Układy współrzędnych równikowych

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Układy współrzędnych równikowych"

Transkrypt

1 Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Układy współrzędnych równikowych Piotr A. Dybczyński

2

3 Taki układ wydaje się prosty. Sytuacja komplikuje się gdy musimy narysować i używać dwóch lub trzech takich układów jednocześnie...

4

5 Oznaczenie najważniejszych punktów i kątów niewiele pomoże...

6 Z E t δ N α h W Nd BS A S

7 Z E t δ N α h W Nd A dodanie objaśnień tylko skomplikuje rysunek... BS A S

8 zenit północny biegun świata miejscowy południk astronomiczny Z punkt wschodu szerokość geograficzna deklinacja E punkt północy kąt godzinny t δ N horyzont astronomiczny punkt Barana α punkt zachodu h W azymut rektascensja Nd nadir A S wysokość równik niebieski punkt południa BS pierwszy wertykał południowy biegun świata

9 Z E t δ N α h W Nd BS A S

10 Z E t δ N α h W Nd Usuwamy stopniowo elementy układu horyzontalnego... BS A S

11 Z t δ N S α BS

12 t δ α Na rysunku pozostały tylko elementy układów równikowych... BS

13 δ α BS

14 δ α Oto układ równikowy równonocny... BS

15 północny biegun świata deklinacja δ równik niebieski α punkt Barana Oto układ równikowy równonocny... rektascensja BS południowy biegun świata

16 BS

17 BS

18 BS

19 BS

20 północny biegun świata obserwator oś świata równik niebieski BS południowy biegun świata

21 BS

22 ? BS

23 ekliptyka BS

24 równik niebieski ekliptyka graphics by Tauʻolunga

25 równik niebieski Ziemia 21 marca ekliptyka graphics by Tauʻolunga

26 ekliptyka punkt Barana BS punkt Barana to punkt równonocy wiosennej

27 punkt Wagi to punkt równonocy jesiennej punkt Wagi ekliptyka punkt Barana BS punkt Barana to punkt równonocy wiosennej

28 północny biegun świata obserwator równik niebieski oś świata punkt Barana BS południowy biegun świata

29 równik niebieski punkt Barana BS

30 równik niebieski punkt Barana BS

31 południk gwiazdy równik niebieski rzut gwiazdy po południku na równik niebieski punkt Barana BS

32 deklinacja południk gwiazdy równik niebieski δ rzut gwiazdy po południku na równik niebieski punkt Barana BS

33 Układ równikowy równonocny deklinacja południk gwiazdy równik niebieski δ α rektascensja rzut gwiazdy po południku na równik niebieski punkt Barana BS

34 północny biegun świata Układ równikowy równonocny deklinacja południk gwiazdy równik niebieski oś świata δ obserwator α rektascensja rzut gwiazdy po południku na równik niebieski punkt Barana BS południowy biegun świata

35 północny biegun świata Układ równikowy równonocny deklinacja południk gwiazdy równik niebieski oś świata δ obserwator α rektascensja rzut gwiazdy po południku na równik niebieski punkt Barana BS południowy biegun świata Jest to układ prawoskrętny

36 deklinacja? δ α rektascensja rzut gwiazdy po południku na równik niebieski równik niebieski BS punkt Barana

37 miejscowy południk astronomiczny Z deklinacja δ N S punkt przecięcia równika niebieskiego z południkiem miejscowym α rektascensja równik niebieski BS punkt Barana rzut gwiazdy po południku na równik niebieski

38 miejscowy południk astronomiczny deklinacja Z kąt godzinny t δ N S α rzut gwiazdy po południku na równik niebieski równik niebieski BS punkt Barana rektascensja

39 Układ równikowy godzinny miejscowy południk astronomiczny Z deklinacja kąt godzinny t δ N S rzut gwiazdy po południku na równik niebieski równik niebieski BS

40 zenit północny biegun świata miejscowy południk astronomiczny Układ równikowy godzinny Z deklinacja kąt godzinny punkt północy t δ N S horyzont astronomiczny równik niebieski punkt południa rzut gwiazdy po południku na równik niebieski BS południowy biegun świata

41 zenit północny biegun świata miejscowy południk astronomiczny Układ równikowy godzinny Z deklinacja kąt godzinny punkt północy t δ N S horyzont astronomiczny równik niebieski punkt południa rzut gwiazdy po południku na równik niebieski BS południowy biegun świata Jest to układ lewoskrętny

42 zenit północny biegun świata miejscowy południk astronomiczny Z deklinacja kąt godzinny punkt północy t δ N S horyzont astronomiczny równik niebieski punkt południa rzut gwiazdy po południku na równik niebieski BS południowy biegun świata

43 zenit północny biegun świata Oba układy równikowe oraz układ horyzontalny Z punkt wschodu szerokość geograficzna deklinacja miejscowy południk astronomiczny E punkt północy N horyzont astronomiczny punkt Barana α punkt zachodu h W punkt południa wysokość Nd nadir A S azymut równik niebieski kąt godzinny t δ rektascensja BS pierwszy wertykał południowy biegun świata

44 18 października 2011, 24:00

45 Punkt Barana 18 października 2011, 24:00 Ekliptyka Równik niebieski Południk miejscowy

46 Punkt Barana 18 października 2011, 24:00 Ekliptyka Równik niebieski Południk miejscowy

47 Punkt Barana 18 października 2011, 24:00 α δ Ekliptyka Równik niebieski Południk miejscowy Jowisz: deklinacja = '37", rektascensja = 2h19m15s

48 Punkt Barana 18 października 2011, 24:00 α δ Ekliptyka Równik niebieski Południk miejscowy Księżyc: deklinacja = '28", rektascensja = 6h47m46s

49 Punkt Barana 18 października 2011, 24:00 Ekliptyka Równik niebieski Południk miejscowy Jowisz: wysokość = '45", azymut = '38" Księżyc: wysokość = '37", azymut = '53"

50 Punkt Barana 18 października 2011, 24:00 h A Ekliptyka Równik niebieski Południk miejscowy Jowisz: wysokość = '45", azymut = '38"

51 Punkt Barana 18 października 2011, 24:00 h A Ekliptyka Równik niebieski Południk miejscowy Księżyc: wysokość = '37", azymut = '53"

52 Punkt Barana 18 października 2011, 24:00 Ekliptyka Równik niebieski Południk miejscowy

53 18 października 2011, 24:00

54 18 października 2011, 24:00

55 18 października 2011, 24:00

56 18 października 2011, 24:00 Plejady

57 18 października 2011, 24:00 Wielka Mgławica Oriona

58 18 października 2011, 24:00 Mgławica Roseta

59 Układ równikowy godzinny i układ horyzontalny zenit północny biegun świata Z punkt wschodu szerokość geograficzna deklinacja miejscowy południk astronomiczny E punkt północy N h horyzont astronomiczny kąt godzinny t δ W A S punkt południa azymut wysokość Nd równik niebieski punkt zachodu nadir BS pierwszy wertykał południowy biegun świata

60

61 Usuńmy pierwszy wertykał...

62

63 Usuńmy niewidoczne linie...

64

65 90 -φ

66 90 -φ

67 90 -φ deklinacja 90 -δ δ

68 90 -φ 90 -δ

69 90 -φ 90 -h = z z odległość zenitalna 90 -δ h wysokość

70 90 -φ 90 -h = z 90 -δ

71 90 -φ 90 -h = z 90 -δ t kąt godzinny

72 90 -φ 90 -h = z t 90 -δ

73 90 -φ 90 -h = z t 90 -δ A azymut

74 90 -φ A t 90 -δ 90 -h = z

75 90 -φ A t 90 -δ 90 -h = z

76 90 -φ A t 90 -δ 90 -h = z

77 90 -φ 360 -A t 90 -h = z 90 -δ

78 90 -φ Z 360 -A t 90 -h = z 90 -δ

79 90 -φ Z 360 -A t 90 -h = z 90 -δ

80 90 -φ Z 360 -A t 90 -h = z 90 -δ Trójkąt paralaktyczny czyli związek między układem równikowym godzinnym a układem horyzontalnym

81 Trójkąt sferyczny

82 Trójkąt paralaktyczny Z

83 Trójkąt paralaktyczny Z -h 90 -φ 90 = z 90 -δ

84 Trójkąt paralaktyczny Z 360 -A -h 90 -φ 90 = z t 90 -δ

85 Trójkąt sferyczny

86 Trygonometria sferyczna sin a sin b sin c = = sin A sin B sin C

87 Układ równikowy godzinny oraz układ horyzontalny zenit północny biegun świata Z punkt wschodu szerokość geograficzna deklinacja miejscowy południk astronomiczny E punkt północy N h horyzont astronomiczny kąt godzinny t δ W A S punkt południa azymut wysokość Nd równik niebieski punkt zachodu nadir BS pierwszy wertykał południowy biegun świata

88 zenit północny biegun świata Z punkt wschodu szerokość geograficzna miejscowy południk astronomiczny E punkt północy N h horyzont astronomiczny W A S punkt południa azymut wysokość Nd równik niebieski punkt zachodu nadir BS pierwszy wertykał południowy biegun świata

89 zenit Układ horyzontalny Z miejscowy południk astronomiczny punkt północy N h horyzont astronomiczny A S punkt południa azymut wysokość Nd nadir koło wertykalne gwiazdy

90 zenit Układ horyzontalny Z miejscowy południk astronomiczny punkt północy N S horyzont astronomiczny punkt południa Nd nadir

91 zenit Układ horyzontalny Z horyzont astronomiczny Nd nadir

92 Oba układy równikowe t δ α BS

93 Oba układy równikowe δ α BS t

94 kąt godzinny i rektascensja α BS t

95 kąt godzinny i rektascensja α BS t

96 kąt godzinny i rektascensja t BS α

97 kąt godzinny i rektascensja BS α t

98 kąt godzinny i rektascensja BS α t

99 kąt godzinny i rektascensja BS t α

100 kąt godzinny i rektascensja t α

101 kąt godzinny i rektascensja punkt górowania na równiku t α

102 kąt godzinny i rektascensja punkt górowania na równiku t α

103 kąt godzinny i rektascensja punkt górowania na równiku t α około dwie godziny później

104 kąt godzinny i rektascensja punkt górowania na równiku t α kolejne pięć godzin później

105 kąt godzinny i rektascensja punkt górowania na równiku t*=0 α t Kąt godzinny punktu Barana jest zawsze równy rektascensji gwiazd górujących.

Układy współrzędnych równikowych

Układy współrzędnych równikowych Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Układy współrzędnych równikowych Piotr A. Dybczyński 15 października 2013 Układ współrzędnych sferycznych Taki układ wydaje się prosty. Sytuacja komplikuje

Bardziej szczegółowo

Wędrówki między układami współrzędnych

Wędrówki między układami współrzędnych Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Wędrówki między układami współrzędnych Piotr A. Dybczyński Układ równikowy godzinny i układ horyzontalny zenit północny biegun świata Z punkt wschodu szerokość

Bardziej szczegółowo

Przykładowe zagadnienia.

Przykładowe zagadnienia. Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Przykładowe zagadnienia. Piotr A. Dybczyński Z BN E N h W Nd A S BN Z δ N t S α BS zenit północny biegun świata BN miejscowy południk astronomiczny Z punkt

Bardziej szczegółowo

Przykładowe zagadnienia.

Przykładowe zagadnienia. Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Przykładowe zagadnienia. Piotr A. Dybczyński Z BN E N h W Nd A S BN Z t δ N S α BS zenit północny biegun świata BN miejscowy południk astronomiczny Z punkt

Bardziej szczegółowo

Gdzie się znajdujemy na Ziemi i w Kosmosie

Gdzie się znajdujemy na Ziemi i w Kosmosie Gdzie się znajdujemy na Ziemi i w Kosmosie Realizując ten temat wspólnie z uczniami zajęliśmy się określeniem położenia Ziemi w Kosmosie. Cele: Rozwijanie umiejętności określania kierunków geograficznych

Bardziej szczegółowo

Jak rozwiązywać zadania.

Jak rozwiązywać zadania. Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Jak rozwiązywać zadania. Piotr A. Dybczyński zenit północny biegun świata BN miejscowy południk astronomiczny Z punkt wschodu szerokość geograficzna deklinacja

Bardziej szczegółowo

Ziemia jako zegar Piotr A. Dybczyński

Ziemia jako zegar Piotr A. Dybczyński Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Ziemia jako zegar Piotr A. Dybczyński Czas gwiazdowy N N N N N N N N N N N s = 0h N s = 0h Czemu taka dziwna tarcza? N s = 0h Czemu taka dziwna tarcza?

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie długości i szerokości geograficznej z obserwacji astronomicznych.

Wyznaczanie długości i szerokości geograficznej z obserwacji astronomicznych. Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Wyznaczanie długości i szerokości geograficznej z obserwacji astronomicznych. Piotr A. Dybczyński Związek czasu słonecznego z gwiazdowym. Zadanie:

Bardziej szczegółowo

Ziemia jako zegar Piotr A. Dybczyński

Ziemia jako zegar Piotr A. Dybczyński Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Ziemia jako zegar Piotr A. Dybczyński Czas gwiazdowy N N N N N N N N N N N s = 0h N s = 0h Czemu taka dziwna tarcza? N s = 0h Czemu taka dziwna tarcza?

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie długości i szerokości geograficznej z obserwacji astronomicznych.

Wyznaczanie długości i szerokości geograficznej z obserwacji astronomicznych. Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Wyznaczanie długości i szerokości geograficznej z obserwacji astronomicznych. Piotr A. Dybczyński Związek czasu słonecznego z gwiazdowym. Zadanie:

Bardziej szczegółowo

Ziemia jako zegar Piotr A. Dybczyński

Ziemia jako zegar Piotr A. Dybczyński Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Ziemia jako zegar Piotr A. Dybczyński Czas gwiazdowy N N N N N N N N N N N s = 0h N s = 0h Czemu taka dziwna tarcza? N s = 0h Czemu taka dziwna tarcza?

Bardziej szczegółowo

Ziemia jako zegar Piotr A. Dybczyński

Ziemia jako zegar Piotr A. Dybczyński Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Ziemia jako zegar Piotr A. Dybczyński Czas gwiazdowy N N N N N N N N N N N s = 0h Miara czasowa kątów 360 = 24h 15 = 1h = 60m m 1 = 4 m 60' = 4 15' = 1m

Bardziej szczegółowo

Odległość kątowa. Liceum Klasy I III Doświadczenie konkursowe 1

Odległość kątowa. Liceum Klasy I III Doświadczenie konkursowe 1 Liceum Klasy I III Doświadczenie konkursowe 1 Rok 2015 1. Wstęp teoretyczny Patrząc na niebo po zachodzie Słońca mamy wrażenie, że znajdujemy się pod rozgwieżdżoną kopułą. Kopuła ta stanowi połowę tzw.

Bardziej szczegółowo

Aplikacje informatyczne w Astronomii. Internet źródło informacji i planowanie obserwacji astronomicznych

Aplikacje informatyczne w Astronomii. Internet źródło informacji i planowanie obserwacji astronomicznych Aplikacje informatyczne w Astronomii Internet źródło informacji i planowanie obserwacji astronomicznych Skrót kursu: Tydzień I wstęp i planowanie pokazów popularnonaukowych a) współrzędne niebieskie układy

Bardziej szczegółowo

Odległość kątowa. Szkoła średnia Klasy I IV Doświadczenie konkursowe 5

Odległość kątowa. Szkoła średnia Klasy I IV Doświadczenie konkursowe 5 Szkoła średnia Klasy I IV Doświadczenie konkursowe 5 Rok 2019 1. Wstęp teoretyczny Patrząc na niebo po zachodzie Słońca, mamy wrażenie, że znajdujemy się pod rozgwieżdżoną kopułą. Kopuła ta stanowi połowę

Bardziej szczegółowo

Astronomia. Wykład II. Waldemar Ogłoza. Wykład dla studentów fizyki. > dla studentów > zajęcia W.Ogłozy

Astronomia. Wykład II.   Waldemar Ogłoza. Wykład dla studentów fizyki. > dla studentów > zajęcia W.Ogłozy Astronomia Wykład II Wykład dla studentów fizyki Waldemar Ogłoza www.as.up.krakow.pl > dla studentów > zajęcia W.Ogłozy Układy współrzędnych sferycznych Koła Wielkie i Koła Małe RównoleŜniki to koła małe

Bardziej szczegółowo

PROPOZYCJA ĆWICZEŃ OBSERWACYJNYCH Z ASTRONOMII DO PRZEPROWADZENIA W OBSERWATORIUM ASTRONOMICZNYM INSTYTUTU FIZYKI UR DLA UCZESTNIKÓW PROJEKTU FENIKS

PROPOZYCJA ĆWICZEŃ OBSERWACYJNYCH Z ASTRONOMII DO PRZEPROWADZENIA W OBSERWATORIUM ASTRONOMICZNYM INSTYTUTU FIZYKI UR DLA UCZESTNIKÓW PROJEKTU FENIKS PROPOZYCJA ĆWICZEŃ OBSERWACYJNYCH Z ASTRONOMII DO PRZEPROWADZENIA W OBSERWATORIUM ASTRONOMICZNYM INSTYTUTU FIZYKI UR DLA UCZESTNIKÓW PROJEKTU FENIKS dr hab. Piotr Gronkowski - gronk@univ.rzeszow.pl Ćwiczenie

Bardziej szczegółowo

WZORY NA WYSOKOŚĆ SŁOŃCA. Wzory na wysokość Słońca

WZORY NA WYSOKOŚĆ SŁOŃCA. Wzory na wysokość Słońca TEMAT: Obliczanie wysokości Słońca. Daty WZORY NA WYSOKOŚĆ SŁOŃCA Wzory dla półkuli północnej 21 III i 23 IX h= 90 -φ h= 90 -φ Wzory dla półkuli południowej 22 VI h= 90 -φ+ 23 27 h= 90 -φ- 23 27 22 XII

Bardziej szczegółowo

Astronomia. Wykład I. Waldemar Ogłoza. Wykład dla studentów geografii. dla studentów > informacje>zajęcia W.Ogłozy>a4g-w1.

Astronomia. Wykład I.  Waldemar Ogłoza. Wykład dla studentów geografii. dla studentów > informacje>zajęcia W.Ogłozy>a4g-w1. Astronomia Wykład I Wykład dla studentów geografii Waldemar Ogłoza www.as.up.krakow.pl dla studentów > informacje>zajęcia W.Ogłozy>a4g-w1.pdf Literatura: J.M.Kreiner Ziemia i Wszechświat astronomia nie

Bardziej szczegółowo

Analemmatyczny zegar słoneczny dla Włocławka

Analemmatyczny zegar słoneczny dla Włocławka Analemmatyczny zegar słoneczny dla Włocławka Jest to zegar o poziomej tarczy z pionowym gnomonem przestawianym w zależności od deklinacji Słońca (δ) kąta miedzy kierunkiem na to ciało a płaszczyzną równika

Bardziej szczegółowo

Rozwiązania przykładowych zadań

Rozwiązania przykładowych zadań Rozwiązania przykładowych zadań Oblicz czas średni i czas prawdziwy słoneczny na południku λ=45 E o godzinie 15 00 UT dnia 1 VII. Rozwiązanie: RóŜnica czasu średniego słonecznego T s w danym miejscu i

Bardziej szczegółowo

wersja

wersja www.as.up.krakow.pl wersja 2013-01-12 STAŁE: π = 3.14159268... e = 2.718281828... Jednostka astronomiczna 1 AU = 149.6 mln km = 8 m 19 s świetlnych Rok świetlny [l.y.] = c t = 9460730472580800 m = 9.46

Bardziej szczegółowo

Astronomia Wykład I. KOSMOLOGIA bada Wszechświat jako całość. Literatura: dla studentów > informacje>zajęcia W.Ogłozy>a4g-w1.

Astronomia Wykład I. KOSMOLOGIA bada Wszechświat jako całość. Literatura:  dla studentów > informacje>zajęcia W.Ogłozy>a4g-w1. Astronomia Wykład I Wykład dla studentów geografii Waldemar Ogłoza www.as.up.krakow.pl dla studentów > informacje>zajęcia W.Ogłozy>a4g-w1.pdf J.M.Kreiner Rybka E. E, Literatura: Ziemia i Wszechświat astronomia

Bardziej szczegółowo

Astronomia II, ćwiczenia, podsumowanie. Kolokwium I. m= 2.5log F F 0

Astronomia II, ćwiczenia, podsumowanie. Kolokwium I. m= 2.5log F F 0 Astronomia II, ćwiczenia, podsumowanie 1 Wielkościgwiazdowe Definicja wielkości gwiazdowej: Kolokwium I m= 2.5log F F 0, (1) gdzief jestnateżeniempromieniowaniapoch adz acego od danej gwiazdy, af 0 nateżeniempromieniowaniagwiazdy,dlaktórejzostałoustalonem=0

Bardziej szczegółowo

Elementy astronomii w geografii

Elementy astronomii w geografii Elementy astronomii w geografii Prowadzący: Marcin Kiraga kiraga@astrouw.edu.pl Podstawowe podręczniki: Jan Mietelski, Astronomia w geografii Eugeniusz Rybka, Astronomia ogólna Podręczniki uzupełniające:

Bardziej szczegółowo

Elementy astronomii dla geografów. Bogdan Wszołek Agnieszka Kuźmicz

Elementy astronomii dla geografów. Bogdan Wszołek Agnieszka Kuźmicz Elementy astronomii dla geografów Bogdan Wszołek Agnieszka Kuźmicz Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego Elementy astronomii dla geografów Bogdan Wszołek Agnieszka

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do astronomii

Wprowadzenie do astronomii Wprowadzenie do astronomii (wydanie czwarte) Bogdan Wszołek Obserwatorium Astronomiczne Królowej Jadwigi Rzepiennik Biskupi 2018 Redakcja Bogdan Wszołek Projekt okładki Bogdan Wszołek Copyright by Obserwatorium

Bardziej szczegółowo

Tomasz Ściężor. Almanach Astronomiczny na rok 2012

Tomasz Ściężor. Almanach Astronomiczny na rok 2012 Tomasz Ściężor Almanach Astronomiczny na rok 2012 Klub Astronomiczny Regulus Kraków 2011 1 Skład komputerowy almanachu wykonał autor publikacji Tomasz Ściężor Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej

Bardziej szczegółowo

Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Ziemia jako planeta

Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Ziemia jako planeta Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Ziemia jako planeta Data courtesy Marc Imhoff of NASA GSFC and Christopher Elvidge of NOAA NGDC. Image by Craig Mayhew and Robert Simmon, NASA GSFC. Piotr

Bardziej szczegółowo

NACHYLENIE OSI ZIEMSKIEJ DO PŁASZCZYZNY ORBITY. Orbita tor ciała niebieskiego lub sztucznego satelity krążącego wokół innego ciała niebieskiego.

NACHYLENIE OSI ZIEMSKIEJ DO PŁASZCZYZNY ORBITY. Orbita tor ciała niebieskiego lub sztucznego satelity krążącego wokół innego ciała niebieskiego. RUCH OBIEGOWY ZIEMI NACHYLENIE OSI ZIEMSKIEJ DO PŁASZCZYZNY ORBITY Orbita tor ciała niebieskiego lub sztucznego satelity krążącego wokół innego ciała niebieskiego. OBIEG ZIEMI WOKÓŁ SŁOŃCA W czasie równonocy

Bardziej szczegółowo

Obliczanie pozycji obiektu na podstawie znanych elementów orbity. Rysunek: Elementy orbity: rozmiar wielkiej półosi, mimośród, nachylenie

Obliczanie pozycji obiektu na podstawie znanych elementów orbity. Rysunek: Elementy orbity: rozmiar wielkiej półosi, mimośród, nachylenie Obliczanie pozycji obiektu na podstawie znanych elementów orbity Rysunek: Elementy orbity: rozmiar wielkiej półosi, mimośród, nachylenie a - wielka półoś orbity e - mimośród orbity i - nachylenie orbity

Bardziej szczegółowo

Astronomia. Wykład IV. Waldemar Ogłoza. >> dla studentów. Wykład dla studentów fizyki

Astronomia. Wykład IV.  Waldemar Ogłoza. >> dla studentów. Wykład dla studentów fizyki Astronomia Wykład IV Wykład dla studentów fizyki Waldemar Ogłoza www.as.up.krakow.pl >> dla studentów Ruch obrotowy Ziemi Efekty ruchu wirowego Ziemi Zjawisko dnia i nocy Spłaszczenie Ziemi przez siłę

Bardziej szczegółowo

Tomasz Ściężor. Almanach Astronomiczny na rok 2014

Tomasz Ściężor. Almanach Astronomiczny na rok 2014 Tomasz Ściężor Almanach Astronomiczny na rok 2014 Klub Astronomiczny Regulus Kraków 2013 1 Recenzent prof. dr hab. Jerzy M. Kreiner Skład komputerowy almanachu wykonał autor publikacji Tomasz Ściężor Wszelkie

Bardziej szczegółowo

Astronomia. Studium Podyplomowe Fizyki z Astronomią. Marcin Kiraga kiraga@astrouw.edu.pl

Astronomia. Studium Podyplomowe Fizyki z Astronomią. Marcin Kiraga kiraga@astrouw.edu.pl Astronomia Studium Podyplomowe Fizyki z Astronomią Marcin Kiraga kiraga@astrouw.edu.pl Plan wykładów. Historia astronomii, opis podstawowych zjawisk na niebie, opis sfery niebieskiej, astronomiczne układy

Bardziej szczegółowo

Przykład testu z astronomicznych podsatw geografii Uzupełnić puste pola : Wybarć własciwe odpowiedzi a,b,c,d,e... (moŝe byc kilka poprawnych!!

Przykład testu z astronomicznych podsatw geografii Uzupełnić puste pola : Wybarć własciwe odpowiedzi a,b,c,d,e... (moŝe byc kilka poprawnych!! Przykład testu z astronomicznych podsatw geografii Uzupełnić puste pola : Wybarć własciwe odpowiedzi a,b,c,d,e.... (moŝe byc kilka poprawnych!!) 1. Astronomia zajmuje się badaniem 2. Z powodu zjawiska

Bardziej szczegółowo

Czas w astronomii. Krzysztof Kamiński

Czas w astronomii. Krzysztof Kamiński Czas w astronomii Krzysztof Kamiński Czas gwiazdowy - kąt godzinny punktu Barana; lokalny na danym południku Ziemi; związany z układem równikowym równonocnym; odzwierciedla niejednorodności rotacji Ziemi

Bardziej szczegółowo

Wykład z podstaw astronomii

Wykład z podstaw astronomii Wykład z podstaw astronomii dla studentów I roku geografii zaocznej, rok 2005/2006 wykładowca: Iwona Wytrzyszczak 1 Spis treści 1 Układy współrzędnych niebieskich 4 1.1 Układ horyzontalny.............................

Bardziej szczegółowo

Układy współrzędnych

Układy współrzędnych Układy współrzędnych Układ współrzędnych matematycznie - funkcja przypisująca każdemu punktowi danej przestrzeni skończony ciąg (krotkę) liczb rzeczywistych zwanych współrzędnymi punktu. Układ współrzędnych

Bardziej szczegółowo

ZAĆMIENIA. Zaćmienia Słońca

ZAĆMIENIA. Zaćmienia Słońca ZAĆMIENIA Zaćmienia Słońca 1. Częściowe zaćmienie Słońca 4 stycznia 2011. Cień Księżyca przechodzi nad północnymi obszarami biegunowymi Ziemi. Zaćmienie widoczne będzie w północnej Afryce, Europie oraz

Bardziej szczegółowo

b. Ziemia w Układzie Słonecznym sprawdzian wiadomości

b. Ziemia w Układzie Słonecznym sprawdzian wiadomości a. b. Ziemia w Układzie Słonecznym sprawdzian wiadomości 1. Cele lekcji Cel ogólny: podsumowanie wiadomości o Układzie Słonecznym i miejscu w nim Ziemi. Uczeń: i. a) Wiadomości zna planety Układu Słonecznego,

Bardziej szczegółowo

Title: Ćwiczenia z podstaw astrofizyki

Title: Ćwiczenia z podstaw astrofizyki Title: Ćwiczenia z podstaw astrofizyki Author: Maria Pańków Citation style: Pańków Maria. (2011). Ćwiczenia z podstaw astrofizyki. Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Ćwiczenia z podstaw astrofizyki

Bardziej szczegółowo

Tomasz Ściężor. Almanach Astronomiczny na rok 2013

Tomasz Ściężor. Almanach Astronomiczny na rok 2013 Tomasz Ściężor Almanach Astronomiczny na rok 2013 Klub Astronomiczny Regulus Kraków 2012 1 Skład komputerowy almanachu wykonał autor publikacji Tomasz Ściężor Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej

Bardziej szczegółowo

LX Olimpiada Astronomiczna 2016/2017 Zadania z zawodów III stopnia. S= L 4π r L

LX Olimpiada Astronomiczna 2016/2017 Zadania z zawodów III stopnia. S= L 4π r L LX Olimpiada Astronomiczna 2016/2017 Zadania z zawodów III stopnia 1. Przyjmij, że prędkość rotacji różnicowej Słońca, wyrażoną w stopniach na dobę, można opisać wzorem: gdzie φ jest szerokością heliograficzną.

Bardziej szczegółowo

RUCH OBROTOWY I OBIEGOWY ZIEMI

RUCH OBROTOWY I OBIEGOWY ZIEMI 1. Wpisz w odpowiednich miejscach następujące nazwy: Równik, Zwrotnika Raka, Zwrotnik Koziorożca iegun Południowy, iegun Północny Koło Podbiegunowe Południowe Koło Podbiegunowe Południowe RUCH OROTOWY

Bardziej szczegółowo

3a. Ruch obiegowy Ziemi

3a. Ruch obiegowy Ziemi 3a. Ruch obiegowy Ziemi Ziemia obiega gwiazdę znajdującą się w środku naszego układu planetarnego, czyli Słońce. Ta konstatacja, dzisiaj absolutnie niekwestionowana, z trudem dochodziła do powszechnej

Bardziej szczegółowo

Astronomia Wykład III

Astronomia Wykład III Astronomia Wykład III Wykład dla studentów geografii Ruch obrotowy Ziemi Waldemar Ogłoza www.as.up.krakow.pl >> dla studentów Efekty ruchu wirowego Ziemi Zmierzchy i świty Zjawisko dnia i nocy Spłaszczenie

Bardziej szczegółowo

1 Szkic historii astronomii i jej zwiazków z fizyka

1 Szkic historii astronomii i jej zwiazków z fizyka ELEMENTY ASTROFIZYKI I DYDAKTYKI ASTRONOMII UKŁAD SŁONECZNY Prowadzący: Marcin Kiraga. Podstawowe podręczniki: Paweł Artymowicz Astrofizyka układów planetarnych Eugeniusz Rybka Astronomia ogólna Frank

Bardziej szczegółowo

XXXIX OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody III stopnia pisemne podejście 2

XXXIX OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody III stopnia pisemne podejście 2 -2/1- Zadanie 8. W każdym z poniższych zdań wpisz lub podkreśl poprawną odpowiedź. XXXIX OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody III stopnia pisemne podejście 2 A. Słońce nie znajduje się dokładnie w centrum orbity

Bardziej szczegółowo

Zapoznanie z pojęciem sfery niebieskiej oraz definicjami podstawowych jej elementów.

Zapoznanie z pojęciem sfery niebieskiej oraz definicjami podstawowych jej elementów. C C C3 I. KARTA PRZEDMIOTU. Nazwa przedmiotu: ASTRONAWIGACJA. Kod przedmiotu: Na 3. Jednostka prowadząca: Wydział Nawigacji i Uzbrojenia Okrętowego 4. Kierunek: Nawigacja 5. Specjalność: Wszystkie specjalności

Bardziej szczegółowo

ul. Marii Skłodowskiej-Curie 7 39-400 Tarnobrzeg tel/fax (15) 823 82 75 e-mail: market@astrozakupy.pl

ul. Marii Skłodowskiej-Curie 7 39-400 Tarnobrzeg tel/fax (15) 823 82 75 e-mail: market@astrozakupy.pl ul. Marii Skłodowskiej-Curie 7 39-400 Tarnobrzeg tel/fax (15) 823 82 75 e-mail: market@astrozakupy.pl ul. Grunwaldzka 31C 60-783 Poznań tel/fax (61) 853 24 76 e-mail:poznan@astrozakupy.pl ABC TELESKOPU

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ 1. NAWIGACJA MORSKA, WSPÓŁRZĘDNE GEOGRAFICZNE, ZBOCZENIE NAWIGACYJNE. KIERUNEK NA MORZU.

ROZDZIAŁ 1. NAWIGACJA MORSKA, WSPÓŁRZĘDNE GEOGRAFICZNE, ZBOCZENIE NAWIGACYJNE. KIERUNEK NA MORZU. SPIS TREŚCI Przedmowa ROZDZIAŁ 1. NAWIGACJA MORSKA, WSPÓŁRZĘDNE GEOGRAFICZNE, ZBOCZENIE NAWIGACYJNE. KIERUNEK NA MORZU. 1.1. Szerokość i długość geograficzna. Różnica długości. Różnica szerokości. 1.1.1.

Bardziej szczegółowo

ZAĆMIENIA. Zaćmienia Słońca

ZAĆMIENIA. Zaćmienia Słońca ZAĆMIENIA Zaćmienia Słońca 1. Całkowite zaćmienie Słońca 20 marca 2015. Pas fazy całkowitej zaćmienia rozpocznie się 20 marca 2015 o godzinie 9 h 10 m na północnym Atlantyku, prawie 500 km na południe

Bardziej szczegółowo

Zapisy podstawy programowej Uczeń: 2. 1) wyjaśnia cechy budowy i określa położenie różnych ciał niebieskich we Wszechświecie;

Zapisy podstawy programowej Uczeń: 2. 1) wyjaśnia cechy budowy i określa położenie różnych ciał niebieskich we Wszechświecie; Geografia listopad Liceum klasa I, poziom rozszerzony XI Ziemia we wszechświecie Zapisy podstawy programowej Uczeń: 2. 1) wyjaśnia cechy budowy i określa położenie różnych ciał niebieskich we Wszechświecie;

Bardziej szczegółowo

Ruch obrotowy i orbitalny Ziemi

Ruch obrotowy i orbitalny Ziemi Ruch obrotowy i orbitalny Ziemi Ruch dobowy sfery niebieskiej jest pozorny wynika z obracania się Ziemi wokół własnej osi z okresem równym 1 dobie gwiazdowej. Tor pozornego ruchu dobowego sfery niebieskiej

Bardziej szczegółowo

Inne Nieba. Gimnazjum Klasy I III Doświadczenie konkursowe nr 4

Inne Nieba. Gimnazjum Klasy I III Doświadczenie konkursowe nr 4 Gimnazjum Klasy I III Doświadczenie konkursowe nr 4 Rok 2017 1. Wstęp teoretyczny Układ Słoneczny jest niezwykle skomplikowanym mechanizmem. Mnogość parametrów przekłada się na mnogość zjawisk, jakie można

Bardziej szczegółowo

Model ruchomy - globus ze sklepieniem niebieskim wersja uproszczona

Model ruchomy - globus ze sklepieniem niebieskim wersja uproszczona IMPORTER: educarium spółka z o.o. ul. Grunwaldzka 207, 85-451 Bydgoszcz tel. (52) 32 47 800 fax (52) 32 10 251, 32 47 880 e-mail: info@educarium.pl portal edukacyjny: www.educarium.pl sklep internetowy:

Bardziej szczegółowo

Spokojnie, to tylko awaria cz. 4

Spokojnie, to tylko awaria cz. 4 Spokojnie, to tylko awaria cz. 4 Artur Krystosik Błysk i potworny huk. Ogłuszeni powoli dochodzimy do siebie. Wokół rozchodzi się swąd spalenizny pomieszany z zapachem ozonu. Właśnie przeżyliśmy uderzenie

Bardziej szczegółowo

32 B Środowisko naturalne. Ederlinda Viñuales Gavín Cristina Viñas Viñuales. Jak długi jest dzień

32 B Środowisko naturalne. Ederlinda Viñuales Gavín Cristina Viñas Viñuales. Jak długi jest dzień 32 B Środowisko naturalne Ederlinda Viñuales Gavín Cristina Viñas Viñuales B Jak długi jest dzień Środowisko naturalne B 33 WPROWADZENIE W ramach lekcji Jak długi jest dzień uczniowie mają za zadanie:

Bardziej szczegółowo

24 godziny 23 godziny 56 minut 4 sekundy

24 godziny 23 godziny 56 minut 4 sekundy Ruch obrotowy Ziemi Podstawowe pojęcia Ruch obrotowy, inaczej wirowy to ruch Ziemi wokół własnej osi. Oś Ziemi jest teoretyczną linią prostą, która przechodzi przez Biegun Północny i Biegun Południowy.

Bardziej szczegółowo

LIX Olimpiada Astronomiczna 2015/2016 Zawody III stopnia zadania teoretyczne

LIX Olimpiada Astronomiczna 2015/2016 Zawody III stopnia zadania teoretyczne LIX Olimpiada Astronomiczna 2015/2016 Zawody III stopnia zadania teoretyczne 1. Dwie gwiazdy ciągu głównego o masach M i m tworzyły układ podwójny o orbitach kołowych. W wyniku ewolucji, bardziej masywny

Bardziej szczegółowo

nawigację zliczeniową, która polega na określaniu pozycji na podstawie pomiaru przebytej drogi i jej kierunku.

nawigację zliczeniową, która polega na określaniu pozycji na podstawie pomiaru przebytej drogi i jej kierunku. 14 Nawigacja dla żeglarzy nawigację zliczeniową, która polega na określaniu pozycji na podstawie pomiaru przebytej drogi i jej kierunku. Rozwiązania drugiego problemu nawigacji, tj. wyznaczenia bezpiecznej

Bardziej szczegółowo

Analiza danych. 7 th International Olympiad on Astronomy & Astrophysics 27 July 5 August 2013, Volos Greece. Zadanie 1.

Analiza danych. 7 th International Olympiad on Astronomy & Astrophysics 27 July 5 August 2013, Volos Greece. Zadanie 1. Analiza danych Zadanie 1. Zdjęcie 1 przedstawiające część gwiazdozbioru Wielkiej Niedźwiedzicy, zostało zarejestrowane kamerą CCD o rozmiarze chipu 17mm 22mm. Wyznacz ogniskową f systemu optycznego oraz

Bardziej szczegółowo

ASTRONOMIA. Autor wyraził zgodę na zamieszczenie niniejszej wersji elektronicznej podręcznika do użytku publicznego

ASTRONOMIA. Autor wyraził zgodę na zamieszczenie niniejszej wersji elektronicznej podręcznika do użytku publicznego ASTRONOMIA KONRAD RUDNICKI Wersja elektroniczna opracowana przez częstochowskich miłośników astronomii dla potrzeb samokształceniowych w oparciu o dawniejszy licealny podręcznik astronomii autorstwa Konrada

Bardziej szczegółowo

Ruch obiegowy Ziemi. Ruch obiegowy Ziemi. Cechy ruchu obiegowego. Cechy ruchu obiegowego

Ruch obiegowy Ziemi. Ruch obiegowy Ziemi. Cechy ruchu obiegowego. Cechy ruchu obiegowego Ruch obiegowy Ziemi Ruch obiegowy Ziemi Ziemia obiega Słońce po drodze zwanej orbitą ma ona kształt lekko wydłużonej elipsy Czas pełnego obiegu wynosi 365 dni 5 godzin 48 minut i 46 sekund okres ten nazywamy

Bardziej szczegółowo

I. KARTA PRZEDMIOTU. Zapoznanie z układem współrzędnych sferycznych horyzontalnych.

I. KARTA PRZEDMIOTU. Zapoznanie z układem współrzędnych sferycznych horyzontalnych. I. KARTA PRZEDMIOTU. Nazwa przedmiotu: ASTRONAWIGACJA. Kod przedmiotu: Na. Jednostka prowadząca: Wydział Nawigacji i Uzbrojenia Okrętowego 4. Kierunek: Nawigacja 5. Specjalność: Wszystkie specjalności

Bardziej szczegółowo

Cykl Metona. Liceum Klasy I III Doświadczenie konkursowe nr 1

Cykl Metona. Liceum Klasy I III Doświadczenie konkursowe nr 1 Liceum Klasy I III Doświadczenie konkursowe nr 1 Rok 2017 1. Wstęp teoretyczny Od czasów prehistorycznych życie człowieka regulują trzy regularnie powtarzające się cykle astronomiczne. Pierwszy z nich

Bardziej szczegółowo

STYCZEŃ Mgławica Koński Łeb Barnard 33 wewnątrz IC 434 w Orionie Źródło: NASA

STYCZEŃ Mgławica Koński Łeb Barnard 33 wewnątrz IC 434 w Orionie Źródło: NASA Johannes Kepler Teleskop Keplera Mgławica Koński Łeb Barnard wewnątrz IC w Orionie Źródło: NASA STYCZEŃ 0 stycznia hm Ziemia znajduje się najbliżej Słońca w peryhelium. stycznia częściowe zaćmienie Słońca.

Bardziej szczegółowo

ZAĆMIENIA 22. Zaćmienia Słońca

ZAĆMIENIA 22. Zaćmienia Słońca ZAĆMIENIA 22 Zaćmienia Słońca 1. Częściowe zaćmienie Słońca 15 lutego 2018 Cień Księżyca przechodzi pod południowymi obszarami biegunowymi Ziemi. Zaćmienie widoczne będzie w południowej części Ameryki

Bardziej szczegółowo

Układ współrzędnych dwu trój Wykład 2 "Układ współrzędnych, system i układ odniesienia"

Układ współrzędnych dwu trój Wykład 2 Układ współrzędnych, system i układ odniesienia Układ współrzędnych Układ współrzędnych ustanawia uporządkowaną zależność (relację) między fizycznymi punktami w przestrzeni a liczbami rzeczywistymi, czyli współrzędnymi, Układy współrzędnych stosowane

Bardziej szczegółowo

Dyfrakcja to zdolność fali do uginania się na krawędziach przeszkód. Dyfrakcja światła stanowi dowód na to, że światło ma charakter falowy.

Dyfrakcja to zdolność fali do uginania się na krawędziach przeszkód. Dyfrakcja światła stanowi dowód na to, że światło ma charakter falowy. ZAŁĄCZNIK V. SŁOWNICZEK. Czas uniwersalny Czas uniwersalny (skróty: UT lub UTC) jest taki sam, jak Greenwich Mean Time (skrót: GMT), tzn. średni czas słoneczny na południku zerowym w Greenwich, Anglia

Bardziej szczegółowo

Ruch Gwiazd. Szkoła Podstawowa Klasy IV VI Doświadczenie konkursowe nr 3

Ruch Gwiazd. Szkoła Podstawowa Klasy IV VI Doświadczenie konkursowe nr 3 Szkoła Podstawowa Klasy IV VI Doświadczenie konkursowe nr 3 Rok 2017 1. Wstęp teoretyczny Ludzka wyobraźnia łączy rozproszone po niebie gwiazdy w pewne charakterystyczne wzory, ułatwiające nawigację po

Bardziej szczegółowo

Tellurium szkolne [ BAP_1134000.doc ]

Tellurium szkolne [ BAP_1134000.doc ] Tellurium szkolne [ ] Prezentacja produktu Przeznaczenie dydaktyczne. Kosmograf CONATEX ma stanowić pomoc dydaktyczną w wyjaśnianiu i demonstracji układu «ZIEMIA - KSIĘŻYC - SŁOŃCE», zjawiska nocy i dni,

Bardziej szczegółowo

ZAĆMIENIA. Zaćmienia Słońca

ZAĆMIENIA. Zaćmienia Słońca ZAĆMIENIA Zaćmienia Słońca 1. Obrączkowe zaćmienie Słońca 20 maja 2012. Pas fazy obrączkowej zaćmienia rozpocznie się 20 maja 2012 o godzinie 22 h 06 m przy południowym wybrzeżu Chin, w punkcie o współrzędnych

Bardziej szczegółowo

Geodezja wyższa i astronomia geodezyjna

Geodezja wyższa i astronomia geodezyjna Wyższa Szkoła Działalności Gospodarczej Geodezja i Kartografia Geodezja wyższa i astronomia geodezyjna Prof. dr hab. inż. Jerzy B. Rogowski Dr inż. Magdalena Kłęk Treść wykładów: 1. Wprowadzenie do geodezji

Bardziej szczegółowo

Zadanie 2. (0-2) Podaj dzień tygodnia i godzinę, która jest w Nowym Orleanie. dzień tygodnia... godzina...

Zadanie 2. (0-2) Podaj dzień tygodnia i godzinę, która jest w Nowym Orleanie. dzień tygodnia... godzina... Zadanie 1.(0-1) Na południe od pewnego równoleżnika Słońce codziennie wschodzi i zachodzi, zaś na północ od tego równoleżnika występuje zjawisko dni i nocy polarnych. Powyższy opis dotyczy równoleżnika:

Bardziej szczegółowo

S T Y C Z E Ń. Mgławica Kooski Łeb Barnard 33 wewnątrz IC 434 w Orionie Źródło: NASA

S T Y C Z E Ń. Mgławica Kooski Łeb Barnard 33 wewnątrz IC 434 w Orionie Źródło: NASA Johannes Kepler Teleskop Keplera Mgławica Kooski Łeb Barnard wewnątrz IC w Orionie Źródło: NASA S T Y C Z E Ń 0 stycznia hm Ziemia znajduje się najbliżej Słońca w peryhelium. stycznia częściowe zaćmienie

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN I WOJEWÓDZKIEGO KONKURSU WIEDZY ASTRONOMICZNEJ KASJOPEJA

REGULAMIN I WOJEWÓDZKIEGO KONKURSU WIEDZY ASTRONOMICZNEJ KASJOPEJA REGULAMIN I WOJEWÓDZKIEGO KONKURSU WIEDZY ASTRONOMICZNEJ KASJOPEJA ORGANIZOWANEGO W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNZJALNYCH I PONADGIMNAZJALYCH 1 Konkurs z astronomii

Bardziej szczegółowo

Współrzędne geograficzne

Współrzędne geograficzne Współrzędne geograficzne Siatka kartograficzna jest to układ południków i równoleżników wykreślony na płaszczyźnie (mapie); jest to odwzorowanie siatki geograficznej na płaszczyźnie. Siatka geograficzna

Bardziej szczegółowo

Rok akademicki: 2030/2031 Kod: DGK n Punkty ECTS: 6. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: -

Rok akademicki: 2030/2031 Kod: DGK n Punkty ECTS: 6. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: - Nazwa modułu: Geodezja wyższa Rok akademicki: 2030/2031 Kod: DGK-1-405-n Punkty ECTS: 6 Wydział: Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska Kierunek: Geodezja i Kartografia Specjalność: - Poziom studiów:

Bardziej szczegółowo

Niebo nad nami Styczeń 2018

Niebo nad nami Styczeń 2018 Niebo nad nami Styczeń 2018 Comiesięczny kalendarz astronomiczny STOWARZYSZENIE NA RZECZ WIEDZY I ROZWOJU WiR KOPERNIK WWW.WIRKOPERNIK.PL CZARNA 857, 37-125 CZARNA TEL: 603 155 527 E-MAIL: kontakt@wirkopernik.pl

Bardziej szczegółowo

ZAĆMIENIA. Zaćmienia Słońca

ZAĆMIENIA. Zaćmienia Słońca ZAĆMIENIA Zaćmienia Słońca 1. Obrączkowe zaćmienie Słońca 26 stycznia 2009. Pas fazy obrączkowej zaćmienia rozpocznie się 26 stycznia 2009 o godzinie 6 h 06 m na Atlantyku, na południowy-zachód od Przylądka

Bardziej szczegółowo

Wykład 1. Wprowadzenie do przedmiotu. Powierzchnia odniesienia w pomiarach inżynierskich.

Wykład 1. Wprowadzenie do przedmiotu. Powierzchnia odniesienia w pomiarach inżynierskich. Wykład 1 Wprowadzenie do przedmiotu. Powierzchnia odniesienia w pomiarach inżynierskich. Dr inż. Sabina Łyszkowicz Wita Studentów I Roku Inżynierii Środowiska na Pierwszym Wykładzie z Geodezji wykład 1

Bardziej szczegółowo

ZAĆMIENIA 22. Zaćmienia Słońca

ZAĆMIENIA 22. Zaćmienia Słońca ZAĆMIENIA 22 Zaćmienia Słońca 1. Częściowe zaćmienie Słońca 6 stycznia 2019 Cień Księżyca przechodzi nad północnymi obszarami biegunowymi Ziemi. Zaćmienie widoczne będzie w północno-wschodniej Azji, w

Bardziej szczegółowo

PODRĘCZNA INSTRUKCJA ASTRO-EXCELA

PODRĘCZNA INSTRUKCJA ASTRO-EXCELA 2015 rok Janusz Bańkowski, Bełchatów Patronat programu SOS PTMA PODRĘCZNA INSTRUKCJA ASTRO-EXCELA Wstęp Arkusz kalkulacyjny MS Excel to doskonałe narzędzie obliczeniowe wszechstronnego użytku. Za pomocą

Bardziej szczegółowo

3b. Zadania - ruch obiegowy (wysokość górowania Słońca)

3b. Zadania - ruch obiegowy (wysokość górowania Słońca) 3b. Zadania - ruch obiegowy (wysokość górowania Słońca) W dniach równonocy (21 III i 23 IX) promienie słoneczne padają prostopadle na równik. Jeżeli oddalimy się od równika o 10, to kąt padania promieni

Bardziej szczegółowo

Człowiek najlepsza inwestycja. Fot.NASA FENIKS PRACOWNIA DYDAKTYKI ASTRONOMII

Człowiek najlepsza inwestycja. Fot.NASA FENIKS PRACOWNIA DYDAKTYKI ASTRONOMII Fot.NASA FENIKS PRACOWNIA DYDAKTYKI ASTRONOMII PROPOZYCJA ĆWICZEŃ DZIENNYCH Z ASTRONOMII DLA UCZESTNIKÓW PROGRAMU FENIKS dr hab. Piotr Gronkowski, prof. UR gronk@univ.rzeszow.pl Uniwersytet Rzeszowski

Bardziej szczegółowo

Opozycja... astronomiczna...

Opozycja... astronomiczna... Opozycja... astronomiczna... Pojęcie opozycja bez dodatków ją bliżej określających jest intuicyjnie zrozumiałe. Wyraz ma swoją etymologię łacińską - oppositio i oznacza przeciwstawienie. Przenosząc to

Bardziej szczegółowo

Tomasz Ściężor. Almanach Astronomiczny na rok 2015

Tomasz Ściężor. Almanach Astronomiczny na rok 2015 Tomasz Ściężor Almanach Astronomiczny na rok 2015 Polskie Towarzystwo Astronomiczne Warszawa 2014 RECENZENT Jerzy M. Kreiner OPRACOWANIE TECHNICZNE I SKŁAD Tomasz Ściężor Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna

Bardziej szczegółowo

OPIS MODUŁ KSZTAŁCENIA (SYLABUS)

OPIS MODUŁ KSZTAŁCENIA (SYLABUS) OPIS MODUŁ KSZTAŁCENIA (SYLABUS) I. Informacje ogólne: 1 Nazwa modułu Astronomia sferyczna 2 Kod modułu 04-ASTR1-ASFER60-1L 3 Rodzaj modułu obowiązkowy 4 Kierunek studiów Astronomia 5 Poziom studiów I

Bardziej szczegółowo

Niebo nad nami Wrzesień 2017

Niebo nad nami Wrzesień 2017 Niebo nad nami Wrzesień 2017 Comiesięczny kalendarz astronomiczny STOWARZYSZENIE NA RZECZ WIEDZY I ROZWOJU WiR KOPERNIK WWW.WIRKOPERNIK.PL CZARNA 857, 37-125 CZARNA TEL: 603 155 527 E-MAIL: kontakt@wirkopernik.pl

Bardziej szczegółowo

Projekcje (rzuty) Sferyczna, stereograficzna, cyklograficzna,...

Projekcje (rzuty) Sferyczna, stereograficzna, cyklograficzna,... Projekcje (rzuty) Sferyczna, stereograficzna, cyklograficzna,... Rzut sferyczny (projekcja sferyczna) Kryształ zastępuje się zespołem płaszczyzn i prostych równoległych do odpowiadających im płaszczyzn

Bardziej szczegółowo

Obrotowa mapa nieba ćwiczenie w Excelu

Obrotowa mapa nieba ćwiczenie w Excelu Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (POKL) Obrotowa mapa nieba ćwiczenie w Excelu Wstęp Mapka nieba jest jak mini-planetarium. Jeśli umieścimy ją

Bardziej szczegółowo

2. Ziemia we Wszechświecie

2. Ziemia we Wszechświecie 2. Ziemia we Wszechświecie 5 4 6 3 Horyzont N O 2 1 Rysunek 2.1 Punkty orientacyjne na sferze niebieskiej z horyzontem dla obserwatora O stojącego w Krakowie 21 III w punkcie o współrzędnych geograficznych

Bardziej szczegółowo

ZBIÓR ZADAŃ CKE 2015 ZAKRES ROZSZERZONY

ZBIÓR ZADAŃ CKE 2015 ZAKRES ROZSZERZONY ZBIÓR ZADAŃ CKE 2015 ZAKRES ROZSZERZONY Zadanie: 026 Na rysunku przedstawiono osiem planet Układu Słonecznego. Jedną z planet oznaczono literą A. Oceń prawdziwość poniższychinformacji. Wpisz znak X w

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIK IV. Obliczanie rotacji / translacji obrazów.

ZAŁĄCZNIK IV. Obliczanie rotacji / translacji obrazów. ZAŁĄCZNIK IV. Obliczanie rotacji / translacji obrazów. Jak to zostało przedstawione w części 5.2.1, jeżeli zrobimy Słońcu zdjęcie z jakiegoś miejsca na powierzchni ziemi w danym momencie t i dokładnie

Bardziej szczegółowo

Istnieje wiele sposobów przedstawiania obrazów Ziemi lub jej fragmentów, należą do nich plany, mapy oraz globusy.

Istnieje wiele sposobów przedstawiania obrazów Ziemi lub jej fragmentów, należą do nich plany, mapy oraz globusy. Współrzędne geograficzne Istnieje wiele sposobów przedstawiania obrazów Ziemi lub jej fragmentów, należą do nich plany, mapy oraz globusy. Najbardziej wiernym modelem Ziemi ukazującym ją w bardzo dużym

Bardziej szczegółowo

ZIEMIA W UKŁADZIE SŁONECZNYM TEST SKŁADA SIĘ Z 16 ZADAŃ, NA JEGO ROZWIĄZANIE MASZ 90 MINUT. 1. Poniżej przedstawiono informacje dotyczące jednej doby

ZIEMIA W UKŁADZIE SŁONECZNYM TEST SKŁADA SIĘ Z 16 ZADAŃ, NA JEGO ROZWIĄZANIE MASZ 90 MINUT. 1. Poniżej przedstawiono informacje dotyczące jednej doby ZIEMIA W UKŁADZIE SŁONECZNYM TEST SKŁADA SIĘ Z 16 ZADAŃ, NA JEGO ROZWIĄZANIE MASZ 90 MINUT. Powodzenia 1. Poniżej przedstawiono informacje dotyczące jednej doby roku. (0-6p.) wsch. 7.21 zach. 15.28 LISTOPAD

Bardziej szczegółowo

Part I. Położenie obserwatora na powierzchni Ziemi. Astronomia sferyczna Wykład 5: WSPÓŁRZEDNE GEOCENTRYCZNE Przejście topo- geocentrum i odwrotnie

Part I. Położenie obserwatora na powierzchni Ziemi. Astronomia sferyczna Wykład 5: WSPÓŁRZEDNE GEOCENTRYCZNE Przejście topo- geocentrum i odwrotnie Astronomia sferyczna Wykład 5: WPÓŁRZEDNE GEOENTRYZNE Przejście topo- geocentrum i odwrotnie Tadeusz Jan Jopek Part I Instytut Obserwatorium Astronomiczne, UAM emestr II (Uaktualniono 5.04.03) Przybliżenia

Bardziej szczegółowo

Niebo kwietniowe De Gestirne (album), XIX w.

Niebo kwietniowe De Gestirne (album), XIX w. Niebo kwietniowe Niebo kwietniowe De Gestirne (album), XIX w. Nie do wiary, jak ten czas leci! Już jest czwarty miesiąc roku - a więc minęła jego 1/4 część. Nad polami słychać świergot skowronków, choć

Bardziej szczegółowo

LVII Olimpiada Astronomiczna 2013/2014 Zadania zawodów III stopnia

LVII Olimpiada Astronomiczna 2013/2014 Zadania zawodów III stopnia Zadanie 1. LVII Olimpiada Astronomiczna 2013/2014 Zadania zawodów III stopnia Z północnego bieguna księżycowego wystrzelono pocisk, nadając mu prędkość początkową równą lokalnej pierwszej prędkości kosmicznej.

Bardziej szczegółowo