JAKOŚĆ I STANDARDY WSPÓŁPRACY MIĘDZYSEKTOROWEJ Ewa Bogacz-Wojtanowska, Magdalena Dudkiewicz
Informacja o badaniach: badania jakościowe zrealizowane w ramach projektu systemowego do działania 5.4 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki: Model współpracy administracji publicznej i organizacji pozarządowych wypracowanie i upowszechnienie standardów współpracy, celem całego projektu jest m.in. opracowanie indeksu jakości współpracy narzędzia, które pozwoli oszacować jakość współpracy projekt badawczy został zrealizowany przez zespół Instytutu Spraw Publicznych w składzie: Ewa Bogacz-Wojtanowska, Magdalena Dudkiewicz, Katarzyna Górniak, Grzegorz Makowski, Anna Stokowska
Metodologia badań: W ramach badań jakościowych przeprowadzono: 8 zogniskowanych wywiadów grupowych (po 4 z przedstawicielami JST i NGO) uczestniczącymi w procesie współpracy międzysektorowej, na poszczególnych szczeblach lokalnej administracji 12 indywidualnych wywiadów pogłębionych z ekspertami zajmującymi się współpracą
Cele badań jakościowych: Prezentowane wyniki stanowią część jakościowej fazy diagnostycznej poprzedzającej badania ilościowe i wspierają proces powstawania indeksu jakości współpracy. Cele przeprowadzonego badania to: poznanie faktycznie występujących form współpracy zarówno na poziomie finansowym, jak i niefinansowym rekonstrukcja procesu współpracy i jej uwarunkowań charakterystyka oczekiwań i poczucia satysfakcji ze współpracy ocena kontekstu aksjologicznego współpracy sformułowanie rekomendacji i propozycji rozwiązań (m.in. bariery współpracy, standardy)
Typy relacji w opinii JST i NGOs: STRONY TYP RELACJI PARTNER ZLECENIODAWCA / ZLECENIOBIORCA RELACJE O ZABARWIENIU NEGATYWNYM (KONKURENCJA, PODLEGŁOŚĆ, PRZEDŁUŻENIE ADMINISTRACJI) ADMINISTRACJA PUBLICZNA OPINIE ORGANIZACJE POZARZĄDOWE OPINIE Często wskazywany typ relacji współpraca to partnerstwo, wzajemne zależności wydatkowania środków i realizacji projektów wspólne działanie na rzecz społeczności lokalnej Często wskazywany typ relacji partner w przygotowaniu dokumentów strategicznych uzupełniacz niszy, którą pozostawia samorząd Często wskazywany typ relacji dwojako: jako partner, ale również jako zleceniodawca kontrola w poczuciu odpowiedzialności za pieniądze publiczne Najrzadziej wskazywany typ relacji dostarczycielusług Najrzadziej typ relacji opozycja wskazywany Najczęściej wskazywany typ relacji organizacje pozarządowe jako niepotrzebny aktor życia społecznego współpraca z organizacjami budującymi wizerunek samorządu
Czynniki satysfakcji i porażki: Czynniki decydujące o satysfakcjonującej współpracy: Odpowiednia postawa w stosunku do drugiej strony Uregulowania prawne Przestrzeganie zasady partnerstwa Dbałość o dobre relacje po obu stronach Czynniki niesprzyjające satysfakcjonującej współpracy: Wewnętrzna słabość i bierność trzeciego sektora Brak kompetencji (głównie po stronie organizacji, ale także w administracji publicznej) Nadmierna biurokracja i przeciążenie procedurami Związki nieformalne Celowość współpracy Dobry przepływ informacji Zaufanie Czynnik ludzki
Poziom standaryzacji współpracy: źródła standardów stanowienie standardów obszary współpracy objęte standardami standardy, które nie są standardami
Rozumienie pojęcia standard i współpraca Wnioski wynikające z zastosowania metody analizy pól semantycznych obu pojęć: celem analizy jest poszukiwanie w wypowiedziach badanych czytelności znaczącej analiza polega na pozornym rozłożeniu ciągu i porządku wypowiedzi, a następnie ponownym złożeniu elementów tych wypowiedzi zgodnie z ich czytelnością znaczącą podstawowa cecha analizy nie chodzi o dosłowne, intencjonalne wypowiedzi. Poszukiwana jest ukryta treść odczytywana na podstawie doboru słów i kontekstów wypowiedzi
Rozumienie pojęcia standard (1/2) Pojęcie standard zasadnicza część analizy Sam proces standaryzacji jest pożądany i konotowany pozytywnie zarówno przez JST, jak i NGO, ale widoczne są różnice w zakresie tego, czym standard ma być: funkcja: wzór czy minimum sztywność: niezmienny i powszechny czy lokalny i elastyczny treść: aksjologiczny czy utylitarny
Rozumienie pojęcia standard (2/2) Przy pewnym podobieństwie opinii, JST i NGO mają jednak różne oczekiwania wobec standardu: NGO: standard aksjologiczny, dynamicznie dostosowujący się do zmieniających się warunków współpracy obawa przed biurokratyzacją JST: standard statyczny, dotyczący konkretów, definiujący niezbędne minimum zasad współpracy oczekiwanie ułatwienia pracy JST (schematyczność)
Rozumienie pojęcia współpraca Pojęcie współpraca : uzupełniająca część analizy Widoczne różnice w podejściu do współpracy: JST: podejście technokratyczne współpraca to konkretny proces dziejący się między dwiema, dobrze określonymi stronami, nastawiony na osiąganie konkretnego celu, definiowanego przez precyzyjnie określone elementy NGO: podejście romantyczne współpraca to relacje same w sobie stanowiące wartość, dziejące się między mało wyrazistymi partnerami i postrzegane na dużym poziomie ogólności
Rozumienie pojęcia standard i współpraca Możliwy efekt takiego rozumienia obu pojęć: kolizja oczekiwań odnośnie samej treści standardów, jak i oczekiwań wobec procesu współpracy. JST są z Marsa, a NGO z Wenus : JST standard usprawni proces współpracy, pozwoli na lepsze zarządzanie NGO standard zagwarantuje dobrą atmosferę i klimat współpracy Możliwe rozwiązanie kolizji oczekiwań: stopniowalny katalog standardów niezmienne, powszechne minimum uzupełnione o elastyczne zbiory standardów dostosowywane do lokalnej specyfiki i rodzaju współpracy.