Projekt zintegrowany LIFE w zakresie wdrażania Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego Małopolska w zdrowej atmosferze Gmina Miejska Kraków Działanie C.4 Kraków, 4 października 2017r.
Działanie C.4 Platforma zarządzania jakością powietrza w Krakowie przy wykorzystaniu narzędzi wysokorozdzielczego modelowania
Faza I zadania zrealizowane przez Wydział Gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta Krakowa 1. Zlecenie przygotowania danych o strukturze floty pojazdów w Krakowie wraz z danymi o emisji pojazdów. 2. Zlecenie badań weryfikacyjnych modelowania przy pomocy co najmniej 50 próbników pasywnych NO 2 - etap I. 3. Współpraca z Instytutem VITO nad opracowaniem oprogramowania do modelowania dyspersji zanieczyszczeń. 3
Zlecenie przygotowania danych o strukturze floty pojazdów w Krakowie wraz z danymi o emisji pojazdów Wykonawca Dzieła - Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Termin: 15, 17 i 20 listopada 2016 r. Liczba punktów pomiarowych: 36 (dzień powszedni) oraz 9 (weekend) Godziny: w dzień powszedni:7.00-7.30, 8.00-8.30, 15.30-16.00, 16.30-17.00 w weekend: 10.00-10.30, 11.00-11.30, 17.00-17.30, 18.00-18.30 Grupy pojazdów wydzielone w badaniu: - samochody osobowe, - samochody dostawcze, - samochody ciężarowe i autobusy. W powyższych grupach wydzielono podgrupy, które odnosiły się do norm emisji spalin. 4
Zlecenie przygotowania danych o strukturze floty pojazdów w Krakowie wraz z danymi o emisji pojazdów dzień powszedni Klasy dróg Główna z torowiskiem (2x2) Główna z torowiskiem w pasie dzielącym (2x2) Główna ruchu przyspieszonego (2x2) Główna (2x3) Główna z torowiskiem (2x2) Główna (2x2) Zbiorcza z torowiskiem (1x2) Zbiorcza (1x2) Lokalna z torowiskiem (1x2) Główna ruchu przyspieszonego (2x3) Autostrada Dojazdowa 5
Zlecenie przygotowania danych o strukturze floty pojazdów w Krakowie wraz z danymi o emisji pojazdów weekend Klasy dróg Główna (2x3) Główna z torowiskiem (2x2) Zbiorcza (1x2) Lokalna z torowiskiem (1x2) Główna z torowiskiem w pasie dzielącym (2x2) Główna ruchu przyspieszonego (2x3) Główna z torowiskiem (2x2) 6
Wyniki pomiarów (1) Struktura pojazdów - samochody osobowe [%] Benzyna - samochody osobowe [%] Diesel - samochody osobowe [%] 4,58 20,30 6,04 24,14 47,73 52,27 73,66 71,28 Benzyna Diesel Euro 0 Euro 1-4 Euro 5-6 Euro 0 Euro 1-4 Euro 5-6 7
Wyniki pomiarów (2) Struktura pojazdów [%] 8,12 4,16 Samochody dostawcze [%] 87,72 42,90 57,10 Samochody osobowe Samochody dostawcze Samochody ciężarowe i autobusy Struktura pojazdów - Euro 5-6 Poniżej Euro 5 Euro 5-6 Samochody ciężarowe i autobusy [%] 8,14 13,98 77,88 48,81 51,19 Samochody osobowe Samochody dostawcze Samochody ciężarowe i autobusy Poniżej Euro 5 Euro 5-6 8
Zlecenie badań weryfikacyjnych modelowania przy pomocy co najmniej 50 próbników pasywnych NO 2 Wykonawca Dzieła: Centrum Innowacyjno Wdrożeniowe PROPAGATOR Czas ekspozycji w I etapie: 28 maja 25 czerwca 2017 r. (28 dni) Badane zanieczyszczenia: dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, benzen Liczba punktów pomiarowych: 115 Obszar analizy: Gmina Miejska Kraków II etap: 19 listopada 17 grudnia 2017 r. (28 dni) 9
Lokalizacja punktów pomiarowych transport drogowy zieleń miejska tereny mieszkaniowe tereny przemysłowe strefa piesza stacje WIOŚ 10
Model dyspersji zanieczyszczeń (1) Korespondencja z Instytutem VITO Konsultacje w sprawie metodyki badań Konsultacje i dostarczenie przez Gminę Miejską Kraków danych ruchowych niezbędnych do budowy modelu dyspersji zanieczyszczeń 11
Model dyspersji zanieczyszczeń (2) Spotkanie robocze z Instytutem VITO: 26 czerwca 2016 roku i 9 marca 2017 roku. Konsultacje z ekspertami z Instytutu VITO na temat możliwości wykorzystania sensorów do pomiarów zanieczyszczeń powietrza w Krakowa: 10 marca 2017 roku. 12
Faza II zadania planowane przez Wydział Gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta Krakowa 1. Zlecenie ekspertyzy w zakresie oceny i doradztwa przyjętych założeń modelowania w wysokiej rozdzielczości dla Krakowa. 2. Zlecenie ekspertyzy wariantowej wprowadzenia strefy ograniczonej emisji komunikacyjnej (LEZ) w Krakowie. 3. Działania edukacyjno-promocyjne podnoszące świadomość mieszkańców o negatywnych skutkach komunikacji indywidualnej. 4. Zlecenie badań weryfikacyjnych modelowania przy pomocy co najmniej 50 próbników pasywnych NO 2. 5. Zlecenie przygotowania danych o strukturze floty pojazdów w Krakowie wraz z danymi o emisji pojazdów. 13
Działania podejmowane przez Gminę Miejską Kraków w zakresie ograniczania emisji komunikacyjnej
Strefa płatnego parkowania W dniu 5 listopada 2014 roku Rada Miasta Krakowa podjęła uchwałę Nr CXXI/1903/14 w sprawie zmiany uchwały Nr XXI/229/11 Rady Miasta Krakowa z dnia 6 lipca 2011 r. w sprawie ustalenia strefy płatnego parkowania, ustalenia opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania, wprowadzenia opłaty abonamentowej dla niektórych użytkowników dróg oraz sposobu pobierania tych opłat z późn. zm. Od czerwca 2015 roku obowiązuje rozszerzona Strefa płatnego parkowania o obszar od rzeki Białuchy do torów kolejowych (powiększona podstrefa P 6 I) oraz nowe strefy P7 i P8. Łącznie Strefa liczy ok. 1300 ha, z czego ok. 187 ha to nowe obszary włączone do Strefy. Razem w Strefie istnieje 28 837 miejsc postojowych. Efekt ograniczenie wjazdu samochodów osobowych do centralnego obszaru Miasta, charakteryzującego się największym deficytem miejsc postojowych, a tym samym do zmniejszania emitowanego zanieczyszczenia powietrza pochodzącego od transportu. 15
Strefy Tempo 30 strefy Tempo 30 Strefy Tempo 30, w których prędkość maksymalna samochodu wynosi 30 km/h, obejmują obszary zabudowy mieszkaniowej i usługowej o dużej intensywności ruchu pieszego. W Krakowie powierzchnia stref Tempo 30 wynosi 11,3 km 2, co stanowi 3,5% powierzchni miasta. Efekt zmniejszają emisję spalin, wpływają na spadek liczby wypadków drogowych, uspokajają ruch na obszarach zabudowanych, zwiększają płynność ruchu, zmniejszają korki. Pośrednio mieszkańcy częściej wybierają komunikację zbiorową, rower, czy podróż pieszą. 16
Ścieżki rowerowe Program Inwestycji Studium Podstawowych Tras Rowerowych przyjęty uchwałą Rady Miasta Krakowa Nr CIX/1493/10 z dnia 22 września 2010 r. zakładał dobudowę ok. 223 km tras rowerowych. Obecnie wybudowanych zostało 183 km ścieżek rowerowych. Efekt zmniejszenie zanieczyszczeń powietrza pochodzących od transportu oraz propagowanie wśród mieszkańców zrównoważonych wzorców mobilności. 17
Projekt Civitas II Caravel System roweru publicznego WAVELO W Krakowie funkcjonuje system roweru publicznego WAVELO. Od wiosny 2017 roku, krakowianie i turyści mają do dyspozycji ponad 1500 nowoczesnych jednośladów i 150 stacji w całym mieście Udział roweru w podróżach ogółem wynosi ok. 6% (Rowerowe Badania Ruchu 2017) Efekt ograniczenie emisji zanieczyszczeń powietrza oraz hałasu pochodzących od komunikacji 18
Parkingi Park&Ride Budowa parkingów P&R etap realizacji celów Polityki transportowej Miasta oraz Programu obsługi parkingowej dla miasta Krakowa. W Krakowie funkcjonują 2 parkingi P&R: Giełda Balicka i Czerwone Maki. Efekt planowany układ parkingów funkcjonujących w systemie P&R ma za zadanie zachęcać do korzystania z komunikacji zbiorowej, zwłaszcza przy dojazdach do Śródmieścia i tym samym przyczyniać się do redukcji emitowanych do atmosfery zanieczyszczeń powietrza i hałasu pochodzących od komunikacji indywidualnej. P&R Giełda Balicka P&R Czerwone Maki 19
Parkingi Park&Ride - plany Zgodnie ze Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Krakowa liczba parkingów P&R planowana jest na poziomie 26. 20
Ruch jednokierunkowy na ul.: Straszewskiego -Podwale - Basztowa Efekt Przyspieszenie komunikacji miejskiej Kolejny krok w celu uspokojenia ruchu w centrum Poprawa jakości powietrza Ochrona Plant 21
Zielone torowiska W Polsce wprowadzenie roślinności bezpośrednio na torowisko tramwajowe zostało zastosowane po raz pierwszy w Krakowie. W Krakowie zielone torowiska (ok. 28 km) stanowią ok. 15% ogółu długości torowisk (ok. 194 km). Efekt zakrycie szyn wpływa korzystnie na tłumienie hałasu oraz ogranicza wtórne pylenie (unos pyłu przez pojazdy). 22
Rozwój sieci transportowej (1) linia tramwajowa Mogilska Plac Centralny linia tramwajowa na os. Ruczaj linia tramwajowa do Małego Płaszowa Łączna długość torowisk wynosi 97 km podwójnego toru. Od 2010 roku w Krakowie wybudowanych zostało ok. 9 km podwójnego toru oraz zmodernizowano ok. 5,5 km podwójnego toru. linia tramwajowa Lipska - Wielicka 23
linia tramwajowa os. Krowodrza Górka CH Conrada Rozwój sieci transportowej (2) linia tramwajowa linia tramwajowa os. Krowodrza Górka os. Górka Meissnera - Mistrzejowice Narodowa przedłużenie linii tramwajowej z os. Piastów do układu kolejowego linia tramwajowa Rondo Dywizjonu 308 os. linia tramwajowa w ul. Kocmyrzowskiej Piastów W najbliższych latach planuje się budowę sieci tramwajowej o długości ok. 17,5 km podwójnego toru oraz modernizację ok. 2,4 km podwójnego toru. linia tramwajowa w Trasie Łagiewnickiej 24
Tabor tramwajowy Komunikacji Miejskiej w Krakowie (1) Liczba sztuk Lata produkcji 68 1960-1979 72 1980-1998 23% 12% 23% 1960-1979 1980-1998 1999-2008 50 1999-2008 2009-2014 67 2009-2014 25% > 2015 36 > 2015 17% 25
Tabor tramwajowy Komunikacji Miejskiej w Krakowie (2) W 2015 roku nastąpiła dostawa 36 sztuk nowoczesnych wagonów tramwajowych typu 2014N Krakowiak. Niskopodłogowe pociągi stanowią 56% ogółu taboru tramwajowego. 26
Tabor tramwajowy Komunikacji Miejskiej w Krakowie (3) Zakup niskopodłogowego taboru tramwajowego w celu usprawnienia i poprawy jakości miejskiej komunikacji Część I zakup 35 sztuk tramwajów MPK S.A. w Krakowie podpisało z Centrum Unijnych Projektów Transportowych umowę o dofinansowanie ze środków POIiŚ 2014-2020. Projekt realizowany jest w latach 2016-2020. Część II zakup 15 sztuk tramwajów rozpoczęcie realizacji projektu uzależnione jest od pojawienia się wolnych środków w ramach POIiŚ 2014-2020 dla przedsięwzięć z zakresu transportu publicznego. Zakończenie projektu nastąpi jednak nie później niż z końcem 2023 roku. 27
Tabor autobusowy Komunikacji Miejskiej w Krakowie (1) EURO: 1 2 3 4 5 EEV 6 elektryczne Sztuk: 4 14 133 10 65 113 279 26 Udział w całości [%] 0,6% 2,2% 20,7% 1,6% 10,1% 17,5% 43,3% 4,0% 4,0% 0,6% 2,2% Euro 1 Łączna liczba taboru autobusowego 644 sztuki 20,7% Euro 2 Euro 3 43,3% 10,1% 1,6% Euro 4 Euro 5 EEV Euro 6 17,5% elektr. 28
Tabor autobusowy Komunikacji Miejskiej w Krakowie (2) Od 29 kwietnia 2014 roku w Krakowie funkcjonuje linia regularna obsługiwana autobusami elektrycznymi. To pierwsza w Polsce linia, na której pasażerów przewożą trzy elektryczne autobusy. Kursują one na linii nr 154 z Dworca Głównego Zachód do Prądnika Białego. Od 29 grudnia 2014 roku do przewozu pasażerów wykorzystywany jest pierwszy pojazd z napędem hybrydowym autobus Solaris Urbino 18 Hybrid, który jadąc ulicami w centrum Miasta nie emituje do atmosfery szkodliwych substancji. 29
Tabor autobusowy Komunikacji Miejskiej w Krakowie (3) Zakup niskoemisyjnych, niskopodłogowych autobusów oraz stacjonarnych automatów KKM do sprzedaży biletów w celu obsługi linii aglomeracyjnych, Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego 2014-2020, 107 autobusów (w tym 12 hybrydowych i 20 elektrycznych). W lipcu 2016 roku ogłoszony został przetarg na dostawę w formie leasingu 77 autobusów przegubowych o długości 18 metrów. Nowe pojazdy są wyposażone w silniki Euro 6, spełniające najwyższe europejskie normy ochrony środowiska, klimatyzację i nowoczesne systemy informacji pasażerskiej i pojawiły się w Krakowie w pierwszej połowie 2017 roku. 30
Tabor autobusowy Komunikacji Miejskiej w Krakowie (3) Zakup niskoemisyjnych, niskopodłogowych autobusów oraz stacjonarnych automatów KKM do sprzedaży biletów w celu obsługi linii aglomeracyjnych, Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego 2014-2020, 107 autobusów (w tym 12 hybrydowych i 20 elektrycznych). W lipcu 2016 roku ogłoszony został przetarg na dostawę w formie leasingu 77 autobusów przegubowych o długości 18 metrów. Nowe pojazdy są wyposażone w silniki Euro 6, spełniające najwyższe europejskie normy ochrony środowiska, klimatyzację i nowoczesne systemy informacji pasażerskiej i pojawiły się w Krakowie w pierwszej połowie 2017 roku. 31
Szybka Kolej Aglomeracyjna (1) 32
Szybka Kolej Aglomeracyjna (2) 33
Car sharing Systemem wspólnego użytkowania samochodów osobowych. Zakłada się budowę ok. 50 70 terminali w całym Mieście: - obszar wewnątrz II obwodnicy maksymalnie ok. 40 stacji, - obszar poza II obwodnicą maksymalnie ok. 30 stacji. Każdy punkt bazowy posiadał będzie 2 5 oznakowanych miejsc postojowych i wyposażony zostanie w terminal dający możliwość jednoczesnego ładowania minimum 3 pojazdów. Zakłada się uruchomienie systemu posiadającego minimum 100 samochodów. Pojazdy oznakowane logo KMK będą miały możliwość: - poruszania się po buspasach, - bezpłatnego parkowania w strefie płatnego parkowania, - bezpłatnego postoju na miejskich parkingach kubaturowych, - poruszania się po strefie ograniczonego ruchu z wyłączeniem ulic wewnątrz I obwodnicy. 34
Car sharing wstępne propozycje lokalizacji terminali Punkty zlokalizowane będą w pobliżu komunikacji zbiorowej, stacji wypożyczalni miejskich rowerów, parkingów kubaturowych (naziemnych, podziemnych) oraz w obszarach charakteryzujących się znacznym deficytem miejsc postojowych. 35
Wariant Metro Metrobus harmonogram realizacji 36
Studium wykonalności szybkiego bezkolizyjnego transportu szynowego w Krakowie 37
Oczyszczanie ulic (1) Kilometraż ulic oczyszczanych w latach 2013-2015 [km tech] 2500 2315 2000 1800 1800 1500 1000 500 0 2013 2014 2015 2015 rok wzrost ilości oczyszczanych ulic o 515 km. W 2015 i 2016 roku na obszarze Miasta Krakowa oczyszczane były wszystkie ulice, których nawierzchnia umożliwia mechaniczne oczyszczenie. 38
Oczyszczanie ulic (2) 2500 Mechaniczne pozimowe zamiatanie i zmywanie ulic w latach 2013-2015 [km tech] 2315 2315 2000 1500 1000 500 1510 1580 574 1512 0 2013 2014 2015 Mechaniczne pozimowe zamiatanie ulic Mechaniczne pozimowe zmywanie ulic 39
200000 150000 100000 Oczyszczanie ulic (3) Mechaniczne letnie zamiatanie i zmywanie ulic w latach 2013-2015 [km tech] 180 954 168 236 140 322 111 684 50000 0 22 581 16 957 2013 2014 2015 Mechaniczne letnie zamiatanie ulic Mechaniczne letnie zmywanie ulic 40
Oczyszczanie ulic (4) W roku 2015 MPO Sp. z o.o. we współpracy z pracownikami Politechniki Krakowskiej, Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska oraz Akademii Górniczo Hutniczej podjęło próby analizy wpływu częstotliwości zamiatania i zmywania ulic, chodników na jakość powietrza. Badania z Politechniką Krakowską realizowano: 15-17.04.2015, 19.05.2015, 15-17.09.2015, 2-3.02.2016 i 4-6.04.2016 (przy 3 stacjach monitoringu), natomiast z AGH - 10.10.2015r. (Aleje Trzech Wieszczy, Lea, Reymonta, Armii Krajowej). 41
Oczyszczanie ulic (5) Realizując uchwałę kierunkową Nr XXXI/527/15 Rady Miasta Krakowa z dnia 2 grudnia 2015 r. w sprawie ustalenia kierunków działań dla Prezydenta Miasta Krakowa dotyczących wdrożenia procedur podejmowanych przy przekroczeniu dopuszczalnego stężenia pyłów zawieszonych w powietrzu w Krakowie praz zintensyfikowania działań bieżących w zakresie walki ze smogiem w roku 2016 MPO Sp. z o. o. wprowadziło procedurę uruchamianą każdorazowo po uzyskaniu informacji o przekroczeniach zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10. L.p. Zakres prac podejmowanych do 2 godzin od powiadomienia o przekroczeniu Jednostka Planowana ilość jednostek do wykonania w roku 2016 Jednorazowy koszt wdrożenia procedury [zł] 1 Mechaniczne zmywanie jezdni (67 ulic) km techn 404,67 13 443,14 zł 2 Mechaniczne zmywanie torowisk km techn 53,42 1774,61 zł 3 Mechaniczne zmywanie chodników m2 10 365,05 20 211,85 zł SUMA 35 429,60 zł 42
Oczyszczanie ulic (6) W kwietniu 2017 roku ruszyła pilotażowa organizacja ruchu na odcinku ul. Lea na czas wykonywania usług utrzymania czystości. Efekty zostaną przedstawione Komisji Ekologii i Ochrony Powietrza Rady Miasta Krakowa po uzyskaniu przez MPO Sp z o.o. podsumowania wyników badań (badania prowadzone są w porozumieniu z ośrodkami akademickimi). W dniu 17 maja 2017 roku Rada Miasta Krakowa podjęła uchwałę Nr LXXII/1740/17 w sprawie ustalenia kierunków działania dla Prezydenta Miasta Krakowa w zakresie przygotowania harmonogramu mycia ulic na obszarze strefy płatnego parkowania. 43
Dziękuję za uwagę Łukasz Szewczyk Zastępca Dyrektora Wydziału Gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta Krakowa e-mail: Lukasz.Szewczyk@um.krakow.pl