Minimalna stawka dla zleceniobiorcy w 2017 roku

Minimalna stawka dla zleceniobiorcy w 2017 roku 1

Ubezpieczenia społeczne dla specjalistów WYJĄTKOWEEBOOKIZADARMODLACIEBIE Zajmujesz się ubezpieczeniami społecznymi? Pobierz darmowe ebooki. Jeśli: zajmujeszsięubezpieczeniamispołecznymi, chceszwiedziećozmianachwprzepisachiskutkachtychzmian wpraktyce KLIKNIJ i pobierz bezpłatne e-poradniki! 2

Dosyć ciągłego śledzenia zmian w ubezpieczeniach społecznych! Jest rozwiązanie, które odpowiada na wszystkie potrzeby specjalistów rozliczających ubezpieczenia społeczne. Jeśli z niego korzystasz: dowiadujesz się z wyprzedzeniem o zapowiedziach zmian i nowościach, poznajesz komentarze wybrane, tylko takie, które są ważne w Twojej pracy, czytasz orzeczenia i interpretacje, wyselekcjonowane pod kątem przydatności, łatwo i szybko znajdujesz odpowiedzi na interesujące Cię pytania, gdyż zebrano je tematycznie, dzieląc na składki, świadczenia, emerytury i renty oraz dokumentację. ZAMÓW PRENUMERATĘ ROCZNĄ Z TABLETEM 3 Zadzwoń już dziś do Centrum Obsługi Klienta: 22 518 29 29

Kierownik grupy wydawniczej: Agnieszka Konopacka-Kuramochi Wydawca: Marlena Prószyńska Redaktor naczelny: Krystyna Trojanowska Koordynator produkcji: Mariusz Jezierski Korekta: Zespół Skład i łamanie: Studio Raster, N. Bogajczyk ISBN: 978-83-269-5775-8 Informacje o prenumeracie: tel.: 22 518 29 29, e-mail: cok@wip.pl Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. 03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a Tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10, e-mail: ksiegowy@wip.pl NIP: 526-19-92-256 Numer KRS: 0000098264 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy. Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł Wszelkie prawa do niniejszej publikacji, w tym do jej tytułu oraz do treści zawartych w zamieszczonych w niej artykułach, podlegają ochronie prawnej przewidzianej w szczególności prawem autorskim. Ich przedruk oraz rozpowszechnianie bez wiedzy i zgody redakcji są zabronione. Zakaz ten nie dotyczy cytowania ww. materiałów w granicach dozwolonego użytku, z powołaniem się na źródło. Wszelkie materiały zawarte w niniejszej publikacji mają charakter wyłącznie popularyzacyjno-informacyjny i nie mogą być traktowane w sposób prawnie wiążący pomiędzy Czytelnikiem a wydawcą lub redakcją. Redakcja dokłada wszelkich starań, aby informacje i dane zamieszczone w tych materiałach były poprawne merytorycznie i aktualne, jednakże informacje te nie mają charakteru porady czy opinii prawnej, jako że wydawca ani redakcja nie świadczą żadnych usług prawnych. Nie mogą być one również traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. Zastosowanie tych informacji w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji lub opinii prawnej. Wobec powyższego wydawca, redakcja, redaktorzy ani autorzy ww. materiałów nie ponoszą odpowiedzialności prawnej, w szczególności za skutki zastosowania lub wykorzystania w jakikolwiek sposób informacji zawartych w tych materiałach. 4

Spis treści Kogo dotyczą zmiany 6 Termin wypłaty wynagrodzenia a sposób jego ustalenia 6 Wyjątki od stawki godzinowej 6 Gwarancje wypłaty minimalnego wynagrodzenia 7 Potwierdzanie wypracowanych godzin 7 Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne 8 Termin przechowywania dokumentów 9 Renegocjacja umów z kontrahentami 9 Uprawnienia PIP w związku z minimalną stawką 9 5

Minimalna stawka dla zleceniobiorcy w 2017 roku Od 1 stycznia 2017 r. w przypadku umów zlecenia zacznie obowiązywać stawka godzinowa 13 zł. Co to oznacza? Każda osoba wykonująca taką umowę (umowę o świadczenie usług) musi otrzymać wynagrodzenie w wysokości równej co najmniej 13 zł, wypłacane co miesiąc. Czy zmiany dotyczą umów zawartych przed 1 stycznia 2017 r., jeżeli po tej dacie zleceniobiorca będzie je wykonywał? Jeśli tak, to czy umowy zawarte przed tą datą powinniśmy dostosować do nowych regulacji? Przeczytaj komentarz naszego eksperta i sprawdź szczegóły nowych regulacji. Wysokość wynagrodzenia zleceniobiorcy od nowego roku nie może być niższa niż 13 zł za każdą godzinę wykonywania zlecenia. Jakie ma to skutki dla nas, zleceniodawcy? Otóż jeżeli wypłacimy zleceniobiorcy wynagrodzenie niższe, przysługuje mu roszczenie o podwyższenie wynagrodzenia do obowiązującej stawki. Reasumując od 2017 roku nie możemy zawrzeć umowy z wykonawcą zlecenia ze stawką niższą niż 13 zł. Kogo dotyczą zmiany Stawka godzinowa będzie dotyczyła: 1) osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą zarejestrowaną w Rzeczypospolitej Polskiej albo w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej lub państwem Europejskiego Obszaru Gospodarczego, niezatrudniające pracowników lub niezawierające umów ze zleceniobiorcami albo 2) osób fizycznych niewykonujących działalności gospodarczej które wykonują umowę na rzecz przedsiębiorcy albo innej jednostki organizacyjnej, w ramach prowadzonej przez te podmioty działalności. Zmiana dotyczy więc także osób prowadzących działalność gospodarczą tzw. samozatrudnionych, pod warunkiem że nie zatrudniają pracowników i zleceniobiorców. Jeżeli prowadzący działalność zatrudnia pracowników albo zleceniobiorców, to nowe regulacje ich nie dotyczą w zakresie umów, które realizują. Oczywiście gdy tacy przedsiębiorcy sami zatrudniają zleceniobiorców, muszą stosować stawkę godzinową. Przykład 1. Umowa zlecenia z prowadzącym działalność gospodarczą samodzielnie Pan Jan T. prowadzi działalność gospodarczą samodzielnie. W ramach działalności zawarł umowę zlecenia ze spółdzielnią mieszkaniową. W tej sytuacji SM musi mu wypłacać 13 zł za każdą godzinę pracy. Przykład 2. Zlecenie z przedsiębiorcą zatrudniającym pracownika Pani Marta P. prowadzi działalność gospodarczą, przy której zatrudnia pracownika. W ramach działalności wykonuje umowę zlecenia ze Spółką ABC. W tym wypadku nowe regulacje dotyczące minimalnej stawki nie mają do niej zastosowania. Nowe regulacje nie będą dotyczyły osób prowadzących działalność gospodarczą zarejestrowaną w Unii Europejskiej lub państwem Europejskiego Obszaru Gospodarczego, umów o dzieło oraz umów agencyjnych. Termin wypłaty wynagrodzenia a sposób jego ustalenia Od 1 stycznia 2017 r., w przypadku umów zawartych na okres dłuższy niż 1 miesiąc, musimy wypłacić zleceniobiorcy wynagrodzenie w kwocie równej minimalnej stawce godzinowej co najmniej raz w miesiącu. W nowelizacji ustawy nie wprowadzono regulacji, jak stosować termin miesięcznej wypłaty. Płatnicy mogą mieć zatem wątpliwości, czy powinni wypłacić wynagrodzenie w miesiącu, w którym wykonywano zlecenie. W praktyce byłoby to trudne do wykonania. Wnioski dla płatnika Teoretycznie w nowym roku nie możemy zawrzeć umowy na 6 miesięcy, z wypłatą wynagrodzenia dopiero po zakończeniu umowy. Taka umowa będzie dopuszczalna, jeśli co miesiąc wypłacimy zleceniobiorcy co najmniej wynagrodzenie równe liczbie przepracowanych godzin przemnożonej przez 13 zł. Przykładowo, jeżeli np. zleceniobiorca wykonywał umowę zlecenia w styczniu i informację o liczbie wypracowanych godzin przesłał pod koniec miesiąca, to w żaden sposób zleceniodawca nie będzie w stanie wypłacić mu w tym miesiącu wynagrodzenia. W przypadku pracowników Kodeks pracy wskazuje, że wynagrodzenie musimy wypłacić najpóźniej do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który ono przysługuje. Nie naruszymy przepisów obowiązujących od 1 stycznia, jeśli wynagrodzenie za wypracowane przez zleceniobiorcę godziny w danym miesiącu wypłacimy w miesiącu kolejnym. Wyjątki od stawki godzinowej W nowych przepisach zawarto kilka wyłączeń, w których nie stosujemy stawki wynagrodzenia godzinowego. 6

Pierwszy wyjątek ma zastosowanie ogólne i dotyczy: umowy zlecenia, gdy o miejscu i czasie jej wykonania decyduje przyjmujący zlecenie i przysługuje mu wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne. Te warunki muszą być spełnione łącznie. Gdy więc zleceniobiorca uzyskiwałby wynagrodzenie mieszane, tzn. stałą kwotę plus wynagrodzenie prowizyjne, nowe regulacje odnosiłyby się do niego. Przez wynagrodzenie prowizyjne należy rozumieć wynagrodzenie uzależnione od wyników: 1) uzyskanych przez przyjmującego zlecenie lub świadczącego usługi w ramach wykonywania zlecenia (świadczenia usług) lub 2) działalności przedsiębiorcy albo innej jednostki organizacyjnej, na rzecz których zleceniobiorca wykonuje zlecenie lub świadczy usługi takich jak liczba zawartych umów, wartość zawartych umów, sprzedaż, obrót, pozyskane zlecenia, wykonane usługi lub uzyskane należności. Przykład 3. 10% prowizji od zawartych umów Spółka Arabeska zatrudnia na podstawie umowy zlecenia pana Jana G. Wynagrodzenie zleceniobiorcy to 10% od wartości zawartych umów. Zleceniobiorca świadczy usługi na terenie województwa mazowieckiego. Do zawartej umowy nie ma zastosowania stawka godzinowa. Oznacza to, że nie trzeba prowadzić ewidencji godzin wykonywania umowy przez pana Jana. Przykład 4. Wynagrodzenie miesięczne + prowizja od zawartych umów Pan Tomasz N. jest w ramach umowy zlecenia przedstawicielem handlowym firmy Kontakt. Zleceniobiorca pobiera miesięczne wynagrodzenie w kwocie 1.000 zł oraz prowizję od wartości zawartych umów. Przy tak ustalonej odpłatności do wykonywanej umowy przez pana Tomasza ma zastosowanie stawka godzinowa. Jeżeli więc w danym miesiącu (w 2017 roku) zleceniobiorca otrzymałby 1.800 zł, a przepracował 200 godzin, zleceniodawca będzie zobowiązany wypłacić mu w tym miesiącu wynagrodzenie w wysokości 2.600 zł (200 godzin 13 zł za godzinę). Oprócz tego ustawodawca wprowadził kilka wyłączeń związanych z charakterem wykonywanej umowy. Spod zasad nowych regulacji wyłączono: umowy dotyczące usług opiekuńczych i bytowych realizowanych przez rodzinne domy pomocy; umowy: o pełnienie funkcji rodziny zastępczej zawodowej, o utworzeniu rodziny zastępczej zawodowej lub rodzinnego domu dziecka, o prowadzenie rodzinnego domu dziecka, o pełnienie funkcji rodziny pomocowej, o pełnienie funkcji dyrektora placówki opiekuńczo- -wychowawczej typu rodzinnego, o pełnienie funkcji wychowawcy wyznaczonego do pomocy w kierowaniu placówką opiekuńczo-wychowawczą typu rodzinnego, w przypadku gdy w tej placówce nie ma zatrudnionego dyrektora jeżeli ze względu na charakter sprawowanej opieki usługi są świadczone nieprzerwanie przez okres dłuższy niż 1 doba; umowy dotyczące usług sprawowania opieki podczas wypoczynków lub wycieczek jeżeli ze względu na charakter opieki usługi świadczy się nieprzerwanie przez okres dłuższy niż 1 dobę; umowy dotyczące usług opieki domowej nad osobą niepełnosprawną, przewlekle chorą lub w podeszłym wieku, gdy w związku z ich wykonywaniem osoba je świadcząca zamieszkuje wspólnie z podopiecznym w jego mieszkaniu lub domu, a ze względu na charakter opieki usługi świadczy jednej osobie lub wspólnie zamieszkującej rodzinie nieprzerwanie przez okres dłuższy niż jedną dobę (nie dotyczy placówek świadczących całodobowe usługi dla takich osób). W stosunku do ww. umów od nowego roku nie będą obowiązywały przepisy o wynagrodzeniu minimalnym oraz regulacje dotyczące potwierdzania przepracowanego czasu, a zleceniodawcy będą mogli wypłacać wynagrodzenie w kwocie niższej niż stawka minimalna. Gwarancje wypłaty minimalnego wynagrodzenia Ustawodawca wprowadził zapisy, które gwarantują zleceniobiorcom uzyskanie minimalnej stawki. I tak: 1) Przyjmujący zlecenie nie będzie mógł zrzec się prawa do wynagrodzenia w wysokości równej minimalnej stawce godzinowej ani przenieść prawa do tego wynagrodzenia na inną osobę. 2) Wypłata wynagrodzenia w kwocie wynikającej z wysokości minimalnej stawki godzinowej ma następować w formie pieniężnej. Zatem tej części należności nie będzie można realizować poprzez świadczenie inne niż pieniężne (np. świadczenia rzeczowe). 3) Jeżeli zlecenie będzie realizować kilka osób, stawka minimalna dotyczy każdej z nich. 4) Zleceniobiorcy będzie służyło roszczenie o wypłatę stawki godzinowej, nawet wtedy, gdy w umowie strony określą kwotę wynagrodzenia na niższym poziomie. Potwierdzanie wypracowanych godzin Nowelizacja wprowadza obowiązki w zakresie potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia. Sposób potwierdzania liczby godzin wykonywania zlecenia należy określić w zawartej umowie. 7

Wnioski dla płatnika Najprościej będzie, gdy odpłatność w umowie ustalimy w stawce godzinowej. Jeżeli strony nie określą sposobu potwierdzania liczby godzin, zleceniobiorca powinien przedłożyć w formie pisemnej elektronicznej lub dokumentowej informację o liczbie godzin wykonywania zlecenia w terminie poprzedzającym termin wypłaty wynagrodzenia. Zgodnie z nowym art. 772 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 380), do zachowania dokumentowej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie. Nowy art. 773 kc stanowił, iż dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią. Forma dokumentowa ma niesformalizowany charakter, ponieważ do zachowania dokumentowej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie. Nowelizacja Kodeksu cywilnego zrywa zatem z dotychczasowym rozumieniem dokumentu jako pisma zawierającego własnoręczny podpis. Nowelizacja przewiduje także, że walor dokumentu przysługiwać będzie informacji zapisanej na nośniku innym niż papier. Wystarczy, że sposób utrwalenia informacji będzie umożliwiał jej zachowanie i odtworzenie. Warto zauważyć, że definicja dokumentu jest bardzo szeroka i pozwala na uznanie za dokument chociażby wiadomości e-mail lub wiadomości SMS. Wydruk korespondencji e-mail lub wiadomości SMS będzie stanowił dokument. Forma elektroniczna Zgodnie z nowym art. 781 Kodeksu cywilnego do zachowania elektronicznej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci elektronicznej i opatrzenie go bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu ( 1). Oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej, chyba że ustawa lub czynność prawna zastrzega inaczej ( 2). Wykaz przepracowanych godzin należy prowadzić bez względu na sposób określenia wynagrodzenia. Liczba godzin będzie więc potrzebna także przy umowach zlecenia ustalonych w stawce ryczałtowej. Zestawienie będzie pomocne przy ustaleniu, czy zachowana została minimalna stawka godzinowa. Wydaje się, iż zestawienie może być przekazywane na rachunku wystawionym przez zleceniobiorcę, gdzie wskazana będzie liczba godzin wykonywania zlecenia. Wnioski dla płatnika Strony mogą wprowadzić zapis w treści umowy, że zestawienie liczby wypracowanych godzin wykaże zleceniobiorca na rachunku, a warunkiem wypłaty wynagrodzenia jest przedstawienie rachunku. Zatem jeśli zleceniobiorca w danym miesiącu nie przedstawi nam informacji o liczbie wypracowanych godzin, możemy nie wypłacić mu wynagrodzenia. Nie można wtedy uznać, że naruszamy obowiązujące przepisy i z tego powodu powinniśmy ponieść konsekwencje. Pamiętajmy, że jeżeli nie zawarliśmy ze zleceniobiorcą umowy z zachowaniem formy pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej, przed rozpoczęciem wykonania zlecenia mamy obowiązek potwierdzenia zleceniobiorcy w jednej z wymienionych form ustalenia co do sposobu ewidencjonowania liczby godzin wykonania zlecenia. Jak poprawnie prowadzić ewidencję godzin Przykładowy zapis: 1. Zleceniobiorca zobowiązany jest do ewidencjonowania na piśmie liczby godzin wykonywania umowy. 2. Miesięczne zestawienie godzin przekazywane jest do 5. dnia danego miesiąca za miesiąc poprzedni na adres zleceniobiorcy: wykazgodzin@pl. Zestawienie obejmuje godziny wykonywania umowy w poprzednim miesiącu. 3. Na podstawie przekazanego zestawienia zleceniodawca w terminie do 20. dnia miesiąca wypłaca wynagrodzenie. Przykład 5. Wynagrodzenie na podstawie ewidencji Pan Janusz Sz. wykonuje umowę zlecenia i otrzymuje miesięczne wynagrodzenie w wysokości 1.000 zł. W styczniu 2017 roku przepracował 70 godzin, a więc jego stawka godzinowa jest wyższa niż 13 zł. I płatnik za ten miesiąc wypłacił mu 1.000 zł. W lutym 2017 roku Pan Tomasz przepracował 90 godzin. Zleceniodawca powinien mu wypłacić oprócz ustalonego w umowie wynagrodzenia 1.000 zł wyrównanie 170 zł. Omówiony wcześniej obowiązek potwierdzania liczby godzin świadczenia usług nie obejmuje umów zlecenia zawieranych na podstawie ustawy o pracownikach tymczasowych. W tym przypadku to pracodawca użytkownik prowadzi ewidencję liczbę godzin pracy zleceniobiorcy. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne Wprowadzenie obowiązku wypłaty co najmniej 13 zł za każdą godzinę wykonywania umowy zlecenia nie powoduje zmiany w zakresie ustalania podstawy wymiaru składek. Podstawę wymiaru na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód, jaki zleceniobiorca uzyskuje w związku z wykonywaniem umowy zlecenia, jeżeli odpłatność 8

w umowie zlecenia ustalono kwotowo w kwotowej stawce godzinowej, akordowej albo prowizyjnie. Jeśli odpłatność ustalono w inny sposób, podstawę wymiaru stanowi zadeklarowana kwota nie niższa jednak niż kwota minimalnego wynagrodzenia. W praktyce podstawę wymiaru zawsze stanowi przychód. Oznacza to, że składki naliczamy od wypłacanego w danym miesiącu wynagrodzenia. Gdy w danym miesiącu z różnych względów wynagrodzenia nie wypłaciliśmy, za ten miesiąc składamy do ZUS raport rozliczeniowy z zerową podstawą wymiaru i zerowymi kwotami składek. Termin przechowywania dokumentów Płatnik będzie musiał przechowywać dokumenty określające sposób potwierdzania liczby godzin wykonywania umowy oraz dokumenty określające sposób potwierdzania liczby godzin wykonywania zlecenia lub świadczenia usług przez okres 3 lat od dnia, w którym wynagrodzenie stało się wymagalne. Przy wynagrodzeniu godzinowym będzie to sama umowa. Renegocjacja umów z kontrahentami W związku z tym, że niektórzy z płatników związani są długoterminowymi umowami ze swoimi kontrahentami, ustawodawca wprowadził możliwość modyfikacji zawartych umów z uwagi na wprowadzenie od 1 stycznia minimalnej stawki godzinowej. Każda ze stron umowy w terminie nie dłuższym niż do 31 grudnia 2016 r. może zwrócić się do drugiej strony z pisemnym wnioskiem o przeprowadzenie negocjacji dotyczących zawarcia porozumienia. Przez odpowiednią zmianę wynagrodzenia należy rozumieć sumę wzrostu kosztów wykonawcy wynikających z: 1) podwyższenia dotychczasowej kwoty wynagrodzenia przysługującego odpowiednio przyjmującym zlecenie lub świadczącym usługi biorącym udział w realizacji części zamówienia pozostałej do wykonania, poczynając od 1 stycznia 2017 r. do wysokości minimalnej stawki godzinowej. Wykonawca przedstawia sposób i podstawę wyliczenia odpowiedniej zmiany wynagrodzenia. Brak porozumienia w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia złożenia wniosku o negocjacje uprawnia każdą ze stron do rozwiązania umowy z zachowaniem dwumiesięcznego okresu wypowiedzenia. W przypadku inwestycji, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 134 ustawy o finansach publicznych, odpowiednia zmiana wynagrodzenia nie może spowodować powiększenia kosztorysowej inwestycji określonej przy rozpoczęciu jej realizacji. Zgodnie z 5 rozporządzenia Rady Ministrów z 2 grudnia 2010 r. w sprawie szczegółowego sposobu i trybu finansowania inwestycji z budżetu państwa (Dz.U. z 2010 r. poz. 1579) łączna kwota środków z budżetu państwa nie może być wyższa niż wartość kosztorysowa inwestycji określona przy rozpoczęciu jej realizacji. W przypadku tych inwestycji wykonawca nie będzie mógł rozwiązać umowy, gdy żądanie podwyższenia wynagrodzenia spowodowałoby powiększenie wartości kosztorysowej inwestycji. Uprawnienia PIP w związku z minimalną stawką Państwowa Inspekcja Pracy będzie uprawniona do kontroli wypłacania wynagrodzenia w wysokości minimalnej stawki godzinowej. Michał Jarosik specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych 9

2BC91 ISBN 978-83-269-5775-8 10