Wymagania edukacyjne z przedmiotu WOS dla klasy II gimnazjum Rok szkolny 2017/18 Nauczyciel: mgr Ewa Żychlińska A. Oczekiwane wyniki nauczania - wiadomości i umiejętności, które powinni opanować uczniowie Poniżej zamieszczono zestawienie oczekiwanych rezultatów nauczania w odniesieniu do kolejnych rozdziałów i zajęć KOSS. Wiadomości i umiejętności odpowiadają bezpośrednio wymaganiom szczegółowym zawartym w podstawie programowej kształcenia ogólnego do przedmiotu wiedza o społeczeństwie. ROZDZIAŁ I. PODSTAWOWE UMIEJĘTNOŚCI OBYWATELSKIE Podstawowe umiejętności w grupie. Uczeń: 1.omawia i stosuje zasady komunikowania się i współpracy w grupie (np. bierze udział w dyskusji, we wspólnym działaniu); I.1 I.2 I.3 2.wymienia i stosuje podstawowe sposoby podejmowania wspólnych decyzji; I.4 I.5 3. przedstawia i stosuje podstawowe sposoby rozwiązywania konfliktów w grupie i między grupami; I.3 I.5 4.wyjaśnia na przykładach, jak można zachować dystans wobec nieaprobowanych przez siebie zachowań grupy lub jak im się przeciwstawić. ROZDZIAŁ II. CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Życie społeczne. Uczeń: 1. podaje przykłady zbiorowości, grup, społeczności i wspólnot; charakteryzuje rodzinę i grupę rówieśniczą jako małe grupy; 2. podaje przykłady zbiorowości, grup, społeczności i wspólnot; charakteryzuje rodzinę i grupę rówieśniczą jako małe grupy; 3. charakteryzuje życie szkolnej społeczności, w tym rolę samorządu uczniowskiego; wyjaśnia, na czym polega przestrzeganie praw ucznia; 4.rozpoznaje role społeczne, w których występuje, oraz związane z nimi oczekiwania; 1 I.3 II.1 5. wyjaśnia, jak tworzą się podziały w grupie i w społeczeństwie (np. na swoich i obcych ) i podaje możliwe II.1 sposoby przeciwstawiania się przejawom nietolerancji. II.2 Współczesne społeczeństwo polskie. Uczeń: 1.charakteryzuje, odwołując się do przykładów, wybrane warstwy społeczne, grupy zawodowe i style życia; II.4 2.omawia problemy i perspektywy życiowe młodych Polaków (na podstawie samodzielnie zebranych informacji); II.4 3.przedstawia wybrany problem społeczny ważny dla młodych mieszkańców swojej miejscowości i rozważa jego II.4 możliwe rozwiązania. ROZDZIAŁ III. SAMORZĄD LOKALNY Samorządy i ich znaczenie. Uczeń: 1. uzasadnia potrzebę samorządności w państwie demokratycznym i podaje przykłady działania samorządów III.1 zawodowych i samorządów mieszkańców; 2. wyjaśnia, na czym polegają zasady decentralizacji i pomocniczości; odnosi je do przykładów z życia własnego III.1 regionu i miejscowości. III.6 Gmina jako wspólnota mieszkańców. Uczeń: 1.przedstawia podstawowe informacje o swojej gminie, wydarzenia i postaci z jej dziejów; III.1 2. wymienia najważniejsze zadania samorządu gminnego i wykazuje, jak odnosi się to do jego codziennego życia; III.2 3. przedstawia sposób wybierania i działania władz gminy, w tym podejmowania decyzji w sprawie budżetu; III.4 III.5 III.7 4.nawiązuje kontakt z lokalnymi instytucjami publicznymi i organizacjami pozarządowymi oraz podejmuje III.2 współpracę z jedną z nich (na miarę swoich możliwości); III.4 II.2 II.3 II.3 II.1 II.2 II.3
5.pisze podanie, krótki list w sprawie publicznej i wypełnić prosty druk urzędowy; 6.odwiedza urząd gminy i dowiaduje się, w jakim wydziale można załatwić wybrane sprawy. Samorząd powiatowy i wojewódzki. Uczeń: 1. przedstawia sposób wybierania samorządu powiatowego i wojewódzkiego oraz ich przykładowe zadania; III.1 III.5 2.porównuje - na wybranych przykładach - zakres działania samorządu wojewódzkiego z zakresem działania III.1 wojewody; 3. przygotowuje plakat, folder, stronę internetową lub inny materiał promujący gminę, okolicę lub region. III.1 III.6 ROZDZIAŁ IV. ZASADY DEMOKRACJI Państwo i władza demokratyczna. Uczeń: 1.wymienia podstawowe cechy i funkcje państwa oraz wyjaśnia, czym jest władza państwowa; 2.wskazuje różnice w sytuacji obywatela w ustroju demokratycznym, autorytarnym i totalitarnym; 3.wyjaśnia zasady: większości, pluralizmu i poszanowania praw mniejszości w państwie demokratycznym; 4.wskazuje najważniejsze tradycje demokracji (antyczna, europejska, amerykańska, polska); 5.porównuje demokrację bezpośrednią z przedstawicielską oraz większościową z konstytucyjną (liberalną); 6.wyjaśnia, czym są prawa człowieka, i uzasadnia ich znaczenie we współczesnej demokracji; IV.1 IV.1 IV.2 IV.4 IV.5 IV.2 IV.2 7.rozważa i ilustruje przykładami zalety i słabości demokracji. I IV.6 ROZDZIAŁ V. AKTYWNOŚĆ OBYWATELSKA Być obywatelem. Uczeń: 1. wyjaśnia, jak człowiek staje się obywatelem w sensie formalnym (prawo ziemi, prawo krwi, nadanie V.1 obywatelstwa); 2.podaje przykłady uprawnień i obowiązków wynikających z posiadania polskiego obywatelstwa; V.1 3.przedstawia cechy dobrego obywatela; odwołując się do historycznych i współczesnych postaci, wykazuje znaczenie postaw i cnót obywatelskich. Udział obywateli w życiu publicznym. Uczeń: 1. przedstawia główne podmioty życia publicznego (obywatele, zrzeszenia obywatelskie, media, politycy i partie, władza, instytucje publiczne, biznes itp.) i pokazuje, jak współdziałają i konkurują one ze sobą w życiu publicznym; 2.uzasadnia potrzebę przestrzegania zasad etycznych w życiu publicznym i podaje przykłady skutków ich łamania; V.2 3.przedstawia przykłady działania organizacji pozarządowych i społecznych (od lokalnych stowarzyszeń do V.4 związków zawodowych i partii politycznych) i uzasadnia ich znaczenie dla obywateli; 4.wyjaśnia, podając przykłady, jak obywatele mogą wpływać na decyzje władz na poziomie lokalnym, krajowym, europejskim i światowym; 5.opracowuje - indywidualnie lub w zespole - projekt uczniowski dotyczący rozwiązania jednego z problemów społeczności szkolnej lub lokalnej i w miarę możliwości go realizuje (np. jako wolontariusz). Środki masowego przekazu. Uczeń: 1.omawia funkcje i wyjaśnić znaczenie środków masowego przekazu w życiu obywateli; V.6 V.7 V.1 V.2 V.4 2
2.charakteryzuje prasę, telewizję, radio, Internet jako środki masowej komunikacji i omawia wybrany tytuł, stację V.7 czy portal ze względu na specyfikę przekazu i odbiorców; 3. wyszukuje w mediach wiadomości na wskazany temat; wskazuje różnice między przekazami i odróżnia V.7 informacje od komentarzy; krytycznie analizuje przekaz reklamowy; 4.uzasadnia, posługując się przykładami, znaczenie opinii publicznej we współczesnym świecie; odczytuje i V.6 interpretuje wyniki wybranego sondażu opinii publicznej. Wyborcy i wybory. Uczeń: 1. przedstawia argumenty przemawiające za udziałem w wyborach lokalnych, krajowych i europejskich; V.5 2.wymienia zasady demokratycznych wyborów i stosuje je w głosowaniu w szkole; V.5 3. wskazuje, czym powinien kierować się obywatel, podejmując decyzje wyborcze; V.5 4.krytycznie analizuje ulotki, hasła i spoty wyborcze. V.5 ROZDZIAŁ VI:NARÓD I PATRIOTYZM Naród i mniejszości narodowe. Uczeń: 1.wyjaśnia, co dla niego oznacza być Polakiem (lub członkiem innej wspólnoty narodowej) i czym obywatelstwo VI.1 rożni się od narodowości; 2. wyjaśnia, uwzględniając wielonarodowe tradycje Polski, jaki wpływ na kształtowanie narodu maja wspólne dzieje, kultura, język i tradycja 3. wymienia mniejszości narodowe i etniczne oraz grupy migrantów ( w tym uchodźców) żyjące obecnie w Polsce i przedstawia przysługujące im prawa, na podstawie samodzielnie zebranych materiałów charakteryzuje jedna z tych grup (jej historię, kulturę, obecną sytuację; 4.wyjaśnia, co to jest Polonia i w jaki sposób Polacy żyjący za granicą podtrzymują swoją więź z ojczyzną. Patriotyzm dzisiaj. Uczeń: 1. wyjaśnia, co łączy człowieka z wielką i małą ojczyzną i omawia te więzi na własnym przykładzie; VI.3 VI.1 VI.2 VI.1 2.uzasadnia,że można równocześnie być Polakiem, Europejczykiem i członkiem społeczności światowej; 3. wyjaśnia, odwołując się do wybranych przykładów, czym według niego jest patriotyzm; porównuje tę postawę z nacjonalizmem, szowinizmem i kosmopolityzmem; 4.wykazuje, odwołując się do Holokaustu oraz innych zbrodni przeciwko ludzkości, do jakich konsekwencji prowadzić może skrajny nacjonalizm; 5. rozważa, odwołując się do historycznych i współczesnych przykładów, w jaki sposób stereotypy i uprzedzenia utrudniają dziś relacje między narodami. VI.3 VI.3 VI.4 VI.4 VI.1 VI.2 Tabela druga przedstawia ogólne kryteria na poszczególną ocenę z przedmiotu WOS OCENA UMIEJĘTNOŚCI niedostateczny brak odpowiedzi/wykonania zadania lub sposób wykonania świadczący o całkowitym braku umiejętności i wiadomości; nawet mimo pomocy nauczyciela dopuszczający dostateczny dobry brak pewnych podstawowych umiejętności i wiadomości, liczne błędy i luki; przy pomocy nauczyciela uczeń wykazuje częściowe zrozumienie prostych pojęć i procesów umiejętności i wiadomości opanowane na poziomie podstawowym, zauważalne braki i błędy, które nie dotyczą jednak najważniejszych pojęć i procesów ugruntowane umiejętności i wiadomości na poziomie podstawowym, pojedyncze błędy i niejasności nie dotyczą najważniejszych pojęć i procesów, dopuszczalne trudności ze stosowaniem wiedzy i umiejętności do analizy i rozwiązywania problemów związanych z danym obszarem bardzo dobry celujący umiejętności i wiadomości na bardzo wysokim poziomie, bezbłędne wykonanie zadania (ew. w określonych przypadkach dopuszczalne 1-2 błędy lub niejasności), stosowanie wiedzy i umiejętności do analizy, oceny i rozwiązywania problemów związanych z danym obszarem pogłębione umiejętności i wiadomości, samodzielne rozumowanie i wnioskowanie, biegłość w stosowaniu wiedzy i umiejętności do analizy, oceny i rozwiązywania problemów, także tych wykraczających poza obszar objęty danym wymaganiem, rozpoznawanie różnorodnych perspektyw i dylematów wiążących się z danym obszarem 3
ZAKRES DOSTOSOWANIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH WYNIKAJĄCYCH Z PROGRAMU NAUCZANIA DO INDYWIDUALNYCH POTRZEB ROZWOJOWYCH I EDUKACYJNYCH ORAZ MOŻLIWOŚCI PSYCHOFIZYCZNYCH UCZNIA. Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych w klasach II gimnazjum na lekcji WOS-u: a) Dysgrafia, czyli brzydkie, nieczytelne pismo Dostosowanie wymagań będzie dotyczyło formy sprawdzania wiedzy, a nie treści. Wymagania merytoryczne, co do oceny pracy pisemnej są takie same, jak dla innych uczniów, natomiast sprawdzenie pracy może być niekonwencjonalne. Np., jeśli nauczyciel nie może przeczytać pracy ucznia, może go poprosić, aby uczynił to sam lub przepytać ustnie z tego zakresu materiału. Może też skłaniać ucznia do pisania pracy na komputerze. b) Dysortografia, czyli trudności z poprawną pisownią pod względem ortograficznym, fonetycznym, interpunkcyjnym itd. Błędy ortograficzne nie wpływają na ocenę z pracy pisemnej. W żadnym wypadku dysortografia nie uprawnia do zwolnienia ucznia z nauki ortografii i gramatyki. c) Dysleksja, czyli trudności w czytaniu przekładające się często również na problemy ze zrozumieniem treści. Podstawową zasadą oceniania jest: jednakowa życzliwość wobec wszystkich uczniów oraz ocenianie sukcesów, a nie porażek ucznia. Na lekcji WOS-u nauczyciel w następujący sposób dostosowuje wymagania edukacyjne dla ucznia z dysleksją: 1. Nauczyciel unika głośnego odpytywania z czytania przy całej klasie. Jeśli nauczycielowi dla oceny umiejętności ucznia niezbędne jest głośne czytanie, przeprowadza je na przerwie, po zakończeniu lekcji. 2. Nauczyciel kontroluje stopień zrozumienia samodzielnie przeczytanych przez ucznia poleceń, szczególnie podczas sprawdzianów (wolne tempo czytania, słabe rozumienie jednorazowo przeczytanego tekstu może uniemożliwić wykazanie się wiedzą z danego materiału). 3. Ze względu na wolne tempo czytania lub/i pisania nauczyciel może zmniejszyć ilość zadań (poleceń) do wykonania w przewidzianym dla całej klasy czasie lub wydłużyć czas pracy dziecka. Może również dać uczniowi inny sprawdzian z innymi od pozostałych zadaniami. 4.Nauczyciel ogranicza teksty do czytania i pisania na lekcji do niezbędnych notatek, których nie ma w podręczniku; jeśli to możliwe daje dziecku gotową notatkę do wklejenia. 5.Pisemne sprawdziany nauczyciel ogranicza do sprawdzenia wiadomości, stosuje testy wyboru, zdania niedokończone, teksty z lukami pozwoli to uczniowi skoncentrować się na kontrolowanej tematyce, a nie na poprawności pisania. 6.Nauczyciel zaleca wypowiedzi ustne. Sprawdzanie wiadomości odbywa się często i dotyczy krótszych partii materiału. Pytania kierowane do ucznia są precyzyjne i jasne. 7. Nauczyciel unika wyrywania do odpowiedzi. Jeśli to możliwe uprzedza ucznia (na przerwie lub na początku lekcji), że będzie dzisiaj pytany. W ten sposób umożliwia dziecku przypomnienie wiadomości, skoncentrowaniu się, a także opanowanie napięcia emocjonalnego często blokującego wypowiedź. 9. Nauczyciel stosuje różne formy i metody podczas swoich lekcji: - uwzględnia trudności z zapamiętywaniem nazw, nazwisk, dat - w czasie odpowiedzi ustnych dyskretnie wspomaga, daje więcej czasu na przypomnienie, wydobycie z pamięci nazw, terminów, dyskretnie naprowadza - częściej powtarza i utrwala materiał z uczniem - podczas uczenia zachęca do stosowania technik skojarzeniowych ułatwiających zapamiętywanie wprowadza w nauczaniu metody aktywne, angażujące jak najwięcej zmysłów (ruch, dotyk, wzrok, słuch), - często ocenia prace domowe. d) Uczeń zdolny - Indywidualizacja, stopniowanie trudności -Udzielanie pomocy koleżeńskiej -Powierzanie odpowiedzialnych ról. 4
-Tworzenie takich sytuacji dydaktycznych, które będą dla ucznia wyzwaniem i źródłem satysfakcji. -Umożliwienie wykazania się wiedzą w konkursach przedmiotowych. f) Uczeń z dostosowaniem wymagań do możliwości Zakres dostosowania -Wyznaczanie konkretnego celu i dzielenie zadań na mniejsze możliwe do zrealizowania etapy - Pomaganie uczniowi w skupieniu się na wykonywaniu jednej czynności - Wydawanie jasnych, precyzyjnych poleceń- na raz tylko jedno polecenie - Skracanie zadań dzielenie ich na części - Zadawanie małych partii materiału - Sprawdzanie stopnia zrozumienia wprowadzanego materiału - Skracanie prac domowych - Dzielenie dłuższych sprawdzianów na części, wydłużanie czasu odpowiedzi, - Chwalenie ucznia przynajmniej raz dziennie - Zachęcanie do zadawania pytań - Pobudzanie zainteresowań ucznia, - Formułowanie informacji dotyczących pracy domowej w sposób jasny i przejrzysty. - zastosowanie w ocenianiu prac pisemnych obniżonych progów wg zapisu w statucie szkoły 1) na ocenę celującą próg powyżej 96% 2) na ocenę bardzo dobrą - od 86% do 95% 3) na ocenę dobrą - od 66% do 85% 4)na ocenę dostateczną - od 41% do 65% 5)na ocenę dopuszczającą - od 30% do 40% całego materiału. g) Uczeń słabowidzący U takich dzieci niepełnosprawność w zakresie widzenia oznacza osłabienie wzroku, które nawet przy użyciu szkieł korekcyjnych wpływa negatywnie na ich osiągnięcia szkolne. Zakres dostosowania - właściwe umiejscowienie dziecka w klasie ( zapobiegające odblaskowi pojawiającemu się w pobliżu okna, zapewniające właściwe oświetlenie i widoczność ) - udostępnianie tekstów ( np. testów sprawdzających wiedzę ) w wersji powiększonej - podawanie modeli i przedmiotów do obejrzenia z bliska - zwracanie uwagi na szybką męczliwość dziecka związaną ze zużywaniem większej energii na patrzenie i interpretację informacji uzyskanych drogą wzrokową ( wydłużanie czasu na wykonanie określonych zadań ) - umożliwienie dziecku korzystania z kaset z nagraniami, płyt - częste zadawanie pytania- co widzisz? w celu sprawdzenia i uzupełnienia słownego trafności doznań wzrokowych. KONTROLA I OCENA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW Kontroli i ocenie podlegają prace pisemne, wypowiedzi ustne, prace praktyczne. 1. Pisemne: odpowiedzi na pytania, rozwiązywanie wskazanych zadań, wykonywanie ćwiczeń, testy, sprawdziany nauczycielskie po każdym dziale oraz na koniec każdego semestru 2. Ustne: kilkuzdaniowa wypowiedź, udział w dyskusji, prezentacja pracy własnej i grupy, przygotowanie i prezentacja prasówki 3. Praktyczne: wytwór pracy (np. album, plakat), gromadzenie i segregowanie materiałów, praca plastyczna, posługiwanie się tekstem źródłowym (mapa, słownikiem), współpraca w grupie, udział w uroczystościach państwowych, aktywność społeczna, wolontariat. 4. Samokształcenie 5
Przedmiotem oceny są wiadomości, umiejętności i postawa aktywność. Raz w semestrze uczeń może zgłosić swoje nie przygotowanie do zajęć. Następny raz odnotowany jest kreseczką, a trzecie nie przygotowanie odnotowane jest jako ocena niedostateczna. Podobnej ocenie podlega aktywność na lekcji. Trzecia odnotowana aktywność daje ocenę bardzo dobrą. Pod koniec semestru obowiązuje test sprawdzający wiadomości i umiejętności z przedmiotu historia. Po każdym bloku tematycznym będzie przeprowadzony sprawdzian ustny lub pisemny. Nauczyciel podaje uczniom zakres materiału NACOBEZU-na tydzień przed planowanym sprawdzianem. Każdy sprawdzian z działu można poprawić w ciągu dwóch tygodni od daty przeprowadzenia sprawdzianu. Forma poprawy pozostaje do uzgodnienia z nauczycielem przedmiotu. Po zapoznanie z propozycją oceny semestralnej (na miesiąc przed posiedzeniem rady pedagogicznej) uczeń ma prawo, w przypadku, gdy nie zgadza się z daną oceną, prosić o umożliwienie podwyższenia oceny (o jeden stopień). Warunki poprawy oceny i zakres materiału określa nauczyciel razem z zainteresowanym uczniem. Oprócz sprawdzianów stosowane będą krótkie formy sprawdzania wiedzy i umiejętności bieżących tzw. kartkówki. Nauczyciel ma prawo także ustnego sprawdzenia wiedzy z dwóch ostatnich tematów. Obowiązkiem ucznia jest systematyczne odrabianie prac domowych i prowadzenie zeszytu. 6