Interpelacja nr 97/2017 W sprawie: pomocy dla poszkodowanych mieszkańców województwa pomorskiego w wyniku huraganu w dniu 11.08.2017 Piotr Karczewski Działając na podstawie art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie województwa (Dz.U. z 2016 r. poz. 486), 13 Statutu Województwa Pomorskiego, 23 Regulaminu Pracy Sejmiku Województwa Pomorskiego wnoszę na prośbę na prośbę mieszkańców Gdańska interpelacje w sprawie pomocy dla poszkodowanych mieszkańców województwa pomorskiego w wyniku huraganu w dniu 11.08.2017. W wyniku huraganu bardzo duże straty materialne powstałe głownie na terenie powiatów chojnickiego, kościerskiego, bytowskiego i kartuskiego. W wyniku nawałnicy ucierpiała znaczna część mieszkańców i ich dobytek uszkodzone budynki (zerwane dach, zalane piwnice), nieprzejezdne drogi, uszkodzone linie energetyczne (wielodniowy brak dostaw energii elektrycznej), brak wody, zdewastowany drzewostan oraz inne straty. Zwracam się z prośbą do Pana Marszałka o przeznaczenie środków finansowych na dodatkowe wsparcie ze strony samorządowych, szczególnie dla gmin: Chojnice, Brusy, Czersk, Dziemiany, Lipusz, Parchowo, Sulęczyno. Odpowiadając na Pana interpelację z dnia 14 sierpnia 2017 r. (złożoną w dniu 18 sierpnia 2017 r.) w sprawie pomocy dla poszkodowanych mieszkańców województwa pomorskiego w wyniku huraganu, który miał miejsce w dniach 11/12 sierpnia b.r., przedstawiamy poniżej stosowne wyjaśnienia odnoszące się do kwestii wskazanej przez Pana Radnego. W związku z zaistniałą sytuacją podległe Samorządowi Województwa Pomorskiego instytucje od pierwszych dni po tragedii włączyły się w pomoc dla poszkodowanych przez nawałnicę mieszkańców województwa pomorskiego. Pierwsza interwencja służb drogowych będących w dyspozycji Zarządu Dróg Wojewódzkich, podległych Samorządowi Województwa Pomorskiego, miała miejsce już 11 sierpnia ok. godz. 23:00, gdy przez obfitą ulewę woda zaczęła przelewać się z przepompowni zalewając drogę w powiecie kartuskim.
Wszystkie drogi wojewódzkie były przejezdne już 12 sierpnia o godz. 11:00. Natomiast bezpieczeństwo ruchu drogowego zapewnione zostało poprzez tymczasowe oznakowanie. Jednostki terenowe Zarządu Dróg Wojewódzkich pracowały codziennie (prace trwały również w dni wolne od pracy) w systemie dwuzmianowym. Z uwagi, iż wyrwanych lub połamanych w pasie drogowym dróg wojewódzkich było setki drzew, wystąpiła konieczność zaangażowania firm zewnętrznych ze specjalistycznym sprzętem. Etap prac obejmował dwie główne fazy, najpierw zapewnienie bezpieczeństwa ruchu drogowego, a następnie porządkowanie pasów drogowych, w ramach których m.in. zabezpieczono przewrócone drzewa, wywieziono wiatrołomy, naprawiono pobocza. W prace zaangażowane zostały dziesiątki pracowników oraz firm zewnętrznych. Jednostka Samorządu Województwa Pomorskiego Zarząd Dróg Wojewódzkich w Gdańsku - Rejony Dróg Wojewódzkich w Bytowie, Chojnicach oraz Kartuzach zawarły w trybie awaryjnym umowy z firmami zewnętrznymi na łączną kwotę 1 179 805 zł brutto. Ze względu na konieczność odtworzenia istniejącej infrastruktury drogowej, na którą potrzeba około 4-5 mln zł, Zarząd Dróg Wojewódzkich złożył pismo wnioskujące do Wydziału Bezpieczeństwa Zarządzania Kryzysowego Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego o podanie ścieżki działania, aby uzyskać odszkodowanie za poniesione straty w wyniku nawałnicy. Marszałek Województwa Pomorskiego Mieczysław Struk w dniach 12 i 13 sierpnia br. osobiście udał się do gmin Brusy i Dziemiany. W dniu 16 sierpnia br. spotkał się z samorządowcami w Rytlu, którym przekazał agregaty prądotwórcze. W tym samym dniu Pomorska Kolej Metropolitalna SA udostępniła sołectwom Rytel i Lotyń 2 agregaty prądotwórcze. Kolejne 2 agregaty prądotwórcze udostępnił Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Gdańsku jednostka Samorządu Województwa Pomorskiego. Od dnia 17 sierpnia br. uruchomiono umowy awaryjne na wykonanie robót konserwacyjnych na Wielkim Kanale Brdy, Suskiej Strudze, Strudze Silno oraz Rzece Młosina. Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Gdańsku, w ramach zawartych umów zlecił udrożnienie koryt poprzez usuwanie drzew. W prace włączyli się również wolontariusze, wojsko oraz Państwowa Straż Pożarna. Na skutek napływających do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego próśb o koordynację pomocy dla mieszkańców terenów dotkniętych żywiołem, powołany został zespół ds. koordynacji tej pomocy dla poszkodowanych gmin, w tym również wymienionych przez Pana Radnego gmin: Chojnice, Brusy, Czersk, Dziemiany, Lipusz, Parchowo, Sulęczyno. Przekierowywane i organizowane wsparcie było wielowymiarowe:
1) Od pierwszych chwil zostały postawione w stan gotowości szpitale podlegające pod Samorząd Województwa Pomorskiego. Szpitale w ramach spółki COPERNICUS Podmiot Leczniczy Sp. z o.o. przeszły od razu w tryb pracy w systemie kryzysowym. Były gotowe do zaopatrzenia 150 poszkodowanych. Wzmocniono obsadę lekarską, a dodatkowy personel czekał w gotowości. 2) Samorząd Województwa Pomorskiego dokłada również starań, by oprócz wsparcia materialnego, zapewnić rodzinom pomoc psychologiczną, bezpłatną pomoc prawną oraz godziwe warunki na czas odbudowy ich domów. W związku z tym, zorganizowany został kolejny wyjazd wakacyjny dla dzieci z rodzin poszkodowanych przez nawałnicę. Deklarację wsparcia otrzymano od 12 donatorów, którzy przygotowali miejsca dla około 600 dzieci. 3) Samorząd Województwa Pomorskiego zwrócił się również z prośbą do samorządów, a także przedsiębiorców z terenu województwa pomorskiego oraz całego kraju, o wsparcie dla gmin oraz osób dotkniętych nawałnicą. Nadal spływają do nas deklaracje wsparcia finansowego od samorządów. Środki sukcesywnie będą w dalszym ciągu przekazywane potrzebującym. 4) Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego we współpracy z Okręgową Izbą Radców Prawnych od 4 września 2017 r. będzie udzielać bezpłatnych porad prawnych w ramach akcji Niebieski Parasol Radcy Prawnego w gminach dotkniętych nawałnicą, które zgłosiły taką potrzebę. W ramach podjętej z gminami współpracy stworzono mapy lokalizacyjne radców prawnych i aplikantów mogących udzielać porad prawnych w miejscach położonych najbliżej miejscowości, których mieszkańcy ponieśli najdotkliwsze straty. Radcowie prawni w celu przygotowania do spotkań zostali poinformowani z jakiego zakresu porady będą potrzebne. 5) W Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego od dnia 1 września 2017 r. działa Pomorski Zespół do spraw pomocy osobom poszkodowanym w nawałnicy w sprawach prawnych i administracyjnych. Praca zespołu będzie miała charakter doradczy i informacyjny, będzie wspierać wiedzą i doświadczeniem osoby, które będą takowej pomocy potrzebowały. 6) Samorząd Województwa Pomorskiego mając na uwadze wsparcie dla poszkodowanych firm, uruchomił inicjatywę o roboczej nazwie Przedsiębiorcy przedsiębiorcom. Jest to szczególnie istotne z uwagi na fakt, że po etapie bieżącej i interwencyjnej pomocy przyszedł czas na fazę odbudowy lokalnej gospodarki. Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego koordynuje ustalanie
list poszkodowanych przedsiębiorstw wraz z wykazem ich potrzeb w zakresie odbudowy i przywrócenia firm do normalnego funkcjonowania oraz uchronienia miejsc pracy. Dla zidentyfikowanych poszkodowanych firm będzie organizowana skoordynowana pomoc finansowa, rzeczowa/materialna czy też w postaci korzystnych warunków dostaw czy prac budowlanych, oferowanych przez innych przedsiębiorców. 7) Umożliwiono uruchomienie wsparcia ze środków Funduszu Pracy na terenach, gdzie miały miejsce klęski żywiołowe. Powiatowe urzędy pracy, na terenie działania których wystąpiły klęski żywiołowe, mogą ubiegać się za pośrednictwem Marszałka Województwa Pomorskiego o pozyskanie dodatkowych środków z rezerwy Funduszu Pracy będącej w dyspozycji ministra rodziny, pracy i polityki społecznej. 8) Spółka Samorządu Województwa Pomorskiego - Pomorski Fundusz Pożyczkowy Sp. z o.o. podjęła działania na rzecz mikro i małych firm z terenów objętych skutkami nawałnicy Fundusz może przeznaczyć 1 mln zł ze środków własnych na pożyczki do 200 tys. zł bez prowizji i z oprocentowaniem rocznym od 2,43% na okres 60 miesięcy z możliwością karencji na 6 miesięcy. Z oferty tej będzie mógł skorzystać mikro lub mały przedsiębiorca, który prowadzi działalność na terenach dotkniętych nawałnicą i który potwierdzi, że mienie przedsiębiorstwa zostało nawet częściowo zniszczone w wyniku działania żywiołu. Działania te mogą zaowocować istotnym wyrównaniem strat poniesionych przez przedsiębiorców. Pracownicy Funduszu kontaktują się z przedsiębiorcami poszkodowanymi w nawałnicy, w przypadku zainteresowania pozyskaniem wsparcia w formie pożyczki na obecnym etapie naprawiania szkód przedsiębiorcy będą mogli liczyć na pomoc w przygotowaniu dokumentacji pożyczkowej. 9) Samorząd Województwa Pomorskiego ustalił z Zakładem Zagospodarowania Odpadów Sp. z o.o. w Nowym Dworze koło Chojnic oraz Zakładem Gospodarowania Odpadów Sierzno Sp. z o.o. obsługującymi większość gmin objętych skutkami nawałnicy możliwość przyjęcia i zagospodarowania odpadów budowlanorozbiórkowych powstałych w następstwie uszkodzenia i/lub zniszczenia budynków. Podjęto również współpracę z WFOŚiGW w Gdańsku w zakresie postępowania i zapewnienia pełnego finansowania usuwania i zagospodarowania odpadów budowlanych zawierających azbest. Rozeznano możliwości techniczne oraz formalnoprawne przyjęcia i zagospodarowania odpadów niebezpiecznych zawierających azbest na terenie województwa pomorskiego i sąsiednich województw.
10) Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego w porozumieniu ze spółką Excento, która w imieniu Politechniki Gdańskiej wdraża projekty badawczorozwojowe, zrodził inicjatywę projektu pilotażowego z udziałem IMGW. Projekt pilotażowy dotyczy poprawy jakości i rozdzielczości prognoz krótkoterminowych (np. 1-2 h wprzód) dla konkretnych lokalizacji, a nie ostrzeżenia dla całych województw, które większość ludzi ignoruje. Jako dodatkowy aspekt planuje się przetestować możliwość szybkiego informowania obywateli o tego typu zagrożeniach. Projekt wymagałby rzeczywistego instalowania sprzętu pomiarowego w terenie. Wymagałoby to współpracy z gminami i powiatami oraz koordynacyjnej roli Samorządu Województwa. Rola Samorządu Województwa nie byłaby finansowa. Polegałaby bardziej na zaangażowaniu zasobów ludzkich i promocji projektu wśród samorządów i np. operatorów komórkowych, a docelowo wśród mieszkańców. 11) Pod patronatem Marszałka Województwa Pomorskiego Mieczysława Struka Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie uruchomiło specjalny rachunek bankowy. Wpłaty można przekazywać na wydzielone konto 74 1020 1811 0000 0402 0312 9525 z dopiskiem Pomoc poszkodowanym w nawałnicy. Ponadto przeprowadzono akcję informacyjną o działaniach podjętych pod patronatem Marszałka. Rozesłano apel Marszałka Województwa Pomorskiego o wsparcie, informację o utworzonej na stronie UMWP mapie interaktywnej i numerze konta, na który można wpłacać pomoc finansową dla poszkodowanych. Wysłano także prośbę do członków Pomorskiej Rady Przedsiębiorczości o umieszczenie nr konta na swoich stronach internetowych. Odnosząc się do kwestii przeznaczenia środków finansowych na dodatkowe wsparcie ze strony władz samorządowych, w dniu 22 sierpnia podczas nadzwyczajnej sesji Sejmiku Województwa Pomorskiego, na wniosek Zarządu Województwa, zdecydowano o dokonaniu zwiększenia wydatków bieżących o kwotę 2 000 000 zł (Uchwała Nr 398/XXXVIII/17 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 22 sierpnia 2017 roku w sprawie zmiany w budżecie województwa pomorskiego na 2017 rok), z przeznaczeniem na likwidację skutków nawałnicy (w Rejonie Dróg Wojewódzkich w Bytowie, Chojnicach i Kartuzach) obejmującą następujące działania: usuwanie powalonych drzew i połamanych gałęzi z pasa drogowego, doprowadzanie pozostałych drzew do bezpiecznego stanu dla użytkowników dróg, odtworzenie konstrukcji dróg,
odtworzenie zniszczonych elementów Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego tj.: oznakowania pionowego barier energochłonnych oraz poręczy mostowych. Dodatkowo, z budżetu Województwa Pomorskiego jednostkom samorządu terytorialnego udzielono pomocy finansowej w formie dotacji celowej w łącznej wysokości 100 000 zł, z przeznaczeniem na dofinansowanie zakupu pilarek spalinowo łańcuchowych dla jednostek ochotniczej straży pożarnej (Uchwała Nr 397/XXXVIII/17 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 22 sierpnia 2017 roku w sprawie udzielenia pomocy finansowej w formie dotacji celowej jednostkom samorządu terytorialnego z przeznaczeniem na zakup pilarek łańcuchowo-spalinowych dla jednostek ochotniczych straży pożarnych). Zakup pilarek spalinowych do drewna spowodował uzupełnienie tego sprzętu dla jednostek, które uczestniczyły w działaniach ratowniczych. Ponadto Sejmik Województwa Pomorskiego uchwalił rezolucję w związku z sytuacją po nawałnicy, która nawiedziła obszary województwa pomorskiego w nocy z 11 na 12 sierpnia 2017 r. (Uchwała Nr 396/XXXVIII/17 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 22 sierpnia 2017 roku w sprawie przyjęcia rezolucji w związku z sytuacją po nawałnicy, która nawiedziła obszary województwa pomorskiego w nocy z 11 na 12 sierpnia 2017 r.). Marszałek Województwa Pomorskiego na bieżąco monitoruje również prace legislacyjne rządu, które związane są z pomocą poszkodowanym w nawałnicy. Dnia 18 sierpnia Marszałek zwrócił się do Beaty Szydło Prezes Rady Ministrów z prośbą o pilne uzupełnienie załącznika do Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 sierpnia 2017 r. w sprawie gmin poszkodowanych w wyniku działania żywiołu w sierpniu 2017r., w których stosuje się szczególne zasady odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych (Dz. U. 2017, poz. 1547) i rozszerzenie listy gmin poszkodowanych przez nawałnicę o gminy, które zostały pominięte (przede wszystkim o gminy: Sulęczyno, Sierakowice, Studzienice i gminę wiejską Kościerzyna). Również z podobną prośbą zwrócono się do Pana Mateusza Morawieckiego Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Rozwoju i Finansów (do wiadomości Pana Mariusza Błaszczaka Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Współprzewodniczącego KWRiST oraz Pana Adama Struzika Marszałka Województwa Mazowieckiego, Wiceprezesa Zarządu Związku Województw RP, Współprzewodniczącego KWRiST). Zawnioskowano o nowelizację Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku od spadków i darowizn od niektórych podatników, w którym powołuje się na niekompletną listę poszkodowanych gmin. Dzięki naszym interwencjom pierwsze rozporządzenie zostało już uzupełnione, a kolejne jak zapewniono Samorząd Województwa zostanie szybko poprawione.
Zapewniamy Pana Radnego, że zespół koordynujący działania pomocowe jest w bieżącym kontakcie z gminami: Chojnice, Brusy, Czersk, Dziemiany, Lipusz, Parchowo, Sulęczyno, oraz innymi gminami poszkodowanymi po przejściu nawałnicy. Przedstawione powyżej fakty w kwestii podjętych działań przez Samorząd Województwa Pomorskiego świadczą o wieloaspektowej pomocy poszkodowanym mieszkańcom oraz firmom z terenów dotkniętych nawałnicą. Dołożyliśmy oraz nadal dokładamy wszelkich starań, by jak najszybciej usunąć skutki kataklizmu oraz zapewnić mieszkańcom bezpieczeństwo i wsparcie w powrocie do normalnego życia.