Mosty Most rodzaj przeprawy w postaci budowli inżynierskiej, której konstrukcja pozwala na pokonanie przeszkody wodnej (rzeki, jeziora, zatoki, morskiej cieśniny itp.)
Rodzaje mostów Ze względu na rodzaj drogi prowadzonej po moście dzielone są one następująco: drogowe przez most prowadzony jest ruch komunikacji samochodowej kolejowe przez most prowadzona jest trasa kolejowa wodne (akwedukty) - przez most prowadzony jest kanał wodny, bądź prowadzony jest grawitacyjnie strumień wody kładki piesze dla ruchu pieszego Mosty mogą być wykonane z różnych materiałów konstrukcyjnych; ze względu na rodzaj tworzywa dzieli się następująco: kamienne drewniane stalowe (przedtem także żeliwne i żelazne) żelbetowe
Most kamienny Arkadiko w Grecji (13 wiek p.n.e.), jeden z najstarszych na świecie.
Most bambusowy na rzece Kali Serayu koło Wonosobo
Size of this preview: 800 335 pixels Most betonowy Juscelino Kubitschek (Ponte JK), Brazylia, D.F., Brazil, 20077
Można spotkać rozwiązania, w których podpory wykonane są z innego tworzywa niż przęsła, np. stalowe przęsła na filarach z cegły (most stalowo-ceglany). Podstawowymi elementami konstrukcji mostu są filary, na których za pośrednictwem łożysk mostowych opierają się przęsła. Skrajne podpory noszą nazwę przyczółków. Filary znajdujące się w wodzie są chronione przed naporem kry przez izbice. Pierwszym na świecie mostem z materiałów innych niż drewno i kamień jest most Iron Bridge wykonany w 1779 z elementów z lanego żeliwa, otwarty do eksploatacji 1 stycznia 1781 roku w Ironbridge w Shropshire w Anglii. Skonstruowany on został tak samo, jak do tamtych czasów budowano mosty drewniane: elementy mostu łączono ze sobą na wpusty i kliny, nie używając żadnych później powszechnie w takich konstrukcjach stosowanych elementów, jak śruby i nity. Szczeliny uszczelniano blachą ołowianą. Ruch drogowy na tym moście wstrzymano dopiero w roku 1934 i to wcale nie dlatego, że żeliwo w nim popękało lub skorodowało, a dlatego, że skarpy wąwozu - doliny rzeki Severn, nad którą został przeprowadzony - ulegały systematycznemu osuwaniu się i zbliżały się do siebie na tyle, że most poważnie odkształcił się. Mimo to stoi bez żadnych uszkodzeń do dziś.
Łożyska mostowe Most drewniany z izbicami
Most żeliwny (pierwszy w świecie) nad rzeką Severn, Anglia
Z uwagi na przyjęte rozwiązanie konstrukcyjne mosty dzielimy na jedno- lub wieloprzęsłowe. W zależności od samej konstrukcji przęsła mogą to być rozwiązania płytowe lub belkowe, z belek prostych lub łukowych, oraz kratowe. Z uwagi na sposób podparcia przęsła mosty dzielone są na wspornikowe, wolnopodparte, wiszące i wantowe, o przęsłach stałych lub ruchowych (mosty zwodzone, obrotowe, uchylne i przetaczane).
Most podwieszany (most wantowy) - to most o płycie przęsła zawieszonej na cięgnach mocowanych na wieżach zwanymi również pylonami. Przykładem takiego mostu jest największy i najdłuższy most w Polsce - Most Solidarności w Płocku przez Wisłę o rekordowej rozpiętości najdłuższego przęsła - 375 metrów, długość mostu głównego (podwieszonego) wynosi 615 metrów, natomiast długość całkowita mostu to 1712 metrów.
Most podwieszony (wantowy). Most Solidarności w Płocku przez Wisłę. Największy i najdłuższy most w Polsce o rekordowej rozpiętości najdłuższego przęsła - 375 metrów
Most wiszący-płyta przęsła zawieszona jest na cięgnach (kablach) mocowanych na podporach, lub na wieżach zwanych podobnie jak w moście wantowym pylonami. Przykładem mostu wiszącego jest: najstarszy most wiszący na świecie w Pensylwanii z 1801 r. najstarszy most wiszący w Polsce, zbudowany w 1827 r. w miejscowości Ozimek w województwie opolskim Most Grunwaldzki we Wrocławiu Golden Gate w San Francisco 1937 Najdłuższe mosty wiszące w Europie to most nad Wielkim Bełtem (Storebælts Broen) w Danii z 1998 roku łączący wyspy Zelandia i Fionia (rozpiętość części wiszącej 2700m, w tym pomiędzy pylonami 1624m), który jest trzecim co do długości mostem wiszącym na świecie, oraz most 25 Kwietnia (Ponte 25 de Abril) w Lizbonie z 1966 roku (rozpiętość części wiszącej 2.280m). najdłuższym morskim mostem świata jest most nad Zatoką Hangzhou w Chinach. Ma on 36 km długości. most Akashi-kaikyo z 1993 r. o największej rozpiętości przęseł (długości 1990 m) w Japonii. Jednym z najbardziej znanych mostów wiszących był Tacoma Narrows, liczący 840m, który zawalił się 7 listopada 1940 roku pod wpływem wiatru, którego podmuchy wywołały drgania rezonansowe o amplitudzie kilku metrów i doprowadziły do zniszczenia konstrukcji.
Most wiszący Golden Gate w San Francisco
Mosty linowe
Mosty zwodzone i obrotowe
Belki równoległe Belki nierównoległe Jezdnia pod kratownica Jezdnia nad kratownicą Przykłady mostów wykonanych z kratownic spawanych lub nitowanych
Mosty łukowe Jezdnia pod łukiem Jezdnia nad łukiem Akwedukt
Most pontonowy
Tower bridge
1. Wikipedia wolna encyklopedia 2. Chwaściński B., Julian Majewski, [w:] Słownik polskich pionierów techniki 3. Whitney, Charles S. Bridges of the World: Their Design and Construction. Mineola, NY: Dover Publications, 2003 4. Nath, R. (1982). History of Mughal Architecture. 5. Suspension bridge" in Encyclopaedia Britannica (2008). 6. Fritz Leonhardt: Brücken.
Kamil Tokarski