Rozdział 5 System monitorowania i oceny realizacji LPR i komunikacji społecznej
5.1 Zestaw wskaźników do oceny wdroŝenia programu Jednym z celów monitoringu jest dostarczanie informacji o postępie realizacji i efektywności wdraŝania pomocy na poziomie pojedynczego projektu i całego Programu. W zaleŝności od charakteru dostarczanych danych, monitoring podzielony został na rzeczowy i finansowy. Zakłada się przyjęcie tej systematyki dla Lokalnego Programu Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrowa Kujawskiego na lata 2008-2015 Monitoring rzeczowy: Monitoring rzeczowy dostarcza danych, obrazujących postęp we wdraŝaniu programu oraz umoŝliwiających ocenę jego wykonania w odniesieniu do ustalonych celów. Dane wykorzystywane przy monitorowaniu powinny zostać skwantyfikowane i obrazować postęp we wdraŝaniu oraz rezultaty działań, w podziale na trzy kategorie wskaźników: wskaźniki produktu, które odnoszą się do rzeczowych efektów działalności i są liczone w jednostkach materialnych, wskaźniki rezultatu, odpowiadające bezpośrednim i natychmiastowym efektom wynikającym z wdroŝenia Programu, które mogą mieć formę wskaźników materialnych lub finansowych, wskaźniki oddziaływania, obrazujące konsekwencje Programu, wykraczające poza natychmiastowe efekty dla bezpośrednich beneficjentów (mogą przybrać formę oddziaływań bezpośrednich, jak i oddziaływań pośrednich). Wskaźniki te formułowane są juŝ w trakcie opracowywania wniosków o finansowanie poszczególnych projektów. Studia wykonalności projektów stanowią zatem podstawę do monitorowania efektów rzeczowych przez odpowiednie podmioty. Poziom wymaganej kwantyfikacji celów zaleŝy od rodzaju interwencji. W przypadku tych celów, które nie mogą być skwantyfikowane ex-ante, wskaźniki będą musiały być dopracowane juŝ we wczesnej fazie wdraŝania. Monitoring finansowy: Monitoring finansowy dostarcza danych, dotyczących finansowych aspektów realizacji Programu i stanowi podstawę do oceny sprawności wydatkowania przeznaczonych na niego środków. Na poziomie Programu Rewitalizacji zakłada się monitoring finansowy w oparciu o sprawozdania okresowe, roczne oraz końcowe (obejmujące projekt, cele szczegółowe, Program Rewitalizacji), które przedstawiane są przez beneficjentów projektów, które uzyskały wsparcie w ramach 7 Osi Priorytetowej, Działania 7.1 Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko Pomorskiego na lata 2007-2013. Dane zawarte w tych sprawozdaniach obejmować powinny wysokość wkładu finansowego, pochodzącego ze środków publicznych (wydatki poniesione w okresie objętym sprawozdaniem, str. 45
wydatki poniesione od początku realizacji zadania, stan zaawansowania realizacji zadania w ujęciu procentowym), z wyszczególnieniem: wkładu wspólnotowego: ogółem oraz środków z EFRR/EFS, krajowego wkładu publicznego: ogółem oraz budŝet państwa, budŝet jednostek samorządu terytorialnego szczebla regionalnego, budŝet Miasta, inne środki publiczne (fundusze celowe, środki specjalne), środków z poŝyczek i kredytów, środków prywatnych, innych środków. Dodatkowo sprawozdania winny zawierać informacje na temat postępu realizacji planu finansowego odpowiednio projektu lub Programu, w okresie sprawozdawczym oraz prognozę w tym zakresie na rok następny. Monitorowanie rzeczowe i finansowe odbywać się powinno na podstawie dostarczanych sprawozdań z realizacji: okresowych, rocznych i końcowych. Sprawozdawczość zakłada bieŝący i periodyczny przepływ informacji, co pozwala na weryfikacje nieprawidłowości w procesie wdraŝania i monitorowania Programu. 5.2 Zasady monitorowania i aktualizacji programu. W celu sprawnego i efektywnego przeprowadzenia rewitalizacji terenów miejskich w Aleksandrowie Kujawskim, realizator projektu będzie monitorował zarówno wydatki, jak i efekty rzeczowe realizowanych przedsięwzięć inwestycyjnych. Monitorowanie to będzie polegało na systematycznym zbieraniu, raportowaniu i interpretowaniu danych opisujących postęp i efekty realizowanego zadania. Będzie ono równieŝ obejmowało roczne i końcowe sprawozdania z realizacji projektu i przedkładanie ich Instytucji Zarządzającej. W zaleŝności od charakteru dostarczonych danych przeprowadzany będzie monitoring rzeczowy i finansowy. Monitoring rzeczowy dostarczać będzie informacji o postępie we wdraŝaniu programu rewitalizacji. Monitorowanie będzie polegało na weryfikacji wskaźników produktu i rezultatu, które zostaną określone dla poszczególnych projektów we wnioskach o dofinansowanie. Wszystkie wskaźniki będą mierzone cyklicznie, z róŝną częstotliwością. Częstotliwość pomiaru będzie zaleŝeć od kategorii wskaźnika i od poziomu jego pomiaru w strukturze wdraŝania. Wskaźniki produktu będą mierzone co najmniej raz na kwartał, natomiast wskaźniki rezultatu co 6 miesięcy lub po zakończeniu projektu. Okresem bazowym, wobec którego porównywane będą zmiany wskaźników będzie rok (lub jego ostatni kwartał) poprzedzający rok, w którym rozpoczęto wdraŝanie programu. Wartości wskaźników produktu określa się kaŝdorazowo w składanym sprawozdaniu z realizacji, natomiast wskaźników rezultatu z zasady w sprawozdaniach rocznych i na zakończenie realizacji. str. 46
Z kolei monitoring finansowy pozwoli na zebranie informacji o finansowych aspektach realizacji programu. UmoŜliwi to dokonanie oceny sprawności wydatkowania środków finansowych. Monitoring ten będzie się odbywać na podstawie danych ze sprawozdań okresowych, rocznych oraz końcowych (obejmujących projekt, działanie, program operacyjny). Sprawozdania te będą obejmowały dane o wydatkach poniesionych w okresie objętym sprawozdaniem, wydatkach poniesionych od początku realizacji zadania i stopniu realizacji zadania. Beneficjent będzie składał raz na kwartał lub na Ŝądanie uprawnionej instytucji częściej, okresowe sprawozdanie z realizacji projektu. Proponuje się przyjąć, aby uzupełnienia i rozszerzenia programu rewitalizacji o nowe zadania było dokonywane, co roku, w formie załącznika uszczegółowiającego Lokalny Program Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrowa Kujawskiego na lata 2008-2015. 5.3 Sposoby inicjowania współpracy pomiędzy sektorem publicznym, prywatnym i organizacjami pozarządowymi. Powodzenie działań realizowanych w ramach programu rewitalizacji wymaga współpracy wielu podmiotów, nie tylko z sektora publicznego. Władze Aleksandrowa Kujawskiego będą dąŝyć do jak największego zaangaŝowania w działania rewitalizacyjne organizacji pozarządowych oraz podmiotów prywatnych poprzez róŝnego rodzaju porozumienia i umowy. Inicjowanie współpracy pomiędzy sektorem publicznym, prywatnym i organizacjami pozarządowymi powinien stanowić kontynuację prac nad Lokalnym Programem Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrowa Kujawskiego, gdzie władze miasta zapraszałyby do współpracy wszystkie aktywne jednostki Ŝycia społeczno-gospodarczego z terenu gminy. Cykliczne spotkania i przedstawienie propozycji współudziału i współfinansowania istotnych projektów oraz zakładanie partnerstw publiczno-prywatnych, mogących aplikować o środki z innych źródeł daje dodatkowe moŝliwości zrealizowania ambitnych zamierzeń miasta. Inicjowanie współpracy z lokalnymi partnerami społecznymi i gospodarczymi ma doprowadzić w załoŝeniu do stworzenia swoistego lokalnego partnerstwa na rzecz rewitalizacji, dla którego celem będzie doskonalenie rozpoczętego procesu oraz budowanie zrozumienia dla rewitalizacji. Szczegółowy harmonogram prac i zasad współpracy z lokalnymi partnerami powinien zostać opracowany w odrębnym trybie roboczym przez Zespół zadaniowy ds. rewitalizacji Urzędu Miasta. Działania te muszą iść w parze ze spojrzeniem na działania rewitalizacyjne prowadzone zgodnie z zasadą partnerstwa, jako Ŝe wiele z nich realizowanych będzie przy wspólnym zaangaŝowaniu kapitału publicznego i prywatnego, lub w przypadku działań społecznych przy wspólnym wysiłku jednostek organizacyjnych miasta, organizacji pozarządowych, kościołów i związków wyznaniowych. str. 47
Odzwierciedleniem realizacji zasady partnerstwa będzie ilość podmiotów zaangaŝowanych w podjęty proces rewitalizacji, a wskaźnikiem - ilość podpisanych porozumień i wspólnie realizowanych przedsięwzięć. Elementem warunkującym skuteczności budowania współpracy z lokalnymi partnerami jest właściwa komunikacja społeczna. Promocja Lokalnego Programu Rewitalizacji Obszarów Miejskich na lata 2008-2015 dla Miasta Aleksandrowa Kujawskiego będzie się znajdować w gestii pracownika ds. promocji w Urzędzie Miasta Aleksandrowa Kujawskiego. Wymogi w odniesieniu do projektów współfinansowanych z Funduszy Strukturalnych Unii Europejskiej, dotyczące działań informacyjnych i promocyjnych uregulowane są w Rozporządzeniu Komisji Europejskiej nr 1159/2000 z dnia 30 maja 2000 r. Głównym celem tych działań jest: dostarczenie informacji na temat moŝliwości jakie dają fundusze strukturalne wnioskodawcom, beneficjentom i opinii publicznej, pokazanie roli i wsparcia oferowanego przez fundusze, promowanie celów wspieranych przez fundusze. W ramach promocji Lokalnego Programu Rewitalizacji Obszarów Miejskich dla Miasta Aleksandrowa Kujawskiego zostaną wykorzystane następujące sposoby informowania o roli Funduszy Strukturalnych: portal internetowy Urzędu Miejskiego gdzie znajdą się informacje o wkładzie Unii Europejskiej w realizowane przedsięwzięcie i tekst programu rewitalizacji. Informacja taka będzie znajdowała się przynajmniej na stronie głównej, plakaty w Urzędzie Miasta oraz w miejscach publicznych zawierające informacje o realizowanych projektach i wkładzie UE, biuletyny i foldery o wykonywaniu konkretnych zadań, kontakty z lokalną prasą i telewizją, spotkania z potencjalnymi partnerami społeczno gospodarczymi. str. 48