział co szósty/siódmy (6,5) student UKSW. Najliczniej na pytania ankietowe odpowiedzieli studenci studiów I stopnia (58,2% respondentów) oraz pierwszego roku tych studiów (27%), najmniejszą grupę stanowili studenci czwartego roku jednolitych studiów magisterskich tylko 83 osoby. O ile w odniesieniu do studentów studiów I i II stopnia możemy wskazać pewne prawidłowości z kolejnym rokiem studiów maleje liczba odpowiedzi, o tyle w stosunku do studiów jednolitych nie możemy odnotować takich prawidłowości. W tym kontekście pewnym zaskoczeniem jest największa liczba odpowiedzi studentów piątego roku. Na pytania ankietowe odpowiedziało najwięcej studentów WNHiS (29,4% ogółu studentów wydziału), WBiNŚ (24,4%), WNP (24%), najmniej studentów WSR (5,1%) i WT (5,9%). Studenci, bez względu na wydział, pozytywnie ocenili wszystkie badane kategorie wyróżnione w obszarze dotyczącym organizacji zajęć (por. tabela 7). Zdecydowanie pozytywnie ocenili zgodność odbywania zajęć z planem. Mimo ogólnej oceny pozytywnej najwięcej krytycznych uwag sformułowali odnośnie do rozkładu zajęć w ciągu dnia i tygodnia oraz informacji o formach zaliczenia zajęć. Wskazywali np. na organizację zajęć w godzinach wieczornych, podczas gdy liczne okienka w ciągu dnia pozwalałyby na inny rozkład zajęć. Wskazywali także na zmiany dokonywane przez wykładowców w trakcie roku akademickiego co do form zaliczenia przedmiotu. Obsługa i wsparcie studentów oceniane były w 17 kategoriach (por. tabela 7). Bez względu na wydział wszystkie badane obszary zostały przez studentów ocenione
S t r o n a 34 pozytywnie. Wysokie noty uzyskała obsługa studentów w dziekanacie oraz dostęp do dziekana i prodziekana ds. studenckich. Zdaniem badanych klarowne są także kryteria przyznawania pomocy materialnej oraz rzetelna obsługa w Dziale Pomocy Materialnej. Na uwagę zasługuje pozytywna ocena obsługi i wsparcia studentów przez Biuro Karier oraz oferta przygotowana przez Centrum Szkoleń i Doradztwa Zawodowego. Obie jednostki są łącznikiem między uczelnią a interesariuszami uczelni związanymi z rynkiem pracy (organizacja praktyk, targi pracy, szkolenia ułatwiające wejście na rynek pracy). W ocenie infrastruktury uczelni pojawiły się oceny negatywne. Na pięć ocenianych kategorii aż trzy uzyskały oceny negatywne, które dotyczą zbiorów literatury krajowej i zagranicznej Biblioteki Głównej UKSW oraz bibliotek wydziałowych. Krytyczne uwagi studentów dotyczyły zarówno zbiorów, braku dostępu lub utrudnionego dostępu do elektronicznych baz literatury oraz danych, jak i obsługi w bibliotece. Te ostatnie uwagi formułowane były w komentarzach do zamieszczonych w ankiecie pytań otwartych. Pozytywnie oceniono dostęp do urządzeń technicznych w salach, w których odbywają się zajęcia. Jednak wiele uwag krytycznych formułowali studenci odnośnie do dostępu do sieci poza salami wykładowymi, braku gniazdek elektrycznych, braku miejsc do pracy z komputerem poza salami wykładowymi. Deficyty w tym zakresie powodują postrzeganie przestrzeni uczelni jako miejsca odspołecznego zamiast dospołecznego, czyli takiego, w którym czuliby się dobrze. Studenci, jak zaznaczają, nie mają możliwości funkcjonalnego wykorzystania przestrzeni, którą oferuje Uniwersytet. Co więcej, taki stan rzeczy powoduje, że grono studentów próbuje wykorzystać inne miejsca niezgodnie z ich przeznaczeniem, stąd np. przesiadywanie w bufetach takie działanie spotyka się jednak ze sprzeciwem najemców lokali gastronomicznych. Badani podkreślają potrzebę zmiany systemu komunikacji pomiędzy instytucją a studentami. Uważają, że większość informacji powinna być dostępna w formie elektronicznej, która powinna być funkcjonalna i przystosowana do wymogów czasu. Przy czym należy zaznaczyć, że system USOS nie jest przyjazny użytkownikom. Położenie akcentu na elektroniczną komunikację pozwoliłoby w pewnym stopniu zmniejszyć ilość formalności dokonywanych w sposób tradycyjny.