Innowacyjność w strategii przedsiębiorstw energetycznych - wprowadzenie do panelu dyskusyjnego Kongres Energa Operator S.A. OSSA 27.06.2011 r. dr Mariusz Swora (WPIA UAM Poznań)
Strategia przedsiębiorstw energetycznych Strategia - kierunek i zakres działania, który przedsiębiorstwo energetyczne zamierza przyjąć w długim okresie czasu, aby osiągnąć swoje cele i zyskać przewagę konkurencyjną. Trzy determinanty: 1) środowisko zewnętrzne, 2) sytuacja wewnętrzna, 3) cele, które organizacja ma osiągnąć. Sektor energetyczny środowisko zewnętrzne silnie zdeterminowane regulacyjnie, szczególnie w obszarze monopolu naturalnego (operatorzy systemów dystrybucyjnych); złożone relacje gospodarcze, społeczne, polityczne Proces inwestycyjny: długi okres realizacji, kapitałochłonność, ryzyka regulacyjne Perspektywa czasowa strategii: w odróżnieniu od innych branż długookresowa (powyżej standardowych pięciu lat) Strategia operatora systemu dystrybucyjnego w strategii grupy energetycznej ograniczenia unbundlingu
Strategia przedsiębiorstw energetycznych uwarunkowania krajowe Konkurencja: aktualny stan rynku po konsolidacji pionowej zaprojektowana struktura z jednym przedsiębiorstwem wyraźnie dominującym, zasady gry rynkowej wprowadzane przez ustawodawcę (liberalizacja) Specyfika technologiczna i społeczna polskiego sektora elektroenergetycznego Polityka energetyczna Polski do 2030 roku i inne dokumenty strategiczne jako wskazówki do budowania strategii Polityka regulacyjna misja regulatora, aktualnie prowadzona polityka, regulacyjne soft law (np. stanowisko ws. AMI), problem stabilności Finansowanie inwestycji (w szczeg. progamy NFOŚiGW, fund. unijne) Powszechnie obowiązujące przepisy prawa (Prawo energetyczne, prawo środowiska, prawo podatkowe, prawo konkurencji) Wpływ prawa i polityki UE na regulacje krajowe
Strategia przedsiębiorstw energetycznych uwarunkowania unijne (prawo i polityka) Aktualny paradygmat wzrostu w UE: inteligentny, zrównoważony, inkluzywny Pakiet 3x20 jako motor zmiany technologicznej w energetyce III. pakiet liberalizacyjny (dyr. 2009/72, rozp. 713/2009, 714/2009) Dyrektywy efektywnościowe : 2006/32, 2010/31 Mapa drogowa gospodarki niskowęglowej do roku 2050 (komunikat KE) Inteligentne sieci - kluczowa rola w kształtowaniu niskowlęglowego systemu energetycznego, ułatwiając zarządzanie w sposób efektywny popytem, większą penetrację odnawialnych i rozproszonych źródeł energii, elektryfikację transportu. Energy Efficiency Plan 2011 (komunikat KE): zapowiedź zmiany modelu biznesowego w energetyce z czystej sprzedaży energii na oferowanie usług energetycznych Smart grids: from innovation to deployment (Komunikat KE)
Strategie przedsiębiorstw energetycznych. Innowacyjność, inteligentne sieci. Perspektywa globalna: Międzynarodowa Agencja Energii Technology Roadmap: Smart Grids (IEA 2011) - kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego, rozwoju gospodarczego, walki ze zmianami klimatu (w kontekście odpowiedzi popytu, efektywności energetycznej, integracji OZE, systemów ładowania samochodów elektrycznych, przy redukcji zapotrzebowania szczytowego i stabilizacji pracy systemu elektroenergetycznego) - regulacyjne i rynkowe instrumenty w zakresie systemu inwestowania, kształtowania cen, partycypacji konsumentów muszą ewoluować w miarę rozwoju inteligentnych sieci Państwa wysoko rozwinięte (USA, Kanada, Australia, Brazylia, Japonia, Korea Płd., Chiny) inteligentne sieci ważnym elementem polityk energetycznych oraz rozwoju gospodarczego Polityka energetyczna UE coraz większa rola inteligentnych sieci, wyraźny kierunek - efektywność energetyczna
I co z tego wynika dla strategii przedsiębiorstw energetycznych? Strategie przedsiębiorstw energetycznych powinny uwzględniać długookresowe publiczne polityki i strategie rozwoju systemów elektroenergetycznych oraz tendencje rozwoju panujące na świecie Innowacyjność i zrównoważony rozwój w kontekście tych polityk i strategii to w pełni legitymizowane kierunki kształtowania strategii przedsiębiorstw energetycznych Droga do ukształtowania nowego modelu biznesowego i regulacyjnego w energetyce (i nie tylko) będzie kształtowana przez rozwój koncepcji inteligentnych sieci Powodzenie przedsiębiorstwa energetycznego w długim okresie, z uwzględnieniem ww. czynników, będzie zależało od konsekwencji we wdrażaniu strategii, dobrej komunikacji i budowania zaufania pomiędzy kierownictwem, pracownikami i interesariuszami Konkurencja w energetyce jest obecnie oparta na cenie. Konkurencja w przyszłości będzie oparta na jakości, poszerzy się krąg uczestników gry rynkowej, zmienią się relacje klient przedsiębiorstwo energetyczne oraz model regulacji