RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 182453 (21) Numer zgłoszenia: 317217 (22) Data zgłoszenia. 25.11.1996 (13) B1 (51 ) IntCl7: E01B 9/30 (54) Łapka sprężysta do mocowania szyn (73) Uprawniony z patentu: Przedsiębiorstwo Państwowe SKAMO, Nowe Skalmierzyce, PL (43) Zgłoszenie ogłoszono: 08.06.1998 BUP 12/98 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 31.01.2002 WUP 01/02 (72) Twórcy wynalazku: Andrzej Kamiński, Warszawa, PL Andrzej Oczykowski, Warszawa, PL Jerzy Cejmer, Warszawa, PL Krystyna Chabałowska, Warszawa, PL Antoni Cała, Wesoła, PL Maciej Musiał, Warszawa, PL Czesław Jackowiak, Ostrów Wlkp., PL Ryszard Boślak, Ostrów Wlkp., PL Krzysztof Królikowski, Kraków, PL (74) Pełnomocnik: Matuszczak Zbigniew, Centrum Techniki i Wynalazczości, Zakład Usług Technicznych PL 182453 B1 (57) Łapka sprężysta do mocowania szyn posiadająca dwa symetryczne względem siebie ramiona wygięte jednakowo w płaszczyznach prostopadłych do osi podłużnej szyny oraz łączący ramiona kabłąk, znamienna tym, że połowa odległości (L) między prostymi, równoległymi odcinkami końcowymi ramion (1) i (2) jest mniejsza od promienia (R) kabłąka (3). fig. 4
Łapka sprężysta do mocowania szyn Zastrzeżenie patentowe Łapka sprężysta do mocowania szyn posiadająca dwa symetryczne względem siebie ramiona wygięte jednakowo w płaszczyznach prostopadłych do osi podłużnej szyny oraz łączący ramiona kabłąk, znamienna tym, że połowa odległości (L) między prostymi, równoległymi odcinkami końcowymi ramion (1) i (2) jest mniejsza od promienia (R) kabłąka (3). * * * Przedmiotem wynalazku jest łapka sprężysta do mocowania szyn. Znana jest z polskiego opisu patentowego nr 128 477 łapka sprężysta występująpa w urządzeniu łączącym szynę z podporą betonową, która posiada kształt litery U i składa się z dwóch równoległych biegnących obok siebie ramion przebiegających i zakrzywionych jednakowo w dwóch płaszczyznach prostopadłych do osi podłużnej szyny oraz z kabłąka łączącego te ramiona z jednej strony na ich końcach. Łapka sprężysta wg wynalazku 128 477 ma tę wadę, że powoduje występowanie dużych naprężeń na styku łapki z wkładką izolacyjną z tamamidu, które są przyczyną pęknięcia wkładek przy montażu lub demontażu łapki w urządzeniu lub w początkowej fazie eksploatacji nawierzchni. Ponadto w czasie montażu lub demontażu łapki w urządzeniu, ramiona łapki oddalają się od siebie i wywołują dodatkowe chwilowe naprężenia w przekroju położonym w osi symetrii, które znikają z chwilą zakończenia montażu lub demontażu. Wartość naprężeń rozciągających zbliża się niebezpiecznie do granicy plastyczności stali. Sygnalizowane przez pracowników PKP rozgięcia łapek w torze są bez wątpienia skutkiem przekroczenia granicy plastyczności stali łapki sprężystej. Znane jest również z niemieckiego opisu patentowego nr 2649527 rozwiązanie przedstawiające zacisk sprężysty do mocowania szyn, charakteryzujący się tym, że posiada kształt zbliżony do litery "e", a konstrukcja umożliwia jednym odcinkiem mocowanie zacisku w kotwie, zaś drugim odcinkiem docisk stopki szyny do podkładu. Oś odcinka osadzonego w kotwie i oś odcinka dociskającego szynę usytuowane są wzdłuż osi podłużnej szyny. Łapka sprężysta do mocowania szyn posiadająca dwa symetryczne względem siebie ramiona wygięte jednakowo w płaszczyznach prostopadłych do osi podłużnej szyny oraz łączący ramiona kabłąk, według wynalazku charakteryzuje się tym, że połowa odległości L między prostymi, równoległymi odcinkami końcowymi obu ramion jest mniejsza od promienia R kabłąka. Zmiana odległości ramion łapki sprężystej rozpoczynająca się od najwyższego punktu łapki, który pokrywa się z końcem osadzenia łapki w kotwie pozwala zmniejszyć naprężenia stykowe o około 20% oraz wyeliminować nadmierne naprężenia na łapce przy jej montażu lub demontażu o około 12,6% w stosunku do łapki wg wynalazku 128477. Przedmiot wynalazku w III wariantach wykonania przedstawiony jest na rysunkach, na którym fig. 1 pokazuje łapkę sprężystą po pierwszym gięciu wg wariantu I, fig. 2 pokazuje łapkę sprężystą w, rzucie wzdłużnym wg wariantu I, fig. 3 pokazuje łapkę sprężystą w rzucie poprzecznym wg wariantu I, fig. 4 pokazuje łapkę sprężystą w rzucie z góry wg wariantu I, fig. 5 pokazuje łapkę sprężystą po pierwszym gięciu wg wariantu II, fig. 6 pokazuje łapkę sprężystą w rzucie wzdłużnym wg wariantu II, fig. 7 pokazuje łapkę sprężystą w rzucie poprzecznym wg wariantu II, fig. 8 pokazuje łapkę sprężystą w rzucie z góry wg wariantu II, fig. 9 pokazuje łapkę sprężystą po pierwszym gięciu wg wariantu III, fig. 10 pokazuje łapkę sprężystą w rzucie wzdłużnym wg wariantu III, fig. 11 pokazuje łapkę sprężystą w rzucie poprzecznym wg wariantu III, fig. 12 pokazuje łapkę sprężystą w rzucie z góry wg wariantu III.
182 453 3 Wg wariantu I ramiona 1 i 2 łapki przebiegają z początku wzdłuż dwóch prostych równoległych do siebie płaszczyzn, następnie rozszerzają się i płynnie przechodzą do kabłąka 3, który ma promień R większy od połowy odległości L między prostymi, równoległymi odcinkami końcowymi ramion 1 i 2. Korzystnym jest aby zmiana odległości ramion łapki sprężystej rozpoczynała się od najwyższego punktu łapki A, który w rzucie pionowym pokrywa się z końcem osadzenia łapki w kotwie. Wg wariantu II ramiona 1 i 2 łapki przebiegają początkowo wzdłuż dwóch prostych równoległych do siebie płaszczyzn, następnie zwężają się tak, że płaszczyzny ograniczające ramiona łapki są zbieżne ku górze, wskutek czego rozwartość ramion łapki u góry jest mniejsza niż u dołu, po czym rozszerzają się i płynnie przechodzą do kabłąka 3, który ma promień R większy od połowy odległości L między prostymi, równoległymi odcinkami końcowymi ramion 1 i 2. Wg wariantu III ramiona 1 i 2 łapki przebiegają z początku wzdłuż dwóch prostych równoległych do siebie płaszczyzn, a począwszy od punktu A, który pokrywa się z końcem osadzenia łapki w kotwie, zaczynają płynnie zmieniać rozstaw tak, że płaszczyzny ograniczające ramiona łapki w części najbardziej oddalonej od kotwy są rozbieżne ku górze, a promień R kabłąka 3 jest większy od połowy odległości L między prostymi, równoległymi odcinkami końcowymi ramion 1 i 2.
182 453 Fig. 12
182 453 Fig. 5 Fig. 7
182 453 Fig. 1 Fig. 2 Fig. 4 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 60 egz. Cena 2,00 zł.