Ogólnopolski konkurs dla studentów i młodych pracowników nauki na prace naukowo-badawcze dotyczące rewitalizacji terenów zdegradowanych Innowacyjna metoda rangowania publicznych i prywatnych przedsięwzięć rewitalizacyjnych na zdegradowanych obszarach miejskich mgr inż. Tomasz Szulc, MBA Kategoria ekonomiczno-prawna SPONSORZY ORGANIZATOR
PLAN PREZENTACJI Przyczyny podjęcia tematyki rangowania projektów, Wyniki badań wstępnych zrealizowanych w m. Gliwice, Wyniki badań zasadniczych zrealizowanych w miastach na prawach powiatu, Wnioski z badań, Nowa koncepcja procesu formułowania programu rewitalizacji zastosowanie metod strategicznych, Macierz MMDM elastyczne narzędzie analityczne model ogólny, Procedura rangowania projektów z wykorzystaniem macierzy MMDM, Podsumowanie
PRZYCZYNY PODJĘCIA TEMATYKI Zaobserwowana konieczność dostosowania portfela projektów rewitalizacyjnych do możliwości jednostek samorządu terytorialnego oraz potrzeb przedstawicieli społeczności lokalnej, Niska jakość opracowywanych projektów rewitalizacyjnych zgłaszanych przez potencjalnych partnerów procesu, Brak dostępnego narzędzia służącego ocenie i rangowaniu projektów rewitalizacyjnych na poziomie lokalnym, Brak narzędzia uwzględniającego lokalne uwarunkowania i potrzeby dotyczące projektów rewitalizacyjnych.
WYNIKI BADAŃ WSTĘPNYCH Projekty proponowane przez przedstawicieli miasta częściowo odpowiadały na potrzeby zdiagnozowane na określonym obszarze, były prezentacją zamierzeń władz miejskich wobec danych ulic i kwartałów, a nie reakcją na sytuację problemową, Projekty proponowane przez przedstawicieli środowisk lokalnych w większym stopniu odpowiadały potrzebom sformułowanym w diagnozie, jednak chęć zaangażowania się przedstawicieli społeczności lokalnej była bardzo niska, Przypadkowy dobór partnerów do formułowania programu spowodował wygenerowanie niewielkiej liczby projektów, które nie mają swoich opiekunów, Niski udział projektów zgłoszonych do programów jako inicjatywy oddolne.
WYNIKI BADAŃ ZASADNICZYCH W największych miastach, gdzie proces formułowania programu rewitalizacji był najlepiej rozwinięty, ustalano ranking w oparciu o wyniki diagnozy przeprowadzonej w obszarach rewitalizowanych, jednak bez wykorzystania sformalizowanej metody, Dominującym sposobem wpisywania projektów do programu rewitalizacji były: Kolejność zgłoszeń, Czynnik losowy. Krakowski Instytut Rozwoju Miast w ramach projektu URBACT opracował metodę QAT Hous-Es, jednak żadne z miast nie zadeklarowało jej stosowania.
WNIOSKI Z PRZEPROWADZONYCH BADAŃ Nie stosuje się usystematyzowanych, sformalizowanych metod ustalania kolejności realizacji projektów rewitalizacyjnych, W miastach, w których przeprowadzono rangowanie projektów, jako punkt odniesienia stosowano wyniki diagnozy lub dane statystyczne.
WNIOSKI Z PRZEPROWADZONYCH BADAŃ Konieczne jest opracowanie metody, za pomocą której będzie można ocenić projekty pod kątem: ich zgodności ze zdiagnozowanymi potrzebami sformułowanymi przez społeczność lokalną, kompetencji inicjatorów i pomysłodawców projektów do ich realizacji, ich wykonalności instytucjonalnej, organizacyjnej, technicznej i finansowej, wpływu na poprawę jakości życia na wyznaczonym obszarze rewitalizacji, wielkości poparcia społecznego dla ich realizacji, klimatu politycznego wykreowanego wokół planowanych przedsięwzięć.
NOWA KONCEPCJA PROCESU FORMUŁOWANIA PROGRAMU Identyfikacja obszarów zagrożonych Wybór obszarów zagrożonych Identyfikacja partnerów do formułowania programu Wybór partnerów do formułowania programu Przeprowadzenie warsztatów strategicznych Sformułowanie projektów rewitalizacyjnych Ewaluacja projektów Rangowanie projektów Przygotowanie montażu finansowego Przekazanie projektu programu pod obrady rady miasta Przyjęcie programu uchwałą rady miasta
MACIERZ MMDM A INNE METODY MACIERZOWE Metoda nie powinna koncentrować się na osiąganiu i utrzymywaniu przewagi konkurencyjnej, Metoda powinna koncentrować się na zaspakajaniu potrzeb społeczności lokalnej i osiąganiu celów społecznych, Na podstawie studium literatury oraz badań porównawczych ustalono, że wymogi te spełniają metody: macierzy Monanariego oraz macierzy MMDM.
PARAMETRY OCENY W RAMACH MACIERZY MMDM Minimalnie 4, maksymalnie 10 kryteriów oceny, (1) Stopień zaspokojenia potrzeby klienta projektu społeczności lokalnej, (2) Wymiar definiowany przez analityka w powiązaniu z diagnozą przeprowadzoną na obszarze oraz dostępnymi danymi statystycznymi, De facto mamy do czynienia z kilkoma dwuwymiarowymi macierzami. Dla każdej kombinacji potrzeb klientów oraz zdefiniowanego wymiaru możemy określić zbieżność lub konflikt i podjąć działaia korekcyjne.
PARAMETRY OCENY W RAMACH MACIERZY MMDM Przykładowe wymiary definiowane przez analityka: wpływ przedsięwzięcia na sferę społeczną obszaru, wpływ przedsięwzięcia na jakość przestrzeni publicznej obszaru, wpływ przedsięwzięcia na kwestie ochrony środowiska w obszarze, wpływ przedsięwzięcia na gospodarkę obszaru, dostępność źródeł finansowania przedsięwzięcia, dostępność promotorów przedsięwzięcia, doświadczenie promotorów w realizacji podobnych przedsięwzięć, zaangażowanie społeczności lokalnej w przedsięwzięcie, zaangażowanie lokalnych polityków w realizację przedsięwzięcia.
MACIERZ MMDM MODEL OGÓLNY WYSOKI Lobbuj i przeformułuj Kontynuuj i monitoruj WYMIAR ZDEFINIOWANY PRZEZ ANALITYKA RÓWNOWAGA NIERÓWNOWAGA NISKI Wycofaj się Zrewiduj i oceń NISKI STOPIEŃ ZASPOKOJENIA POTRZEBY GRUPY KLIENTÓW WYSOKI
PROCEDURA STOSOWANIA MACIERZY MMDM Ustal parametry oceny w oparciu o wyniki diagnozy w obszarze rewitalizowanym oraz dane statystyczne, Ustal wagi poszczególnych parametrów, przyporządkowując najwyższe tym czynnikom oceny, które odpowiadają najpoważniejszym problemom zidentyfikowanym w obszarze, Przeprowadź ocenę poszczególnych parametrów projektu, tj. Stopnia zaspokojenia potrzeb społeczności lokalnej, Wszystkich pozostałych ważonych parametrów projektu, Nanieś wyniki analiz na rysunek macierzy, zinterpretuj wyniki, a jeśli to konieczne, podejmij działania korekcyjne, Dokonaj niezbędnych obliczeń oraz ustal ranking projektów.
PODSUMOWANIE Zaproponowana metoda odpowiada na zapotrzebowanie zidentyfikowane na etapie badań, Metoda jest kompleksowa użyteczna zarówno dla: przedstawicieli sektora publicznego, władz lokalnych - jako narzędzie wyboru najlepszych projektów i zaniechania realizacji słabych i zbytecznych, dla społeczności lokalnej - jako narzędzie wywierania presji na władze lokalne w sprawie realizacji najlepszych projektów, Dalsze badania koncentrować się będą wokół metod doboru uczestników procesu oceny.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ mgr inż. Tomasz Szulc, MBA Instytut Inżynierii Produkcji Wydział Organizacji i Zarządzania Politechnika Śląska ul. Roosevelta 26-28 41-800 Zabrze e-mail: tomasz.szulc@polsl.pl