PROCEDURA UDZIELANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ W ZESPOLE SZKOLNO GIMNAZJALNYM NR 7 W RADOMSKU Podstawa prawna: 1. Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228 poz. 1487) 2. Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. Nr 228 poz. 1490) 3. Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz w ośrodkach (Dz. U. Nr 228 poz. 1489) 4. Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 228 poz. 1491) 5. Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz. U. Nr 228 poz. 1488) 6. Rozporządzenie MEN z dnia 17grudnia 2010 r. w sprawie podstawowych warunków niezbędnych do realizacji przez szkoły i nauczycieli zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych oraz programów nauczania (Dz. U. Nr 6 poz.23) Procedura: I 1. Szkoła udziela i organizuje uczniom ich rodzicom oraz nauczycielom pomoc psychologiczno-pedagogiczną na zasadach określonych w rozporządzeniu. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o przedszkolu, należy przez to rozumieć także oddział przedszkolny zorganizowany w szkole podstawowej. 2. Pomocy psychologiczno-pedagogicznej w przedszkolu i szkole udzielają uczniom nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych oraz specjaliści wykonujący w przedszkolu, szkole zadania z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, w szczególności psycholodzy, pedagodzy, logopedzi i doradcy zawodowi, zwani dalej specjalistami. 1
3. Pomoc psychologiczno pedagogiczna jest udzielana z inicjatywy: a) ucznia, b) rodziców ucznia, c) nauczyciela, wychowawcy grupy wychowawczej lub specjalisty, prowadzącego zajęcia z uczniem, d) poradni psychologiczno pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, e) asystenta edukacji romskiej, f) pomocy nauczyciela II 1. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna organizowana jest dla uczniów, którzy mają wydane w publicznych poradniach psychologiczno pedagogicznych : 1) Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego - dla dzieci młodzieży niepełnosprawnej oraz niedostosowanej społecznie, wymagającej stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy, 2) orzeczenie o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego - dla dzieci, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do przedszkola lub oddziału przedszkolnego zorganizowanego w szkole podstawowej, 3) orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania - dla dzieci i młodzieży, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły, 4) orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno wychowawczych - dla dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo w stopniu głębokim, 5) opinie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole, 6) opinie w innych sprawach związanych z kształceniem i wychowaniem dzieci i młodzieży np. specyficznych trudności w uczeniu się Specjalne potrzeby edukacyjne uczniów Zaburzenia rozwojowe Zaburzenia dziecięce charakteryzujące się poważnym zniekształceniem funkcjonowania: - społecznego, Odchylenia rozwojowe Opóźnienie w rozwoju w stosunku do ustalonych norm; nie są zaburzeniami, bo mają niewielkie nasilenie objawów, ograniczony zakres i czas trwania. Specyficzne trudności w uczeniu się Zaburzenia rozwojowe umiejętności szkolnych i zaburzenia w uczeniu się (diagnoza przy prawidłowym rozwoju umysłowym) Najczęściej spotykane 2
- poznawczego - ruchowego - językowego W zakresie zaburzeń rozwojowych dzieci otrzymują z PPP orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Orzeczenie odnosi się do niepełnosprawności uczniów: - niewidomych, - słabo widzących, - niesłyszących, - słabo słyszących, - z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, umiarkowanym i znacznym, - niepełnosprawności ruchowej, w tym afazja, - autyzm, w tym zespół Aspergera, - niepełnosprawności sprzężone, - niedostosowanie społeczne, - zagrożenie niedostosowaniem społecznym, Należy tu (np.) inteligencja niższa niż przeciętna. W zakresie odchylenia rozwojowego dzieci otrzymują z PPP opinię. trudności dotyczą pisania, czytania, liczenia. Są to: - dyskalkulia - dysgrafia - dysortografia - dysleksja W zakresie specyficznych trudności w uczeniu się dzieci otrzymują z PPP opinię. Specyficzne trudności w uczeniu się, należy przez to rozumieć trudności w uczeniu się odnoszące się do uczniów w normie intelektualnej, którzy mają trudności w przyswajaniu treści nauczania, wynikające ze specyfiki ich funkcjonowania percepcyjno motorycznego i poznawczego, nieuwarunkowane schorzeniami neurologicznymi rozp. MEN z dnia 17 listopada 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania 3
Do grupy uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych zaliczamy również: a) uczniów zdolnych, b) uczniów z chorobami przewlekłymi, do chorób przewlekłych należą: choroby układu nerwowego (epilepsja), nowotwory (w stanie remisji), zaburzenia psychiczne (schizofrenia, depresja), choroby genetyczne (mukowiscydoza), choroby systemu wydzielania wewnętrznego (cukrzyca), choroby krążenia (serca, naczyń, krwi), choroby układu oddechowego (astma, alergia), choroby układu wydalniczego (nerek), c) uczniów z ograniczeniami środowiskowymi (rodziny niewydolne wychowawczo, rodziny emigrantów) 2. Dla wszystkich uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, z wyjątkiem uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopni umiarkowanym i znacznym nauczyciel realizuje tę samą podstawę programową. 1. Nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych oraz specjaliści w przedszkolu, szkole prowadzą działania pedagogiczne mające na celu: 1) rozpoznanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych, oraz zaplanowanie sposobów ich zaspokojenia, w tym: a) w przedszkolu obserwację pedagogiczną zakończoną analizą i oceną gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna), b) w klasach I-III szkoły podstawowej obserwacje i pomiary pedagogiczne mające na celu rozpoznanie u uczniów ryzyka wystąpienia specyficznych trudności w uczeniu się, c) w gimnazjum i szkole ponadgimnazjalnej doradztwo edukacyjno - zawodowe; 2) rozpoznanie zainteresowań i uzdolnień uczniów, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych, oraz zaplanowanie wsparcia związanego z rozwijaniem zainteresowań i uzdolnień uczniów. 2. W przypadku stwierdzenia, że uczeń ze względu na potrzeby rozwojowe lub edukacyjne wymaga objęcia pomocą psychologiczno-pedagogiczną, nauczyciel, wychowawca grupy wychowawczej lub specjalista informuje o tym niezwłocznie dyrektora przedszkola, szkoły lub placówki. III 1. Pomoc psychologiczno-pedagogiczną organizuje dyrektor przedszkola, szkoły i placówki. 2.Dyrektor niezwłocznie po przekazaniu przez nauczyciela, wychowawcę grupy wychowawczej lub specjalistę informacji o potrzebie objęcia ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną tworzy ZESPÓŁ, którego zadaniem jest 4
planowanie i koordynowanie udzielania pomocy psychologiczno pedagogicznej uczniowi. Zespół tworzony jest również dla ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, orzeczenie o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego, orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania lub opinię poradni psychologiczno - pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej - niezwłocznie po otrzymaniu orzeczenia lub opinii. 3. Dyrektor wyznacza koordynatora zespołu/ zespołów. 4.Dyrektor przedszkola, szkoły i placówki informuje rodziców ucznia o terminie spotkania zespołu. 5.Dyrektor wnioskuje o udział przedstawiciela poradni psychologiczno - pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, w pracach zespołu. 6. Dyrektor na podstawie zaleceń zespołu ustala dla ucznia formy, sposoby i okresu udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiar godzin, w którym poszczególne formy pomocy będą realizowane. Wymiar godzin zajęć, (z wyjątkiem klas terapeutycznych) ustala się z uwzględnieniem godzin do dyspozycji dyrektora szkoły, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy KN. 7. Informację, o której mowa w pkt 6, wpisuje do karty indywidualnych potrzeb ucznia dyrektor przedszkola lub szkoły oraz umieszcza datę i podpis. 8. Dyrektor niezwłocznie informuje na piśmie rodziców ucznia albo pełnoletniego ucznia. o ustalonych dla ucznia formach, sposobach i okresie udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiarze godzin, w którym poszczególne formy pomocy będą realizowane. IV 1. Zadanie zespołu to planowanie i koordynowanie udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej. 2. Skład zespołu: nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych oraz specjaliści prowadzący zajęcia z uczniem. Zespoły są różnoliczne, zespołem kieruje koordynator wyznaczony przez dyrektora. Pracę kilku zespołów może koordynować jedna osoba. 3. Istnieje możliwość wyznaczenia również koordynatora szkolnego. 4. Zespół zakłada i prowadzi kartę indywidualnych potrzeb ucznia. Karty nie zakłada się dla ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. 5. Zespół ustala i przekazuje dyrektorowi zalecany zakres, formy, sposoby i okres udzielania pomocy psychologiczno pedagogicznej uczniowi. 6. Zespół, na podstawie ustalonych przez dyrektora form, sposobów i okresu udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiaru godzin, w którym poszczególne formy pomocy będą realizowane, opracowuje 5
dla ucznia, z wyjątkiem ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, plan działań wspierających. 7. Zespół dokonuje oceny efektywności pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej uczniowi, w tym efektywności realizowanych zajęć, dotyczącej: 1) danej formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej - po zakończeniu jej udzielania; 2) pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielonej w danym roku szkolnym - przed opracowaniem arkusza organizacji przedszkola, szkoły lub placówki na kolejny rok szkolny. 8. Dokonując oceny zespół określa wnioski i zalecenia dotyczące dalszej pracy z uczniem, w tym zalecane formy, sposoby i okresy udzielania uczniowi dalszej pomocy psychologiczno-pedagogicznej. 9. Po każdym spotkaniu zespołu kartę przedstawia się dyrektorowi przedszkola lub szkoły. 10. Zespól podejmuje działania mediacyjne i interwencyjne w sytuacjach kryzysowych. Spotkania zespołu odbywają się w miarę potrzeb, jednak nie mniej niż 3 razy w roku szkolnym. 11. W spotkaniach zespołu mogą uczestniczyć rodzice ucznia. 12. W spotkaniach zespołu mogą także uczestniczyć: 1) na wniosek dyrektora przedszkola, szkoły - przedstawiciel poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej; 2) na wniosek rodzica ucznia - inne osoby, w szczególności lekarz, psycholog, pedagog, logopeda lub inny specjalista. 4. Osoby biorące udział w spotkaniu zespołu są obowiązane do nieujawniania spraw poruszanych na spotkaniu zespołu. 5. Dyrektor informuje na piśmie rodziców ucznia (albo pełnoletniego ucznia) o przyjętych ostatecznych ustaleniach w jego sprawie niezwłocznie po ich przyjęciu. V Styl pracy zespołów pomocy psychologiczno -pedagogicznej 1. Rodzice spotykają się indywidualnie z członkami zespołu; 2. Każdy członek zespołu wykonuje własną, odrębną diagnozę; 3. Nieformalna wymiana informacji; 4. Każdy członek zespołu opracowuje oddzielną, własną część IPET/PDW na podstawie dokonanego przez siebie rozpoznania; 5. Każdy członek zespołu odpowiada za realizację swojej części IPET/PDW; 6. Każdy członek zespołu realizuje swoją specjalistyczną część IPET/PDW; 7. Każdy członek zespołu przyjmuje założenia specyficzne dla własnej dyscypliny; 8. Niezależne doskonalenie zawodowe członków zespołu w obrębie określonej dyscypliny. 6
Członkowie zespołu (nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych i specjaliści) dokonują jednej, wspólnej diagnozy ucznia: 1. Rodzice są traktowani jako pełnoprawni członkowie zespołu; 2. Zespół spotyka się regularnie w celu wymiany informacji, wiedzy; 3. W opracowaniu IPET/PDW biorą udział wszyscy członkowie zespołu; 4. Wszyscy członkowie wdrażają IPET/PDW; 5. Każdy członek zespołu odpowiada za realizację całego IPET/PDW. VI VII 1. Koordynator zespołu lub zespołów jest wskazany przez dyrektora. 2. Koordynator zwołuje spotkania zespołu bądź zespołów, w miarę potrzeb, w szczególności w celu zaplanowania, a następnie po zakończeniu jej udzielania celem dokonania oceny efektywności pomocy psychologiczno-pedagogicznej świadczonej uczniowi. 3. Koordynator odpowiada za prowadzenie dokumentacji, przepływ informacji między poszczególnymi członkami zespołu, ustalanie terminów spotkań zespołu i informowanie o nich w sposób przyjęty w szkole, przekazywanie niezwłocznie po spotkaniach zespołu odpowiednich dokumentów dyrektorowi, rozwiązywanie problemów wewnątrz zespołu. 4. Koordynator monitoruje realizacje przyjętego dla ucznia/uczniów PDW. VIII 1. Rodzice mają prawo być inicjatorami pomocy psychologiczno pedagogicznej dla swojego dziecka. 2.Rodzice są informowani o terminie spotkań zespołu oraz podjętych ustaleniach w zakresie pomocy psychologiczno pedagogicznej. 3. Rodzice mają prawo zapraszać na posiedzenia zespołu osoby przez siebie wskazane. 4. Rodzice mają prawo wnioskować o dokonanie oceny efektywności udzielanej pomocy psychologiczno-pedagogicznej. IX KARTA INDYWIDUALNYCH POTRZEB UCZNIA 1. Źródła wiedzy o uczniu: a) informacje i zalecenie zawarte w opinii/orzeczeniu (podstawa do prawidłowego organizowania procesu dydaktycznego); b) informacje przekazywane przez rodziców; c) informacje od specjalistów; 7
d) publikacje, szkolenia. 2. Karta zawiera: a) imię (imiona) i nazwisko ucznia; b) nazwę przedszkola lub szkoły oraz oznaczenie grupy lub oddziału, do którego uczeń uczęszcza; 3) informację dotyczącą: a) orzeczenia o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego, orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania lub opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej z podaniem numeru i daty wydania orzeczenia lub opinii, b) potrzeby objęcia ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną stwierdzonej w wyniku przeprowadzonych działań pedagogicznych, 4) zakres, w którym uczeń wymaga pomocy psychologiczno-pedagogicznej z uwagi na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne; 5) zalecane przez zespół formy, sposoby i okresy udzielania pomocy psychologiczno - pedagogicznej; 6)ustalone przez dyrektora przedszkola lub szkoły formy, sposoby i okresy udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiar godzin, w którym poszczególne formy pomocy będą realizowane; 7) ocenę efektywności pomocy psychologiczno-pedagogicznej; 8) terminy spotkań zespołu; 9) podpisy osób biorących udział w poszczególnych spotkaniach zespołu. 3. Kartę dołącza się do dokumentacji badań i czynności uzupełniających, o której mowa w przepisach w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji. 4. Po zakończeniu uczęszczania przez ucznia do przedszkola, po ukończeniu przez ucznia szkoły oraz w przypadku przejścia ucznia do innego przedszkola lub szkoły, rodzice ucznia albo pełnoletni uczeń otrzymują oryginał karty. W dokumentacji, o której mowa w ust. 1, pozostaje kopia karty. X PLAN DZIAŁAŃ WSPIERAJĄCYCH ZAWIERA: cele do osiągnięcia w zakresie, w którym uczeń wymaga pomocy psychologiczno-pedagogicznej; działania realizowane z uczniem w ramach poszczególnych form i sposobów udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej; metody pracy z uczniem; zakres dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia, o którym mowa w przepisach w 8
sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych; działania wspierające rodziców ucznia; w zależności od potrzeb, zakres współdziałania z poradniami psychologiczno - pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli, organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży 1. Formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole XI Formy pomocy Adresat / uczniowie, rodzice, nauczyciele/ Liczba uczestn ików Klasy terapeutyczne Uczniowie wykazujący jednorodne lub Do 15 sprzężone zaburzenia, wymagające dostosowania organizacji i procesu nauczania do ich specyficznych potrzeb edukacyjnych oraz długotrwałej pomocy specjalistycznej Zajęcia rozwijające Uczniowie szczególnie uzdolnieni Do 8 uzdolnienia Zajęcia dydaktyczno - wyrównawcze Zajęcia korekcyjno - kompensacyjne Zajęcia logopedyczne Zajęcia socjoterapeutyczne oraz inne zajęcia o charakterze terapeutycznym Zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz Uczniowie mający trudności w nauce, w szczególności w spełnianiu wymagań edukacyjnych wynikających z podstawy programowej kształcenia ogólnego dla danego etapu edukacyjnego Uczniowie z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi lub specyficznymi trudnościami w uczeniu się Uczniowie z zaburzeniami mowy, które powodują zaburzenia komunikacji językowej oraz utrudniają naukę Uczniowie z dysfunkcjami i zaburzeniami utrudniającymi funkcjonowanie społeczne Uczniowie gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej; cel: wspomaganie uczniów podejmowaniu decyzji Do 8 Do 5 Do 4 Do 10 9
planowaniem kształcenia i kariery zawodowej Porady i konsultacje dla uczniów Porady, konsultacje, warsztaty, szkolenia dla rodziców Porady, konsultacje, warsztaty, szkolenia dla nauczycieli edukacyjnych i zawodowych Uczniowie Rodzice Nauczyciele 2. Formy pomocy w przedszkolu i placówce dla uczniów: a) zajęcia specjalistyczne: korekcyjno kompensacyjne, logopedyczne, socjoterapeutyczne oraz inne o charakterze terapeutycznym; b) porady i konsultacje. 3. Formy pomocy dla rodziców i nauczycieli: porady, konsultacje, warsztaty, szkolenia. 4. Nauka ucznia w klasie terapeutycznej oraz udział ucznia w zajęciach dydaktyczno wyrównawczych i zajęciach specjalistycznych trwa do czasu: a) zlikwidowania opóźnień w uzyskaniu osiągnięć edukacyjnych wynikających z podstawy programowej kształcenia ogólnego dla danego etapu edukacyjnego b) złagodzenia albo wyeliminowania zaburzeń stanowiących powód objęcia ucznia daną formą pomocy psychologiczno pedagogicznej XII 1. W szkole prowadzi się dokumentację według wzorów będących załącznikiem do procedury. Etapy pracy zespołu Założenie karty Diagnozowanie Uczeń orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego Analiza orzeczenia; Wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia Uczeń inne orzeczenia, opinie, w tym poradni specjalistycznych, bez opinii Rozpoznanie indywidualnych potrzeb ucznia; Ocena efektywności podjętych działań 10
Planowanie IPET KIPU Określenie specjalnych Plan działań potrzeb edukacyjnych, wspierających ucznia rozpoznanie możliwości lub grupy uczniów psychofizycznych ucznia Wdrażanie Zajęcia Zajęcia Badanie efektywności Analiza efektów pracy, osiągnięć ucznia, ewaluacja Załącznik nr 1 : wzór KIPU Załącznik nr 2 : wzór PDW Załącznik nr 3 : wzór IPET Załącznik nr 4 : wzór informacji dla rodzica 11