TELESKOP ZWIERCIADLANY (reflektor) - jego podstawowymi częściami są: zwierciadło, okular i tubus. Mają niższą sprawność optyczną od refraktorów i zwykle dają niższy kontrast na skutek centralnego przesłonięcia (przez zwierciadło wtórne). - teleskop Newtona - najprostszy w konstrukcji i najpopularniejszy wśród amatorów. Składa się z parabolicznego zwierciadła głównego i mniejszego, płaskiego, kierującego obraz do okularu znajdującego się z boku tubusa. Zwykle posiada większą w porównaniu z innymi reflektorami światłosiłę, dlatego też stosowany jest głównie do oglądania obiektów ciemniejszych - mgławic, galaktyk, gromad. Jest on wolny zarówno od aberracji chromatycznej jak i sferycznej, jednak obdarzony sporą komą. teleskop Cassegraina - posiada paraboliczne zwierciadło główne oraz mniejsze wtórne, eliptyczne
kierujące światło przez otwór w zwierciadle głównym do okularu. Najpopularniejszy i najprostszy typ to Dall-Kirkham obarczony znaczną komą. Teleskopy w systemie Cassegraina zwykle posiadają mniejszą światłosiłę, co czyni je szczególnie użytecznymi przy obserwacji jaśniejszych obiektów takich jak księżyc i planety. TELESKOP W SYSTEMIE MIESZANYM (zwierciadlano-soczewkowym). Zwykle są to pochodne układu cassegraina, w których przed zwierciadłem głównym lub niekiedy wtórnym umieszczono dodatkowo soczewkę - korektor. Najpopularniejsze to: - teleskop Schmidta-Cassegraina - posiada korektor w postaci asferycznej płyty Schmidta. Cechuje go pewna koma i krzywizna pola. Niestety asferyczny korektor jest stosunkowo drogi w produkcji. - teleskop Maksutova-Cassegraina - posiada korektor w postaci lekko ujemnej soczewki meniskowej. Ma znacznie zredukowaną komę i obarczony jest niewielką krzywizną pola. Stosowany w konstrukcjach o stosunkowo małej aperturze ze względu na ciężar korektora. Bazujący na podobnej konstrukcji teleskop Klewcowa-Cassegraina przenosi korektor za zwierciadło wtórne - dzięki czemu jest lżejszy.
TELESKOP SOCZEWKOWY (refraktor) - jego podstawowymi częściami są: obiektyw, okular i tubus. Jest otonajbardziej rozpowszechniony typteleskopów, jest wwspaniały do wizualnych obserwacji planet ze wzgledu na niepowtarzalny kontrast obazu jaki sie za jego pomocą uzyskuje. Jednak żeby nie był tak różowo w podstawowej wersji zest obdarzony wadą optycznoą zwana abberacją chromatyczną która powoduje,że obserwowany obraz posiadabarwne obwódki:] Istnieje jednak wersja apochromatyczna w ktorej ta przypadlosc dostala zniwelowana kosztyje jednak ok 10X wiecej. Tak dla kontrastu 80mm achromat kosztuje ok 600zł, tej sanej wielkosci refraktor ED to ok 2000zł, semi-apochromat to 4000 zł aapochromat to ok 6000zł:]
MONTAŻ AZYMUTALNY - to najprostszy z montaży, na którym teleskop może obracać się w wysokości (pionowo) i w azymucie (poziomo). To proste rozwiązanie ma istotną wadę: pozorny ruch sfery niebieskiej powoduje, że obserwowane obiekty należy nieustannie śledzić, poruszając teleskopem w obu osiach. Mimo tego montaże te są nadal stosowane. Teleskop na montażu horyzontalnym zainstalowany na biegunie północnym lub południowym, może śledzić gwiazdę obracając się tylko w azymucie. Jednak w każdej innej szerokości geograficznej niezbędne są dwa ruchy, w wysokości i azymucie, by utrzymać gwiazdę w polu widzenia. Montażem horyzontalnym jest zazwyczaj trójnóg umożliwiający swobodny obrót w dowolnym kierunku. Nie jest łatwo prowadzić teleskop, gdyż wymaga to dwóch niezależnych ruchów oznacza to, że montaż horyzontalny, w przeciwieństwie do równikowego, nadaje się raczej do małych teleskopów. Jest powszechnie stosowany przy obserwacjach za pomocą refraktora. montaż Dobsona - jest najpopularniejszą odmiana tego typu montaży. Są stosowane jako podparcie do dużej średnicy teleskopów zwierciadlanych. Jego zaletą jest to iż jest on tani, prosty w budowie. Cała tajemnica stabilności Dobsona polega na odpowiednim doborze materiałów. Montaż Dobsona jest także lekki, gdyż nie posiada przeciwwag stanowiących zwykle prawie połowę masy teleskopu na montażu paralaktycznym.
MONTAŻ PARALAKTYCZNY -sprawia iż, teleskop umocowany jest na osi ustawionej równolegle do osi Ziemi. Dzięki temu, gdy teleskop obraca się ze wschodu na zachód, to ruch w górę i w dół wykonuje automatycznie. Różni się on od montażu azymutalnego tym, że jego tzw. oś biegunowa skierowany jest na północ geograficzną i nachylona do horyzontu o kąt 90 stopni minus kąt szerokości geograficznej miejsca obserwacji. Obiekty mogą być śledzone automatycznie gdy montaż taki uzupełni się o napęd. Musi on jednak być tak dobrany, aby teleskop wykonywał pełny obrót wokół osi rektascencji w czasie 24 godzin. Oprócz ułatwienia obserwacji umożliwia on także wykonywanie astrofotografii z czasami wynoszącymi nawet kilka godzin. Montaże równikowe mają różną konstrukcję, a każda z nich ma wady i zalety. Przy zakupie lub samodzielnym montażu najważniejsze, aby upewnić się, że jest on rzeczywiści solidny. Duży teleskop powinien być zainstalowany na masywnym montażu na stałe. W ogóle, reflektor newtonowski o średnicy 20cm jest największym, jaki mógłby być przenośny. Przesadą byłoby twierdzić, że każdy porządny teleskop powinien mieć montaż równikowy, nie ulega jednak wątpliwości, że montaż równikowy jest lepszy od prostego horyzontalnego. Najczęściej stosowanymi odmianami montażu paralaktycznego są: montaż niemiecki - szczególnie wskazany jest dla refraktorów. Teleskop jest zamontowany na jednym końcu osi, a przeciwwaga na drugim. Można go stosować w każdej szerokości geograficznej, jest stosunkowo prosty w budowie, łatwo jest doczepiać do niego różne akcesoria i dostępne jest dla niego całe niebo. Główną jego wagą jest konieczność zainstalowania przeciwwagi, co zwiększa ciężar konstrukcji.
montaż widłowy - najlepiej nadaje się do refrektorów. Nie ma kłopotliwej przeciwwagi, a cała konstrukcja jest szczególnie stabilna. Jeżeli oś biegunowa i widły są dostatecznie solidne, jest to zapewne najlepszy montaż dla refrektorów Newtona, które są jednymi z najbardziej popularnych teleskopów amatorskich; znajduje się w wielu największych obserwatoriach świata. Adam Buhl, 4a