MONOGRAFIE PRAWNICZE JACEK BARCIK MIĘDZYNARODOWE PRA WO ZDROWIA PUBLICZNEGO

MONOGRAFIE PRAWNICZE JACEK BARCIK MIĘDZYNARODOWE PRA WO ZDROWIA PUBLICZNEGO

Polecamy nasze publikacje: MIĘDZYNARODOWE PRAWO ZDROWIA PUBLI CZNEGO Adam Brz ozowski KONSUMENCKA UMOWA O DZIEŁO (W ŚWIETLE ART. 627 1 KODEKSU CYWILNEGO) JACEK BARCIK Łukasz Chojniak ODSZKODOWANIE ZA NIESŁUSZNE SKAZANIE, TYMCZASOWE ARESZTOWANIE LUB ZATRZYMANIE Beatajaniszewska ZGODA NA UDZIELENIE ŚWIADCZENIA ZDROWOTNEGO. UJĘCIE WEWNĄTRZSYSTEMOWE jędrzej Maksymilia n Kondek BEZPRAWNOŚĆ JAKO PRZESŁANKA ODPOWIEDZIALNOŚCI ODSZKODOWAWCZEJ Maciej Siwicki CYBERPRZESTĘPCZOŚĆ joanna Zięba RENTY STRUKTURALNE W USTAWODAWSTWIE ROLNYM dr Legalis Syatcc'fTI lr4orrr.ecj Pr,oo....nei www.ksiegarnia.beck.pl ",-1')~ ~~ WYDA WNICTWO C.H.BECK WARSZAWA 2013

Recenzja wydawnicza: Prof. dr hab. Krzysztof Wójtowicz Publikacja finansowana z grantu Narodowego Centrum Nauki, Nr DEC-2012/ 05/ B/ HS5/ 01719 Publikacja wydana we współpracy z Uniwersytetem Śląskim Redaktor prowadzący: Emilia Rucińska-Sech ~.. UWAGA!!! KOPIOWANIE ZABIJA KSIĄŻKĘ Wydawnictwo C.H.Beck 2013 Wydawnictwo C H. Beck Sp. z 0.0. ul. Bonifraterska 17,00-203 Warszawa Żonie Alicji i naszemu ukochanemu synkowi Jasiowi Wydawnictwo CH.Beck Druk i oprawa: Elpil, Siedlce Skład i łamanie : ISBN 978-83-255-5688-4 ISBN e-book 978-83-255-5689-1

Spis treści Wykaz skrótów..................... Wstęp...... :............ XIX Rozdział l. Zagadnienia wprowadzające....... l. Definicje zdrowia i zdrowia publicznego... 1 2. Geneza prawa międzynarodowego w zakresie zdrowia publicznego...... 6 2.1. Źródła pierwszych regulacji... 6 2.2. Zdynamizowanie rozwoju w ostatnich dekadach... 10 2.3. Koncepcja międzyn aro dowego prawa zdrowia publicznego... 12 2.4. Koncepcja globalnego prawa zdrowia publicznego...... 14 3. Międzynarodowe problemy zdrowotne jako wyznaczniki dalszego rozwoju mpzp............ 17 Konkluzje... 20 Rozdział 2. Miejsce zdrowia publicznego w systemie prawa międzynarodowego........... 21 l. Pojęcie galęz i prawa międzynarodowego i jej odniesienie do mpzp... 21 2. Cele mpzp w kontekście funkcji zdrowia publicznego... 22 3. Problem zakresu mpzp............... 23 4. Międzynarodowe prawo zdrowia publicznego a inne galęzie prawa międzynarodowego.............. 24 4.1. Międzynarodowe prawo środowiska................ 25 4.2. Międzynarodowe prawo handlowe...... 26 4.3. Międzynarodowe prawo patentowe......... 31 4.4. Międzynarodowe prawo karne...... 38 4.5. Międzynarodowe prawo pracy......... 39 4.6. Międzynarodowe prawo praw człowieka... 40 4.7. Międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych... 40 5. Międzynarodowe prawo zdrowia publicznego a wewnętrzne prawo zdrowia.............. 42 Konkluzje............ 44 Rozdział 3. Prawo do zdrowia w systemie praw człowieka........... 47 l. Koncepcja Iwman rights based approach to health...... 47 2. Definicja prawa do zdrowia...... 54 XI VII

Spis treści Spis treśc i 3. Geneza prawa do zdrowia........................... 4. Ź r ódła prawa do zdrowia..................... 4. 1. Konstytucja WHO.......... 4.2. Powszechna Deklaracja Praw Cz łowie k a............. 4.3. Międzyna rodowy Pakt Praw Gospodarczych. Spolecznych i Kl;lturalnych................... 4.4. Inne umowy międzynarodowe............. 4.5. Uchwaly organizacji międzynarodowych............ 4.6. Prawo do zdrowia IV konstytucjach pai1stw........ 5. Charakterys tyka prawa do zdrowia....... 5.1. God no ść cz łow i eka jako uzasadnienie prawa do zdrowia....... 5.2. Prawo do zdrowia a inne prawa czlowieka.......... 5.3. Zdrowie jako prawo czy wo ln ość?............ 5.4. Prawo do zdrow ia jako prawo drugiej generacji..... 5.5. Prawo do zdrowia jako prawo zbiorowe............. 5.6. Prawo do zd row ia jako prawo powszechne................ 5.7. Kultura i religia jako determinanty rozumienia prawa do zdrowia........................ 5.7. 1. Podejście europejskie.............................. 5.7.2. Podejście amerykai1skie.... 5.7.3. Podejście afrykai1skie............. 5.7.4. Podejście islamskie................ 5.7.5. P odejście azjatyckie................ 5.8. Prawo do zdrowia jako zobow i ąza ni e solidarne....... 6. Zdrowie jako globalne dobro publiczne......................... 7. Zakres prawa do zdrowia............. 7. 1. Zakres podmiotowy............... 7.1.1. Dzieci.................................. 7. 1.2. Kobiety............... 7.1.3. Niepelnosprawni............ 7.1.4. Psychicznie chorzy.................. 7.1.5. Migranci......................... 7.1.6. Więźniowie........................ 7. 1.7. Osoby starsze................ 7.2. Zakres przedmiotowy....................... 8. Derogacja i limitacja prawa do zd rowia.................... Konkluzje - znaczenie prawa do zdrowia dla rozwoju mpzp.......... Ro z dział 4. Tworzenie mpzp...................... I. Ź r ód l a międzynarodowego prawa zdrowia publicznego..... 1.1. Umowy wielostronne............... 55 56 56 57 61 62 63 64 66 66 70 71 72 76 79 84 85 93 99 103 105 107 III 11 7 li7 li8 li9 121 123 126 129 131 133 136 138 141 141 142 1. 2. Umowy dwustronne................... 1.3. Zwyczaj międzynarodowy............ 1.4. Wiążące uchwaly organizacji międzynarodowych........ 1.5. Akty jednostronne...................... 1.6. Ogólne zasady prawa uznane przez narody cywilizowane........ 1.7. Rola mi ękk iego prawa mi ędzy n a rodowego................... 2. Międzynarodowe organizacje tworz;/ce mpzp................ 2. 1. Szczebel uniwersalny............................ 2.1.1. Organizacja Narodów Zjednoczonych.......... 2. 1.1.1. Rada BezpieczeI1stwa.................... 2.1.1.2. Zgromadzenie Ogólne...... 2.l.l.3. Rada Gospodarcza i Spoleczna............ 2. 1.2. Św i atowa Organizacja Zd rowia........ 2.1.3. Św i atowa Organizacja Handlu........... 2. 1.4. Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa........................... 2.1.5. M ięd zy n a rodowa Organizacja Pracy... 2.2. Szczebel regionalny......... 2.2.1. Rada Europy.................... 2.2.2. Unia Europejska............... 2.2.3. Organizacja PaI1stw AmerykaI1skich........... 2.2.4. Unia AfrykaI1ska...... 3. Cechy procesu prawotwórczego............. 3.1. Prawo a m ora ln ość i etyka w kontekście mpzp.............. 3.2. Wpływ zasad s lu sz n ośc i (equity) na stanowienie mpzp... 3.3. Spraw i ed li wość a mpzp................. 4. Legalność i legitymizacja w kontekśc i e procesu prawotwórczego mpzp 4.1. Lega ln ość...................... 4.2. Legitymizacja..................... 4.2. 1. Pozytywizm............ 4.2.2. Solidaryzm.............. 4.2.3. Psychologizm.................... 4.2.4. Naturalizm......... Konkluzje - propozycja Ramowej konwencji o zdrowiu publicznym....... Rozdział 5. Stosowanie mpzp............ I. Globalne prawo ad ministracyjne w ko n tekśc i e mpzp... 2. Propozycje globalnego za rządza nia zdrowiem publicznym........... 3. Zagadnienie bezpieczei1stwa zdrowotnego.......... 4. Partnerstwo publiczno-prywatne w zakresie zdrowia globalnego.......... Konkluzje...................... 143 145 148 149 154 154 156 156 157 157 159 160 161 164 166 170 172 172 176 182 183 184 184 187 193 194 195 195 197 198 199 199 200 205 205 208 214 218 225 VIII IX

Spis treści Rozdzial 6. Egzekwowanie mpzp... 227 l. Wpływ cech s pol ecz no śc i mi ę d zy narodowej na egzekwowanie mpzp.. 227 2. Rodzaje sankcji mi ę dzynarodowy c h a mpzp.......... 227 2.1. Sanł)cje zorganizowane............... 229 2. 1;1. Sankcje organizacyjne.............. 229 2.1.2. Sankcje koryguj,!ce......... 230 2.1.3. Środki przymusu b ez po ś redni ego........ 230 2.1.4. Interwencja humanitarna a zdrowie publiczne... 232 2.2. Sankcje niezorganizowane...... 234 2.2.1. Sankcje socjologiczne/psychologiczne...... 234 2.2.2. Środki odwetowe.......... 235 2.2.2. 1. Retorsje... 235 2.2.2.2. Represalia................... 239 2.3. Wpływ sankcji ekonomicznych na zdrowie publiczne...... 239 2.4. Stosowanie sankcji a legitymizm demokratyczny... 240 3. Odpowiedzialność mi ę d zy narodowa za naruszenia mpzp...... 241 3. 1. Zakres podmiotowy odpowiedzialności... 242 3. 1. 1. P a ństwa......... 243 3. 1. 2. Organizacje mi ę dzynarodowe......... 248 3. 1.3. Inne............ 259 3. 1.3. 1. Konferencje Stron............................. 259 3.1.3.2. Partnerstwa publiczno-prywatne...... 259 3.1.3.3. Osoby fi zyczne... 263 3. 1.3.4. Osoby prawne............ 265 3.2. Zakres przedmiotowy odpowiedzia l n ośc i........ 27 1 4. Odpowiedzialność na gruncie prawa wewnętrznego... 273 5. Organy egzekwowania mpzp............ 278 5. 1. Organy są dowe................................................. 278 5.2. Organy qua s i-sądowe........... 280 5.3. Egzekwowanie w reżimach zamkniętych... 283 5.4. Organy o charakterze politycznym... 290 5.5. Policja sanilarna........... 291 Konkluzje............ 296 Zakończenie........ 299 Bibliografia................. 305 Indeks rzeczowy.............. 367 x

Monografie Prawnicze to ~eria. w k(()rej ukazuj;! ~i(,.' puhlikacje omawiaj;!lt w wyczerpuj;!cy ~po~oh okre~lone in~tytucje czy zagadnienia prawnc, Adrc~ujt:my j;! przcdc \\'~zy~tkim do prawnik()w po~zukuj;! cyc h wnikliwcgo uj(,.'cia tcmatu. I;!cz;!ccgo tcori(,.' (pogl;!dy doktryny, dcmcnty prawnoporownawczl"l i praktyk(,.' (hogaty wyhor orzccznictwa), A tcgo - zc wzgl,,'du na hrak micjsca - nic znajdziemy nawct w komentarzach,,\lonografia,, :\li(,.'dzynarodowc prawo zdrowia puhliczncgo" ~tanowi pierwszc w polskicj litcraturze prawniczcj calosciowc opracowanic pos",icconc nowcj. i wci;!ż ksztaltuj;!ltj si(,.'. galvi prawa mi,,'dzynarodowcgo. jak;! jcst mi(,.'dzynarodowc prawo zdrowia puhliczncgo, Zc wzgłt; du na intcnlyscyplinarnosc podcjmowancj tcmatyki. pozycja mozc sluzyc pomoc! tak zaintcrc~owanym przl'llstawicidom nauki prawa mi(,.'dzynarodowcgo. jak i zdrowia publiczncgo, D,. Jacek Bal'cik - adiunkt w Katedrze Prawa :\\i(;dzynarodowego Puhlicznego i Prawa Europejskiego na Wydziale Prawa i Administracji! 'ni\\'crsytetu Slaskiego, Sl\pendysta haskiej Akademii Pr;I\\'a :\li<;dzynaroli()",ego, (:Zlonek EUfopean Association ol' Ikalth Lł\\', Jego zainteresowania naukowe koncentruj;, sit; wokol zagadnien zdrowia puhlicznego, mit;dzynarodowego prawa pra\\' czlowieka. a także plł\\'a konflikto\\' zbrojnych i terroryzmu mil'llzynan 'li<,wegt I. www.ksiegarnia.beck.pl c-mail: dz.handlowy ~l) beck.pl tel.: 22 31 12 222, fax: 22 33 77 601 Legalis System Informacji Prawnej 978-83-255-5688-4 tl 556884