ogarnia wszystko co piękne?

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ogarnia wszystko co piękne?"

Kazimierz Szydłowski
8 lat temu
Przeglądów:

2 Spośród d róŝnorodnych r nauk ( )( ) tym przede wszystkim poświ więcać się naleŝy y ( ),( które obracają się w kręgu rzeczy najpiękniejszych i najbardziej godnych poznania. Takimi zaś są nauki, które zajmują się cudownymi obrotami we Wszechświecie i biegami gwiazd. ( )( A cóŝ piękniejszego nad niebo, które przecieŝ ogarnia wszystko co piękne? Mikołaj Kopernik O obrotach sfer niebieskich

Takimi zaś są nauki, które zajmują się cudownymi obrotami we Wszechświecie i biegami gwiazd.

3 Galileo Galilei ( ) Luneta Galileusza z 1609 r. rekonstrukcja. Obiektyw o średnicy 5 cm i powiększenie 33x MIJA 400 LAT OD CHWILI GDY GALILEUSZ UśYŁU SWOJEJ LUNETY DO PIERWSZYCH OBSERWACJI ASTRONOMICZNYCH. STĄD D ROK 2009 OGŁOSZONO OSZONO MIĘDZYNARODOWYM ROKIEM ASTRONOMII.

GALILEUSZ UśYŁU SWOJEJ LUNETY DO PIERWSZYCH OBSERWACJI ASTRONOMICZNYCH.

4 SCHEMAT LUNETY GALILEUSZA Luneta taka daje obraz prosty

5 Luneta taka daje obraz odwrócony.

6 OBSERWATORIUM I WIELKA LUNETA JANA HEWELIUSZA W GDAŃSKU. (Jej długod ugość wynosiła 46 metrów)

8 ATMOSFERA ZIEMSKA PRZEPUSZCZA TYLKO NIEKTÓRE ZAKRESY WIDMA: WIDZIALNY ZAKRES OPTYCZNY ORAZ ZAKRES RADIOWY.

10 ISTNIENIE TZW. OKIEN PRZEPUSZCZALNOŚCI CI NASZEJ ATMOSFERY PODZIELIŁO O TECHNIKI ASTRONOMICZNE NA TRZY GRUPY: [a] ASTRONOMIĘ OPTYCZNĄ NAZIEMNE LUNETY I TELESKOPY, [b] RADIOASTRONOMIĘ - RADIOTELESKOPY I ICH UKŁADY ADY, [c] ASTRONOMIĘ SATELITARNĄ - TELESKOPY OBSERWUJĄCE W ZAKRESACH FAL NIEDOS- TĘPNYCH Z POWIERZCHNI ZIEMII. W NINIEJSZEJ PRELEKCJI OMÓWIMY GŁÓWNIE LUNETY I TELESKOPY NAZIEMNE ORAZ ORBITALNE

ASTRONOMIĘ OPTYCZNĄ NAZIEMNE LUNETY I TELESKOPY, [b] RADIOASTRONOMIĘ - RADIOTELESKOPY I ICH UKŁADY

11 LUNETY (Z OBIEKTYWEM SOCZEWKOWYM) TO TZW. REFRAKTORY Ich działanie anie związane zane jest ze zjawiskiem REFRAKCJI czyli załamania amania promieni świetlnych w obiektywie. LUNETA KEPLERA

12 LUNETA Z OBIEKTYWEM SOCZEWKOWYM POSIADA DWIE GŁÓWNE WADY OPTYCZNE: (a) ABERRACJĘ CHROMATYCZNĄ - OGNISKO DLA KAśDEJ BARWY JEST W NIECO INNYM PUNKCIE, ABERRACJA CHROMATYCZNA PODŁUśNA I POPRZECZNA

13 ZŁOśONY ONY OBIEKTYW ACHROMATYCZNY Wypadkowa ogniskowa takiego układu wyraŝa a się wzorem F = (F1*F2( F1*F2)/( )/(F1 + F2 - d) Konstruując c obiektyw z dwóch soczewek, rozpraszającej i skupiającej a do tego kaŝda z nich z innego gatunku szkła, moŝna uzyskać wspólne ognisko dla dwóch lub trzech barw, np.. czerwonej, Ŝółtej i niebieskiej. Nadal jednak pozostałe e barwy będąb miały y ogniska w róŝnych punktach.

tego kaŝda z nich z innego gatunku szkła, moŝna uzyskać wspólne ognisko dla dwóch lub trzech barw, np.

14 LUNETA Z OBIEKTYWEM SOCZEWKOWYM POSIADA DWIE GŁÓWNE WADY OPTYCZNE: (b) ABERRACJĘ SFERYCZNĄ - OGNISKO DLA PROMIENI SKRAJNYCH I PRZYOSIOWYCH JEST W NIECO INNYM PUNKCIE. f

15 SOCZEWKI ASFERYCZNE USUWAJĄCE (W DUśYM STOPNIU) EFEKT ABERRACJI SFERYCZNEJ

16 NAJWIĘKSZE REFRAKTORY 90-cm refraktor Obserwatorium Licka (1888) 102-cm refraktor Obserwatorium Yerkes (1897).

17 OBYDWU WYMIENIONYCH WAD POZBAWIONE SĄ S TELESKOPY,, W KTÓRYM ROLĘ OBIEKTYWU PEŁNI ZWIERCIADŁO O POWIERZCHNI W KSZTAŁCIE PARABOLOIDU. TELESKOPY NALEśĄ DO TZW. REFLEKTORÓW. ICH DZIAŁANIE ANIE BAZUJE NA ZJAWISKU ODBICIA ŚWIATŁA A OD ZWIERCIADŁA. A.

PARABOLOIDU. TELESKOPY NALEśĄ DO TZW. REFLEKTORÓW.

18 TYPOWE UKŁADY OPTYCZNE TELESKOPÓW: UKŁAD NEWTONA UKŁAD CASSEGRAINA

20 TELESKOPY O WIELKICH LUSTRACH BUDUJE SIĘ WIĘC Z DWÓCH POWODÓW: W: (a) ABY ZMINIMALIZOWAĆ EFEKT DYFRAKCJI I ZWIĘKSZY KSZYĆ W TEN SPOSÓB B OSTROŚĆ ORAZ ZDOLNOŚĆ ROZDZIELCZĄ OBRAZU, (b) ABY DUśA A POWIERZCHNIA LUSTRA ZBIERAŁA DUśĄ ILOŚĆ ŚWIAT WIATŁA, A, CO POZWALA OBSER- WOWAĆ SŁABE I DALEKIE OBIEKTY.

ORAZ ZDOLNOŚĆ ROZDZIELCZĄ OBRAZU, (b) ABY DUśA A POWIERZCHNIA LUSTRA

21 DAWNE WIELKIE REFLEKTORY Reflektor Williama Herschela o średnicy 1,26 m i długod ugości 12 m (1789 r). MontaŜ azymutalny.

22 Dwa największe teleskopy w obserwatorium Mt. Wilson, gdzie w pierwszych dekadach XX w. pracował E. Hubble. Do połowy XX w. były to największe teleskopy świata. 1.5 m. teleskop 2.5 m. teleskop, na którym najwięcej swoich prac wykonał E. Hubble.

23 5- METROWY TELESKOP W OBS. Mt.PALOMAR (USA)

24 Special Astrophysical Observatory (SAO) Rosja (Kaukaz) 6-metrowy teleskop

25 KOPUŁA 4-m. TELESKOPU CFHT (HAWAJE)

27 TELESKOP SUBARU Z GRUPY WIELKICH TELESKOPÓW W NOWEJ GENETACJI (VLT) w obserwatorium Mauna Kea na Hawajach Posiada monolityczne zwierciadło o główne g o średnicy 8.3 m.

28 SCHEMAT TELESKOPU SUBARU

29 IDEA tzw. OPTYKI AKTYWNEJ LUSTRA GŁÓWNEGOG

30 GŁÓWNE LUSTRO TELESKOPU SUBARU elementy jego optyki aktywnej

31 WIDOK OBSERWATORIUM MAUNA_KEA (HAWAJE) POSIADAJĄCEGO TELESKOPY NOWEJ GENERACJI

32 SCHEMAT TELESKOPU KECKA - NOWA GENERACJA

33 WIELKIE TELESKOPY KECKA W OBSERWATORIUM MOUNA KEA NA HAWAJACH (budowane w latach 90-tych tych).

34 VLT - lustro zwrotne złoŝone z one z wielu elementów pozwala na tzw. optykę adaptacyjną korygującą zaburzenia czoła a fali świetlnej przez naszą atmosferę.

35 INTERFEROMETR Z DWÓCH TELESKOPÓW KECK 1 i KECK 2

36 UKŁAD INTERFEROMETRÓW W NA BAZIE 4-CH 4 VLTs o średnicy luster 8 metrów w kaŝde (Parana, Chile)

37 UKŁAD INTERFEROMETRÓW NA BAZIE 4-CH VLTs (w budowie , Parana Chile)

38 JEDEN Z VLT W BUDOWIE (Chile)

39 Laserowa sztuczna gwiazda

40 JESZCZE JEDEN WIELKI TELESKOP GEMINI GEMINI O ŚREDICY 8 m. w OBSERWATO- RIUM W ARIZONIE. (jego bli bliźniak niak buduje się w Argentynie).

41 South Africa Large Telescope

42 Obserwatorium koło Cape-Town (widok ogólny) Kopuła a SALT W budowie teleskopu SALT współuczestniczy takŝe e Polska. Polscy astronomowie mają więc zagwarantowane prawo do częś ęści czasu obserwacyjnego na tym urządzeniu.

43 LARGE BINOCULAR TELESCOPE SCHEMAT OGÓLNY 8 m. LUSTRO

44 LARGE BINOCULAR TELESCOPE

45 NAJWIĘKSZE OBECNIE TELESKOPY NAZIEMNE

47 ORBITALNY TELESKOP HUBBLE A Kosmiczny Teleskop Hubble'a znalazł się na ziemskiej orbicie na wysokości 600 km nad Ziemią 25 kwietnia 1990 r. WaŜy 12,5 tony, jego zwierciadło ma średnicę 2,4 metra i chociaŝ jest mikrusem przy największych ziemskich teleskopach, to mimo to widzi nawet dziesięć razy lepiej i dalej od nich.

48 ORBITALNY TELESKOP HUBBLE A

49 ORBITALNY TELESKOP HUBBLE A (schemat budowy) (1) Antena komunikacyjna (2) Klapa (3) Osłona przed światłem (4) Drugie lustro (5) Główne G lustro (6) Sekcja narzędziowa (7) Fine-guidance optical control sensors [3] (8) Osłona rufowa (9) Moduły y naukowe (10) Podwójny panel baterii słonecznych

50 GŁÓWNE ZWIERCIADŁO O TELESKOPU HUBBLE A

51 Początek pracy kosmicznego teleskopu był jednak pewnym falstartem. Okazało o się, Ŝe e jego zwierciadło o miało o złąz krzywiznę - teleskop widział nieostro. Dopiero w 1993 r. nałoŝono ono mu korekcyjne "okulary". Potem jeszcze dwukrotnie reperowano go na orbicie. Przed korektą Po korekcie

52 OBRAZY OBIEKTÓW W KOSMICZNYCH WIDZIANE W RÓśNYCH R ZAKRESACH FAL WYGLĄDAJ DAJĄ BARDZO RÓśNIE. R ZAKRES WIDZIALNY ULTRAFIOLET PODCZERWIEŃ ZAKRES X ZAKRES RADIOWY

53 ZAKRES WIDZIALNY ULTRAFIOLET PODCZERWIEŃ ZAKRES X ZAKRES RADIOWY

54 TELESKOPY GENERACJI XXI w. OTWORZĄ ZAPEWNE NOWE MOśLIWO LIWOŚCI PRZED ASTRONOMIĄ I POZWOLĄ SIĘGAĆ TAM GDZIE WZROK NIE SIĘGA GA. OTO KILKA PRZYKŁADOWYCH PLANÓW NA NAJBLIśSZE DWIE DEKADY:

55 Średnica lustra głównego g - ok. 8 m. Zdolność rozdzielcza 10 razy lepsza od obecnego orbitalnego teleskopu Hubble a. Przeznaczony do badań najodleglejszych galaktyk, ewolucji gwiazd oraz poszukiwań planet wokół innych gwiazd.

56 NOWY TELESKOP KOSMICZNY UMIESZCZONY BĘDZIE W PUNKCIE LAGRANGE A A L2 UKŁADU ZIEMIA - SŁOŃCE.

57 GSMT o średnicy lustra głównego g (segmentowanego) - 30 m. W dalszych planach rozwaŝa a się teleskopy giganty o średnicach 50 m a nawet 100 m. oraz róŝne r układy interferometryczne oparte na takich teleskopach.

58 Kosmiczny Interferometr Optyczny - SIM - [Space Interferometry Mission.]

60 J. Sikorski, IFD Uniwersytet Gdański

Podobne dokumenty

Teleskopy optyczne. dr Krzysztof Rochowicz Zakład Dydaktyki Fizyki UMK Toruń

Teleskopy optyczne. dr Krzysztof Rochowicz Zakład Dydaktyki Fizyki UMK Toruń Teleskopy optyczne dr Krzysztof Rochowicz Zakład Dydaktyki Fizyki UMK Toruń Teleskop: historia Odkrycie teleskopu przypisuje się tradycyjnie holenderskiemu optykowi Hansowi Lippersheyowi, a sam wynalazek